Puisano ea Bernstein le Kevin Pina, Ira Kurzban le Rep. Maxine Waters
Bernstein: Bopaki bo ntse bo eketseha ba mokhatlo oa Machaba a Kopaneng lets'olo le ntseng le tsoela pele ke 'muso o kentsoeng oa US Gerard Latortue ho tšosa, ho leleka kapa ho bolaea batšehetsi ba mokha oa Lavalas oa Mopresidente Jean Bertrand Aristide. Leha ho na le litokomane tse qaqileng tsa letoto la lipolao tse ngata tse entsoeng ke mapolesa a naha ea Haiti a ipatileng likhoeling tse hlano tse fetileng, UN e tsitlalletse tlalehong ea morao tjena hore tikoloho ea ts'ireletso ka kakaretso ho pholletsa le Haiti e ntlafetse. Polelo ena ke ea bohata motheong oa eona. Ehlile, tlhaselo ea morao-rao khahlanong le baipelaetsi ba se nang libetsa ba batlang hore Aristide a khutle ka la 28 Hlakola, e ile ea senya botšepehi ba liqoso tse 'maloa tse joalo tse entsoeng morao tjena ke Machaba a Kopaneng Haiti,' me ea pepesa karolo ea eona e mpe ea ho tšehetsa le ho hlomela puso ena e bolaeang le e seng molaong. Ntho e potlakileng haholo hona joale ke linyeoe tse amanang le Yvon Neptune le Letona la Litaba tsa ka Hare Jocelerme Privert. Bobeli ha joale ba bohareng ba libeke tse peli tse fetileng tsa tlala chankaneng ea Naha ea Haiti.
Bernstein: Ea kopanelang le rōna ka thelefono ke Ira Kurzban; o sebeditse e le mmuelli wa mmuso wa Aristide mme ke motswalle wa Aristide. Kurzban o ile a tsoela pele ka moifo hammoho le Maxine Waters maobane empa o ne a tšoaretsoe boema-fofane ba Port au Prince, 'me a thibeloa ho kena ka har'a naha. Setsing sa studio le rona ke Moqolotsi ea Khethehileng oa Flashpoints Kevin Pina. Ira Kurzban, ke hobane'ng ha u sa bue ka ho potlaka le lebaka la moifo oo u neng u le karolo ea maobane le hoja u ne u thibetsoe ho tloha boema-fofane ba Port au Prince.
Kurzban: Sepheo sa moifo e ne e le ho etela Tonakholo Neptune le Letona la Privert ea Hare, le batšoaruoa ba bang ba lipolotiki, 'me sepheo e ne e le ho bona hore na boemo ke bofe, ho leka ho fumana hore na ba batla ho etsa eng ho leka le ba ntshe tjhankaneng. Ka sebele ha ho na liqoso leha e le life tsa tsona; tsena ke linyeoe tsa khale tsa batho bao e leng bats'oaruoa ba lipolotiki, hoo liqoso life kapa life tse teng, ha ho le e 'ngoe ea liqoso tseo e fumanoeng e ka tšeptjoa ke mang kapa mang 'me li sebelisitsoe e le lebaka la ho boloka maemo a phahameng. litho tsa Lavalas, le ba bang bao e leng batšehetsi ba Lavalas, ba le teronkong. Re hakantse hore hona joale mohlomong ho na le makholo a supileng kapa a robeli - bonyane - batšoaruoa ba lipolotiki Haiti. Palo e kholo ho feta eo Haiti e kileng ea e bona, ho tloha matsatsing a Duvalier.
Bernstein: Joale u theohile le moifo; o na le likamano tse haufi haholo le mmuso oa Aristide, le Mopresidente Aristide, botlamuoeng. Hobaneng ba u sitisitse ho theoha sefofaneng, ho kena naheng?
Kurzban: Pele ho tsohle, ke ne ke le 'muelli oa' Muso oa Haiti ka lilemo tse 13, eseng feela bakeng sa Mopresidente Aristide empa bakeng sa Mopresidente Preval, mme ke emetse Matona ohle a Mmuso nakong eo kaofela, hape, ke ne ke nahana hore hoa makatsa. ka tsela e itseng, ba entse sena. Ke nahana, ka ho hlaka, ha u e-na le ’muso o seng molaong o sa hlompheng molao le o sa lateleng molao, joalokaha re bone khafetsa ho seo ba se entseng ho batšoaruoa ba lipolotiki, seo ba se entseng ho koala sekheo. khatiso e hanyetsanang le maikutlo a bona, ho phethahatsa baqolotsi ba litaba, joalo-joalo, hore u be le sephetho sa mofuta ona. Ke ile ka tsebisoa ka ho toba ke basebetsi ba boemeli ba United States hore ena e ne e le taelo e tsoang ho Latortue ka boeena.
Ke tlameha ho u bolella hore ke qetile lilemo tse ngata ke sebetsa le baphaphathehi ba Haiti, 'me e ne e e-na le tatso' me e ne e tšoana haholo le nakong ea Duvalier. Ka mantsoe a mang, ha Papa Doc a bua ntho e itseng kapa ha Jean-Claude a bua ntho e itseng, e ne e tla ba lentsoe le molao oa Haiti, 'me ho hlakile hore boemo ba hona joale bo tšoana haholo le boo. E leng hore u na le ‘Muso o neng o sa khethoa, ke puso e seng molaong e bapalang ka melao efe kapa efe eo ba e etsang hang-hang. 'Me ka hona maikutlo a ka tabeng ena e bile hore e bontša hore na 'muso ona o fokola hakae, o na le bolaoli bo bokae, le hore na ha o molaong hakae.
Bernstein: Ira Kurzban, a re ke re bue hanyenyane feela ka boemo boo hona joale bo tobaneng le Yvon Neptune le Letona la ka Hare; bobeli ba bona ba ts'oara tlala. Na u ka hlalosa ka hohle kamoo u ka khonang hore na ke hobane'ng ha ba khethile ho beha bophelo ba bona kotsing ka mofuta ona oa seteraeke sa tlala?
Kurzban: Ba lumela hore bobeli ba bona ba ne ba reretsoe ho bolaoa 'me ka sebele ho bile le litlaleho tse tšepahalang tse tsoang Haiti tsa hore koluoa ea chankana ea morao tjena [ea Hlakola 19] e ne e etselitsoe feela ho ba ntša teronkong e le hore motho a ka ba bolaea. ‘Me ka ‘nete motho o se a iponahatsa a bua joalo ka litaelo tsa batho ba ‘Musong hore ke ntho eo a neng a lokela ho e etsa. Kahoo ke nahana ho hlokomela hore, pele ho tsohle, ke batšoaruoa ba lipolotiki, ea bobeli ke hore liqoso leha e le life tse entsoeng ke liqoso tsa bohata ka ho feletseng, ua tseba, joalokaha re ka be re bone mebusong ea khale ea bohatelli, 'me ea boraro, hore boemong bona. , ruri ha ho monyetla oa hore molao o lateloe.
Ke hore ba khethile ka tsela e makatsang haholo hore ba re re il’o etsa lets’oao la tlala ho fihlela ‘muso ona o latela molao, ho fihlela ba lokolloa, ho fihlela ba hlakoloa ka liqoso tsena, hobane ke liqoso tseo motho e mong le e mong a tsebang hore ke tsa bofokoli. litefiso tsa Haiti. Ke nahana hore ena ke mokhoa oa ho hlahisa tlolo ea molao ea mmuso oa hona joale le tlhokahalo ea bona ea hore molao o lateloe, o kenyeletsang ho lokolloa ha bona ka tsela ea molao, le ho lelekoa ha liqoso tsohle ka tsela ea molao. Ho latela litlaleho tseo ke ileng ka li bolelloa ho tsoa ho batho ba bang ba neng ba ile [moifong], Yvon Neptune o fokola haholo, a ka ’na a akheha kapele haholo, ’me o ikemiselitse hore a se ke a tsoa chankaneng ho fihlela molao o hlomphuoa ’me a etsa joalo. e hlakotsoe.
Bernstein: Hape ka studio le 'na ke Kevin Pina, Moqolotsi oa rona ea khethehileng oa Haiti.
Pina: Ira, u phela joang? Lumelang. Ke ne ke batla ho u botsa potso hobane e lula e hlaha khafetsa, 'me ke potso ea bobolu bo boleloang ke Aristide le mmuso oa hae nakong e fetileng bo neng bo lokafatsa phetohelo ea la 29 Hlakola. A na u ka bua ka taba ea bobolu?
Kurzban: Ha ho na potso kelellong ea ka, 'me ke ne ke le haufi haholo le mmuso,' me ke ne ke le teng kamehla, hore Mopresidente o ne a sa kenelle bobolung leha e le bofe. Na ho ne ho e-na le bobolu Haiti? Kea kholoa ho ne ho na le bobolu ka mekhahlelo e itseng har’a batho ba itseng, empa kea tseba hore ‘Muso oa Motlotlehi o ne a ke ke a kena bobolung hobane ha ho mohla a kileng a ameha litabeng tsa lichelete. Neng kapa neng ha ho hlaha litaba tsa lichelete li ne li isoa ho Matona a mang le Makaleng a fapaneng ka hare ho ‘Muso. 'Me, ua tseba, lena e ne e le lets'olo la disinformation, 'me e ne e le leano le rarahaneng haholo leo ke nahanang hore Kevin, joalo ka ha u tseba, le khutlela morao ka nako e telele haholo. Letsholo la disinformation kgahlanong le Mopresidente Aristide ha le a qala ka Hlakola 2004; e qalile ka Tšitoe 1990 ha Mopresidente Aristide a qala ho khethoa.
Bernstein: E re ke tlole mona hanyane, hobane re sa tsoa khona ho ikopanya le Congresswoman Maxine Waters mme ke rata ho mo tlisa moqoqong. ..Re mpa re bua ka boemo ba sebele mabapi le bophelo bo botle ba Tonakholo Neptune, le Letona la Interior Privert. U kopane le Tona-Kholo maobane; na o ka re fa tlaleho ea seo u ithutileng sona, seo u se utloisisang, seo u se boneng ka bophelo ba hae?
Metsi: E, ke tla etsa joalo. Ke ile ka kopana le yena nako e ka etsang hora…O ne a robetse halofo, a dutse betheng ka seleng ya hae ya tjhankana; o ne a le mosesaane haholo, a bua feela ka holimo ho monyenyetsi. Ke ile ka tlameha ho itšetleha ka eena e le ho etsa bonnete ba hore ke utloa seo a se buang. O ile a re o ikutloa a lokile empa o ne a sa shebahale hantle, 'me a bonahala a khathala ha re ntse re bua. Ke ile ka utloa bohloko, ka re a tsoele pele ho lula fatše, e le hore re se ke ra ’na ra mo qeta matla, a tlohele ho itima lijo a tle a batle setšabelo. O ile a re ha a ne a tla shoa o ne a batla, ho shoa pele ho lefatše e le hore ba tle ba tsebe seo ba se etsang tlaase mane. Ke motšoaruoa oa lipolotiki, ha aa etsa tlōlo ea molao, ha ho tsamaiso ea toka Haiti, 'me o ikemiselitse ho itima lijo. Feela joalokaha ba ne ba sa sekisetse ho leka ho sebetsa le Mopresidente Aristide 'me ba tsitlella le ho sebetsa le ho hlophisa coup d'etat, o ne a tla be a sa sekisetse ka ho itima lijo le takatso ea hae ea ho loantša 'muso ona oa lipopae le ba neng ba tla timetsa Haiti. Ua tseba, o ne a tiile boitlamo ba hae ba ho leka ho tlisa tlhokomelo ho fumana toka Haiti.
Bernstein: 'Me na u ka re hona joale boemo bona bo beha bophelo kotsing?
Metsi: Kea tseba. Ho se ho fetile matsatsi a leshome le metso e tsheletseng, mme sena se ka se tswelle; Ke nahana hore ho beha bophelo kotsing.
Bernstein: E re ke u botse sena: Na u ka thusa bamameli ba rona ho utloisisa hore na ke hobane'ng ha Tona-khōlō ea naha e nang le Mopresidente ea khethiloeng a le chankaneng 'me a tšoeroe moo ke 'muso o behiloeng ke United States? Re thuse ho utloisisa se etsahalang mona.
Metsi: U tlameha ho utloisisa hore ke ntho e 'ngoe le e 'ngoe eo u e hlalosang; ha e le hantle ha e molaong, ha e na toka, ebile ha e na kelello. Seo u nang le sona ke 'muso oa nakoana oa lipopae le mabotho a mang a Haiti a tsoang ho seo ho thoeng ke sehlopha sa batho ba phahameng ba khoebo, eng kapa eng, ba lekang ho tlosa boeta-pele bohle ba Lavalas. Ba leka ho ba bolaea, ho ba kenya teronkong. Ba batla hore ba tsoe tseleng e le hore ba ka hlophisa likhetho tsena tsa bohata le ho li bitsa likhetho tse lokolohileng le tse hlokang leeme, le ho kenya batho ba bona le ho nka puso e feletseng ea Haiti, e busang Haiti. Kahoo ba tseba seo ba se etsang. Ke mabapi le ho tlosa Privert le Neptune le batho bohle ba neng ba le boetapele ba Lavalas, ba neng ba sebetsa le kapa e ne e le karolo ea 'muso oa Aristide' me ba ka boela ba khethoa hape ka likhetho tse hlokang leeme; ba ke ke ba ba le letho la seo.
[...]
Pina: Congresswoman Kea utloisisa hore motsamao oa hau le ts'ireletso li fanoe ke 'me li tataisoa ke boemeli ba US. Ke boetse ke utloisisa hore ha ua fuoa nako ea ho etela Annette Auguste, Kahoo Anne, eo ehlile e leng e mong oa batšoaruoa ba maemo a holimo ba lipolotiki ba tšoeroeng…
Metsing: Ho joalo ruri, tšireletso e fanoe ke Lekala la Naha. Ha rea ka ra ea bona So Anne. Boemo ba Haiti bo kotsi haholo. Ho tloha boema-fofane ho ea teronkong e ne e le mosebetsi o boima haholo, sephethephethe se ne se le mpe ka tsela e makatsang, ’me re ne re le libakeng tse petetsaneng moo ka linako tse ling re neng re sa khone ho tsamaea ka metsotso e seng mekae, ’me ke ne ke tšoenyehile ka tšireletseho, eseng ka ’na feela, empa le ka ’na. batho ba bang ba tšeletseng ba neng ba e-na le rona, metsoalle eohle ea Haiti, ho akarelletsa le 'muelli oa molao oa Neptune Mario (Joseph) o ne a e-na le rona,' me Ntate Jean Juste o ne a e-na le rona 'me kahoo ke ne ke amehile ka ho khomarela joalo. Seo ke ileng ka etsa qeto ea ho se etsa ke ho ea teronkong, eseng ho leka ho ea bona So Anne, empa ho e-na le hoo ke khutle ho tla bolella basebetsi-'moho le 'na ka se etsahalang le ho leka ho hlophisa moifo o moholo oa litho tsa Congress le ba bang hore ba khutlele morao, le kajeno ke se ke buile le Charlie Rangel le Donald Payne, le litho tse ling tse 'maloa,' me bohle re lumellana hore re lokela ho fumana litho tse ngata kamoo ho ka khonehang, re fumane baruti, metsoalle ea Haiti, 'me re khutlele fatše le moifo o moholo. , mme re ile ra qala ho rera seo bosiung bona mme ke nahana hore re tla khona ho bona So Anne hobane re tla qeta nako e fetang letsatsi tlase moo.
Ke ne ke le fatše feela, ho tloha ha re fihla, ke ile ka nka sefofane sa 7 [se sa hlakileng] ho tsoa Miami ... Re ile ra fihla Haiti, ra qeta metsotso e seng mekae fatše ha ba ntse ba thibela motsoalle oa ka, 'muelli oa molao Ira Kurzban, ho tla. ho ea Haiti. Hape, ba ile ba mo tšoara ka tsela eo ba tšoarang mang kapa mang ea neng a le haufi le Aristide kapa ea neng a amehile ka botebo. Ba leka ho ba khaola ho ba le sethala kapa foramo ho bua ka se etsahalang. Kahoo ha rea ka ra fumana monyetla oa ho bona Kahoo Anne; e be e se ka gobane re ile ra tingwa sebaka sa go mmona. Ho ne ho sa khonehe ho e etsa le ho khutlela sefofaneng sa ho qetela se tlohang pele ho nako moo. Ke ka hona re ntseng re rera le ho hlophisa moifo o mong.
Bernstein: Potso ea ho qetela ....Ho ne ho e-na le polelo ea ho tšoenyeha e ileng ea lokolloa ke mokete oa Fanmi Lavalas o matla haholo le o atileng Haiti, o entseng hore demokrasi ea Aristide e be teng. Matšoenyeho a bona e ne e le hore ho ne ho hlile ho e-na le boiteko ba ho bolaea Neptune, hore mohlankana enoa oa mehleng oa sesole, Arnel Bellizaire, sena se hohle seea-le-moeeng Haiti, hore ha e le hantle ena e ne e le khefu ea chankana e ileng ea etsahala ke nahana hore libeke tse peli tse fetileng hona joale. Hore e ne e se ts'ebetso ea ho lokolla barekisi ba lithethefatsi, empa e ne e tla sebelisoa ke lesole lena la mehleng ho bolaea Tona-Kholo Neptune. Re tseba eng ka morero ona? Na e ne e tšehelitsoe ka lichelete ke 'muso oa Latortue? Na e ne e le ntho ea sebele?
Metsing: Ha ke tsebe haese Tonakholo Neptune o ile a mpolella hore o ne a tseba hore o tšoaelitsoe lefu, 'me o ne a tseba hore ba rerile ho mo bolaea, le hore o ne a sa tl'o bapala papali ea bona,' me o ile a nka qeto e nepahetseng. nahana, ka ho etsa bonnete ba hore o kgutlisetswa teronkong eo, hoba ho ka ba bonolo haholo ho bolela hore o phonyohile mme motho e mong o mmolaile ha a leka ho mo tshwara. Kahoo ho na le ntho e etsahalang moo.
Bernstein: Ira Kurzban, na u lumela hore boiteko, kapa boiteko bo ka 'nang ba e-ba teng ba ho bolaea Tona-khōlō ke karolo ea morero oa kakaretso oa ho hloekisa mokhatlo oa pro-demokrasi, tšehetso e matla haholo bakeng sa Aristide, ka nako bakeng sa likhetho tsa fono?
Kurzban: Ke nahana hore ha ho na pelaelo hore phetohelo eohle e ne e hlile e lebisitsoe ho eona, pele, ho khaola hlooho ea Lavalas, eo e neng e le Mopresidente Aristide. Ke kahoo US e sa batleng le Aristide Karolong e ka Bophirimela ea Lefatše. Ea bobeli ho latela boetapele bo bong ba Lavalas, ebang ke ka ho ba qobella ho ea kholehong, ho ba bolaea kapa ho ba kenya teronkong e le batšoaruoa ba lipolotiki, le ho bolaea setsi ka ho ea libakeng tse kang Cite Soleil le La Saline, le ho lumella mapolesa ho kena. le UN ka mor'a bona le ho ahlola batho feela, ba kenya letsoho [ts'ebetsong] e khuts'oane, ho tlola tloaelo e 'ngoe le e 'ngoe e tsebahalang ea machabeng ebile e tlola molao oa motheo oa Haiti ka ho hlaka. Kahoo ona ke leano le etselitsoeng ho leka ho felisa Lavalas pele ho likhetho.
'Me ho hlakile hore moralo oa US, Canada le Fora mona ke ho ba le likhetho har'a liphesente tse leshome tsa batho ba phahameng sechabeng le karolo ea batho ba nang le kelello ba naha le ho khetha motho eo ka ho hlaka a sa emeleng bongata ba batho, le ho e bitsa khetho. Ke nahana joalo ka ha Congresswoman Waters a boletse, ho hlakile hore sena e tla ba likhetho tse makatsang. Lavalas ha e khone ho nka karolo. Re bone letsatsi le le leng selemong se fetileng ha Lavalas a fuoa monyetla, ka ho ba le tšireletso ea Machaba a Kopaneng, ho tsoa ho ea bontša, 'me ka letsatsi le le leng ra bona batho ba ka bang 10,000 ba tsoa literateng tsa Port au Prince. Haeba Machaba a Kopaneng a ne a hlile a sireletsa litho tsa Lavalas, ka har’a [e sa hlakang] e latelang ho ne ho tla ba le batho ba 100,000 XNUMX literateng.
Bernstein: […] Moemeli oa Metsi, ho bonahala ho tšoenya haholo hore UN e ka lehlakoreng le fosahetseng la sena hangata ka ho sireletsa babolai.
Metsing: Hantle-ntle 'nete ea taba ke hore mabotho a tšireletso ao ba nang le 'ona tlase mane ha a kenelle ka tsela e nepahetseng. Ha ba na boetapele bo nepahetseng, ha ba tsebe letho ka setso, ha ho le ea mong oa bona ea buang Secreole, ke bolela hore ke bohlanya feela. 'Me re ke ke ra itšetleha ka bona, ho ea ka 'na, ka Ma-Brazilians tlase mono ke motsamao oa lipolotiki e le hore Lula a tsebe ho hlophisa ho kena Lekhotleng la Ts'ireletso la UN 'me o bontša United States hore o tla etsa mosebetsi oa bona o litšila. bakeng sa bona. Hona joale, ke moferefere ...
Bernstein: U re UN mona e hlile e sutumelletsa United States enfelopo mme [e] kenya letsoho khoebong e 'ngoe e litšila ...
Metsi: United States e ikarabella bakeng sa tšitiso ena ea Haiti. Re na le boikarabelo ba ho leka ho tsitsisa Haiti 'me ka sebele re na le boikarabelo ba ho ba thibela ho bolaea batho le ho lahlela batho chankaneng le ho ba le letšoele la batšoaruoa ba lipolotiki ba soabileng sebakeng seo se tšabehang, se soabisang tlase mono.
Bernstein: Rep. Waters, kea leboha ka ho theohela moo le ho re fumanela se etsahalang, re tla buisana. Ira Kurzban, kea leboha ka ho ba le rona; Kevin Pina, joalo ka kamehla, kananelo ea rona e kholo.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate