ʻO Israel's Knesset, a i ʻole ka pāremata, ua hoʻoholo i ke kānāwai mua e hoʻihoʻi i ke kūʻokoʻa hoʻokolokolo, e like me nā manaʻo o Benjamin Netanyahu ʻo ka ʻaoʻao ʻākau loa, ultra-religious cabinet. E hoʻopaʻa loa ke kānāwai i ka mana o nā ʻaha hoʻokolokolo e hoʻoponopono i nā mea e "kūpono" i ka hoʻokolokolo hoʻokolokolo, e hāʻawi ana i kona aupuni i ka mana nui loa e hoʻokau i kāna kumuhana, ʻo ia hoʻi ka wehe ʻana i ka ʻāina Palestinian i nā tausani o ka poʻe noho o ka ʻIseraʻela.
E hoʻokuʻu ʻia nā hoʻopiʻi hewa iā Netanyahu iā ia iho. Ke komo nei nā kūʻē kūʻē nui nui i ko lākou malama ʻelima, i hui pū ʻia e kahi ākea ākea o ka ʻIseraʻela e komo pū ana me nā pūʻali koa, nā kauka, nā hui wahine, a me nā uniona hana. Hiki ke hahau nui.
Ua haʻi aku ʻo Pres. Ua hāʻawi ʻo Biden i kahi mea liʻiliʻi 'ōlelo hōʻino ʻO ke aupuni o ka ʻIseraʻela i ka wā e hoʻopaʻapaʻa ʻia ana ke kānāwai hou ma Tel Aviv, me ka ʻōlelo ʻana aia kekahi o "nā lālā ʻoi loa" āna i ʻike ai ma ka ʻIseraʻela. Ua ʻōlelo ʻo ia ʻo nā Kuhina Kuhina e kākoʻo ana i ka ʻIseraʻela e hoʻonoho "ma nā wahi a lākou e makemake ai" ma West Bank "he ʻāpana o ka pilikia" i ka hakakā me Palestinians.
ʻO ka hoʻokipa ʻana i ka Pelekikena ʻIseraʻela ʻo Isaac Herzog i ka Hale Paʻa, ua hāʻawi mau ʻo Biden i ke kākoʻo maʻamau "hao" a "unbreakable" US no ka ʻIseraʻela. ʻO Herzog, ka mea i koʻikoʻi nui i nā hoʻoponopono hoʻokolokolo, ua makaʻala ʻaʻole e hele hohonu i ka pilikia ma ka home. ʻO nā mea a pau āna e ʻae ai, ʻo ka ʻIseraʻela e ʻike mau i kahi "consensus amicable," a ke hana nei ʻo ia "i mea e loaʻa ai nā hopena a puka i waho o kēia pilikia."
Ma hope koke iho o ka hālāwai me Herzog, ua hoʻolaha ʻo Biden i kahi kono iā Netanyahu e kipa aku i Wakinekona. He kono ukiuki paha ia, e noʻonoʻo ana i ka ulu ʻana o ka hopohopo ma ka Hale Paʻa a ma waena o nā liberal me ka politika ma Tel Aviv.
"No ka nui o nā hoʻoweliweli a me nā pilikia e kū nei i ka ʻIseraʻela i kēia manawa." ʻO ka manawa ʻO ka mea kākau moʻolelo ʻo Thomas Friedman, i loko o kahi ʻōlelo hoʻohewa ʻino ʻana i ka makemake o ke aupuni Netanyahu e hoʻokuʻu i nā kuʻuna democratic, i haʻi ʻia i kēia ʻōlelo a David Horovitz, ka mea hoʻoponopono hoʻokumu o Ka wā o kaʻIseraʻela:
"ʻO kahi aupuni wale nō e manaʻo nei e hana i ka mea kūpono ʻole e neʻe e hōʻoia i nā luna kānāwai - ʻo ia wale nō ka haki ʻana i ka mana o ka hapa nui o ka ʻāina me ke kumukānāwai ʻole a ʻaʻohe mea i hoʻopaʻa ʻia, ʻaʻole hiki ke pale ʻia i ke kūʻokoʻa o ka hoʻomana, ke kūʻokoʻa o ka ʻōlelo a me nā pono kumu ʻē aʻe - ʻaʻole hiki ke loiloi. ke kūpono o kāna mau kulekele."
E aʻo Kuhina Nui Ehud Barack ʻoi aku ka ikaika o ka hihia, me ka ʻōlelo ʻana i ke kānāwai hou e "hoʻohaʻahaʻa i ka ʻIseraʻela i loko o kahi dictator hoʻomāinoino a racist e hoʻohaʻahaʻa i ke kaiāulu, e hoʻokaʻawale i ka ʻāina."
ʻO ka hopena o nā waiwai like?
Hoʻoikaika wale kēlā mau ʻōlelo i ka manaʻoʻiʻo o Biden i ka ʻIseraʻela, i hoʻopaʻa lōʻihi ʻia ma Wakinekona ʻo "ka demokalaka wale nō i ka Middle East," ua hele hewa. He lā wale nō ma mua o ke koho balota Knesset, wahi a Biden: "ʻAʻole kūpono i nā alakaʻi o ka ʻIseraʻela ke wikiwiki i kēia - ʻo ka manaʻo nui i ka huki ʻana i nā kānaka a loaʻa ka ʻae ʻana."
An mea kākau ʻIseraʻela "Ua manaʻo ka hoʻokele Biden i ka hoʻoponopono ʻana i ka hoʻokolokolo pono ma ke ʻano he hoʻāʻo e hoʻopau i ka demokala Israeli mai loko mai - a no laila, e holoi ana i ka mea i manaʻo ʻia ʻo ke kumu nui o ka pilina ma waena o nā ʻāina ʻelua." Ke wāwahi ʻia nei ka manaʻo o nā waiwai like.
ʻO kahi hōʻailona hou o ka hauʻoli o ka poʻe liberal ʻAmelika ʻO Nicholas Kristof Iulai 22 op-ed ma ka New York Times. Ua hāpai ʻo ia i ke kumuhana kapu o ka hoʻopau ʻana i ke kōkua US iā ʻIseraʻela. Ua ʻōlelo ʻo Kristof i kekahi poʻe i hiki ʻole ke kākoʻo iā ʻIseraʻela akā ke manaʻoʻiʻo nei he pono ke nānā hou ʻia ke kōkua ʻana o ʻAmelika no ʻelua mau kumu: Ma $3.8 biliona i kēlā me kēia makahiki i kahi ʻāina holomua ʻoihana, ʻaʻole pono ke kōkua a ʻoi aku ka maikaʻi o ka hoʻohana ʻana ma kahi ʻē; a ʻo ka pūʻali koa ke kākoʻo maoli i nā mea hana mea kaua US, ʻo ia ka mea hoʻolako pono no ka ʻIseraʻela.
Hana ʻo ke kōkua i ka pilina ʻo US-Israel "he maikaʻi ʻole," i kākau ai ʻo Kristof, ʻoiai ʻaʻole ia e hāʻawi i ka leverage ma luna o ka hoʻoholo ʻana o Netanyahu. Ua haʻi ʻo ia iā Daniel Kurtzer, he ʻelele mua o ʻAmelika i ka ʻIseraʻela: "Ua hāʻawi ke kōkua i ka US me ka leverage a i ʻole ka mana ma luna o nā hoʻoholo a ka ʻIseraʻela e hoʻohana i ka ikaika; no ka mea, ke noho malie nei makou i ka wa e hahai ai ka Iseraela i na kulekele a makou e kue nei, ua ikeia makou he 'mea hooikaika' i ka noho ana o ka Iseraela.
ʻO kekahi Demokrasi Illiberal?
I ka pōkole, ke alakaʻi nei ke aupuni ʻēheu ʻākau o ka ʻIseraʻela i kahi wili ma waena o ka ʻIseraʻela a me ka US, ma ka lilo o ka ʻIseraʻela a me ka palekana maoli o ka Palestinians. ʻO nā leo o ka ʻae ʻana i loko o ke aupuni, e like me Herzog a me ke kuhina pale ʻo Yoav Gallant, ua kāhea aku i kahi bila hoʻokolokolo i hoʻohaʻahaʻa ʻia a hoʻomaha lōʻihi ma mua o ke koho balota.
ʻAʻole naʻe i loaʻa; Ua hoʻokau ʻo Netanyahu iā ia iho ma ka lawelawe ʻana i nā lālā o ka ʻoihana banekorupa a me ka politika extremist me nā pahuhopu radical: ka hoʻoneʻe ʻana i nā Palestinians a pau mai ka ʻIseraʻela, ka hoʻopau ʻana i nā loiloi i ka mana o ke kuhina nui, ke kūʻē ʻana i ke kaomi US, a me ka haʻi ʻana o ka ʻIseraʻela ma ke ʻano he aupuni Iudaio.
ʻO ka hoʻokō ʻana i kēlā mau pahuhopu e hoʻoneʻe i ka ʻIseraʻela mai ka democratic a i ke kolamu authoritarian, ma kahi papa me Erdogan's Turkey, Modi's India, a me el-Sisi's Egypt. Ua hoʻoikaika ʻo Netanyahu i kēlā mau hoʻohālikelike me ka hoʻohana like ʻōlelo pōʻino Ua hoʻohana nā alakaʻi ʻē aʻe i ka ʻaoʻao: witch hunt, deep state, "judicial coup."
ʻO kēlā mau alakaʻi - ke noʻonoʻo nei au iā Jair Bolsonaro ma Brazil a ʻoiaʻiʻo hoʻi ʻo Donald Trump - ua hoʻopau ʻia. Inā ʻo ka manaʻo makapō o Netanyahu ke ʻano o kahi demokala illiberal, e hoʻoponopono hou anei ka hoʻokele Biden i nā pilina me ka ʻIseraʻela, e hoʻopau ana i kona kūlana kūikawā, kahi neʻe i makemake nui ʻia e nā ʻoihana liberal mua e pale aku?
Mel Gurtov, i hanaʻia e AlohaKai,ʻo Professor Emeritus no ka Science Politics i ke Kulanuiʻo State Portland a me nā blogs ma I ka Maneho o ke Kanaka.
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai