"HMa Bolivia, ua ʻike ka hapa nui ua kumakaia mau ka poʻe neoliberal iā mākou. I kēia manawa ʻaʻole hiki ke kūʻai maʻalahi ʻia ka poʻe, ke ulu nei ka ʻike a me ka hoʻololi ʻana i ka ʻano o ke kaiāulu. ʻO ia ke kumu e paʻakikī ai [nā neoliberals] e lanakila iā mākou i kēia manawa. E hoʻomau mākou i ke aupuni no ka liʻiliʻi o 50 a 100 mau makahiki - ʻōlelo kekahi mau loa. " ʻO kēia ka mea i wehewehe ai ʻo Roman Loayza, ke poʻo o ka hui Movement Towards Socialism (MAS) o nā ʻelele i ka hui constituent o Bolivia, i ke kūlana ma Bolivia i ka wā i kamaʻilio ai ʻo Green Left Weekly iā ia ma ʻOkakopa 17.
ʻO MAS ka ʻaoʻao o ka Pelekikena Bolivian Evo Morales, ka pelekikena ʻōiwi mua i ka mōʻaukala o Bolivia, i koho ʻia i ka makahiki 2005 ma ke kahua o ka hoʻohuli ʻana i 500 mau makahiki o ka colonialism a me ka pepehi kanaka kūʻē i ka hapa nui o nā ʻōiwi, a hoʻohuli i ka hopena o 20 mau makahiki o ka neoliberalism i haʻalele iā Bolivia ʻO ka lāhui ʻilihune loa o ʻAmelika Hema.
ʻO kona hilinaʻi ʻana i ka poʻe nāna i hāʻawi iā Loayza ka manaʻolana no ka ʻaha koho, ʻaʻole i hui ʻia mai ʻAukake a ke kokoke koke nei i ka lua o ka lā 14 o Dekemaba. i koho balota ʻia.
Ua nīnau ʻo GLW iā Loayza no ke aha i kū ai ka ʻaha i nā pilikia he nui. Ua wehewehe ʻo ia "ʻaʻole ʻae nā ʻaoʻao ʻaoʻao kuʻuna me ka hui constituent, makemake lākou e hoʻomau i ka hoʻopunipuni i ka poʻe, e hoʻohuli iā lākou e kūʻē iā MAS. ʻAʻole lākou makemake e ʻae ua pio lākou. Makemake lākou e hoʻopau i ka poʻe i lalo, i mea e hoʻopau ai i ka MAS, e hoʻomaka me ka hoʻopau ʻana i ka pelekikena.
“Akā naʻe, paʻakikī kēia. ʻOiai inā ʻaʻole lākou e ʻae iā mākou e ʻae i ke kumukānāwai hou, aia iā mākou ka palapala kumukānāwai, e hoʻopau ʻia nei i kēia manawa a e hōʻike ʻia i mua o ka lehulehu, a na nā kānaka e hoʻoholo.
'He papahana kālai'āina o ka po'e 'ilihune'
I ka wā i koho mua ʻia ai ʻo Loayza, a me Morales, i hale pāremata i ka makahiki 1997, ua hōʻailona ia i ke komo ʻana o ka neʻe ʻana o nā ʻōiwi a me nā campesino (peasant) i ke kahua politika ma ka ʻāina. ʻElua mau makahiki i hala aku nei, ua hui pū ʻekolu o nā hui ʻōiwi a me nā campesino nui o Bolivia, me ka United Union Confederation of Campesino Workers of Bolivia (CSUTCB) i alakaʻi ʻia e Loayza, e kūkulu i kahi "mea hana kālai'āina" i manaʻo ʻia e lilo i "papahana politika no ka poʻe ʻilihune. , no ke kuokoa o ka poe ilihune”.
Ma hope o ke koho balota 1997, ua hoʻokumu ʻia ka Political Instrument for the Sovereignty of the Peoples (i lawe i ka inoa koho balota o MAS). I ka makahiki 2002, ua lanakila ʻo MAS ma ke koho balota aupuni, a ʻaʻole i lanakila ʻo Morales i ke koho balota kiʻekiʻe loa no ka pelekikena.
No ka hōʻole ʻana i ka hana kuʻikahi me nā ʻaoʻao kuʻuna, ua lanakila ʻo MAS i ke aupuni me ka 53.7% o ka balota i ke koho balota ʻo Dekemaba 2005, ma ke kua o ka piʻi ʻana o nā ʻōiwi, campesino a me nā neʻe ʻē aʻe. Koho hou ʻia ʻo ia ma ke ʻano he hope ma 2002, ʻike ʻia ʻo Loayza ma ke ʻano he ʻēheu ʻoi aku ka nui o ka MAS, ma muli o kāna kuleana ma ke ʻano he alakaʻi o ka CSUTCB i ka wā o nā kipi 2003 a me 2005.
He Plurinational Bolivia
ʻO ke koho ʻana i ka mea a Loayza i wehewehe ai ʻo "ke aupuni ʻōiwi mua, originario" o Bolivia i ʻae ʻia no ka hoʻokō ʻana i nā koi koʻikoʻi ʻelua e kū mai ana mai ka hakakā ʻana o ka hapa nui o nā ʻōiwi - ka hoʻokele aupuni o ke kinoea (i kauoha ʻia ma Mei 2006) a me ka hoʻopaʻa ʻana i kahi ʻaha hui (i hoʻomaka e hui i ʻAukake 2006). I ke koho ʻana i nā ʻelele hui, ua lanakila ʻo MAS ma luna o 50%.
“[He] aupuni ʻōiwi, originario e hōʻike ana i kahi loli no ka mea a hiki i kēia manawa ua ʻaihue mau nā aupuni i kā mākou waiwai, lilo i waiwai ma ka lilo o ka poʻe ʻilihune. Makemake mākou e hoʻopau i ke kumu hoʻokele waiwai neoliberal.
Ua wehewehe ʻo Loayza ʻo nā neʻe kaiapuni o Bolivia "ke manaʻo nei i kahi mokuʻāina lehulehu communitarian hui pū. No ke aha ka plurinational? No ka mea, makemake ka poʻe ʻōiwi mai ka hikina a me ke komohana e ʻike ʻia ko mākou mau lāhui a, i ka wā i ʻike ʻia ai, e komo i nā ʻāpana āpau - ka politika, ka waiwai, ka pilikanaka a me ka moʻomeheu.
Ua ʻōlelo ʻo ia ʻaʻole ʻo MAS "mai ka hema kahiko a ʻaʻole hoʻi i ka ʻākau kuʻuna - ua puka mai mākou mai ko mākou ʻano moʻomeheu ponoʻī" me ka hoʻohui ʻana, "makemake mākou e hoʻololi i ka ʻāina no ka mea ʻo kēlā me kēia o nā lāhui 36 [ʻōiwi] nona kāna moʻomeheu ponoʻī, ʻōlelo a nā manaʻoʻiʻo. Noho like lākou me Mother Earth." Eia naʻe, ʻo ka ʻae ʻana i kēia mau ʻokoʻa ʻaʻole ia he mahele: "e hoʻololi i ka ʻāina makemake mākou i ka lokahi".
Ma hope o ka manaʻo nui i nā pono a me ka moʻomeheu ʻōiwi, ʻaʻole ia ka pahuhopu o ka hoʻi ʻana i ka wā kahiko, akā he hōʻike ia o ka moʻomeheu kipi aupuni o Bolivia: "Ma hope o ka ʻae ʻia ʻana o ke kumukānāwai hou e kākoʻo nā mana āpau i ka ʻoihana ... hiki iā mākou ke lilo i ʻāina ʻoihana , ʻaʻole i hoʻomohala hou ʻia."
Komisina kalaiaina
ʻO ka hoʻāʻo ʻana e hoʻokō i kēia mau hoʻololi, ua hoʻokau ka poʻe ʻōiwi i kahi papa kuʻi me nā elite aliʻi kahiko. He kino kino keia paio i kekahi manawa, he mea hiki ia Loayza ke hoike ponoi aku. Ua aneane e nalowale ʻo Loayza i kona ola, ʻelua mahina i loko o kahi coma, ma hope o ka hakakā ʻana i loko o ke anaina i hāʻule ai mai kahi pae kiʻekiʻe ʻekolu mika, a ua haki kona poʻo.
ʻO ka ʻaoʻao kūʻē ʻē aʻe ua hoʻopuʻi i ka lapalapa o ka hauʻoli i waena o ka poʻe o Sucre (i kapa ʻia ʻo "ke kūlanakauhale keʻokeʻo" no kāna ʻano hui kaiaulu), kahi e hālāwai ai ka ʻaha, me ke koi ʻana i nā mana kānāwai a me nā mana hoʻokō - i neʻe i La Paz i ka makahiki 1899 ma hope o ke kaua kīwila - hoʻi i ke kūlanakauhale. ʻO nā kūʻē kūʻē i koi ʻia i ka hoʻokuʻu ʻia ʻana o ke anaina a ua koi ʻia kekahi mau ʻelele MAS e peʻe.
