Tus kws tshawb fawb Australian social science Alex Carey tau sau txog qhov kev hloov pauv ntawm kev nom kev tswv lub zog nyob rau xyoo pua dhau los raws li hauv qab no:
"Lub xyoo pua nees nkaum tau tshwm sim los ntawm peb txoj kev loj hlob ntawm kev nom kev tswv tseem ceeb: kev loj hlob ntawm kev ywj pheej, kev loj hlob ntawm kev lag luam lub hwj chim, thiab kev loj hlob ntawm tuam txhab kev tshaj tawm raws li ib txoj hauv kev los tiv thaiv cov tuam txhab lub hwj chim tawm tsam kev ywj pheej." ('Kev pheej hmoo ntawm kev ywj pheej,' University of Illinois Press, 1995, p.ix)
Lub hwj chim ntawm lub xeev kuj tau loj hlob, yog ib qho tseem ceeb hauv kev pab txhawb kev loj hlob ntawm cov tuam txhab dominance. Raws li peb tau sau tseg ua ntej hauv peb cov xov xwm tshaj tawm, qhov kev kwv yees ntawm Sab Hnub Poob cov tub rog yuav nyob ib puag ncig lub ntiaj teb tau ua rau cov txiaj ntsig thiab kev tswj hwm. New York Times tus kws sau xov xwm Thomas Friedman tau hais tsis tseeb:
โLub zais tes ntawm kev ua lag luam yuav tsis ua haujlwm yam tsis muaj lub nrig zais. McDonald's tsis tuaj yeem vam meej yam tsis muaj McDonnell Douglas, tus tsim ntawm F-15. Thiab lub nrig zais uas ua rau lub ntiaj teb muaj kev nyab xeeb rau Silicon Valley cov thev naus laus zis hu ua US Army, Air Force, Navy thiab Marine Corps. " (Qhia, John Pilger, 'The New Rulers of the World,' Verso, 2001, p.114)
Me ntsis xav tsis thoob tias Asmeskas tus thawj coj kev coj noj coj ua, John Dewey, tau piav qhia txog kev nom kev tswv li "tus duab ntxoov ntxoo cuam tshuam rau tib neeg los ntawm kev lag luam loj".
Hauv lawv cov ntaub ntawv sau tseg, Lub Tuam Txhab, Canadian filmmakers Mark Achbar, Jennifer Abbott thiab Joel Bakan nco ntsoov tias cov tuam txhab lag luam raug cai thiab muaj kev cuam tshuam los nrhiav cov txiaj ntsig ntawm txhua tus nqi:
"Kev nyiam tus kheej, kev nyiam nyiam, kev hais lus tsis zoo thiab kev dag ntxias, lub koom haum txoj haujlwm ua haujlwm ua rau nws tawm tsam kev sib raug zoo. Nws ua txhaum txoj cai ntawm kev sib raug zoo thiab kev cai lij choj kom tau txais nws txoj hauv kev txawm tias nws ua raws li tib neeg txoj kev xav, kev saib xyuas thiab kev ua siab zoo. Nws raug kev txom nyem tsis muaj txim. Kev kuaj mob: lub koom haum embodiment ntawm laissez-faire capitalism ua tau raws li cov kev kuaj mob ntawm ib tug psychopath. " (http://www.thecorporation.tv)
Ib tsab ntawv tshaj tawm tshiab los ntawm Oxford-based Corporate Watch tau ua rau lub ntsej muag tseem ceeb ntawm lub tuam txhab ua ib lub koom haum uas muaj kev cuam tshuam loj thiab tsis zoo rau tib neeg. Tus kws tshaj lij Claire Fauset piav qhia qhov tseeb ntawm cov cuab yeej tshaj tawm ntawm "kev koom tes hauv zej zog" (CSR) raws li:
