ʻO ka World Bank - pono e hoʻomaikaʻi ʻia no ka hana ʻana i ka hoʻāʻo mua i hoʻomaka e hana i nā hoʻohālikelike honua o ka ʻilihune ma kahi o ʻelua mau makahiki i hala. No nā kumu kūpono o ka maʻalahi, ua hoʻomohala ʻia ʻelua mau manaʻo maʻalahi o ka ʻilihune. ʻO ka US Treasury ka mana ma hope o ke kula, a ʻo ke kālā ke kālā mālama ʻia ma ka hoʻolālā ʻana, ua hoʻonohonoho ʻia ka laina haʻahaʻa haʻahaʻa i $1 i kēlā me kēia lā. ʻO ka poʻe ma lalo iho ua manaʻo ʻia ʻo ia ka "ʻilihune o ka poʻe ʻilihune". Ua hoʻonohonoho ʻia ka laina ʻilihune kiʻekiʻe ma $2 i ka lā. ʻO ka poʻe e noho ana ma $1-2 i ka lā, ua ʻilihune nō naʻe, ʻaʻole naʻe i like ka pōʻino. ʻO nā helu hou i kēia lā, i hoʻoponopono ʻia no ka hoʻonui kālā, he $1.08 a me $2.15.
ʻO nā ʻokoʻa o ka mana kūʻai (dis)parities
Eia naʻe, he pilikia. Ua ʻike ʻia he ʻoi aku ka lōʻihi o $1 i ke kūʻai ʻana i nā mea pono e pono ai ma ka ʻāina ʻilihune i hoʻohālikelike ʻia me kahi ʻāina waiwai. (Eia kekahi, ʻaʻole e noʻonoʻo nā kumukūʻai kūʻai i nā waiwai i kūʻai ʻole ʻia.) Me ka hoʻohana ʻana i nā kumukūʻai kūʻai maʻamau, hiki iā Rs.45 ke kūʻai aku ma India ma mua o $1 hiki ma ʻAmelika. No laila, inā ʻaʻole i hoʻoponopono ʻia no ke kumukūʻai haʻahaʻa o ka noho ʻana ma nā ʻāina ʻilihune - hiki ke loaʻa i ka nui o nā waiwai maoli no ka nui o ke kālā - ʻo kēia ana o ka ʻilihune e hāʻawi i kahi overestimate o ka nui o ka poʻe ʻilihune poe e noho ana iloko o ka ilihune loa. No ka hoʻohālikelike ʻana i ka mana kūʻai ma waena o nā ʻāina, ua hoʻomohala ka poʻe ʻekekema i ka mea i kapa ʻia ʻo PPP (purchasing power parity index). I ka noʻonoʻo ʻana i ke kumukūʻai haʻahaʻa o ka noho ʻana ma nā ʻāina ʻilihune, ua hoʻohana ʻia kahi kumu hoʻololi i nā kumukūʻai kūʻai mākeke e helu i ka mea liʻiliʻi e pono ai ke ola ma laila.
Me ka hoʻohana ʻana i nā helu Bank Bank i ʻōlelo nui ʻia ma GDP, hiki ke helu ʻia kēia helu hoʻololi no kahi ʻāina e like me India (2005) ma kahi o 5.3. ʻO ia ke ʻano he $1.08 i kēlā me kēia lā ma India e hōʻike pono i ka mana kūʻai ma kahi o 20 keneta o ka lā i kahi ʻAmelika - a i ʻole kekahi - ʻike ʻole i nā nuances o ka helu PPP. Eia naʻe, ʻike ʻia ke ʻano o ka helu ʻia ʻana o nā helu ma nā wahi a pau, ʻo ka manaʻo nui i hōʻike ʻia ʻo ka noho ʻana o ka poʻe ʻilihune ma lalo o $1 a i ʻole $2 i ka lā, ʻoiaʻiʻo, ʻoi aku ka pololei, e pili ana i ka ʻōlelo Pelekane i kēlā me kēia lā. e noho ana ka poe ilihune malalo o $0.20 a i ole $0.40 o ka la. ʻO ke kumu i hana ʻole ʻia ai kēia mea maopopo: e hāʻawi i kahi kiʻi weliweli loa o ka nui a me ka hohonu o ka ʻilihune ma kēia ao waiwai nui. ʻO ka hapa nui o ka poʻe maikaʻi e haʻalulu nui ʻia e nā helu haʻahaʻa ma ke ʻano i ʻōlelo nui ʻia. ʻO ka ʻoi aku ka ʻoiaʻiʻo e hoʻopōʻino a hoʻopau i ka mea ʻoi loa o nā mea hana. “Humanity†, ua palapala mai o TSEliot, “ hiki ole ke hapai i ka oiaio.†Ua loaa iaia ka pono.
ʻO nā manaʻo hou loa o ka World Bank no India e pili ana i nā noiʻi home i hana ʻia ma 1999-2000. Ua ʻike ʻia aia ma kahi o 80% o ka poʻe i manaʻo ʻia he superpower o India e ola ana ma lalo o $2.15 i ka lā (ma nā huaʻōlelo PPP). ʻO ia hoʻi, ma kahi o 800 miliona mau kānaka e noho ana ma $0.40 i ka lā a i ʻole. Ma kahi kokoke i 35% (350 miliona) i ʻike ʻia e noho ana ma $0.20 i ka lā a i ʻole. ʻOiai inā i hāʻule iki ka hapa o ka poʻe ʻilihune i nā makahiki he 5-6 i hala iho nei, ʻaʻole ʻokoʻa loa ka helu o nā helu i kēia lā.
Ua nīnau au i kekahi poʻe ʻike ʻole i nā ʻāina ʻē i hele i India, a no laila ua kamaʻāina wau i nā kumukūʻai kūʻai mākeke, pehea lākou e wehewehe ai i ka helu $1 o ka lā a i ʻole $2 o ka lā. ʻO ka pane: literally. Ma nā huaʻōlelo ʻē aʻe, manaʻo lākou he poʻe ʻilihune maoli (35% o ka heluna kanaka) e noho ana ma lalo o Rs.45 a ʻoi aku ka liʻiliʻi o nā India ʻilihune (kekahi 45% o ka heluna kanaka) e noho ana ma waena o Rs.45-90 i ka lā. I loko o ko lākou noʻonoʻo ʻana he hewa ia no nā ʻāina Komohana e hoʻouna i ke kōkua i nā ʻāina ʻilihune.
Eia nō naʻe, inā pololei ko lākou manaʻoʻiʻo a laila (manaʻo ʻia ʻo Rs.20 i kēlā me kēia lā ka palena liʻiliʻi e pono ai no ka hoʻolako ʻana i nā calorie 2200 o ka ʻai meaʻai - a me ka meaʻai liʻiliʻi - i manaʻo ʻia e ka poʻe ʻoihana mahiʻai a me ka UN i ke ola maʻamau kūpono. ma waena o nā pūʻulu makahiki, nā wahi a me nā ʻano hana) ʻoi aku ka liʻiliʻi o ka 450-500 miliona e noho ana ma ka Rs.45-90 o ka lā hoʻokahi i waho o ka ʻilihune. ʻO ka ʻoiaʻiʻo, ʻo ka hapa nui o ka poʻe e noho ana ma lalo o ka laina ʻilihune haʻahaʻa e puka i waho o ka ʻilihune. Aia paha ma kahi o 50 a 100 miliona mau poʻe ʻilihune, nā poʻe ʻilihune i hiki ke mālama pono ʻia ko lākou ola lōʻihi e ka pōmaikaʻi a puni.
ʻAʻole wale ka poʻe kālai'āina o India, nā luna aupuni, nā ʻoihana a me nā mea aʻoaʻo hoʻoilina e lele i waho o ko lākou mau noho me ka manaʻoʻiʻo ʻole e ʻike maoli ʻia kā lākou mau manaʻo manaʻo nui, akā inā ʻo kēia kūlana o nā mea i hōʻike ʻia no ka honua ʻilihune holoʻokoʻa, ʻo ka World Bank ʻaʻole ʻoihana, kā lākou pahuhopu i hoʻokō ʻia ʻo ka "honua ʻole o ka ʻilihune" i alakaʻi iā lākou ma laila!
ʻO ka mea kaumaha, ʻoi aku ka pili o ka ʻoiaʻiʻo i "he honua manuahi ʻole o ka poʻe ʻilihune". Mahalo i nā mea liʻiliʻi o nā helu PPP, ʻo ia paha ka nui o ka poʻe ma ka honua holoʻokoʻa i hiki ʻole ke hoʻokō i nā kūlana haʻahaʻa no ka meaʻai kūpono ma nā wahi āpau mai 3 a 4 biliona, ma mua o ka 2.7 biliona i manaʻo ʻia. ua manaʻo ʻia e noho ana ma lalo o $2 i ka lā. ʻAʻohe mea ʻike maoli. I nā huaʻōlelo ʻē aʻe, hiki iā mākou ke hele i kahi ʻāina holoʻokoʻa!
ʻO kekahi poʻe loea i ke kula, e like me Sanjay Reddy o ke Kulanui o Columbia a i ʻole ʻo Robert Wade o ke kula ʻo London School of Economics e aʻo i ka kānalua hohonu e pili ana i nā manaʻo manaʻo lanakila, ʻoi aku ka nui o nā hoʻololi i manaʻo ʻia ma muli o ka honua. Kākoʻo ʻo Wade he mea koʻikoʻi "ka hoʻokele waiwai politika o nā helu helu" a ke hoʻopaʻapaʻa nei no ka hoʻokūkū ʻoi aku ma ka mākeke no ka hoʻokumu ʻana i ka ʻikepili ilihune honua, a hiki i kēia manawa he monopoly de facto o ka World Bank. ʻAʻohe mākeke kūʻokoʻa ma laila! Aia ka hoʻopaʻapaʻa ikaika ma waena o nā mea hoʻokele waiwai a me nā mea hana kulekele e pili ana i ka nui o ka ʻilihune ma ka honua a inā e piʻi a i lalo paha me ka honua. Wahi a kekahi loea ʻo Angus Deaton, "he mea hiki ʻole ke hana i nā ʻōlelo e pili ana i ka hoʻololi ʻana i ka ʻilihune honua ke loli ka lepo ma lalo o nā wāwae ma kēia ʻano."
Ma hea kahi e hele hewa ai ka poʻe loea Bank Bank? ʻO kekahi o lākou i ʻike ʻia e kēia mea kākau, a he poʻe hilinaʻi o ka ʻoiaʻiʻo pono ʻole. ʻO wau iho he mea hoʻokele waiwai haʻalele, mahalo wau i nā hoʻāʻo a me nā pilikia o ka poʻe ʻepekema a me nā helu helu ma ka World Bank e helu ana i nā helu ma ka ʻilihune. He kahua koʻikoʻi koʻikoʻi ia o ka ʻikepili e pono ai lākou e kūkākūkā i kēlā me kēia lā i mea e hōʻea ai i ke ʻano o nā helu i makemake nui ʻia e ka honua a me kāna poʻe hoʻoholo. he honua like ʻole, paʻakikī a paʻakikī e like me kā mākou, he nui. Akā, ma hope o nā makahiki he ʻumi o ka hoʻoikaika ʻana e ka poʻe helu helu i hoʻomaʻamaʻa ʻia, ua hiki i kēia manawa ke hōʻea i nā helu hilinaʻi.
ʻO ka pilikia, ma lalo, he politika, ma mua o ka ʻike. ʻO ka ʻoiaʻiʻo i ka wā e hana ai i ka hoʻohālikelike ʻana ma waena o nā ʻāina waiwai a me nā ʻāina ʻilihune, pono e hoʻonui nui ʻia nā kiʻekiʻe kālā a pau e loaʻa ai ka manaʻo o nā waiwai maoli i loko o ka honua ʻilihune, he mea ia e hopohopo nui ai i ka poʻe economists. pehea i hiki ai i keia wahi. I loko o kahi honua o nā mākeke e hoʻopaʻa ʻia ma waena o nā pā pāʻani like ʻole, ʻaʻole i hoʻoholo nui ʻia ke kumu kūʻai e nā kumukūʻai maoli (i ka hana kanaka a me ke ʻano) i hana ʻia akā e nā mana hoʻokele waiwai e like me ka makemake a me ka hiki ke uku. ʻO ka mea maʻamau, ua hoʻokumu ʻia nā mea hope i nā ʻano hohonu e nā hoʻoilina o ka like ʻole o ka waiwai a me ka mana i aʻo ʻia e ka poʻe ʻoihana waiwai e pale aku i ka noʻonoʻo ʻana i ka wā e hoʻomākaukau ana i kā lākou kākoʻo ʻana i nā mākeke "free". Ma ke ao maoli, e like me ka hoʻohālikelike ʻana i nā kumu hoʻohālike maʻamau i aʻo ʻia nā microeconomists, liʻiliʻi nā mea e like me ke ʻano politika a hoʻokumu ʻia e like me ke ʻano o nā kumukūʻai pili. ʻO ka mea nui, ʻo ke kumukūʻai o ka hana – uku – ʻaneʻane pili loa i ke kūʻai aku, e like me kā mākou e ʻike nei, ke kumukūʻai o ka hoʻohana ʻana i ke ʻano.
Eia kekahi, i loko o kā mākou honua mea kūʻai aku i hoʻonui ʻia a hiki i nā helu ilihune honua ke hōʻea i loko o kahi kāʻei ʻaʻole maikaʻi ʻole i ka lehulehu. E hana hope loa ʻo Trickle-down, ua hōʻoia pinepine ʻia mākou e nā mea hoʻokele waiwai ulu. Akā, e like me kā John Kenneth Galbraith i ʻōlelo ʻia i ka ʻōlelo acerbically, ʻo ka manaʻoʻiʻo i ka trickle-down ua like ia me ka hānai ʻana i nā lio heihei ʻoi aku ka maikaʻi i hiki i nā manu liʻiliʻi ke ʻai i kā lākou lepo. ʻO nā hōʻailona a pau, ʻoi aku hoʻi ma nā wahi o ka honua e like me ke kuaʻāina ʻo India, ʻo ia hoʻi he ʻumi a me ka hapa o ka ʻoihana honua i waiho i ka undernutrition a me ka ʻai ʻole i nā mea āpau, a ua hoʻonui paha i ka pilikia no nā miliona miliona.
Helu ʻia (e nā helu)
I loko o kahi honua i hāpai ʻia e manaʻo i ka pololei o ka helu ma ke ʻano he hōʻailona o ka ʻepekema ʻepekema, poina maʻalahi ia (ʻo ia hoʻi e nā poʻe ʻoihana waiwai nui) ʻaʻole he helu wale ka ʻilihune. Hiki i nā helu ke haʻi wale iā mākou e pili ana i ka mea i kapa ʻia e ka poʻe loea "ʻilihune kālā". ʻO nā kūlana o ka nohona o kēia wā e pili ana i ka nui o nā mea waiwai ʻole a me ka hoʻohana ʻana i ka lehulehu, i ʻike ʻia e ka poʻe ʻepekema ʻo "nā waiwai lehulehu": ʻo ka wai inu, ka hoʻomaʻemaʻe lehulehu, ke olakino a me ka hoʻonaʻauao kekahi mau lawelawe a ka poʻe ma nā ʻāina waiwai i lawe ʻole ʻia no ka mea ua lilo lākou. i hōʻoiaʻiʻo ʻia e ka mokuʻāina (ʻoiai i kēia mau makahiki i hala aku nei, ua hoʻopaʻa ʻia nā hui pilikino, ʻoi aku ka maikaʻi - ma nā ʻāina ʻilihune - e lawe i ka mana a me ka loaʻa ʻana o kēia mau lawelawe). Ke noʻonoʻo ʻia kēia mau mea, ʻike ʻia ka mea i kapa ʻia e ka poʻe loea i ka "laina ʻilihune" ʻoi aku ka pololei o ka inoa ʻo "laina pololi†, e like me ka loaa ana i kekahi poe. Nui ka poʻe hoʻokele waiwai India e ʻōlelo nei i ka hoʻoponopono koʻikoʻi o ka laina ʻilihune i mea e ʻike pono ai i ka ʻoiaʻiʻo o ka hoʻokele waiwai.
Ua hoʻāʻo ka poʻe ʻepekema e hoʻoponopono i ke kūlana ma o ka ulu ʻana i nā makahiki i hala aku nei ka Human Development Index (HDI), helu ʻia a hoʻopuka ʻia e UNDP i kēlā me kēia makahiki. Hoʻāʻo ʻo ia e noʻonoʻo i ka manaʻolana o ke ola (ma ke ʻano he hōʻailona o ke olakino) a me nā pae o ka heluhelu heluhelu a me ke kākau inoa ʻana o nā mākua (ma keʻano he mau hōʻailona o ka hoʻonaʻauao), ʻokoʻa ka noʻonoʻo ʻana i nā loaʻa kālā per kapita. He ʻoi aku ka maikaʻi ma mua o nā helu maka no ka ʻilihune. Eia naʻe, inā he 0.63 ka HDI o India a he 0.96 ko Norewai, e hoʻowalewale ʻia nā maka paʻahana e hoʻoholo i ka noho ʻana o ka poʻe Norewai i hoʻokahi manawa a me ka hapa wale nō a me nā India! ʻAʻole hiki ke hopu ʻia ka maikaʻi o ka ʻilihune o ke kanaka i loko o kahi honua ʻino e nā helu e like me kēia. ʻAʻole hiki ke hopu ʻia ka nui o ka pōʻino o ke kaiapuni mai ka ulu ʻana o ka ʻoihana deregulated, e like me ka hoʻāʻo ʻana o ka World Bank, i kāna Puke ʻIkepili ʻōmaʻomaʻo liʻiliʻi, ma ka hāʻawi wale ʻana i nā manaʻo kuhi o ka hoʻokuʻu ʻia ʻana o ke kinoea ʻōmaʻomaʻo, ka pau ʻana o ka uhi o ka nahele a me kekahi mau mea hiki ke ana. ʻO nā hopena kaiaola o ka ulu ʻana o ka ʻoihana holoʻokoʻa - ʻo ka pōʻino i hana ʻia i nā koena climatic no ka laʻana - hiki ke nānā i kēia manawa, akā ʻaʻole maʻalahi ka helu ʻana. Aia nā hoʻololi exponential a synergetic e hana nei - no ka ʻoi aku ka maikaʻi - hiki ke hoʻohāhā i ka poʻe loea i ʻike maikaʻi loa.
