TONY Jones: Noam Chomsky, ipo Alakoso Bush lori idaamu Aarin Ila-oorun ti nyara ni iyara ni bayi, ṣugbọn titi di aipẹ awọn ami idarudapọ ati ilodi ti nbọ lati ọdọ iṣakoso rẹ. Kini o ro pe o ti n ṣẹlẹ?
Ọjọgbọn NOAM CHOMSKY, ONkọwe: Idarudapọ inu Isakoso Mo ro pe, jẹ idamu nipa awọn ibi-afẹde.
Mo tumọ si, apakan ọtun, apa ọtun lile lile, wa ni ojurere ti jijẹ iwa-ipa si awọn ara ilu Palestine titi ti wọn yoo fi fọ wọn. Awọn miiran ni ifiyesi pẹlu ipa ni agbaye Arab, eyiti o jẹ idiju ati laarin ilana yẹn, wọn n gbiyanju lati wa eto imulo kan.
Gbogbo ohun ti wa ni ki koṣe skewed o soro lati ani jiroro o. Ko si simmetry ni ipo yii. Ọpọlọpọ iwa-ipa ati ẹru ni ẹgbẹ mejeeji, eyiti o buruju, ati pe ko si ọna lati ṣe idalare. Ṣugbọn otitọ ni pe awọn ara ilu Palestine ti wa labẹ iṣẹ ologun fun ọdun 35. O ti jẹ lile ati ikannu ati iwa-ipa jakejado – ẹlẹyamẹya, itiju, iparun. O ti ṣe atilẹyin patapata nipasẹ Amẹrika ni ẹyọkan. O pẹlu imugboroosi ti pinpin si awọn agbegbe ti o tẹdo. O jẹ Baraki gangan ni ọdun to kọja, fọ gbogbo awọn igbasilẹ lati Oslo, nigbagbogbo ni atilẹyin nipasẹ Amẹrika. Nibẹ ni o kan ko si symmetry.
Ninu iṣẹlẹ ti ijọba ilu, ọpọlọpọ ibawi wa ti o le ṣe nipa awọn ipinlẹ Arab. Ni otitọ, o ṣoro lati ronu ohunkohun ti o dara lati sọ nipa wọn. Ṣugbọn otitọ ọrọ naa ni pe ohun ti o ti dina ohun ti o jẹ ero Saudi Arabia ni bayi, jẹ atako US-Israeli ọkan.
Tony Jones: Fun ohun ti o n sọ nipa iwa ika ti iṣẹ naa, ṣe o ro pe awọn apaniyan ara ilu Palestine jẹ awọn onija ominira tabi onijagidijagan?
Ọjọgbọn NOAM CHOMSKY: Awọn onijagidijagan – awọn mejeeji ni, nitootọ. Wọn n gbiyanju lati ja fun ominira, ṣugbọn ṣiṣe ni ọna alaimọ ti ko ṣe itẹwọgba.
Dajudaju wọn jẹ onijagidijagan ati pe ipanilaya Palestine ti wa ni gbogbo ọna nipasẹ. Mo ti nigbagbogbo tako o. Mo tako o bayi. Ṣugbọn o kere pupọ bi akawe pẹlu ipanilaya Israeli ti AMẸRIKA ṣe atilẹyin.
Ni igbagbogbo, iwa-ipa ṣe afihan awọn ọna iwa-ipa. Kii ṣe dani. Ipanilaya ipinlẹ fẹrẹ jẹ nigbagbogbo pupọ diẹ sii ju ẹru soobu ati eyi kii ṣe iyatọ.
Tony Jones: Ti o ba gba pe awọn bombu ko ni idalare, ariyanjiyan lẹhinna yipada si boya tabi kii ṣe awọn olufaragba ti awọn bombu apanilaya wọnyẹn ni ẹtọ lati ṣe igbese eyikeyi ti wọn ro pe o ṣe pataki lati fi opin si eyi, eyiti o jẹ idalare Ariel Sharon. ti ikọlu rẹ lati ibẹrẹ.
Ọ̀jọ̀gbọ́n NOAM CHOMSKY: Ó dájú pé wọ́n dá láre láti dáàbò bo ara wọn, àmọ́ wọn ò dá wọn láre láti gba àwọn èèyàn mìíràn ní ìrúfin ńláǹlà sí òfin àgbáyé pẹ̀lú ìwà ìkà àti ìpayà tiwọn. Iyẹn ko ṣe idalare ati pe iyẹn ti n ṣẹlẹ fun ọdun 35.
Nitorinaa ti ipinnu iṣelu kan, ti awọn gbigbe ba wa si ipinnu iṣelu gidi kan, ti AMẸRIKA ati Israeli yoo gba iyẹn, lẹhinna wọn yoo ni idalare patapata ni aabo ara wọn. Ṣugbọn o ko le pe ni aabo ara ẹni nigbati o ba n ṣe iṣẹ ologun. Iyẹn ko ṣe idalare awọn iṣe apanilaya ṣugbọn imọran ti aabo ara ẹni ko dide.
Tony Jones: Ṣe afiwe eyikeyi laarin awọn apaniyan ara ẹni ati awọn apaniyan ara ẹni ni Oṣu Kẹsan Ọjọ 11?
Ọjọgbọn NOAM CHOMSKY: Kò si ohunkohun. Al Qaeda ko si labẹ iṣẹ ologun AMẸRIKA. Wọn sọ pe wọn jẹ, bii idalare wọn ni pe AMẸRIKA n gbe Saudi Arabia. O le jiyan nipa ẹtọ wọn. O daju pe ko da iwa wọn lare.
Kini idahun ti o tọ si awọn bombu apanilaya ni Oṣu Kẹsan ọjọ 11 jẹ ibeere miiran. Eyin mí jlo na dọhodo enẹ ji, mí dona wleawufo nado ze nunọwhinnusẹ́n delẹ dai. Fun apẹẹrẹ, ilana akọkọ kan ni pe ti nkan kan ba tọ fun wa, lẹhinna o tọ fun awọn miiran. Ti o ba jẹ aṣiṣe fun awọn ẹlomiran, o jẹ aṣiṣe fun wa. Eyin mí ma sọgan kẹalọyi nunọwhinnusẹ́n enẹ, mí ma tlẹ sọgan dọho gando dagbe po oylan po go.
Nitorina ti awọn ti o gbagbọ pe ọna ti o tọ lati dahun si Kẹsán 11 jẹ nipasẹ bombu awọn Afganisitani, o yẹ ki o tun gbagbọ pe ọna ti o tọ lati dahun si ẹru AMẸRIKA jẹ nipasẹ bombu Washington. Nko mo enikeni to gba bee gbo. Emi ko dajudaju.
Nitorinaa, o fẹrẹ jẹ gbogbo ijiroro ti koko-ọrọ yii ti o waye lati Oṣu Kẹsan Ọjọ 11 ni a le yọkuro nirọrun lori awọn aaye pe ko paapaa dide si ipele iwa ti o kere julọ.
Iyẹn jẹ ki o ṣii ibeere ti kini idahun ti o tọ si ipanilaya Al Qaeda, ati pe Mo gbagbọ pe idahun ti o tọ wa, kii ṣe eyi ti o mu, ṣugbọn iyẹn ko ni nkankan lati ṣe pẹlu ohun ti n ṣẹlẹ ni Israeli ati Palestine.
Tony Jones: Ọran Israeli ni pe ni deede awọn afiwera wa lati ṣe ati pe nitorinaa wọn jẹ idalare ni lilo awọn atunṣe AMẸRIKA si ipanilaya, titi de ati pẹlu iyipada ijọba?
Ọ̀jọ̀gbọ́n NOAM CHOMSKY: Àjọṣe náà jẹ́ ẹ̀gàn. Israeli ti n gbe jade, ti ṣe iṣẹ ọdun 35 eyiti o jẹ ika, iwa-ipa, lile, iparun lati ibẹrẹ. Nibẹ ni o kan ko si lafiwe. Ko ṣe idalare awọn iṣe apanilaya Palestine tabi awọn iṣe apanilaya Israeli ti o ga julọ eyiti o tẹsiwaju, ṣugbọn ko si ọna lati ṣe, lati ṣe afiwe rẹ ni eyikeyi aṣa ti oye.
TONY Jones: Njẹ a le yipada ni bayi si idojukọ gbooro ati awọn ero Alakoso Bush lati kọlu Iraq, eyiti o kan ni pataki ni gbangba nipasẹ ohun ti n ṣẹlẹ ni Aarin Ila-oorun? Bayi ṣe irokeke igbẹkẹle ti ikọlu onijagidijagan nipa lilo awọn ohun ija ti iparun nla ni idalare idasesile iṣaju iṣaaju si Iraq?
Ọjọgbọn NOAM CHOMSKY: Awọn ikọlu iṣaju-iṣaaju nilo ẹri ti o lagbara pupọ ati pe ẹru idalare nla wa. Ko si nkankan latọna jijin bi iyẹn.
O nira pupọ lati mu Bush ati awọn oludamọran rẹ ni pataki nigbati wọn ba sọrọ nipa awọn idi wọn fun ifẹ lati fi Saddam Hussein silẹ. Saddam Hussein jẹ aderubaniyan, ko si iyemeji nipa iyẹn. Gbigba kuro ninu rẹ yoo jẹ anfani fun awọn eniyan Iraq ati agbaye. Ṣugbọn awọn oludamọran Bush ko tako rẹ nitori awọn iwa-ipa rẹ tabi nitori igbiyanju rẹ lati ṣe agbekalẹ awọn ohun ija iparun ati pe gbogbo wa mọ iyẹn.
Nigbati o ṣe awọn iwa-ipa ti o buru julọ, iyẹn wa pẹlu atilẹyin baba Aare yii. Atilẹyin naa tẹsiwaju, Ilu Gẹẹsi paapaa, daradara lẹhin awọn iwa-ipa ti o buru julọ ti ṣe. O jẹ ọrẹ aduroṣinṣin ati alabaṣepọ.
Síwájú sí i, ilẹ̀ Gẹ̀ẹ́sì àti Orílẹ̀-Èdè Amẹ́ríkà ń bá a lọ láti pèsè ọ̀nà láti ṣe àwọn ohun ìjà olóró. Ó léwu gan-an nígbà yẹn ju bó ṣe wà lọ.
Pẹlupẹlu, ti o ba n wo awọn eniyan ti Amẹrika n gbiyanju lati kojọ lati rọpo rẹ, gẹgẹbi gbogboogbo ti ko le wa si ipade nitori pe o wa labẹ iwadi ni Denmark fun ikopa ninu ipakupa - ṣe eyi tọkasi igbiyanju eyikeyi lati mu abajade rere kan wa fun awọn eniyan Iraqi?
Ibeere ohun ti o yẹ ki o ṣe nipa Saddam Hussein jẹ ibeere ti o ṣe pataki, ṣugbọn o ko le gba awọn eniyan wọnyi ni pataki.
Tony Jones: Iru awọn ẹri wo ni wọn yoo ni lati pese, nitori pe awọn ẹri yẹn dabi pe o kọja opin ti awọn ile-iṣẹ agbaye lati pese? Ni ipari ṣe wọn kii yoo pari ni gbigbekele awọn ile-iṣẹ oye ti ara wọn bi?
Ọjọgbọn NOAM CHOMSKY: Kii ṣe igbẹkẹle oye tirẹ. O n gbẹkẹle awọn ero ti ara rẹ, eyiti o jẹ ohun ti o yatọ pupọ.
A ko ni idi eyikeyi lati gbagbọ eyikeyi ipinlẹ, dajudaju kii ṣe ọkan pẹlu igbasilẹ ti Amẹrika, yẹ ki o fun ni aṣẹ eyikeyi lati ṣe ni ominira, ni agbara, lori ipilẹ awọn ẹgbẹ oludari tirẹ. Iyẹn jẹ ẹgan. A ko gba laaye fun ẹnikẹni miiran, kilode ti Amẹrika?
Tony Jones: Kini nipa idasesile iṣaaju-iṣaaju, ti a daba laipẹ nipasẹ oludari CIA tẹlẹ kan, ti a pinnu ni pataki si awọn ohun elo ti o ṣẹda kemikali, iparun tabi awọn ohun ija ti ibi?
Ọ̀jọ̀gbọ́n NOAM CHOMSKY: Lákọ̀ọ́kọ́, dájúdájú wọn kò fi ẹ̀rí kankan hàn nípa irú àwọn ohun èlò bẹ́ẹ̀ tàbí àmì èyíkéyìí pé wọ́n jẹ́ ewu tàbí pé wọ́n mọ̀ pé àwọn ń kọlù wọ́n.
Iyẹn kii ṣe ohun ti wọn n fojusi.
Ohun ti wọn n ṣe ifọkansi, bi gbogbo wa ti mọ, jẹ ki a ko jẹ alaiṣẹ, Iraq ni awọn ifiṣura epo ẹlẹẹkeji ti o tobi julọ ni agbaye. Ni ọna kan tabi omiiran, AMẸRIKA yoo gbiyanju lati tun gba iṣakoso wọn ati sẹ wọn si awọn ọta rẹ ti o ni orin inu, ni akọkọ Faranse ati Russia, ati pe wọn le ro pe eyi jẹ asọtẹlẹ to dara fun rẹ.
Saddam Hussein jẹ aderubaniyan kanna ti o jẹ nigbati AMẸRIKA ati Ilu Gẹẹsi ni itara ati inudidun ṣe atilẹyin fun u ni ẹtọ nipasẹ awọn odaran ti o buru julọ, ni akoko ti o lewu ati idagbasoke awọn ohun ija ti iparun nla. Iyẹn wa ni otitọ. Ṣùgbọ́n ẹ má ṣe jẹ́ kí a tan ara wa jẹ nípa àwọn ìdí tí a lè lò gẹ́gẹ́ bí ẹ̀rí, àwọn ìdí gan-an fún ohun tí a óò ṣàpèjúwe lábẹ́ àwọn àfikún mìíràn.
Tony Jones: Ṣugbọn ipa ti n dagba ni awọn alaye nipasẹ awọn oludari oloselu Amẹrika ati ninu awọn atẹjade ati ninu awọn alaye ti o jo nipasẹ awọn ile-iṣẹ oye, lati pese awọn ẹri lati ni idaniloju o kere ju gbogbo eniyan AMẸRIKA pe ikọlu lori Iraq jẹ pataki?
NOAM CHOMSKY: Ko si iyemeji pe, Emi yoo sọ awọn ẹri ọrọ naa silẹ, ṣugbọn ko si iyemeji pe awọn akitiyan to ṣe pataki ni a ṣe lati kọ awọn asọtẹlẹ eyiti yoo ṣe idalare ikọlu kan si Iraaki ni igbiyanju lati tun gba iṣakoso lori awọn ifiṣura epo ẹlẹẹkeji ti agbaye.
Ikọlu Mo tumọ si, lati yọ Saddam Hussein kuro, iyẹn yoo jẹ anfani, bi mo ti sọ, ṣugbọn iyẹn kii ṣe ibi-afẹde naa.
Ibi-afẹde naa, gẹgẹ bi a ti ṣe apejuwe rẹ ni pipe - ranti pe ni kete lẹhin Ogun Gulf, nigbati AMẸRIKA ni iṣakoso lapapọ lori agbegbe naa, rudurudu kan wa ni guusu, iṣọtẹ Shi'ite kan, eyiti o le daadaa ti ṣubu Saddam Hussein ayafi ti George Bush ti fun ni aṣẹ ni imunadoko Saddam Hussein lati pa a run nipa lilo awọn baalu ologun ati awọn ọna miiran. Iyẹn ti ṣalaye ni gbangba.
Thomas Friedman, ẹniti o jẹ oniroyin diplomatic lẹhinna ti 'New York Times', kowe pe eyi jẹ pataki nitori bi o ti fi sii, ohun ti o dara julọ ti gbogbo agbaye fun Amẹrika yoo jẹ ijọba ologun ti o ni irin ti yoo ṣe akoso Iraq ni ọna kanna Saddam Hussein ṣe, pupọ si idunnu ti awọn alajọṣepọ AMẸRIKA Tọki ati Saudi Arabia ati pe dajudaju, botilẹjẹpe ko darukọ rẹ, ọga ni Washington.
Iyẹn ni ihuwasi nigbana nigbati Bush gba Saddam Hussein laaye lati pa iṣọtẹ Shi'ite kan. Ko si iyipada. Ti AMẸRIKA ba ṣe nkan lati gbiyanju lati tun gba iṣakoso Iraq nipasẹ agbara, o ni lati ṣetọju ipo yẹn.
Ko le gba laaye ijọba ijọba tiwantiwa lati farahan, paapaa ijọba tiwantiwa ti o lopin, nitori ọpọlọpọ awọn olugbe jẹ Shi’ite ati pe ti o ba jẹ ikopa tiwantiwa eyikeyi, awọn aye jẹ ohun ti o lagbara pupọ pe yoo lọ si ajọṣepọ pẹlu Iran tabi o kere ju si awọn asopọ pẹlu Iran, eyiti AMẸRIKA yoo dajudaju dina, eyiti o jẹ deede idi ti AMẸRIKA n gbiyanju ni bayi lati ṣeto awọn gbogbogbo Iraq ti o ni ipa ninu diẹ ninu awọn iwa ika ti o buruju, lati jẹ ijọba ologun ti o ni irin, eyiti yoo jẹ ijọba ologun Sunni, si ṣe akoso Iraq ni ọna ti Saddam Hussein ṣe, gẹgẹ bi Thomas Friedman ti ṣapejuwe ati nitootọ.
Tony Jones: A yoo ni lati fi silẹ nibẹ, Noam Chomsky. O ṣeun fun gbigba akoko lati darapọ mọ wa lalẹ.
NOAM CHOMSKY: O dara. Inu mi dun lati wa pẹlu rẹ.
ZNetwork jẹ agbateru nikan nipasẹ ilawo ti awọn oluka rẹ.
kun