Pwotaktè 1914 yo se te somnambules, ki veye men ki pa wè, ki te ante pa rèv, men ki te avèg pou reyalite laterè yo t apral pote sou latè a.”
Christopher Clark la Sleepwalkers yo rakonte istwa premye gè mondyal la. Map trase yon monn miltipolè ki atire pa enperyalis ak paranoya, Clark refize mete blame sou yon sèl pouvwa. Olye de sa, li eksplike kijan lidè politik yo te diminye kandida yo pou lapè yon fo pa youn alafwa, epi yo te fè dòmi nan yon katastwòf mondyal ki te kite anviwon 20 milyon moun mouri.
Jodi a, yon lòt fwa ankò, lidè politik nou yo ap bite nan kriz apre kriz pou konvenk tèt yo ke lagè se sèl solisyon an. Diferans prensipal la se ke fwa sa a yo pa sleepwalking nan lagè. Y ap fè sa ak je yo gran louvri.
Pandan plizyè mwa, plizyè milyon nan nou te manifeste pou yon sispann tire nan Gaza pou sispann pèt lavi yo, mete fen nan sik tout tan an nan vyolans ak anpeche yon eskalade pi laj. Nou te inyore, malignize ak demonize. Semèn pase a, pèp Izrayèl la te fè atak misil kont Iran nan yon konfli ki pi rapid atravè Mwayen Oryan an. Menm san yo pa patisipe nan plis jwè mondyal, konsekans imen, ekonomik ak anviwònman an nan lagè tout-out ak Iran ta ka katastwofik pou lemonn antye.
Nou pa bezwen imajine pi move senaryo a pou nou ka mete fren. Pandan gouvènman Izraelyen an t ap peze opsyon li yo an repons a atak Iran an te 14 avril la, bonm yo te kontinye tonbe sou Palestinyen nan Gaza. Pandan kèk mwa ki sot pase yo, èt imen yo te fòse yo andire yon nivo laterè ki ta dwe ante nou pou tout tan. Tout fanmi yo te disparèt - epi sivivan yo pral fè fas a konsekans sante mantal pou tout lavi yo pou jenerasyon k ap vini yo. Katye yo te konplètman disparèt, epapiye ak kadav ak manm. Doktè yo ap fè anpitasyon san anestezi. Timoun yo ap ranmase bwa ak fèy soti nan tè a ak alamòd "pen" nan manje bèt yo rete vivan. Si dewoulman jenosid pèp Palestinyen an pa deja konstitye yon pi move senaryo, kisa?
Retounen nan mwa Oktòb, anpil nan nou te avèti ke nou t ap temwen kòmansman destriksyon total Gaza ak pèp li a, epi nou te sipliye lidè politik tou de bò yo pou yo rele krim lagè ki t ap komèt devan je yo. Jodi a, kèk politisyen finalman kòmanse fè bak, pè pa konsekans elektoral yo nan inimanite yo. Si yo te gen nenpòt entegrite, yo ta kriye pou la Nasyonzini palestinyen yo ki te touye, grangou oswa antere anba debri pa lachte moral ak politik yo.
Jodi a, yo anseye timoun lekòl yo sou pi move krim istwa kont limanite. Yo mande yo pou yo reflechi sou fason krim sa yo te kapab rive. Apre sa, yo aprann non figi politik ki andose oswa pèmèt atwosite sa yo. Nan fiti prè, liv istwa nou yo pral wont moun ki te gen opòtinite sispann masak sa a men ki te chwazi aplodi lagè pito. Yo pral imòtalize pou enkapasite yo nan trete lavi Izrayelyen ak Palestinyen ak valè egal. Yo pral sonje pou echèk yo pou anpeche jenosid.
Nan konsekans laterè, nou bezwen politisyen ki gen kapasite ak volonte pou aktivman fasilite de-eskalasyon ak diplomasi. Olye de sa, yo swaf lagè ap mete nou tout an danje. Gouvènman nou an te kapab mande yon sispann tire depi nan kòmansman an. Olye de sa, li pave yon chemen nan eskalade nan lanse grèv militè kont Yemèn, youn nan peyi ki pi pòv nan mond lan, ak double desann sou politik ekspòtasyon zam nan pèp Izrayèl la, alimenté yon pi laj endistri zam mondyal ki pwofi nan lanmò. Tout avèk sipò opozisyon ofisyèl Monwa li a, siyal yon kontinyasyon nan yon politik etranje ki pa etik e ki pa konsistan ki trete kèk moun kòm sivil inosan ak lòt kòm domaj kolateral.
Plizyè santèn milye nan nou kontinye mache paske èt imen kontinye mouri - epi nou pral la yon lòt fwa ankò nan Lond nan Samdi, pou yon lòt Mas Nasyonal pou Palestine. Nou pral manifeste pou yon sispann tire ak pou sèl chemen ki mennen nan yon lapè jis e dirab: fen nan okipasyon an nan Palestine. Nou gide pa lespwa, pa rayi. Nou manifestasyon yo konpoze de moun tout laj, lafwa ak orijin, ini nan yon dezi pou fini ak soufrans imen. Epi nou fè pati yon mouvman pi laj ki vle wè yon fen nan tout lagè: nan Ikrèn, Yemèn, Soudan, West Papua, Repiblik Demokratik Kongo a ak lòt kote.
Anpil nan nou te pase tout lavi nou defann dwa moun pou tout moun, toupatou, souvan devan gwo opozisyon. Kritik nou yo konnen sa. Ki sa yo reyèlman opoze se dezi nou bati yon mond ki pi egal, dirab ak lapè pou tout moun.
Sekirite reyèl se pa detwi vwazen ou, li ap mache ak vwazen ou. Li gen ase manje sou tab la, yon do kay sou tèt ou, ak yon planèt dirab. Lidè politik yo ka fyè de jan militè yo, yo konnen se pitit yon lòt moun ki pral peye pri a. Sepandan, verite a se swaf lagè yo mete nou tout an danje. Si politisyen nou yo gen sousi pou eritaj yo kite dèyè yo, yo ka mande tèt yo: si yo pa rive ouvri chemen lapè, kiyès ki pral la pou sonje yo?
ZNetwork finanse sèlman atravè jenerozite lektè li yo.
Fè yon don