โIb lub tswv yim zoo rau: txhawb nqa lub tuam txhab cov duab pej xeem; zam kev cai; tau txais kev raug cai thiab nkag mus rau kev lag luam thiab cov neeg txiav txim siab; thiab hloov hauv av mus rau privatization ntawm pej xeem kev ua haujlwm. CSR ua rau kev lag luam tawm tswv yim tsis muaj txiaj ntsig, yeem, kev lag luam raws li kev daws teeb meem rau kev sib raug zoo thiab ib puag ncig kev kub ntxhov raws li kev ua lub luag haujlwm. Qhov no cuam tshuam rau cov teeb meem tshwm sim los ntawm kev lag luam tawm ntawm lub tuam txhab, thiab tiv thaiv cov tuam txhab kev txaus siab thaum cuam tshuam kev siv zog los daws cov hauv paus hauv paus ntawm kev tsis ncaj ncees hauv zej zog thiab ib puag ncig. " (Quoted, Corporate Watch, 'Dab tsi Tsis Zoo Nrog Lub Luag Haujlwm ntawm Lub Luag Haujlwm?', p. 2, 2006; http://www.corporatewatch.org/?lid=2670)
Qhov kev xav ntawm "kev koom tes hauv zej zog" - kev txhawb nqa tsis tu ncua los ntawm kev lag luam loj, xov xwm tshaj tawm thiab txawm tias pab pawg ntsuab - yog qhov tsis txaus ntseeg dab neeg. Tab sis muaj ntau lub koom haum tsis yog tsoomfwv (NGOs) uas koom tes nrog kev koom tes nrog cov koom haum. Ib qho piv txwv tsis ntev los no yog pawg Aldersgate, uas tau sib koom ua ke ntawm qhov teeb meem ntawm huab cua. Amazingly, cov pab pawg pom Green Alliance thiab txawm tias Cov Phooj Ywg ntawm Lub Ntiaj Teb zaum cosily nrog cov lag luam loj Tesco, Plhaub, Vodafone, Unilever thiab BAA. (Larry Elliott, 'Blue chips pom lub teeb ntsuab,' Tus Saib Xyuas, Lub Rau Hli 12, 2006)
Lub Koom Haum Saib Xyuas tau nug: "Vim li cas NGOs tau koom nrog cov kev koom tes no?" Ib qho tseem ceeb yog "ua raws li tus thawj coj":
"Rau ntau NGOs, kev sib cav txog seb puas yuav koom nrog cov tuam txhab twb dhau lawm. Tus cwj pwm yog 'tag nrho cov NGOs loj koom nrog cov tuam txhab yog li vim li cas peb yuav tsum tsis txhob ua?' Thaum nyob hauv ntau lub koom haum kev sib cav sib ceg txuas ntxiv mus, muaj kev nkag siab tias, yog lossis tsis yog, kev koom tes yog qhov kev sib tw tam sim no yog li tsis muaj cov ntsiab lus me me hauv kev nug nws. " (Corporate Watch, op. cit., p. 23)
Tu siab, NGOs tsis tshua hais txog qhov kev puas tsuaj ntawm kev lag luam. Thaum Lub Ib Hlis 2002, peb tau sau ntawv mus rau Stephen Tindale, tus thawj coj ntawm Greenpeace UK. Peb tau lees paub Greenpeace qhov kev tshaj tawm thiab kev tshawb fawb zoo heev tab sis pom tias muaj qhov sib txawv ntawm lub plawv ntawm nws txoj haujlwm:
โโฆ cia peb pom Greenpeace (thiab lwm pab pawg neeg siab) ua ntau dua los tawm tsam, tsis ntau npaum li cas cov koom haum + ua +, tab sis lawv + yog +; uas yog, undemocratic centralized cov koom haum tuav lub hwj chim tsis raug cai. " (Email los ntawm David Cromwell, Lub Ib Hlis 17, 2002)
Tsis nco qab lub ntsiab lus, Tindale teb tias:
"Peb yuav txuas ntxiv mus ntsib cov tuam txhab uas tsim nyog - ib yam li hauv peb qhov kev sib tw tam sim no kom yuam ExxonMobil hloov nws txoj kev xav ntawm kev hloov huab cua. Txij li thaum peb tau coj los ntawm cov tuam txhab tau txais txiaj ntsig tshaj plaws hauv ntiaj teb peb tsis tuaj yeem raug liam tias muaj kev tsis sib haum xeeb nrog cov tuam txhab. Tab sis peb yog ib pab pawg neeg ib puag ncig, tsis yog pawg neeg tawm tsam. Yog li ntawd, peb yuav ua haujlwm nrog cov tuam txhab thaum peb tuaj yeem ua tau los txhawb peb lub hom phiaj kev sib tw. Tab sis peb yuav ua li ntawd raws li kev ywj pheej nyiaj txiag tag. " (Email rau David Cromwell, Lub Ib Hlis 28, 2002)
Tab sis peb tsis tau nug Greenpeace txog nws txoj kev ywj pheej nyiaj txiag los ntawm kev lag luam lossis seb nws puas kam "tawm tsam" lawv. Qhov tseeb yog tias Greenpeace thiab lwm cov NGOs feem ntau lees txais lub tswv yim qhov chaw uas cov tuam txhab tuaj yeem yaum kom ua tau zoo. Txhawm rau nug qhov chaw ua haujlwm - tsis txhob xav taw qhia lub hwj chim tsis raug cai thiab qhov kev puas tsuaj ntawm lub tuam txhab - yog qhov tsis txaus ntseeg rau ntau pawg neeg siab.
Classic Liberal Herring: 'Cov Neeg Zoo Ua Haujlwm Rau Kev Lag Luam, Ib Yam'
Peb twb tau pom tias cov pab pawg loj ntawm ib puag ncig thiab kev ncaj ncees hauv zej zog, thiab txawm tias Green Party, yuav luag tag nrho saib xyuas lub koom haum ntawm kev tshaj xov xwm (Saib 'Silence is Green,' Lub Ob Hlis 3, 2005; http://www.medialens.org /alerts/05/050203_silence_is_green.php). Cov pab pawg zoo li no tshwm sim tsis muaj kev cuam tshuam los ntawm kev txheeb xyuas qhov tseeb, txhawb nqa los ntawm cov ntaub ntawv pov thawj ntau, qhia tias cov tuam txhab xov xwm lim tawm cov teeb meem loj uas cov pab pawg no yuav ua tau. Ib zaug ntxiv, lub tuam txhab - raws li lub koom haum nrog lub hwj chim loj heev uas tsis muaj kev ywj pheej, txawm nyob hauv kev lag luam xov xwm lossis lwm qhov hauv kev lag luam thoob ntiaj teb - tsuas yog lees paub tias yog qhov tsis hloov pauv ntawm lub ntiaj teb.
Ib yam li ntawd, cov neeg sau xov xwm tseem ceeb qee zaum tsa cov lus nug txog kev coj tus cwj pwm hauv tuam txhab tab sis tsuas yog nyob rau hauv cov kev txwv, piv txwv li, los ntawm kev tshaj xov xwm kev vam khom rau kev tshaj tawm cov nyiaj tau los (saib 'Beyond Propaganda,' Cuaj Hlis 5, 2006; http://www.medialens. org/alerts/06/060905_beyond_propaganda.php). Kev coj tsis zoo ntawm tuam txhab yuav yog qhov kev ua si ncaj ncees, tab sis tsis yog kev puas siab puas ntsws ntawm lub tuam txhab. Qhov kev dig muag no ua rau muaj kev cuam tshuam txawm tias cov neeg sau xov xwm peb yuav tsum suav tias yog tus yeej hauv kev sib ntaus sib tua rau kev tiv thaiv huab cua: cov neeg kho ib puag ncig.
Thaum lub Cuaj Hlis 4 peb tau xa email rau John Vidal, tus qub tub rog ib puag ncig editor ntawm Tus Saib Xyuas:
"Thaum ntxov xyoo no, ib tus ntawm peb cov neeg nyeem tau tawm tsam koj txog koj tsab xov xwm 'Cov tuam txhab dej loj tawm hauv lub tebchaws txom nyem' (The Guardian, Lub Peb Hlis 22, 2006). Koj nug:
"'Vim li cas koj thiaj li lees paub qhov tseeb tias ntau haiv neeg 'xav kom xaus lub voj voog ntawm kev qhuav thiab kev tuag'. Lawv muaj nyob kom tau txais txiaj ntsig ntau tshaj plaws, tsis yog kev noj qab haus huv rau pej xeem.' (Email xa mus rau Media Lens, Lub Peb Hlis 22, 2006)
"Hauv koj email teb koj tau sau:
โ'โฆ tsis txhob kwv yees cov tib neeg tseem ceeb ntawm cov neeg ua haujlwm rau lawv [cov koom haum]. Kuv ib txwm xav tsis thoob li cas hauv lub cev koom nrog, muaj cov neeg ntawm txhua theem, uas xav thiab ua lub luag haujlwm nrog qhov zoo tshaj plaws ntawm kev xav [sic]. Kuv tau ntev, ntev tham nrog ntau lub tuam txhab dej hauv txhua qib thiab qee qhov zoo dua / phem dua li lwm tus. Ib yam li ntawd, muaj qee lub tuam txhab me me (dej) uas tsis ncaj ncees [sic] bastards thiab yuav muag lawv pog. Qhov loj me zoo li tsis muaj dab tsi ua rau kev coj ncaj ncees thiab lwm yam'" (John Vidal, teb rau Media Lens nyeem, Lub Peb Hlis 22, 2006)
Peb tau tawm tswv yim rau Vidal uas yog ib qho piv txwv classic ntawm qhov peb tau hu ua "liberal herring" (xws li ib tug liab herring deployed los ntawm cov neeg sau xov xwm nyob rau hauv liberal media); nws tsis nco txog qhov kev txiav txim siab ntawm cov neeg ua haujlwm.
Tus kws lij choj Canadian Joel Bakan piav qhia tias lub koom haum hu ua "corporation" raug cai hloov mus ua "tus neeg", muaj nws "tus kheej tus kheej, cais tawm ntawm cov nqaij thiab cov ntshav uas yog nws tus tswv thiab cov thawj coj". Yog tias ib qho tshuaj xyuas tus cwj pwm ntawm tuam txhab, ib yam li Bakan tau ua, nws pom meej meej qhov chaw kho mob txhais ntawm tus neeg mob hlwb.
Raws li Noam Chomsky tau hais hauv kev xam phaj:
"Thaum koj saib ntawm lub tuam txhab, ib yam li thaum koj saib tus tswv qhev, koj xav paub qhov txawv ntawm lub koom haum thiab tus neeg. Yog li kev ua qhev, piv txwv li, lossis lwm hom kev ua phem, yog qhov tseem ceeb heev. Tab sis cov tib neeg uas koom nrog lawv tej zaum yuav yog cov txiv neej zoo tshaj plaws uas koj tuaj yeem xav txog - ua siab zoo, ua phooj ywg zoo, zoo rau lawv cov menyuam, txawm tias zoo rau lawv cov qhev, saib xyuas lwm tus. Kuv txhais tau tias yog tib neeg lawv yuav yog dab tsi. Hauv lawv lub luag haujlwm hauv tsev, lawv yog cov dab phem, vim tias lub tsev kawm ntawv tsis zoo. Thiab tib yam muaj tseeb ntawm no. " (Noam Chomsky xam phaj hauv Mark Achbar, Jennifer Abbott thiab Joel Bakan, The Corporation, http://www.thecorporation.tv)
Siv cov ntaub ntawv Lexis-Nexis, peb tau ua cov ntawv xov xwm nthuav dav ntawm John Vidal cov lus hauv Tus Saib Xyuas txij li xyoo 2003. Txog hnub no, nws tsis tau hais txog Joel Bakan, nws phau ntawv 2004 'The Corporation' (los yog 2003 zaj duab xis ntawm tib lub npe. ), los yog hais txog cov pov thawj tias "kev koom tes hauv zej zog" yog oxymoron thiab cov kev coj ua lag luam yog qhov tseem ceeb ntawm kev puas siab puas ntsws. Peb nug Vidal:
โKoj puas muaj laj thawj dab tsi rau tsis hais cov lus sib cav tseem ceeb hauv koj li kev sau xov xwm? Muaj tseeb cov no yog cov ntsiab lus tseem ceeb hauv kev tshaj tawm txoj moo zoo uas yuav ntsib peb hauv lub hnub nyoog ntawm huab cua chaos no? (Email los ntawm David Cromwell, Cuaj Hlis 4, 2006)
Peb tsis tau txais cov lus teb.
Peb tau xa email zoo sib xws rau Tus Saib Xyuas Kev Lag Luam Tus Kws Kho Mob, Larry Elliott. Peb zoo siab tos txais ib qho ntawm nws cov lus uas tau hais txog Sir David King, tus thawj coj ntawm tsoomfwv tus kws tshawb fawb, tau hais tias "kev tuag tuag" rau "kev loj hlob ntawm kev lag luam". Elliott tau sau tias:
"Qhov kev sib cav hais tias kev lag luam yuav tsis muaj peev xwm tiv thaiv kev txwv ntawm lub tsev cog khoom gases yog ib qho fallacy; Lub neej ntev ntawm capitalism yog vim yuav luag tag nrho rau nws lub peev xwm los hloov mus rau ib qho kev tswj hwm. Dab tsi ua lag luam tsis muaj tam sim no yog kev coj ncaj ncees; nws muaj kev txawj ntse. " (Elliott, 'Cua cua ntawm kev hloov pauv huab cua tab tom yuav ua rau lawv muaj kev cuam tshuam hauv ntau lub rooj tsav xwm: Tus kws tshaj lij kev tshawb fawb saum toj kawg nkaus hais txog kev tuag rau txoj kev xav uas hais tias kev loj hlob zoo,' Tus Saib Xyuas, Lub Ob Hlis 6, 2006)
Peb sib tw Elliott:
"Qhov no qhia tias kev lag luam, qhov tseeb thoob ntiaj teb kev lag luam, yuav yog ib feem ntawm kev daws teeb meem huab cua. Koj tuaj yeem taw tes rau ib qho ntawm koj cov ntawv uas nug txog lub tswv yim no?
Hauv tsab xov xwm dhau los, Elliott tau sau:
"Lub luag haujlwm ntawm koom nrog kev sib raug zoo yog ib qho kev xaiv ntxiv nyob rau hauv ntau qhov xwm txheej, pom tias xav tau kom txog thaum nws cuam tshuam rau kab hauv qab." (Elliott, 'Tshaj tawm qhov no: kev coj noj coj ua ntawm kev lag luam yog nyob rau hauv ib qho teeb meem ntawm lub neej,' Tus Saib Xyuas, Lub Peb Hlis 31, 2003)
Tus Saib Xyuas tus kws kho nyiaj txiag pom tias "kev lav phib xaub hauv zej zog", qhov phem tshaj, yog "kev xaiv ntxiv", es tsis yog kev dag ntxias tsis txaus ntseeg.
Kev tshawb nrhiav cov ntawv xov xwm qhia tias Elliott tsis tau hais txog Joel Bakan, Lub Tuam Txhab, lossis nthuav tawm "kev lav phib xaub ntawm lub koom haum" raws li kev tshaj tawm. Tsis yog nws tau tshaj tawm tias kev coj tus cwj pwm hauv tuam txhab yog qhov tseem ceeb ntawm kev puas siab puas ntsws, thiab tias qhov no yuav muaj txiaj ntsig zoo rau tib neeg thiab ntau lab ntawm lwm hom tsiaj hauv ntiaj teb no.
Peb nug Elliott:
"Koj puas muaj laj thawj dab tsi rau tsis hais cov lus sib cav tseem ceeb hauv koj li kev sau xov xwm?" (Email, Cuaj hlis 7, 2006)
Ntxiv dua thiab, peb tsis tau txais lus teb.
Cov qauv ntawm lwm cov ntaub ntawv zoo sib xws, txawm li cas los xij qee qhov kev xav tsis zoo ntawm no thiab nyob ntawd - xws li hauv Independent hnub Sunday, kev saib xyuas ntawm Abigail Townsend. Hauv ib tsab xov xwm ntawm "CSR" ua ntej xyoo no, Townsend tau sau tias:
"Txhua lub tuam txhab xav tau kev lag luam loj dua thiab cov txiaj ntsig loj dua, nws yog qhov lawv ua - thiab lawv yuav thawb cov kev txwv ntawm qhov ua tau kom ua tiav. Thiab qhov no yog qhov teeb meem thaum twg cov tuam txhab pib tham txog kev koom tes hauv zej zog: muaj qhov loj heev ntawm qhov khoob khoob ntawm nws. " (Townsend, 'Yog li cov tuam txhab yuav tsum zoo dua,' Kev ywj pheej rau hnub Sunday, Lub Rau Hli 18, 2006)
Qhov kev tsis ntseeg no yog txais tos. Tab sis, dua, qhov teeb meem endemic tsis muaj ntau tshaj li "ntxhi ntawm qhov khoob khoob" rau lub qhov ntswg ntawm lwm lub koom haum xov xwm.
Nyob rau hauv ib tsab xov xwm tsis ntev los no tsom rau BP cov teeb meem tsis tu ncua, Townsend rov qhia cov kev txwv ntawm kev soj ntsuam pom zoo hauv cov ntsiab lus:
"Tib neeg xav paub txog kev paub txog ib puag ncig, cov tuam txhab muaj lub luag haujlwm hauv zej zog ... Yog li kev lag luam hloov pauv - lossis tsawg kawg nws yuav luag ua ... Cov neeg nom tswv tsuas yog cov uas tuaj yeem hloov pauv. Thiab thaum G8 cov thawj coj tsis tuaj yeem ua kom ntseeg tau tias lawv tus kheej cov pa roj carbon-offsetting scheme tawm hauv av, nws tsis yog qhov zoo rau peb tus kheej. Yog li, tig los yog tsis, cov tuam txhab yuav tsum tau txais kev qhuas rau yam tsawg kawg txav mus rau qhov raug. " (Townsend, 'Xeb nyob rau hauv cov kav dej yog corroding BP lub ci iab lub koob npe nrov,' Independent rau hnub Sunday, Lub yim hli ntuj 13, 2006)
Thiab ib zaug ntxiv, kev tshawb nrhiav cov ntawv xov xwm qhia tau hais tias Townsend yeej tsis tau hais txog Joel Bakan, phau ntawv lossis zaj duab xis 'The Corporation', lossis tshem tawm "kev lav phib xaub ntawm lub koom haum" raws li kev dag dag (tsis yog "kiv"), lossis hais txog kev sib cav tias Kev coj cwj pwm ua lag luam yog psychopathic. Tib yam siv rau kev sau xov xwm ntawm Jeremy Warner, tus kws kho lag luam ntawm Lub Independent. Peb email rau Warner rau lub Cuaj Hlis 4 kuj tseem tsis tau teb.
Tawm ntawm ib qho me me ntawm cov npe hauv TV, zaj duab xis thiab phau ntawv tshuaj xyuas, hais txog qhov kev puas tsuaj thiab tsis raug cai ntawm lub tuam txhab lub zog tau raug saib xyuas tag nrho los ntawm cov tuam txhab xov xwm hauv UK. Qhov no yuav tsum surprise tsis muaj leej twg uas muaj nuj nqis rau kev tsom xam. Tab sis ib zaug ntxiv, cov nqi ntawm xws li xov xwm silence yog loj heev.
David Cromwell yog tus sau nrog David Edwards ntawm 'Tus Saib Xyuas ntawm Lub Hwj Chim: Cov Dab Neeg Ntawm Lub Liberal Media' (Pluto Books, 2006). Yog xav paub ntxiv, suav nrog kev tshuaj xyuas, kev xam phaj thiab cov ntawv rho tawm, thov nyem qhov no: http://www.medialens.org/bookshop/guardians_of_power.php