No ka lanakila ʻana i ka stalemate, ua hana ke aupuni i ka hoʻokumu ʻana i "komikina politika" e hōʻuluʻulu i nā ʻelele mai nā hui a pau o ka ʻaha kūkā e kūkākūkā i nā manaʻo hoʻopaʻapaʻa a hoʻāʻo e loaʻa i ka ʻaelike. Ma hope o ka hoʻopau ʻana i nā mahina ʻewalu o ka hoʻopaʻapaʻa ʻana i nā lula o ke kaʻina hana, a laila hoʻomāhuahua ʻole i nā ʻano pilikia ma ka haʻi ʻana ʻaʻole hiki ke kūkākūkā ʻia ka hihia o ke kapikala i loko o ka ʻaha, nui ka poʻe e noʻonoʻo nei i ka pono o ka ʻaha e hōʻoia i ka hopena, a inā ʻaʻole wale ia. ke kūkākūkā hou nei nā ʻaoʻao kahiko i ka wā e hiki mai ana o ka ʻāina i waena o lākou iho.
Ua hōʻike ʻia kahi koho balota ma kahi kokoke i ʻelua hapakolu o Bolivians ʻaʻole manaʻo e hoʻopau ka ʻaha i kāna hana ma ka lā 14 o Dekemaba, me ke kākoʻo ʻana i ka ʻaha i hāʻule i 39% i ʻOkakopa. Mai ka pahuhopu mua o "hoʻokumu hou i Bolivia", ua neʻe ke kūkākūkā i ka manaʻo maʻalahi o ka "constitutionalising" hoʻololi i hoʻomaka ʻia ma lalo o Morales, e like me ka nationalization gas.
ʻO ka stalemate o kēia manawa i ka ʻaha i kēia manawa e like me ka nui o ka MAS e nānā ana i ka hōʻoia ʻana i nā hoʻololi kumukānāwai e pili ana i ka hiki ke koho hou i nā pelekikena e ʻae i ka hoʻomau i ke kaʻina o ka loli. ʻOiai ʻaʻole ʻoluʻolu i ka ʻaha kanaka, a ma ke alo o ka hoʻouka kaua kūʻē ʻana iā Morales, ʻo ke koho balota hoʻokahi ke kau nei i kāna kākoʻo ma 62%, he piʻi o 5% mai ʻelua mahina ma mua.
Ua haʻi ʻo Loayza iā GLW: "Ua hoʻokumu mua ʻia ke kōmike politika e ʻimi i ka hui ʻana, a ma hope e kūkākūkā i nā pilikia nui i kumu i nā pilikia, e like me nā hihiʻo [hoʻokūkū] no ka ʻāina.
"A hiki i kēia manawa ua loaʻa mākou i ka ʻaelike e pili ana i ka hoʻokele waiwai: e ʻike ke kumukānāwai hou i ka ʻoihana mokuʻāina, ka ʻoihana pilikino a me ka ʻoihana communitarian e pōmaikaʻi ai nā kaiāulu ... pae ʻāina a me nā kaiāulu ʻōiwi, "ʻelua mea nui".
ʻOiai ʻo ka ʻaoʻao kūʻē nui, ʻo Podemos, i komo i nā kūkākūkā e pili ana i ke kūʻokoʻa, ʻaʻole lākou i kau inoa i ka ʻaelike, ʻaʻole hoʻi lākou i kau inoa i ka ʻaelike ma hope o ʻOkakopa 18 e pili ana i ke ʻano o ka mokuʻāina e lilo ai ʻo Bolivia, i mea e hoʻāʻo ai e komo. ua wehewehe ʻia nā manaʻo a pau he unitary, social, plurinational, communitarian, autonomous and decentralized, democratic, manuahi, kūʻokoʻa, sovereign and inter-cultural.
ʻAʻole naʻe e hui hou ka ʻaha, me kahi hui kūkākūkā mai ke komisina politika e holo ana i Sucre e ʻike inā makemake nā luna kūloko e hoʻolako i nā mea palekana e pono ai no nā ʻelele e hui ai. I kēlā lā hoʻokahi, ʻOkakopa 31, hele ka luna hoʻokele o ka ʻaha, me nā ʻelele MAS, i Oruro e noiʻi i ka hiki ke hoʻololi i ka ʻaha ma laila.
Ua haʻi aku ʻo Loayza iā GLW ʻoiai ʻo MAS e hana ikaika ana e loaʻa ka ʻaelike mai ka ʻelua hapakolu o nā ʻelele hui e pono e ʻae i ka ʻōlelo hope loa, "Manaʻo wau ʻaʻole e loaʻa iā mākou kēlā hui". Ma ia ʻano ʻano "i ka manawa e loaʻa ai iā mākou kahi kikokikona kumukānāwai e ʻae mākou e ka hapa nui [ma ka ʻaha ʻaha], a ke ʻae ʻia e hāʻawi mākou i ka poʻe. Inā ʻaʻole ʻae ka poʻe kūʻē iā mākou e ʻae, ʻo ka poʻe ke aliʻi: e ʻae lākou i ka mea a mākou i hana ai.
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai