Ke hiamoe nei nā tausani o ka poʻe malihini ma nā alanui o Mexico, e kali ana e loaʻa kahi manawa no ka hālāwai ninaninau ma ka palena ʻo US, e hoʻihoʻi wale ʻia i nā kūlana ola weliweli a hiki ʻole.
Mai ka pau ʻana o ka palena maʻi maʻi ʻo Title 42 i ka hoʻomaka ʻana o Mei, ua hōʻike ka ʻōlelo Pelekane i ka nui o ka poʻe e hoʻāʻo nei e hele i ka palena US-Mexico.
Akā ʻaʻole i loli ka pono e neʻe. Akā, ke uhi nei ka pāpāho koʻikoʻi i kahi ʻoiaʻiʻo ʻoi aku ka paʻakikī, kahi i hoʻohuli ai nā kulekele hou i Mexico i ʻāina paʻa no ka poʻe mahuka a me nā malihini.
Hoʻonohonoho ʻia nā nīnauele ma ka palena e kahi app, e koi ana i ka poʻe mahuka e kali no nā pule a i ʻole mau mahina. ʻO kahi lula ʻāina ʻekolu hou, ma kahi mai ka pau ʻana o ka Title 42 i ka lā 11 o Mei i kēia makahiki, ʻo ia ka poʻe malihini i hele i nā ʻāina ʻē aʻe i ko lākou ala i Mexico - kahi mea hiki ʻole i nā mea he nui - pono e ʻimi mua i kahi asylum i kēlā mau ʻāina a i ʻole. kipaku ʻia i ko lākou hōʻea ʻana i ʻAmelika Ma lalo o kahi ʻaelike hou, aia ʻo Mekiko i kēia manawa eʻae ana ʻO Nicaraguans, Cubans, Haitians a me Venezuelans i hoʻokuʻu ʻia e ka US.
ʻAʻohe mea i ʻike pololei i ka nui o nā mea mahuka a me nā malihini e hiamoe ana ma nā alanui o Mexico, no ka mea, ʻaʻohe papa inoa a ʻaʻohe ʻōnaehana i kahi e nānā ai i ka poʻe malihini a hāʻawi iā lākou i ka ʻike.
"Akā, ʻaʻole kūpono kēlā," i ʻōlelo mai ai ʻo Valmont Luc Son, he mea mahuka Haitian, i ko mākou noho ʻana ma ke alanui kahi āna e noho ai, he mau poloka mai ka Mexican Commission for Refugee Assistance (COMAR) ma ke kūlanakauhale ʻo Mexico City. ʻAʻole ʻo ia i lohe e pili ana i ka lula ʻāina ʻekolu, a ke wehewehe nei au iā ia i koʻu nīnauele ʻana iā ia.
"Ke holo nei au i kahi kūlana hiki ʻole - nui ka hana ʻino a me nā poʻe kālai'āina kolohe. Pono mākou e hele i nā ʻāina ʻē aʻe e hiki ai i ka palena. Manaʻo wau e maikaʻi, pono lākou e ʻae iaʻu i loko. He aha nā koho ʻē aʻe i loaʻa iā mākou? Ma hea mākou e hele ai inā ʻaʻole hiki iā mākou ke noho ma ʻaneʻi a ʻaʻole hiki iā mākou ke noho i Haiti a hōʻole ʻia mākou ke hele mākou i US? i ninau aku ai oia me ka huhu.
Noho ma Mexico City
No ka mea, ʻo ka app no nā nīnauele palena, i kapa ʻia ʻo CBP One, hiki ke loaʻa wale mai Mexico City a me ka ʻākau o laila, ua hui pū ʻo Mexico City i nā kūlanakauhale palena ʻākau ma ke ʻano he kali. Ke hana nei ka ʻāina ma ke ʻano he bottleneck staggered. ʻO kekahi 15,000 ke kali nei ka poʻe malihini no nā mahina - e noho malu ana mai ka ua ma lalo o nā kumulāʻau a me nā kaʻa - ma Tapachula, kokoke i ka palena me Guatemala, no nā visa transit e hele ma Mexico. A laila kali lākou ma Mexico City e hāʻawi ʻia i kahi awa ma kahi o ka palena no ka hālāwai ninaninau me nā luna US Customs and Border Protection (CBP). I ka hopena o Mei, COMAR hai mai la no ka manawa mua loa, ua loaʻa iā ia nā noi asylum ma kāna mau keʻena ʻo Mexico City ma mua o Tapachula.
Ma kahi hui olelo Ua hoʻokuʻu ʻia i Iune, ua kākau ʻoi aku ma mua o 40 mau mea hana a me nā hui NGO:
Ua hoʻokō ke aupuni US i nā ʻano kuʻikahi politika me Mexico a me nā ʻāina ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa, i hoʻokaʻawale ʻia e like me ke kuleana pili, i mea e hoʻopaʻa ʻia ai ka neʻe ʻana, akā me ka hopohopo ʻole ke hoʻopuka nei lākou i ko lākou mau palena.… Ke waiho nei lākou i ka poʻe i ka pilikia, ʻaʻole wale i ka ka lawe ʻia ʻana i nā kūlana a lākou e holo ai, akā e hōʻike pū ana iā lākou i nā pōʻino o ka huakaʻi. Ma Mekiko, ua haʻalele ke aupuni i ke kuleana o ka hāʻawi ʻana i ka orientation a me ka nānā ...
ʻO nā hale noho ma Mexico City, e hana pū ana i kahi "network of solidarity," ua piha i ka ʻewalu mau mahina. Ua haʻi aku ʻo Samantha Hernández Cerón, kahi ʻōlelo no nā hale mālama CAFEMIN ʻO Truthout Ke hana nei nā hale hoʻomalu ma "a hiki i ka 900 pakeneka o kā mākou hiki."
"I ko mākou kiʻekiʻe, (CAFEMIN) he 1,000 poʻe i ka pō, a ma kēia hale hoʻomalu (kekahi o ʻekolu e holo ʻia e CAFEMIN, aia ma ke kikowaena-akau o Mexico City) kahi i hiki ai iā mākou ke 80 poʻe, i kēia manawa he 250. "wahi āna.
Ke hilinaʻi nei nā hale noho i nā hāʻawi kālā a me ka hōʻiliʻili kālā e hāʻawi i nā malihini me nā moena, nā meaʻai a me nā papa hana e pili ana i ka hoʻohana ʻana i ka app CBP hou. "Ke nānā nei mākou i ka hoʻoponopono ʻana i nā pilikia koʻikoʻi, a ʻaʻohe manawa e nānā hohonu i ke kūlana, a i ʻole e noʻonoʻo i nā pilikia logistic, hoʻokele waiwai a me ka hana," wahi a Hernández, me ka hoʻopaʻapaʻa ʻana e hiki ke hoʻoponopono ʻia nā pilikia ma o ka hui hui.
ʻO nā hale noho ma ka ʻākau, ma nā mokuʻāina e like me Jalisco, Querétaro a me San Luis Potosí, ʻoi aku hoʻi ma waho. nona iho. ʻO Monterrey, kahi i hele ai ka poʻe mahuka i ka wā ma mua, ke ʻike nei 300-400 ka hōʻea ʻana i ke kahua kaʻa kaʻa nui i kēlā me kēia lā.
"Me ke kānalua ʻole, ʻoi aku ka nui o nā malihini i kēia manawa, a ʻoi aku ka pono. Aia kahi bottleneck ma ʻaneʻi (ma Tijuana), kahi kūlana koʻikoʻi koʻikoʻi, "wahi a Graciela Zamudio, ka loio hoʻokumu o Alma Migrante, kahi hui e hāʻawi ana i ka poʻe malihini me nā ʻōlelo aʻo a me nā papa hana kānāwai.
In Malaki i kēia makahiki, ua kūkulu nā luna o Mexico City i kahi malu ma Tlahuac, ma ka hema loa o ke kūlanakauhale. I ka waena o Mei, ma hope iho o ka pau ʻana o ka Title 42, hoʻouna lākou i ka tausani o na kanaka malaila i na kulanakauhale e ae me ka hai ole i ko lakou wahi e hele ai a hiki i kekahi mau hora mamua. Ua pani ʻia ka hale hoʻomoana, a laila wehe hou ʻia nā lā ʻehā ma hope.
I koʻu kipa ʻana iā ia i ka hopena o Iune, aia ma kahi o 200 poʻe ma laila. ʻAʻole au i ʻae ʻia i loko, me ka haʻi ʻana mai o kekahi limahana aupuni iaʻu ʻaʻole makemake kona luna e ʻike mai kekahi i ka hale ʻaina, no ka mea, ʻaʻohe kūlana maikaʻi.
Ua maopopo ka makemake o ke aupuni Mekiko i nā malihini mai ka ʻike ʻana aku. ʻo ia hoʻouna ' ka poʻe i hoʻoneʻe ʻia i nā kūlanakauhale mamao e like me Tabasco a me Tapachula, a ʻaʻohe ona kūlana pili e pili ana i ka mea e loaʻa ai i ka poʻe i hoʻoneʻe ʻia ka visa, a pehea e hoʻokō ʻia ai ko lākou pono koke no ka hale a me ke olakino.
Noho Kūʻē a me nā Kūlana Kaʻahele
E hiamoe ana nā malihini ma nā alanui kokoke i ka COMAR ma Mexico City ua hōʻehaʻia i Mei, e koi ana i ka pane ʻana i kā lākou noi asylum, a me ka paʻa ʻana i nā placards e heluhelu ana, "Noi mākou i ka mālama hanohano, mahalo, a me ka pale." ʻO ia mau kūlana ola e hoʻonui iā lākou maikaʻi i nā pilikia olakino kino a me ka noʻonoʻo, i ka hoʻouka ʻia ʻana, ka ʻaihue ʻia, ka hoʻomāinoino ʻana a i ʻole ka ʻōlelo ʻino. ʻO ka nui o kēia poʻe malihini hele i nā lā ʻole ai, a ʻaʻole hiki ke komo i nā halepaku a i ʻole ka ua.
“ʻAʻole hiki iā mākou ke noho ma Mekiko no ka mea ʻaʻohe hale no nā malihini. ʻAʻohe oʻu hale, ʻai, ʻaʻohe mea. ʻAʻole hiki iaʻu ke hana. Hele mai kekahi poʻe ma aneʻi e pono ai nā limahana, akā noi lākou i nā palapala he nui, "wahi a Luc Son.
ʻO ka hewa o nā pono kanaka he ʻōnaehana ma Mexico, a ʻo ka poʻe i hoʻokaʻawale ʻia, ʻike ʻole ʻia a kākoʻo ʻole ʻia ka mea maʻalahi loa. He aneane a miliona nā limahana i uku ʻole ʻia ma ʻaneʻi, a ʻoi aku 100,000 i hoʻopaʻa ʻia i nā nalowale ʻana. Hoʻokahi wale nō laʻana, ma Mei, 50 ʻO ka poʻe malihini e holo ana ma ke kaʻa kaʻa i lawe ʻia ma San Luis Potosi.
Ua holo ʻo Daniel Álvarez iā Honduras me kona ʻohana ma hope o ka hao ʻia ʻana i nā manawa he nui i kona wahi i noho ai, neʻe i kahi kula hou, a hoʻomau mau ʻia ʻo ia ma laila. Akā i ka holo ʻana ma Mexico, ua wehewehe ʻo ia i ka hoʻopio ʻia ʻana e nā luna hoʻokele i ʻelima mau manawa like ʻole no $100 a $500.
“Ua noi lākou i kālā no ka hoʻokuʻu ʻana iā mākou e hele ma nā kaʻa kaʻa, a i ʻole lākou e hōʻeha i koʻu ʻohana. Ua ʻōlelo lākou e hoʻihoʻi iā mākou i Tapachula. Hele mākou me ka ʻole o ka meaʻai i hiki i kā mākou mau keiki ke ʻai a no ka mea ke kali nei mākou e ʻike i ka nui o kā lākou uku ʻana iā mākou ma ke kahua e hiki mai ana, "wahi āna. ʻO Truthout.
He mea maʻamau no ka poʻe hewa i hoʻonohonoho ʻia ke kāʻili ʻana i nā malihini i mea e koi ai i uku pānaʻi mai ko lākou ʻohana. ʻO ka hōʻike ʻana i kēia mau hewa a me ka hana ʻino he "ʻokoʻa ... akā i kēia manawa, ʻo ka poʻe i mālama ʻia e ka hui kīwila, i loko o nā hale noho, ke kāʻili ʻia nei," wahi a Zamudio. ʻAʻole hōʻike pinepine nā malihini i nā hewa no ka mea makaʻu lākou i nā mana.
Ke kali nei ʻo Merlin Musset, mai Venezuela, ma Mexico City ma kahi hale mālama CAFEMIN me kāna mau keiki ʻekolu a me kāna kaikunāne no ko lākou koho palena. Ua ʻaihue ʻia ʻo ia i kona komo mua ʻana i Mexico, a ua lohe ʻo ia i ka lawe ʻia ʻana o nā hoa hele. "He mea paʻakikī ke hoʻoholo e noho ma ʻaneʻi a i ʻole e hoʻomau, no ka mea, aia mākou i ka pōʻino ... pono mākou i ka palekana, ʻoi aku ka palekana," wahi āna.
E pili ana i ka CBP One app, ʻaʻole ʻike ka poʻe inā hiki iā lākou ke komo i ka US, a "ʻo ka maopopo ʻole ua alakaʻi i ... nā mea e like me ka ʻaihue. ʻAʻole ia he mea hou, akā ua hoʻonui ʻia. Ke loaʻa nei mākou i nā hōʻike hou aku o ia mau hanana ma mua o ka hana maʻamau, "wahi a Zamudio.
"I ka hapanui o nā hihia, ʻaʻole loaʻa nā kānaka i nā koho ma o ka app, a ʻaʻole maopopo ke kumu. Loaʻa ʻole ka kamaʻilio ʻana mai ka mokuʻāina e pili ana i nā lawelawe i hiki i nā malihini ke komo. ʻAʻole maopopo iā lākou kahi e hoʻokipa ʻia ai lākou. Ua piha ko lakou maopopo ole i ka makau; makaʻu i ka lawe ʻia ʻana, i ka hoʻouka ʻia a i ʻole ka hana ʻino ʻia, "wahi āna.
A i ka loaʻa ʻana o ka hana a ka poʻe malihini, kū lākou i ka hoʻokae a me ka pōʻino. ʻO ʻAmelika Hui Pū ʻIa 45 ʻoi aku ka nui o ka nui o ka make i ka ulia pōpilikia a i ʻole ka maʻi ma Mexico, no ka mea, ʻoi aku ka nui o ka poʻe malihini e hana i nā hana weliweli a paʻakikī paha.
Ma Mekiko, "hoʻohana lākou iā ʻoe no ka mea he malihini ʻoe, makemake lākou e uku liʻiliʻi a hoʻonui iā ʻoe i ka hana. Ua hele au no kahi hana kūkulu hale ma Veracruz, a ʻōlelo mai lākou e hiki iā lākou ke hāʻawi mai iaʻu i 100 pesos (ʻeono kālā) i ka lā, no 11 hola i ka lā. ʻAʻohe o mākou kuleana ma ʻaneʻi, "wahi a Álvarez.
Hana ʻo Mekiko i ka hana haumia a ʻAmelika
Ma ka lā 12 o Mei, he lā ma hope o ka pau ʻana o ka Title 42, ka Hale Keʻokeʻo hai mai la e ʻae ana ʻo Mekiko i nā Kuba, Haitian, Nicaragua a me Venezuela. ʻO ke poʻo neʻe mua o Mexico, ʻo Tonatiuh Guillén, ʻikeʻia "ʻAʻole nā kuleana kanaka, ka hoʻomohala ʻana, a me ka palekana ka mea nui ... akā ma muli o ke kaomi ʻana mai ʻAmelika Hui Pū ʻIa, ua makemake ʻia ka paio, ka hoʻopaʻa ʻana, a me nā kipaku ʻia."
No laila, mai Mei, ua hoʻokō ʻo Mexico i ka "lele" ka lawe pio ana kūʻē i ka poʻe malihini ma kona palena hema. ʻAʻohe kaʻina hana kūpono, a ua uhaki ʻia nā kuʻuna o ka honua no ka hoʻihoʻi ʻia ʻana o nā mea mahuka i Guatemala.
"Inā loaʻa ʻo Mekikoka i nā malihini i hoʻoneʻe ʻia, pono e mālama pono i kēlā kuleana a mālama pono iā lākou. Akā ʻo ka mea hope loa, he kānāwai ʻole ka ʻaelike a pono e hoʻopau koke ʻia, "wahi a Zamudio.
"Akā pono ʻo Mexico e kamaʻilio maikaʻi me ka US, no laila ke hoʻokele nei i ka neʻe ʻana ma ke ʻano palliative, a me ka ʻoihana, aia nā mea nui ʻē aʻe. Inā mahalo ʻo Mexico i nā malihini, e mālama ʻo ia iā lākou e like me ka poʻe koa, "i hoʻopau ai ʻo ia.
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai