Ο χριστιανικός πληθυσμός της Παλαιστίνης μειώνεται με ανησυχητικό ρυθμό. Η αρχαιότερη χριστιανική κοινότητα του κόσμου μετακομίζει αλλού. Και ο λόγος για αυτό είναι το Ισραήλ.
Χριστιανοί ηγέτες από την Παλαιστίνη και τη Νότια Αφρική έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου στο α διάσκεψη στο Γιοχάνεσμπουργκ στις 15 Οκτωβρίου. Η συνάντησή τους είχε τίτλο: «The Holy Land: A Palestinian Christian Perspective».
Ένα σημαντικό ζήτημα που επισημάνθηκε στις συναντήσεις είναι η ραγδαία μείωση του αριθμού των Παλαιστινίων Χριστιανών στην Παλαιστίνη.
Υπάρχουν ποικίλες εκτιμήσεις για το πόσοι Παλαιστίνιοι Χριστιανοί εξακολουθούν να ζουν στην Παλαιστίνη σήμερα, σε σύγκριση με την περίοδο πριν από το 1948, όταν το κράτος του Ισραήλ ιδρύθηκε στις παλαιστινιακές πόλεις και χωριά. Ανεξάρτητα από την πηγή των διαφόρων μελετών, υπάρχει σχεδόν συναίνεση ότι ο αριθμός των χριστιανών κατοίκων της Παλαιστίνης έχει μειωθεί σχεδόν κατά δέκα φορές τα τελευταία 70 χρόνια.
Μια απογραφή πληθυσμού που πραγματοποιήθηκε από το Παλαιστινιακό Κεντρικό Γραφείο Στατιστικής το 2017 Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν 47,000 Παλαιστίνιοι Χριστιανοί που ζουν στην Παλαιστίνη – με αναφορά στην Κατεχόμενη Δυτική Όχθη, την Ανατολική Ιερουσαλήμ και τη Λωρίδα της Γάζας. Το 98 τοις εκατό των χριστιανών της Παλαιστίνης ζουν στη Δυτική Όχθη – συγκεντρωμένοι κυρίως στις πόλεις Ραμάλα, Βηθλεέμ και Ιερουσαλήμ – ενώ το υπόλοιπο, μια μικροσκοπική χριστιανική κοινότητα μόλις 1,100 ατόμων, ζει στην πολιορκημένη Λωρίδα της Γάζας.
Η δημογραφική κρίση που είχε πλήξει τη χριστιανική κοινότητα πριν από δεκαετίες πλησιάζει τώρα.
Για παράδειγμα, πριν από 70 χρόνια, η Βηθλεέμ, η γενέτειρα του Ιησού Χριστού, ήταν κατά 86 τοις εκατό χριστιανοί. Τα δημογραφικά στοιχεία της πόλης, ωστόσο, έχουν αλλάξει ριζικά, ειδικά μετά την ισραηλινή κατοχή της Δυτικής Όχθης τον Ιούνιο του 1967 και την κατασκευή του παράνομου ισραηλινού τείχους του απαρτχάιντ, που ξεκίνησε το 2002. Τμήματα του τείχους προορίζονταν να αποκόψουν τη Βηθλεέμ Ιερουσαλήμ και να απομονώσει την πρώτη από την υπόλοιπη Δυτική Όχθη.
«Το Τείχος περικυκλώνει τη Βηθλεέμ συνεχίζοντας νότια της Ανατολικής Ιερουσαλήμ τόσο στα ανατολικά όσο και στα δυτικά», δήλωσε η οργάνωση «Open Bethlehem», Περιγράφοντας ο καταστροφικός αντίκτυπος του τείχους στην παλαιστινιακή πόλη. «Με τη γη απομονωμένη από το Τείχος, προσαρτημένη για οικισμούς και κλειστή με διάφορα προσχήματα, μόνο το 13% της συνοικίας της Βηθλεέμ είναι διαθέσιμο για Παλαιστινιακή χρήση».
Όλο και περισσότερο πολιορκημένοι, οι Παλαιστίνιοι Χριστιανοί στη Βηθλεέμ έχουν εκδιωχθεί από την ιστορική τους πόλη σε μεγάλους αριθμούς. Σύμφωνα με τον δήμαρχο της πόλης, Βέρα Μπαμπούν, από το 2016, ο χριστιανικός πληθυσμός της Βηθλεέμ έχει πέσει στο 12 τοις εκατό, μόλις 11,000 άτομα.
Το περισσότερο αισιόδοξες εκτιμήσεις τοποθετούν τον συνολικό αριθμό των Παλαιστινίων Χριστιανών σε ολόκληρη την Κατεχόμενη Παλαιστίνη σε λιγότερο από δύο τοις εκατό.
Η συσχέτιση μεταξύ του συρρικνούμενου χριστιανικού πληθυσμού στην Παλαιστίνη και της ισραηλινής κατοχής και του απαρτχάιντ θα πρέπει να είναι αδιαμφισβήτητη, όπως είναι προφανές για τον χριστιανικό και μουσουλμανικό πληθυσμό της Παλαιστίνης.
Μια μελέτη που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο Dar al-Kalima στην πόλη Beit Jala της Δυτικής Όχθης και δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2017, συνέντευξη σχεδόν 1,000 Παλαιστίνιοι, οι μισοί χριστιανοί και οι άλλοι μισοί μουσουλμάνοι. Ένας από τους κύριους στόχους της έρευνας ήταν να κατανοηθεί η αιτία πίσω από την εξάντληση του χριστιανικού πληθυσμού στην Παλαιστίνη.
Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η πίεση της ισραηλινής κατοχής, οι συνεχείς περιορισμοί, οι πολιτικές που εισάγουν διακρίσεις, οι αυθαίρετες συλλήψεις, οι κατασχέσεις εδαφών προστέθηκαν στη γενική αίσθηση απελπισίας μεταξύ των Παλαιστινίων Χριστιανών», οι οποίοι βρίσκονται σε «μια κατάσταση απελπισίας όπου δεν μπορούν πλέον να αντιληφθούν ένα μέλλον για τους απογόνους τους ή για τον εαυτό τους».
Οι αβάσιμοι ισχυρισμοί ότι οι Παλαιστίνιοι χριστιανοί φεύγουν λόγω θρησκευτικών εντάσεων μεταξύ αυτών και των μουσουλμάνων αδελφών τους είναι, επομένως, άσχετοι.
Η Γάζα είναι μια άλλη περίπτωση. Μόνο το 2 τοις εκατό των χριστιανών της Παλαιστίνης ζω στην εξαθλιωμένη και πολιορκημένη Λωρίδα της Γάζας. Όταν το Ισραήλ κατέλαβε τη Γάζα μαζί με την υπόλοιπη ιστορική Παλαιστίνη το 1967, υπολογίζεται ότι 2,300 χριστιανοί ζούσαν στη Λωρίδα. Ωστόσο, μόνο 1,100 χριστιανοί εξακολουθούν να ζουν στη Γάζα σήμερα. Χρόνια κατοχής, φρικιαστικοί πόλεμοι και μια ασυγχώρητη πολιορκία μπορούν να το κάνουν αυτό σε μια κοινότητα, της οποίας οι ιστορικές ρίζες χρονολογούνται από δύο χιλιετίες.
Όπως οι μουσουλμάνοι της Γάζας, αυτοί οι χριστιανοί είναι αποκομμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των ιερών τόπων στη Δυτική Όχθη. Κάθε χρόνο, οι Χριστιανοί της Γάζας υποβάλλουν αίτηση για άδειες από τον ισραηλινό στρατό για να συμμετάσχουν στις πασχαλινές υπηρεσίες στην Ιερουσαλήμ και τη Βηθλεέμ. Τον περασμένο Απρίλιο, μόνο 200 χριστιανοί χορηγήθηκαν άδειες, αλλά με την προϋπόθεση ότι πρέπει να είναι 55 ετών και άνω και ότι δεν τους επιτρέπεται να επισκεφθούν την Ιερουσαλήμ.
Η Ισραηλινή οργάνωση για τα δικαιώματα, Gisha, περιγράφεται Η απόφαση του ισραηλινού στρατού ως «μια περαιτέρω παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των Παλαιστινίων στην ελευθερία μετακίνησης, τη θρησκευτική ελευθερία και την οικογενειακή ζωή» και, δικαίως, κατηγόρησε το Ισραήλ για προσπάθεια «εμβάθυνσης του διαχωρισμού» μεταξύ της Γάζας και της Δυτικής Όχθης.
Στην πραγματικότητα, το Ισραήλ στοχεύει να κάνει περισσότερα από αυτό. Διαχωρίζοντας τους Παλαιστίνιους Χριστιανούς μεταξύ τους και από τους ιερούς τους τόπους (όπως συμβαίνει και με τους μουσουλμάνους), η ισραηλινή κυβέρνηση ελπίζει να αποδυναμώσει τις κοινωνικο-πολιτιστικές και πνευματικές συνδέσεις που δίνουν στους Παλαιστίνιους τη συλλογική τους ταυτότητα.
Η στρατηγική του Ισραήλ βασίζεται στην ιδέα ότι ένας συνδυασμός παραγόντων –τεράστιες οικονομικές δυσκολίες, μόνιμη πολιορκία και απαρτχάιντ, ρήξη κοινοτικών και πνευματικών δεσμών– θα εκδιώξει τελικά όλους τους Χριστιανούς από την παλαιστινιακή πατρίδα τους.
Το Ισραήλ επιθυμεί να παρουσιάσει τη «σύγκρουση» στην Παλαιστίνη ως θρησκευτική, ώστε να μπορέσει με τη σειρά του να χαρακτηριστεί ως πολιορκημένο εβραϊκό κράτος ανάμεσα σε έναν τεράστιο μουσουλμανικό πληθυσμό στη Μέση Ανατολή. Η συνέχιση της ύπαρξης των Παλαιστινίων Χριστιανών δεν εντάσσεται καλά σε αυτή την ισραηλινή ατζέντα.
Δυστυχώς, ωστόσο, το Ισραήλ πέτυχε να παραποιήσει τον αγώνα στην Παλαιστίνη –από τον αγώνα πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων ενάντια στην αποικιοκρατία των εποίκων– σε θρησκευτικό. Εξίσου ανησυχητικό, οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του Ισραήλ στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού είναι θρησκευόμενοι Χριστιανοί.
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι Παλαιστίνιοι Χριστιανοί δεν είναι ούτε εξωγήινοι ούτε περαστικοί στην Παλαιστίνη. Έχουν θυματοποιηθεί εξίσου με τους μουσουλμάνους αδελφούς τους, και έχουν επίσης παίξει σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της σύγχρονης παλαιστινιακής ταυτότητας, μέσω της αντίστασης, της πνευματικότητάς τους, της βαθιάς σύνδεσης με τη γη, της καλλιτεχνικής συνεισφοράς και της ολοένα αυξανόμενης επιστήμης τους.
Δεν πρέπει να επιτραπεί στο Ισραήλ να εξοστρακίσει την αρχαιότερη χριστιανική κοινότητα του κόσμου από τη γη των προγόνων του, ώστε να κερδίσει μερικούς πόντους στη βαθιά ανησυχητική του προσπάθεια για φυλετική υπεροχή.
Εξίσου σημαντικό, η κατανόησή μας για το θρυλικό παλαιστινιακό «σουμούντ» – σταθερότητα – και αλληλεγγύη δεν μπορεί να είναι πλήρης χωρίς να εκτιμηθεί πλήρως η κεντρική θέση των Παλαιστινίων Χριστιανών στη σύγχρονη παλαιστινιακή αφήγηση και ταυτότητα.
Ο Ramzy Baroud είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας και συντάκτης του The Palestine Chronicle. Το τελευταίο του βιβλίο είναι The Last Earth: A Palestinian Story (Pluto Press, Λονδίνο) και το επόμενο βιβλίο του είναι This Chains Will Be Broken: Palestinian Stories of Struggle and Defiance in Israeli Prisons (Clarity Press, Ατλάντα). Ο Μπαρούντ έχει Ph.D. στις Παλαιστινιακές Σπουδές από το Πανεπιστήμιο του Έξετερ. Η ιστοσελίδα του είναι www.ramzybaroud.net.
Το ZNetwork χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τη γενναιοδωρία των αναγνωστών του.
Κάνε μια δωρεά