Orisun: Globetrotter
MEDELLÍN, COLOMBIA – MAY 12, 2021: Awọn ọdọ lati “ila akọkọ” pẹlu awọn idena ni awọn ifihan ni awọn opopona Medellin
Fọto nipasẹ Roger.Rondon/Shutterstock
Colombia nwon kan lẹsẹsẹ ti ibi ehonu ni opin Kẹrin ti o tẹle ipe kan fun idasesile orilẹ-ede ni ilu Cali. Ṣi nlọ lọwọ, awọn atako ni ọpọlọpọ awọn idi: ti o han gbangba “owo-ori atunṣe” iyẹn yoo gbe paapaa ọrọ diẹ sii si 1 ogorun ni Ilu Columbia; ikuna ti awọn adehun alafia to ṣẹṣẹ julọ; ati ailagbara ti eto itọju ilera aladani ti Ilu Columbia lati ni idaamu COVID-19 ninu. Ni idahun si awọn ehonu ti nlọ lọwọ, ijọba ni pa dosinni, ọgọ́rọ̀ọ̀rún lọ́nà mọ́lẹ̀, wọ́n fi òfin de àwọn ìlú ńláńlá, wọ́n sì pè wọ́n sínú ẹgbẹ́ ọmọ ogun. Ṣugbọn awọn ehonu naa tẹsiwaju — nitori wọn jẹ, o kere ju ni apakan, ikọsilẹ ti ologun ti ohun gbogbo ni orilẹ-ede naa.
Ni abẹlẹ ti awọn uprising ni Colombia ni awọn ibeere ti ilẹ. Ogun abẹ́lé ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún ti yọrí sí àràádọ́ta ọ̀kẹ́ àwọn àgbẹ̀ tí wọ́n ju kúrò ní ilẹ̀ wọn, èyí tí ó parí sí ọwọ́ àwọn onílé ńlá tàbí tí wọ́n lò fún àwọn ilé iṣẹ́ ńláńlá. Ninu ija ilẹ ile-iṣẹ ti nlọ lọwọ ti o ti n waye ni Ilu Columbia fun awọn ọdun diẹ sẹhin, ohun ija tuntun ati ẹru kan wa: ologun ti itọju ayika. Ni ọna gbogbo orilẹ-ede ti awọn iṣẹ ologun ti o bẹrẹ ni Kínní, pẹlu nọmba nla ti awọn ọmọ-ogun ati ọlọpa, ọmọ ogun gba 40 eniyan, ẹniti agbẹjọro gbogbogbo onimo ti ipagborun ati iwakusa arufin, ni awọn ipo mẹfa ti o yatọ ni orilẹ-ede naa. Ninu ẹya sẹyìn isẹ, ọmọ-ogun gba awọn eniyan mẹrin fun awọn iwa-ipa si ayika, ti a ti fi aami si bi "awọn apaniyan ti awọn ọmọ-ogun Revolutionary Armed Forces of Colombia (FARC)" nipasẹ Aare Colombia Iván Duque, ni ibamu si ohun kan. article ni Mongabay. Ninu iṣẹ miiran ni Oṣu Kẹta ọdun 2020, awọn ọmọ-ogun n gbiyanju lati mu awọn oluṣọja arufin ni awọn papa itura orilẹ-ede ti gbe soke 20 eniyan16 lára àwọn tí wọ́n jẹ́ àgbẹ̀ tí kò ní ilẹ̀ tàbí màlúù, gẹgẹ si Mongabay. Gẹgẹbi awọn ologun Colombia, awọn iṣẹ mẹjọ ni a ṣe ni ọdun 2020, nipasẹ eyiti o ti “gbapada diẹ sii ju saare igbo 9,000,” lakoko ti o mu eniyan 68, 20 ti wọn jẹ ọdọ, sọ nkan naa ni Mongabay.
Ohun ti awọn ologun n pe ni “ipadabọ” igbo jẹ agbegbe kan ofo ti awọn enia rẹ. Ipilẹṣẹ gbogbogbo, eyiti o bẹrẹ ni ọdun 2019, jẹ aami “isẹ Artemis.” O ran ohun ti ọkan article ninu Iwe Ilu (Bogotá) pe “Awọn jagunjagun irin-ajo kikun ti Colombia” ni igbiyanju lati dinku ipagborun nipasẹ 50 ogorun, bi Aare Duque sọ fun Reuters.
Pẹ̀lú ọ̀pọ̀lọpọ̀ ààbò àwọn ọmọ ogun ti igbó náà, ìbéèrè tí ó wáyé ni pé, ìparun igbó jẹ́ ìṣòro tí a lè yanjú nípa lílo ohun ìjà bí? Njẹ a le gba igbo naa la nipasẹ awọn imuni pupọ bi? Le kanna ologun ti pa ẹgbẹẹgbẹrun awọn eniyan alaiṣẹ, pẹlu awọn alaroje, ni ohun igbiyanju lati inflate wọn ara ka statistiki, wa ni gbẹkẹle lati dabobo awọn ayika?
The Amazon Irokeke
Ipagborun ti Amazon jẹ iṣoro gidi kan. awọn Colombian Amazon ní nǹkan bí ìpín 42 nínú ọgọ́rùn-ún ti ilẹ̀ Kòlóńbíà àti ìpín 6 nínú ọgọ́rùn-ún àpapọ̀ àgbègbè Amazon, Bolivia àti Venezuela ní ọ̀kọ̀ọ̀kan wọn jẹ́ ìpín 6 nínú ọgọ́rùn-ún míràn, Peru ìpín 9 nínú ọgọ́rùn-ún, àti Brazil 66 nínú ọgọ́rùn-ún gbogbo àgbègbè Amazon.
Alakoso Jair Bolsonaro ti Ilu Brazil ṣe ipolongo lori ileri lati “se agbekale” Amazon o si ti mu awọn igbesẹ iyara si ṣiṣe bẹ. Ni Ilu Columbia paapaa, ipagborun ti waye ni iyara, ni iwọn laarin 100,000 ati 200,000 saare ni ọdun kan. bi 2018. Awọn ọkọ ayọkẹlẹ ti o tobi julọ ti ipagborun jẹ igbẹ, sisun, ogbin ti coca ati poppy, ati opopona ati imugboroja iwakusa. Ti o ba jẹ pe oṣuwọn “imularada”—eyiti o tumọ si imukuro eniyan kuro ni agbegbe nipasẹ ipa ologun—tẹle ilana 2020 ti 9,000 saare ni odun kan, ọmọ ogun "full-irin irinajo-ogun” n ṣiṣẹ o kere ju igba 11 o lọra lati da ipagborun duro. Eyi gbe awọn ibeere dide nipa ohun ti n ṣẹlẹ gaan ni Ilu Columbia ati idi.
Amazon jẹ ni idaabobo labẹ ofin Colombian, gẹgẹbi awọn ẹtọ agbegbe ti awọn eniyan abinibi. Lara awọn ẹtọ wọnyi ni ẹtọ si ọfẹ, ṣaaju, ati ifọwọsi alaye ni iṣẹlẹ ti eyikeyi eto idagbasoke. Nọmba awọn apejọ wa nipasẹ eyiti awọn eniyan abinibi ni anfani imọ-jinlẹ lati lo awọn ẹtọ wọnyi. Awọn wọnyi ni awọn mesa permanente, comisión nacional ati awọn Mesa Ekun Ilu Amazónica. Apa pataki pupọ ti Amazon Colombia-diẹ ẹ sii ju idaji lọ— jẹ, nipasẹ ofin, labẹ aṣẹ abinibi.
Awọn ilẹ wọnyi jẹ ṣojukokoro nipasẹ awọn anfani ile-iṣẹ.
Awọn ẹtọ oludokoowo nija ni awọn ile-ẹjọ
Ohun elo ti o lagbara julọ ti ilẹ-iṣẹ ti ile-iṣẹ ko ṣe idabobo aabo ayika: o jẹ ilana ti “iṣowo ọfẹ,” ti a fi sinu awọn adehun kariaye, eyiti o ṣe akiyesi linguist and philosopher Noam Chomsky ti jiyan yoo jẹ pipe bi “awọn adehun ẹtọ oludokoowo.” Ṣugbọn ilana yii nigbagbogbo wa labẹ ipenija nipasẹ awọn eniyan abinibi ati nipasẹ awọn kootu ti o ni paapaa modicum ti ominira.
Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àpẹẹrẹ ló wà nígbà tí àwọn ọmọ ìbílẹ̀ ti gbé lọ sí ilé ẹjọ́ láti fi ẹ̀tọ́ wọn múlẹ̀ lórí ilẹ̀ wọn. Nigbawo ti ile-iṣẹ iwakusa Canada Cosigo Resources Ltd awari ṣiṣe awọn iṣẹ arufin ni ọgba-itura orilẹ-ede Amazon kan ati pe o ṣe iwadii nipasẹ Ile-ẹjọ T’olofin ti Columbia, ile-iṣẹ naa mu Colombia si idajọ ni Texas, nibiti ọrọ naa yoo ti ṣe gẹgẹ bi awọn ofin Igbimọ Ajo Agbaye lori Ofin Iṣowo Kariaye (UNCITL). Cosigo Resources Ltd. sọ pe awọn aabo t’olofin ti Colombia ni Yaigojé-Apaporis National Park Natural Park rú awọn adehun Colombia lati daabobo awọn ẹtọ oludokoowo labẹ Adehun Igbega Iṣowo AMẸRIKA-Colombia. Ogun yẹn n lọ lọwọ.
Ile-iṣẹ iwakusa Ilu Kanada miiran, Auxico Resources, n gbiyanju lati yọ goolu ati coltan (eroja bọtini kan ninu awọn foonu alagbeka) labẹ Amazon. Auxico Resources fowo si a Ilana Oro pẹlu bãlẹ Guainía, Javier Zapata, fun "iṣelọpọ awọn ohun alumọni," gẹgẹ si Minería Pan-Americana. Ni ọdun 2018, Zapata kede pe 80 ida ọgọrun ti ilẹ naa ti jẹwọ si Awọn orisun Auxico. Zapata wa ni tubu bayi fun ibajẹ. Ṣugbọn Auxico ni tun ṣiṣẹ ni agbegbe naa. Ni ọdun 2019, Alakoso Duque kede ẹda ti titun agbegbe ti Barrancominas ni Guainía, ṣaaju-empting ipilẹṣẹ nipasẹ awọn agbegbe abinibi (85 ogorun ti awọn eniyan ni Guainía jẹ Ilu abinibi) ni agbegbe lati fi idi awọn ẹtọ ilẹ wọn mulẹ.
Ile-iṣẹ kẹta kan, Amerisur Resources (bayi GeoPark), gba iwe-ašẹ lati ṣe iwadii epo ni agbegbe Siona Ilu abinibi ni Putumayo ni gusu Colombia (ni awọn aala rẹ pẹlu Ecuador ati Perú), agbegbe ti awọn eniyan 2,600 ti o ti wa labẹ ikọlu nipasẹ awọn ologun ati awọn onijagidijagan fun awọn ọdun mẹwa — awọn igbasilẹ ọlọpa fihan. 23 lọtọ ipakupa ni Putumayo laarin 1993 ati 2014. Agbegbe bura ni ọdun 2014 lati ma gba ilokulo epo ni agbegbe wọn. Ni ọdun 2018, Igbimọ Inter-American lori Awọn ẹtọ Eda Eniyan “paṣẹ awọn ọna iṣọra lati daabobo” Siona, ati pe onidajọ Colombia kan tun ṣalaye pe eyi “firanṣẹ ifiranṣẹ ti o han gbangba” o si paṣẹ pe Amerisur Resources dẹkun iṣẹ akanṣe wọn ti iṣawari epo nibẹ, ni ibamu si ohun article ni El Espectador. Adajọ paṣẹ idaduro awọn iwe-aṣẹ fun iwadii ni ọkan ninu awọn ifiṣura. Amerisur Resources ni kiakia kede pe yoo tẹsiwaju iwakusa nitori “ṣaaju ijumọsọrọ,” ẹ̀tọ́ kan lábẹ́ òfin orílẹ̀-èdè Kòlóńbíà, tí ó jọ pé ó ti parí. Ija naa tẹsiwaju titi di oni, pẹlu ile-iṣẹ tẹsiwaju lati tẹnumọ pe o ti mu ibeere t’olofin ṣẹ fun igbanilaaye ṣaaju igba ninu awọn ti o ti kọja.
Ni 2010 ni Ecuador, ologun dabaa ṣiṣẹda igbo “idaabobo” ti awọn ọmọ ogun ti nṣakoso ni agbegbe Siona — Siona kọ. Ni Oṣu Keje ọdun 2020, Gomina Siona Sandro Piaguaje kede si GeoPark pé “[Ìwọ] yóò pàdánù, nítorí pé o kò ní lè rí ẹ̀kán òróró kan láti ìpínlẹ̀ wa.” Ṣugbọn nisisiyi ipagborun titaniji ti wa ni yiyo soke gbogbo lori Siona ilẹ pẹlú pẹlu iroyin ti narcotrafficking. Siona bẹru pe awọn itaniji wọnyi yoo pese asọtẹlẹ fun ologun lati wọ agbegbe naa ati pe yoo bẹrẹ ilana kan ti yoo pari ni fifun agbegbe naa si GeoPark.
Nigbati o ba n jiroro awọn anfani ile-iṣẹ ni Amazon, ọran Steven Donziger ati Chevron ni Ecuador ko yẹ ki o gbagbe. Ni ọdun 1993, Donziger gba a itan nipe lòdì sí òmìrán epo Chevron, tí ó ti sọ Amazon di eléèérí ní Ecuador tí ó sì ti ba àwọn aráàlú ìbílẹ̀ jẹ́. Lọ́dún 2011, ilé ẹjọ́ kan ní Ecuador pàṣẹ pé kí Chevron sanwó $ 9.5 bilionu ni bibajẹ. Chevron ko sanwo-ati lẹhinna tẹsiwaju lati lo eto ile-ẹjọ AMẸRIKA lati ṣe inunibini si Donziger, ẹniti o ngbe lọwọlọwọ ni ọdun keji ti imuni ile ni New York.
Ayika Nyoju Ransogun Lodi si Alaroje
Bi o ti wu ki o ri iye owo awọn ogun ile-ẹjọ, awọn eniyan abinibi ti fihan pe ijakadi wọn ninu ati ita awọn kootu lati daabobo agbegbe le ṣe aṣeyọri nigbagbogbo. Si awọn ile-iṣẹ ti ebi npa ilẹ, itọju ologun ti farahan bi yiyan ilana si awọn ogun ile-ẹjọ eewu. Paapọ pẹlu Iṣẹ Artemis, Ilu Columbia ti ṣe agbekalẹ ilana kan ti “Ayika Nyoju, ”Eyi ti bere ni 2016. Ni ọdun 2017, awọn ọmọ-ogun Colombia ṣe alabapin ninu ọpọlọpọ awọn adaṣe ologun ni Amazon ti a npe ni "Isẹ United America,” ní ìrẹ́pọ̀ pẹ̀lú àwọn ìjọba Peru, Brazil, Kánádà, Panama, Argentina àti, ní ti gidi, United States—ṣùgbọ́n kì í ṣe Bolivia (Aare Evo Morales nigbana kọ).
Awọn Bubbles Ayika jẹ awọn iṣẹ iyalẹnu, eyiti a ṣe ni imọ gbangba lẹhin ti ologun ti ṣe iṣẹ kan lati daabobo agbegbe kan lodi si iṣẹ ṣiṣe arufin. Kọọkan ipinle (eka) ni Colombia gba a “Apapa ifasẹyin iyara lati ṣe abojuto, idena, iṣakoso ati awọn iṣẹ ṣiṣe abojuto lodi si awọn idi ipagborun.”
Ni ọdun 2018, awọn ile-iṣẹ campesino (peasant) jẹri niwaju ile-ẹjọ #JuicioALaDeforestación (idanwo ipagborun) nipa ohun ti awọn alaṣẹ ti ṣe si wọn ni orukọ ti itoju. Ninu Egan Adayeba ti Orilẹ-ede La Paya, aṣoju alagbegbe kan lati Leguízamo Peasant Workers Association lakoko ti o n ṣe ijabọ lori “awọn ilokulo ẹsun si awọn ara ilu nipasẹ awọn alaṣẹ ni awọn agbegbe” sọ pe, “Gbogbo awọn ohun-ini wọn, awọn ile ati ẹranko ni o jona lakoko idasi naa. .” O tesiwaju, “Awa awon alaroje kii se idi ipagborun. Onile nla naa, ti o gba ẹgbẹrun saare lati ọgba iṣere, n rin kiri larọwọto laisi wahala.” Awọn iṣẹ ologun mẹrin miiran ti iru kanna ni a ṣe ni gbogbo ọdun 2018-19.
awọn irú Labarce, ni Ẹka Colombian ti Sucre, tun jẹ itọnisọna. Àwọn ará Afro-Colombia, tí àwọn kan lára àwọn ìdílé wọn ti dé àgbègbè náà ní ìbẹ̀rẹ̀ ọdún 1916, rí i pé ilẹ̀ wọn di apá kan ọgbà ìtura orílẹ̀-èdè— Santuario de Flora y Fauna el Corchal—ní ọdún 2002. Àwọn ìpínlẹ̀ wọn lójijì di “terra nullius,” awọn ilẹ “ṣofo”.— Ẹ̀kọ́ kan náà tí wọ́n ń lò láti fi gba àwọn ọmọ ìbílẹ̀ lọ́wọ́ láti ilẹ̀ wọn jákèjádò ilẹ̀ Amẹ́ríkà, títí kan orílẹ̀-èdè Amẹ́ríkà àti Kánádà níbi tí àwọn ilé iṣẹ́ ìwakùsà ti wà. Awọn alaroje wa siwaju ni igbagbọ to dara lati ṣe ifowosowopo pẹlu ilana naa ati pe wọn ni awọn ẹtọ labẹ ofin. Láàárín ẹ̀wádún tí wọ́n ń gbé níbẹ̀, wọ́n ti dáàbò bo oríṣiríṣi ohun alààyè tó wà lágbègbè náà, wọ́n sì ń tọ́jú ìpínlẹ̀ tó yí wọn ká láìsí pé wọ́n gbòòrò sí i sínú igbó. Bakan naa, wọn pin si bi awọn olugbe ti ko tọ si ni ilẹ tiwọn. Ọpọlọpọ awọn ọran miiran wa ti awọn alaroje ti a kede lojiji awọn alamọja, awọn iran lẹhin ti awọn baba wọn ni iyanju lati “ṣe ijọba” awọn ilẹ.
Ayika Gbọdọ Jẹ Demilitarized
Gbigba ti itọju nipasẹ awọn ologun ko ṣe alailẹgbẹ si Ilu Columbia-Ọmọwe Kenya Mordekai Ogada ti kọ nipa awọn agbara kanna ni ọpọlọpọ awọn orilẹ-ede ni Afirika. O kọ lori rẹ aaye ayelujara, “Ìfẹ́ tí àjèjì ní fún àwọn ẹranko ẹhànnà wa sábà máa ń jẹ́ ìwọ̀n ìkórìíra wọn sí àwọn ará Ìbílẹ̀.” Ti “itọju” ba le ṣe deede bi ọrọ-ọrọ kan fun gbigbe awọn eniyan abinibi kuro, o to akoko lati tun ero naa ro. O to akoko lati danu Malthusianism, irokuro ti “awọn ilẹ ofo,” ati awọn apocalypticism ti o wa labẹ ero ayika pupọ.
A ṣe iṣiro Amazon lati jẹ ọdun 13,000, ati pe agbegbe naa ti jẹ gbé fún 19,000 ọdún tàbí jù bẹ́ẹ̀ lọ—ìdí kan wà, ní àwọn ọ̀rọ̀ mìíràn, láti ṣàgbéyẹ̀wò ṣíṣeéṣe pé igbó kìjikìji tí a lè fojú inú wò ó ní ti gidi. a asa ala-ilẹ àjọ-da nipa eda eniyan ati awọn miiran eya ṣiṣẹ papọ. Ninu iwe 1491: Awọn Ifihan Tuntun ti Amẹrika Ṣaaju Columbus, onkowe Charles Mann fun orisirisi awọn nkan nipa kini ida ti Amazon ti a ṣẹda nipasẹ Awọn eniyan abinibi; Ìdánwò ìṣọ́ra kan ni pé “nǹkan bí ìpín 12 nínú ọgọ́rùn-ún lára igbó Amazon tí kò kún fún omi jẹ́ ti orírun ẹ̀dá ènìyàn—ní tààràtà tàbí lọ́nà tààràtà tí ènìyàn dá”; Oluwadi miiran sọ fun u pe “gbogbo rẹ ni a ṣẹda”; àti gẹ́gẹ́ bí olùṣèwádìí míràn ti sọ, “Ọ̀rọ̀ náà ‘àyíká tí a kọ́… kan sí ọ̀pọ̀ jù lọ, tí kìí bá ṣe gbogbo rẹ̀, àwọn ilẹ̀ Neotropical.”
Pẹlu aṣẹ ti Awọn Egan Adayeba ti Orilẹ-ede ti Ilu Columbia ti a lo lati nipo awọn alagbegbe, imọran kan fun aṣeyọri ninu rogbodiyan yii ni “Parques pẹlu Campesinos” (Parks with Peasants) Erongba—eyiti yoo jẹ ki awọn alagbero jẹ alabaṣiṣẹpọ ni itọju, dipo ki wọn ṣeto wọn bi ọta ti agbegbe.
Ohun ija ti o tobi julọ lodi si ipagborun kii ṣe ohun ija rara. O jẹ lati fun awọn alaroje aabo ti ilẹ akoko, lati tun bẹrẹ awọn iṣe alagbero ti o tọju Amazon ti o tobi ati ologo. Eto Idagbasoke Orilẹ-ede lọwọlọwọ labẹ Iṣẹ Artemis ti n sọ lati sin “itojuAwọn ibi-afẹde yoo rii pe o dinku si awọn agbegbe ti a ge asopọ ti o ni aabo, ti a ge nipasẹ awọn ọna, ti yika nipasẹ awọn bulọọki epo, awọn dams hydroelectric, awọn agbegbe fumigated, ati awọn maini, bi maapu gbekalẹ nipasẹ awọn ajafitafita ni ifihan Eto Idaabobo igbo Amazon. Iwaju awọn agbegbe ati awọn alabojuto lori ilẹ-kii ṣe “awọn jagunjagun irin-ajo kikun-ni kikun” jẹ ọna ti o gbẹkẹle nikan lati da ipagborun duro.
Ọ̀nà láti gba pílánẹ́ẹ̀tì là ni kì í ṣe láti ní ilé iṣẹ́ apanirun jù lọ lágbàáyé—àwọn ológun òde òní—ṣẹ̀dá “àwọn ìtúbọ̀” tí kò sófo ẹ̀dá ènìyàn, kìkì láti wá tún ilẹ̀ yẹn sọ́tọ̀ fún àwọn ilé iṣẹ́ epo àti àwọn ohun alumọni. Ọ̀nà láti gba pílánẹ́ẹ̀tì là ni láti fi ilẹ̀ náà padà fún àwọn ènìyàn tí ìṣe wọn mú ìdánilójú oríṣiríṣi ohun alààyè ẹlẹ́rùjẹ̀jẹ̀ tí a ti gbádùn fún ẹgbẹ̀rún ọdún sẹ́yìn.
ZNetwork jẹ agbateru nikan nipasẹ ilawo ti awọn oluka rẹ.
kun