Malia paha, e hoʻomanaʻo kākou i ka ʻōlelo aʻo a Einstein: âʻAʻole helu pono nā mea a pau e helu ʻia; ʻAʻole hiki ke helu ʻia nā mea a pau.†Ua nalowale ka ʻoihana ana i ka ʻilihune i ka hiamoe a me ka hou o nā mea kikoʻī ʻole. ʻO ke kiʻi nui, he mea kānalua paha, hōʻike pololeiʻoleʻia. ʻO nā hana hoʻolaha a nā aupuni a me nā ʻoihana e kūleʻa i ka hopena i ka mālama ʻana i kekahi o nā hopena weliweli loa o nā kulekele hoʻokele waiwai mai ka ʻike maka o ka lehulehu, e hōʻemi ana i ka ʻike demokalaka a me ke kuleana kūpono.
Ma mua o ka poho ʻana i nā moana ʻikepili, e ʻimi paha mākou i nā kualono koʻikoʻi ma nā ʻauwai ʻāwīwī o ka ʻoihana kālā. Eia nō naʻe, he mea nui ia e ʻimi pololei iā lākou a, ʻo ka mea nui, e lepili a hae pono iā lākou. ʻAʻohe manawa o ka poʻe heluhelu paʻa e wehewehe i ka paʻi maikaʻi. A hoʻomanawanui ka lehulehu me ka poʻe economists.
Helu a ana mākou i ka mea pono, mea nui a hoihoi paha. Ma ke ana ʻana, hōʻike mākou e mālama mākou i ka mea i ana ʻia. ʻO ka helu ma luna o ka ʻilihune, ʻoiai inā he mea hilahila, pono ke mālama ʻia, inā wale nō e hoʻomanaʻo iā mākou i ka nui o ka hiki ʻole o ke ao holoʻokoʻa ʻaʻole wale i ka hoʻololi ʻana i ke ola o ka poʻe ʻilihune akā i ka hoʻohuli ʻana iā lākou i mea ʻino. (Inā ua hoʻāla ʻo Kina i ʻumi miliona o nā ʻohana mai ka ʻilihune, aia ka mea huna o ko lākou kūleʻa i nā makahiki a me nā makahiki. mamua globalization – i ka 1980s mua ua hoʻokō ʻia nā hoʻoponopono kuaʻāina, ma waena o nā mea ʻē aʻe, ka hāʻawi ʻana i ka ʻāina i ka poʻe ʻilihune kuaʻāina. Ma waho aʻe o kēia, ua hoʻokumu ʻia nā kumu paʻa o ka ʻoihana pilikanaka - ka hoʻonaʻauao a me ke olakino - i ke au o ka komunism. Ua ʻae wale ka honua i ka ʻāina e ʻohi i ka ʻohi ʻana o nā hoʻopukapuka mua i ʻoi aku ka maikaʻi.)
Inā ʻaʻole hoʻolaha pololei ʻia nā helu ʻilihune honua, e ʻoi aku ka hewa o ka ʻike ma ka honua - mahalo i ka hoʻomaopopo ʻole ʻana i nā kulekele i waena o nā mea ʻē aʻe - a i kekahi lā e kauoha i ka hoʻolohe weliweli mai kekahi a me nā mea a pau. Ua pilikia nā aliʻi o kēia lā i ka hopena o kā Colin Powell's faux pas i kekahi mau makahiki i hala aku nei - ʻo ka haʻaheo ʻana ʻaʻole makemake nui ka nui o nā makaʻāinana Iraqi i make iā ia. A ʻo nā hopena e hiki mai ana ma ka honua holoʻokoʻa e like me ka pōʻino e like me ka mea a Iraq e ʻike nei i kēia lā.
He mea kākau kūʻokoʻa ʻo Aseem Shrivastava. Hiki ke loaʻa iā ia ma [pale ʻia ka leka uila]
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai