Tim Wise
e
e loaʻa iaʻu kēia pololei: inā pane ka poʻe kala i kahi hoʻoholo pololei ʻole ma a
ka hoʻokolokolo hoʻomāinoino a nā mākaʻi, ʻaʻole e haʻi i nā makahiki o ka hoʻokaumaha lāhui a me ka hoʻokele waiwai,
ma ka hele ʻana i nā alanui, ke puhi ʻana i nā mea, ka hao ʻana i nā hale kūʻai a me ka hana ʻana i nā mea like ʻole
ka ino, ua kapaia he haunaele. Akā inā huhū nā keiki keʻokeʻo i ka manaʻo
e uku ana i $10 no ka burrito i ka wā o ka ʻaha mele mele ʻekolu lā, a hoʻoholo e puhi
nā mea, hao i nā mīkini ATM, hoʻolei i nā feces kanaka i nā hui kamera, a komo i loko
ʻano hana ʻino, i kapa ʻia ʻo "ka haunaele," a i hoʻohālikelike ʻia me
"he pāʻina frat," a i manaʻo ʻia he "hauʻoli ʻōpio?"
a
ʻoiai ʻo ka hanana mua he "holoholona" -ʻo ia hoʻi, kūkākūkā ʻia ma ke ʻano he lāhui
hanana, a i ʻole "hānai lāhui,"-ua kūkākūkā ʻia ka hope ma ke ʻano he "'ōpio
melee," me ka haʻi ʻole ʻana i ke ʻano lāhui o nā ʻōpio. Welina mai
ka honua makapō kala o 1999: kahi e ʻike ʻia ai ke kala, akā ma hea
ʻaʻole hiki ke ʻike ʻia ka keʻokeʻo i ka maka ʻōlohelohe; kahi e hoʻokae a kūʻē i ka nohona
E hoʻomau ka hana i kēlā me kēia kanaka i ka wā e hana ai ka poʻe i hana i ka haunaele
melanin-paʻakikī, akā ma kahi e lilo ai ka lāhui i wahi kikoʻī o ka nānā ʻana i kēlā me kēia manawa
pili ka ʻeleʻele a me ka ʻeleʻele.
a
ʻoiai ʻo ka hapa nui o ka poʻe haʻi ʻōlelo e pale i ke kūkākūkā ʻana i nā kūlana e kōkua ai i ka
ʻano kipi mua (me he mea lā ʻo ka noʻonoʻo wale ke kumu i "kēlā poʻe"
e lilo i ka mana), e nānā nui lākou i nā "kumu kumu" o
ʻino keʻokeʻo. Ma ka hihia o Woodstock '99, ua komo kēia mau "kūlana
he holoholona," e ʻōlelo ai i kahi mea hoʻopuka MTV: ma waena o lākou, ʻaʻole wale
ka meaʻai nui loa-me $4 pretzels a me ka wai ʻōmole (oh the
inhumanity!)-akā, ʻaʻole i ʻohi ʻia ka ʻōpala no nā lā ʻekolu! I ka
e haʻi aku i kekahi mea haʻiʻōlelo MTV: "Ua like ia me kahi CAMP CONCENTRATION."
ʻOiaʻiʻo, ʻaʻohe mea ʻo Mauthausen a me Dachau ma ke kahua ākea ma Roma, New
Ioka."
E kala
iaʻu, akā, he mea lapuwale kēia. ʻO ka mea i hana ʻia ma Woodstock ʻaʻole ia he
kipi sociopolitical e kūʻē i ka manaʻo kuko a me nā meaʻai pipiʻi (ma hope
ʻAʻole noʻonoʻo kēia poʻe i ka ʻai ʻana i $150 no nā tiketi, ʻaʻole hoʻi
he mau haneli hou no ka pia, nā pālule, nā tatoos a me nā ʻoi kino). A ʻo ia nō
ʻaʻole, e like me ka ʻōlelo a kekahi o nā mea hoʻonohonoho, ʻo ka hana a "kahi
knuckleheads," a oi aku paha, "anarchists." He haunaele keia: in
ʻoiaʻiʻo, inā ʻo ka mea e hoʻohaunaele ai i ka haunaele lāhui ka mea nui loa
ke komo ʻana o nā kānaka o ka lāhui hoʻokahi i ka ʻahaʻaina, a laila, he HUNAHUNA kēia.
ʻO 99% o ka poʻe i komo he keʻokeʻo, e like me nā hōʻike nūhou. E hoohalike i keia me
ʻO nā haunaele moʻomeheu ma Los Angeles i ka makahiki 1992: 13% keʻokeʻo, 25% ʻeleʻele (betcha'
ʻaʻole i lohe mua ʻia), a me 60% Latino/a. Eia naʻe, manaʻo nā mea a pau i kēlā
he haunaele lāhui—he haunaele ʻeleʻele, ʻaʻole ia.
So
e pāʻani kākou: E noʻonoʻo kākou he 225,000 ʻeleʻele-ʻo ka nui o nā ʻōpio.
nā mākua-e ʻākoakoa lākou no kahi ʻahamele ʻekolu lā. A e noʻonoʻo kākou i kēlā a
ʻO ka helu nui o kēia mau mea e hōʻike aku i ka hoʻohana ʻana i ka lāʻau lapaʻau a me ka waiʻona o lalo
ka hoʻohana ʻana, ma ka ʻike ʻana i nā kāmeʻa televise a me ka palekana. A e noʻonoʻo kākou
ʻo kahi hapa liʻiliʻi o kēia mau ʻōpio ʻeleʻele-i ke kolu o ka lā-hoʻomaka ka hoʻokahuli
nā kaʻa, ka haehae ʻana i nā hale lole a me nā hale kūʻai, ka huki ʻana i nā kū kukui a
scaffolding a puhi i ke ahi a puni ka wahi. Ma keia scenario, e
hōʻole kekahi e kapa ʻia he haunaele? He 37 wale nō paha ka hopu ʻia (wale
ʻehiku no nā hana pili i ka haunaele)-e like me ka mea i hana ʻia ma Woodstock-ʻoiai
ʻo ka nui o nā tausani i komo i ka hana kānāwai mai ka wā i wehe ʻia ai nā puka?
He aha hou aʻe, ke manaʻoʻiʻo nei kekahi he hanana kahi 99% o ka poʻe i hele mai
kanaka kala-ʻoiai he hapaʻumi ka nui o ka lehulehu ma
Ua ʻae ʻia ʻo Woodstock-e hana ʻia me ke kānāwai ʻole
hoʻokō i ke alo? No ka mea, ʻo ia ka mea i hana ʻia ma ʻaneʻi: ʻaʻohe mākaʻi a hiki i 90
mau minuke ma hope o ka hoʻomaka ʻana o ka haunaele. Ma mua o kēlā, he mau kiaʻi wale nō,
ʻaʻole i hoʻomaʻamaʻa ʻia e hoʻoponopono i kahi kūlana haunaele, ʻaʻole hoʻi e haʻi i ka hapalua kakini a pēlā aku
ʻo ka hoʻomāinoino a me ka hoʻokamakama i ʻike ʻia.
ʻAʻole
e kuhi hewa mai iaʻu: ʻAʻole wau e ʻōlelo nei ua holo ʻo Woodstock e like me ka mokuʻāina mākaʻi,
ʻaʻole hoʻi i ʻoki ʻia ka poʻe no ka ipu hao. Ke ʻōlelo wale nei au pēlā
Ua mālama ʻokoʻa kēia hanana ma mua o ka "ʻeleʻele
hanana," kahi o ka hapa nui o nā mea komo. E noʻonoʻo i ka hopena i ka wā
ka 'ahamele Hot 97 i hala iho nei ma ka Meadowlands: e like me na hoike nupepa, i ka wa a
Ua hoʻomaka kekahi mau lālā o ka "hui huhū" o ka poʻe ʻeleʻele e hoʻoikaika i ka palekana
kiaʻi ma hope o ko lākou laka ʻia ʻana i waho o ka hōʻike hip-hop-ʻoiai ua loaʻa
ua iho koke mai na mau haneri makai ma ke kahua. Wahi a ka
New York Daily News: "He pūʻali koa o ka moku'āina, nā mākaʻi Transit New Jersey,
a na makai mai na kaona kokoke mai i lawe mai i ka haunaele ma lalo o ka mana
40 mau minuke."
Eia kekahi,
i ka ʻākoakoa ʻana o nā kula ʻeleʻele ma Atlanta no ka "Freaknik" makahiki a
i kekahi mau makahiki i hala, ua hoʻoneʻe ʻia ka pūʻali mākaʻi holoʻokoʻa, a ʻo ka hōʻailona mua o
ʻO ka hewa-me nā hewa kaʻa liʻiliʻi - ua hālāwai me ka ikaika piha o
ka hoʻokō kānāwai: ʻimi, hoʻopaʻa ʻana, hoʻopaʻa kiki, a hopu ʻia. Pono ʻole e ʻōlelo, ma
ʻaʻohe hanana, ʻaʻole hoʻi ka Smokin' Grooves Tour kaulana i ka makahiki 1997-i hele nui ʻia e
Ua hiki i ka poʻe o ke kala ke kūʻai aku i $48 bongs (e like me ka mea i hana ʻia ma
Woodstock): ma hope o nā mea a pau, ʻaʻole ʻae ʻia ka hoʻohana ʻana i ka lāʻau lapaʻau a me nā mea pono no ka poʻe me
ʻO ka ʻili ʻeleʻele, ʻoiai ke nānā pōkole ʻana i ka mea e hoʻopiha ana i ko mākou mau hale paʻahao e maopopo ai.
a
ʻoiaʻiʻo he "pilikia ʻole" ka heihei o ka poʻe hoʻohaunaele Woodstock.
mai kinohi mai he mea kupanaha. Ke komo nā keʻokeʻo i ka luku
ʻike ʻia ko lākou lāhui he mea ʻole, ʻoiai nā hana like i hana ʻia e
Hoʻopuka nā ʻeleʻele a i ʻole Latinos i ka mele o nā neo-eugenicists, e ʻōlelo ana e wehewehe
pehea i loaʻa ai kekahi mea genetic a i ʻole moʻomeheu kīnā e pili ana i ka swarthier
nā ʻano mea e hana ai lākou pēlā. No laila ke keʻokeʻo keikikāne-a keʻokeʻo wale nō
nā keikikāne-pana a puhi paha i kā lākou mau kula, a ke loaʻa nā keʻokeʻo-a nā keʻokeʻo wale nō
pili me kekahi ritualistic, Satanic, vampire cult e pepehi kanaka a me
ʻai ʻai iā lākou; a inā ʻo nā poʻe keʻokeʻo-ma kahi o 92% o ka manawa-ʻo ia ka poʻe
hana pepehi kanaka, me he mea lā ʻaʻole hiki i kekahi ke ʻike hou i ka ʻili. Akā e ʻae
ʻO ka poʻe ʻeleʻele e hana i kekahi o kēlā ʻano pupule i hoʻokahi wale nō, a ʻike i ka lōʻihi
ʻO nā mākaʻi pathology lāhui e hoʻomālamalama i kā lākou mau hōʻailona pseudo-intellectual.
a
ʻAʻole ʻo Woodstock ka haunaele keʻokeʻo mua i hoʻoneʻe ʻia e ka media. ʻO kēia ʻano
ʻO nā mea e hana i nā manawa a pau, me ka liʻiliʻi o nā ʻōlelo mai ka hui nui.
Mai ka makahiki 1995, aia nā haunaele e pili ana i nā haumāna kulanui keʻokeʻo ma Colorado
Ke Kulanui, Iowa State, Penn State, nā Kulanui o Wisconsin ma Whitewater
a me Oshkosh, Ke Kulanui o Southern Illinois, ke Kulanui o Delaware, Michigan
State, Washington State, Plymouth State, ke Kulanui o Akron a me ka
Kulanui o New Hampshire. A no ke aha i hoʻoholo ai kēia mau haumāna
puhi, hao a luku?-no ka hopena o ka paani pôpeku, a i ole
ma muli o ka hoʻopaʻapaʻa ʻana i ka inu ʻana i nā makahiki ʻole. A no laila ke noho nei au me ka hoʻomanawanui
e kali ana iā Charles Murray e wehewehe mai iaʻu me ka pololei ʻepekema i ke ʻano
e pili ana i ka DNA o ka poʻe keʻokeʻo e hoʻohaunaele iā lākou no ka $1 kiʻi tequila.
a pau
ʻO ka ʻakaʻaka, ʻo ka ʻoiaʻiʻo ʻo ko mākou makemake ʻole e haʻi i waho o ka lole maikaʻi
stereotypes e pili ana i ke ʻano o ka pōʻino-a no laila, ko mākou pili nui ʻana
ʻO ka manaʻo ʻo ka poʻe kala ka mea e makaʻala ai-e hoʻemi ʻia mākou a pau
palekana a ʻo ia ke kumu o ka laha ʻana o ka pono ʻole.
loa
maopopo, ʻo ia hoʻi, e hoʻomau ka poʻe o ka waihoʻoluʻu i ke kaumaha o
ka hoʻokae ʻole ʻia e ka poʻe i ʻike iā lākou he hewa a hewahewa: a
ʻano hoʻokae i manaʻo ʻia e ka poʻe e like me Dinesh D'Souza
"kūpono," i hāʻawi ʻia i ka haʻihaʻi kānāwai i manaʻo ʻia e nā ʻeleʻele
a me nā Latino.
Eia kekahi,
skewed manaʻo o ka criminality kumu e hoʻokuʻu i ko mākou mau kiaʻi i ka nui o ka
ʻO nā hoʻoweliweli koʻikoʻi loa i ka palekana o ka lehulehu: ʻaʻole wale ka hana ʻino wale i komo i loko
e ka poʻe keʻokeʻo, akā ʻo ka hoʻomāinoino i helu ʻia o nā keʻokeʻo waiwai i ka hui
ʻAmelika-ka poʻe nona nā hoʻoholo i kēlā me kēia makahiki e hoʻopili pololei i ka hōʻeha, ka maʻi
a me ka make. A ʻo ia ke ʻano hana ʻino ka "kumu kumu" ʻaʻole
me he mea lā hoihoi kekahi i ka noiʻi.
ʻAe,
He kauwela hae ia no ka hana ʻino keʻokeʻo: ʻo Ben Smith ka pana pua,
ʻO Woodstock '99, ka mea kālepa lā ma Buckhead waiwai, ka mea hoʻokele lawe i loko
Gadsden, Alabama, a i kēia manawa ka neo-Nazi nāna i pana i ka Jewish Community Center
ma LA ʻOiaʻiʻo ua lawa kēia i kahi ʻano e hoʻopaʻa i kahi mau haneli haneli
kālā mai ke kahua ʻo Bradley e aʻo i ka hanana a me kahi puke e pili ana
ka Nupepa Kuokoa.
Tim
ʻO Wise kahi mea hana a me ka mea kākau ma Nashville. ʻO ia ke alakaʻi o ka
ʻO ka hui hou i hoʻokumu ʻia no ka White Anti-Racist Education (AWARE), a hiki ke
hiki i [pale ʻia ka leka uila].