Icandelo lokuqala:
Xa ndandicelwa ekuqaleni ukuba ndityobele iiThethis ezingamashumi amabini zeNkululeko, ingcamango yam yokuqala yaba kukuba, “Kutheni kungenjalo?” Ndandibazi ababhali; Ndavumelana neemvakalelo. Ukusayina bekungazukundihlawulisa nantoni na.
Ndenze njalo.
Ukusukela ngoko, emva kokuba ndilufunde kwakhona olu xwebhu kwaye ndithathe ixesha lokubonisa, kunzima ukuba ndingabi nazintloni yindlela endiphendula ngayo/isimo sengqondo sam.
Uyazi ukuba uyaphoxa xa ufunda le nto ibanzi, ingxamisekileyo, kwaye kwangaxeshanye inethemba kwaye eyona nzondelelo unokuthi, "Ayinabuhlungu." Ukanti ndizimisele ukubheja andindedwa. Akunjalo ngenxa yokuba akukho nto kunye nempembelelo inokufunyanwa. Kodwa ngenxa yokuba asiqinisekanga ukuba singaphumelela ngokwenene.
Bangaphi kuthi abaqhubeka bezama, besilwa umlo olungileyo, “banikela ngento ethile,” kungekho nto bayilindeleyo ukuba ifikelele nakweyiphi na into?
Ezi mvakalelo ziyafundisa. Ubungqina bokuba sichase kangakanani na. Kwaye, ukuba sinyanisekile, ubungqina bokusilela kwethu kulwakhiwo lwentshukumo.
Kodwa ukuba oku kusilela kuya kuba zizifundo, kunyanzelekile ukuba sizibandakanye nolu bizo ngokungaphaya kokutyikitya kwethu.
Oku akunakuba yiyo yonke into esiyiyo. Kwaye iiThess ezingamashumi amabini ayisosibongozo esikwibhodi eqhotyoshwayo.
Yikhampasi yohambo lwethu. Kwaye isithembiso sokuba indawo esiyifunayo yinyani.
Ngaba usayikholelwa loo nto? Ngaba usakholelwa ukuba kukho isithembiso sokwenene eluntwini?
Ukuba kunjalo, asiyifuni imaphu; siyadingana. Kwaye sifuna ikhampasi.
Kuba ukuxabiseka kwekhampasi akuthethi nje ukugcina ingqiqo yakho. Imalunga nokugcina itheko lakho kunye. Isalathiso sokucaphula ngamaxesha okubhideka okanye ukungavisisani, okanye nokuphelelwa lithemba. Into ethembekileyo neyinyani.
Nantso into endiyibonayo kolu xwebhu. Ndiyathemba ukuba abantu abaninzi baya kuyinika ingqwalasela enzulu kunye nokucamngca.
Icandelo lesibini:
Njengomtyikityi kwiiThess ezingamashumi amabini zeNkululeko, isenzo sam sokuqala sothethathethwano, ukuba ndinokuba nesibindi kangako, siya kuba kukubuza: Ngaba kusesekuseni kakhulu ukuba ndivume ukwamkela ubizo lokucokiswa?
Ukuba akunjalo, ndingathanda ukwenza isiphakamiso sokubandakanywa okunokubakho kwisihlomelo sexesha elizayo.
Ithisisi yokuQala (iZiseko) idwelisa ipolitiki, uqoqosho, ukuzalana, inkcubeko, i-ecology, kunye nobudlelwane bamazwe ngamazwe njengeenjongo eziphambili zokuqwalaselwa kwentshukumo yexesha elide yenkululeko.
Njengoko ndibhiyozela ubume obupheleleyo besi siseko, inye into endivakalelwa kukuba ilahlekile kuluhlu yiMfundo.
Hayi ukuba iMfundo ilahlekile kuxwebhu. Ifakiwe. Kodwa ngakumbi njengokukhankanywa, ecaleni kweminye imiba eyenza ezona njongo ziphambili. Kubhekiselwa kuyo kunokuba kugxilwe kuyo.
Ukuba ezi ziThess zingamashumi amabini zenzelwe ukuba zibe sisixhobo kwindlela esinqwenela ihlabathi elingcono ngayo, luhlobo luni lwabantu oluya kufuna ikamva elinje?
Ndiyavuma ukuba amagama athi, “luhlobo luni lwabantu,” anokuba nzima. Kodwa umbuzo unzulu kakhulu.
Ngabantu abanjani abanokuthi babe nobuchule bokusebenza kumaziko ezopolitiko angenabugocigoci nakulawulo?
Ngabantu abanjani abanokwamkeleka kuqoqosho olufuna ukungakhethi cala nolujonga ubulungisa njengomgaqo osisikhokelo?
Luhlobo luni lwabantu oluya kukwazi ukuhamba ngokuzalana, isini, kunye nokwabelana ngesondo ngendlela ephilileyo? Ukwamkela inkululeko yokwenene, ubudlelwane benkcubeko kunye noluntu?
Ayingomaziko kuphela ekufuneka siwatshintshe. Kukuthi nathi.
Isizathu sokuba abantu abaninzi baxhathise kwezinye iindlela ezicetywayo, kutheni abantu abaninzi benobunzima bokukholelwa ukuba "indalo yomntu" ingavumela uluntu olunobulungisa, kungenxa yokuba iingqondo zethu ziye zalungiswa ukusuka ekuzalweni ukuba zamkele izithethe kunye nolindelo lwangoku. Ukukholelwa ngokwenene ukuba ezi zithethe lucwangco lwendalo.
Kakade ke, oku akubobungqina bendalo yomntu. Bubungqina befuthe lamaziko ethu kuphuhliso lwethu.
Ngoko kwakhona, ukuba sikholelwa ngokwenene ukuba ihlabathi lethu elilunge ngakumbi linokubakho, simele sibuze: Luluphi uhlobo lwabantu olunokuze luyithintele yonke le nto, singasathethi ke ngokuphumelela kumaziko akhululeke ngolo hlobo?
Yaye ngokuphendula lo mbuzo, sinokuqalisa ukubuza: Luhlobo olunjani lomzekelo wemfundo onokunceda ekuveliseni abantu abanjalo?
Yicinge njengobunjineli obubuyela umva. Akukho kwahlukayo ekuthatheni isigqibo ngemodeli yezoqoqosho ngokuqala ngokubuza ukuba zeziphi iinqobo esifuna ukuzibona zibonakaliswa kwisiphumo sokugqibela.
Ukuba sifuna abantu abasempilweni, abantu abanomdla kunye nabacinga ngokucokisekileyo, abantu abanokusombulula iingxabano ngaphandle kokubhenela kubundlobongela, abantu abaxhotyiswe ukuba bathathe inxaxheba kwipolitiki engcono, kuqoqosho olungcono, kubudlelwane obungcono, isini, ubudlelwane bezesondo kunye nezenkcubeko, yiloo nto. inkqubo yethu yemfundo kufuneka ibe malunga. Ukungalungiseleli abantwana ukuba ngenye imini bazalise iindawo zokubeka kukhuphiswano lwabasebenzi ukuze bakwazi ukuthethelela ukusinda kunye/okanye nesidima sabo.
Kufuneka sakhe imodeli yokufunda esekelwe kuvavanyo kunye namava, sikhokelwa bubungqina kunye nezenzo ezingcono, ezifunyenwe kulingo kunye neempazamo ezinonyanzeliso kodwa ezinamabhongo.
Kufuneka sifune uluhlu olwahlukeneyo lwabahlohli bamacandelo ngamacandelo. Ootitshala ababona izifundo zabo zovelwano rhoqo zibaluleke kakhulu, ukuba azibalulekanga ngaphezu kwezifundo zezibalo nesayensi. Ikharityhulamu ebona ukusekwa kwesiseko solwazi lokufunda nokubhala kumajelo eendaba, ukuxatyiswa kwenkcubeko, kunye nobukrelekrele beemvakalelo/ukomelela njengento efunekayo ekuzibandakanyeni noncwadi, imbali, kunye nezifundo zoluntu/ezentlalo.
Ngaphaya kwenkqubo yoqeqesho longxowankulu esesiyiqhelile, kufuneka sibe nombono wemfundo engapheli emva kweminyaka elishumi elinesibini kunye nesidanga sokuzikhethela, kodwa idlulele kubo bonke ubomi nangaphaya kweendonga zemfundo yabasaqalayo. Imfundo egcina esona sikhundla isakhileyo, kwaye isaqhubeka isakha. Ukusixhobisa kubudlelwane bethu, uluntu, kunye nendima yepolitiki, ukongeza kwezo zoqoqosho lwethu.
Kodwa phambi kokuba sikwenze oku, kufuneka sivume iimfundiso zamaziko ethu akhoyo ngoku ukuba ayintoni na. Kwizifundo eziqhube iinkulungwane zobuhlanga, ucalucalulo ngokwesini, ucalucalulo, intiyo yabantu abathandanayo, ubugorha, nalo lonke olunye uhlobo lwengcinezelo yemigangatho luhlobo lokuxhatshazwa. Kwaye kwangolo hlobo sinqwenela ukunqanda ilifa lomzimba nengqondo lokwenzakala kwasebuntwaneni, kufuneka sifumane indlela yokuvelisa abantu abadala abangaphindi badale kwaye bagqithise isimilo esifanayo esiyingozi.
Amaziko ethu aya kuba mahle kuphela, aya komelela, njengabantu ekulindeleke ukuba bawaququzelele kwaye basebenze ngaphakathi kuwo. Ngaphandle kokuba sinokuxhobisa amalungu oluntu lwethu ukuba afumane amandla awo kwaye abe negalelo kuluntu ngeendlela ezixabisekileyo nezinelisayo, ngelixa ngaxeshanye sixhasa abanye benza okufanayo, akukho sizathu sokukholelwa ukuba la maziko aya kuvelisa iinqobo ezisemgangathweni kunye neziphumo esizinqwenelayo.
Ngenxa yezi zizathu, ndicebisa ngokuzithoba ukuba iMfundo ithathelwe ingqalelo, kwisihlomelo okanye kwixesha elizayo eziphindaphindwayo kwezi nkcazo, njengento engundoqo eyongezelelweyo ebaluleke kakhulu kwisicwangciso.
Ndinikela le ngcebiso, kungekhona njenge-critique, kodwa njengomboniso wenxaxheba efunekayo, intatho-nxaxheba yokholo olufanelekileyo olufunekayo ukuba ukuphindaphindwa kwangoku kweeThesses ekugqibeleni kufezekise iinjongo zayo.
I-ZNetwork ixhaswa ngemali kuphela ngesisa sabafundi bayo.
Nikela