Maemong a 'maloa moo baitseki ba thibelitseng maano a bo-imperiya ka kotloloho katleho ea bona e fetotsoe ho tiisa litšōmo tse ntle tsa Canada. Kakaretso ea 50th sehopotso sa phetohelo ea puso ea Augusto Pinochet khahlano le Salvador Allende e totobatsa ketsahalo ena.
Matsatsing a morao tjena ho bile le tse ngata lipale mabapi le batho ba Chile ba ileng ba fumana setšabelo Canada ka mor'a phetohelo empa ke Carmen Rodriguez feela hlalosang le puo ea Sepanishe RCI pale ba mo qotsitse ba hlalositse lipolotiki tse ka morao ho sena. Ha e le hantle, Ottawa e ile ea tšehetsa ho lelekoa ha mopresidente ea khethiloeng oa Marxist empa e ile ea qobelloa ho amohela likete tsa ba batlang setšabelo khatellong e sehlōhō ea Pinochet ho felisa khalefo ea leano la eona la bofetoheli.
Ka tlhaloso e nyane ho feta eo setsebi sa Latin America John Kirk se nyatsang phetohelo ea Pinochet Globe le Mail hlokomela hore"ka mor'a phetohelo, baphaphathehi ba bangata ba ile ba fihla Canada” ha ba ntse ba Winnipeg Sun e qotsitse mokhatlo oa moo oa Chile o reng “kananelo ea mebuso ea Canada, Manitoba le Winnipeg, hammoho le likereke le lihlopha tse ling, tse ileng tsa thusa batho ba Chile ba fihlang.” Letona le sa tsoa khethoa la bohahlauli Soraya Martinez Ferrada, ea ileng a baleha phetohelo e sa le ngoana e monyane mme a emela Canada sehopotsong sa lilemo tse 50 Santiago, o ile a thabela bolokolohi ba naha ena lipuisanong tse ngata. Ho Twitter Global Affairs 'Canada tlalehong ea Chile e boletse, "Moruti Martínez le lelapa la hae ke e ’ngoe ea mehlala e mengata ea batho ba Chile ba ileng ba tla Canada e le batlamuoa ’me ba kenya letsoho ntlafatsong ea naha ea habo rōna, ba matlafatsa mekhoa e mengata ea litso le mefuta-futa nakong eo.” Empa qalong mmuso oa Trudeau Pere o ne o ba nka e le "riffraff".
Matsatsi ka mor'a phetohelo, moemeli oa Canada ho Chile Andrew Ross o ile a romela melaetsa ea Litaba tsa Kantle: "Liphetetso le lipatlisiso li entse hore ho be le tšabo e amang batho ba tsoang linaheng tse ling ho kenyeletsa le lets'oao la Latin America Left eo Allende a ileng a mo fa setšabelo ... mmuso o khethiloeng oa Allende le junta ba nkile mosebetsi oo mohlomong o se nang teboho oa ho hlasimolla Chile. ”
Batšehetsi ba Canada ba ne ba halefisitsoe ke tšehetso ea Ottawa bakeng sa phetohelo le ho se ikemisetse ho amohela baphaphathehi ba tsongoang ke puso ea sesole. Ha thapo ea Ross e ne e lutla khoeli hamorao ke ofisiri e monyane ea Canadian International Development Agency, Bob Thompson, e ile ea tsosa khalefo e eketsehileng. Ba bangata ba ile ba nyatsa leano la ’muso oa kopanelo ’me ba bang ba ile ba lula liofising tse fapa-fapaneng tsa ’muso oa Chile le Canada ka boipelaetso.
'Muso oa Trudeau o ile oa makatsoa ke botebo ba khanyetso. Tokomane ea khabinete ea 1974 e ile ea tletleba ka hore “tlhokomelo... e shebane le tšebeliso ea 'Muso oa Chile ea khatello khahlanong le bahanyetsi ba eona e lebisitse karabelong e mpe har'a sechaba sa Canada - karabelo e ke keng ea lumella keketseho efe kapa efe e kholo ea thuso ea Canada naheng ena.
Ha likamano tsa khoebo tsa Canada li ntse li hola mme Ottawa a ntse a tsoela pele ho ts'ehetsa maano a pro-Pinochet a ikarabellang ka kotloloho bakeng sa bothata ba baphaphathehi, mmuso oa Trudeau o ile oa leka ho nyenyefatsa baipelaetsi ka ho amohela ba bang ba ba tsongoang ke mmuso. Ka lebaka leo, baphaphathehi ba 7,000 XNUMX ba puso ea bohatelli ea Pinochet ba ile ba fumana setšabelo Canada, ba siea ba bangata ba e-na le maikutlo a hore Canada e ne e hanyetsa phetohelo kapa e utloela Machile bohloko a setseng. Empa, pono ena ea kamano ea Canada le Chile e hole le 'nete joalo ka ha Sehlekehleke sa Baffin se tsoa Tierra del Fuego.
Ena ha se eona feela nako eo mekhatlo e tummeng e qobelletseng letsoho la baetsi ba liqeto tsa linaha tsa kantle ho naha feela bakeng sa "pale ea semmuso" ho iphapanyetsa karolo ea baipelaetsi kapa hore baetsi ba litšōmo ba sothe 'nete ho khothaletsa mohopolo oa pholisi e ntle ea kantle ho naha ea Canada.
Puisano e ts'oanang e bopa phatlalatso ea mecha ea litaba ea 'ho hana' ha Canada ho kenella ntoeng ea bobeli ea Iraq. E le karolo ea sehopotso sa mashome a mabeli sa tlhaselo e etelletseng pele ea US ka Hlakubele, mecha ea litaba ea tokoloho e ile ea rorisa Ottawa ka ho se kene ntoeng. “Ka Sehopotso sa bo20 sa tlhaselo ea Iraq, rekote ea Canada ea ntoa le khotso e eme e tiile”, ho boletse sehlooho sa litaba sa Lawrence Martin. Globe le Mail kholomo e hlolehileng ho bolela tse ling tsa boipelaetso bo boholo historing ea Canada. Ka CBC hlahlobeloa Tonakholo ea mehleng Jean Chrétien le eena o ile a iphapanyetsa lipontšo tseo, a ithorisa ka hore ha ho mohla a kileng a lumela hore Iraq e bokelletse libetsa tse bolaeang batho ba bangata le hore qeto ea hae ea ho lula kantle e bontšitse hore Canada ke "sechaba se seholo se ikemetseng."
Empa, ke leshano ho re Canada ha ea ka ea nka karolo tlhaselong ea 2003 ea Iraq. Joalo ka ha Richard Sanders a entse e qaqileng, Canada e ile ea tšehetsa tlhaselo e etelletsoeng pele ke US ea Iraq ka litsela tse ngata: Makholo a mangata a masole a Canada a ne a kopantsoe lihlopha tsa US tse loanang Iraq; Lifofane tsa ntoa tsa United States li kena naheng eo tse tlatsitsoeng mafura Newfoundland; Bafofisi ba lifofane ba Canada ba ile ba kenya letsoho mesebetsing ea "koetliso" Iraq; Balaoli ba bararo ba fapaneng ba Canada ba ne ba okametse mashome a likete a masole a machaba moo; Thuso ea Canada e ile ea phallela naheng ho tšehetsa leano la US; Ka likepe tsa likepe tsa likepe tsa Canada tse etelletseng pele boitekong ba ho thibela maoatle lebopong la Iraq, Ottawa e bile le maikutlo a molao a fanang ka maikutlo a hore e ne e le ntoeng le naha eo. Ka hona, ba bang ba fihletse qeto ea hore Canada e ne e le karolo ea bohlano kapa ea botšelela e kenyang letsoho ntoeng e etelletsoeng pele ke US.
Empa 'muso oa Chrétien ha oa ka oa etsa seo tsamaiso ea Bush e neng e se batla ho feta ntho e' ngoe le e 'ngoe, e leng ho tšehetsa tlhaselo eo phatlalatsa ka ho kena "kopanong ea ba ikemiselitseng". Ho sa tsotellehe lipolelo tsa Chrétien, sena e ne e se hobane a ne a sa tšepe bohlale ba Bush ba pele ho ntoa kapa ka lebaka la molao-motheo ofe kapa ofe oa boitšoaro. Ho e-na le hoo, ’muso oa Liberal o ile oa hana ho kenela “mokhatlo oa ba ikemiselitseng” hobane Macanada a likete tse makholo a ile a kena literateng khahlanong le ntoa, haholo-holo Quebec. Ka lipontšo tse kholo ka ho fetisisa tse neng li etsahala Montréal le Quebecers tse hanyetsang ntoa ka matla, mmuso oa koporasi o ne o tšaba hore ho amohela tlhaselo eo pepenene ho tla matlafatsa likhetho tsa Parti Québecois tse ikemetseng likhethong tse latelang tsa provense.
Kahoo, Liberals tsa Chrétien li ile tsa fumana sebaka se bohareng pakeng tsa boipelaetso bo boholo ba ho loantša ntoa le tšehetso ea nako e telele ea Canada bakeng sa imperialism ea US.
Lipale tse tšoaeang lilemo tse mashome a mabeli le leshome tsa tlhaselo hangata li hlakotse karolo ea boipelaetso ba batho ba bangata qetong ena ea bohlokoa, ho e-na le hoo, ho shebana le moetapele ea nang le leseli ea ileng a khetha ho etsa se nepahetseng feela.
Mohato oa Ottawa oa ho amohela likotlo khahlanong le khethollo ea Afrika Boroa ka 1986 ke mohlala o mong. Le hoja ba bangata hona joale ba ithorisa ka hore Canada e laetse Afrika Boroa, ha ba bue ka lilemo tse mashome a mabeli tsa ts'ebetso ea bonngoe ea machaba e ileng ea pepesa le ho hanyetsa tšehetso ea mekhatlo ea Canada le bodiplomate bakeng sa puso ea khethollo ea morabe. (Mme joalo ka ha ho hana ha Liberals ho kenela "kopano ea ba ikemiselitseng" Iraq, likotlo tsa Canada khahlanong le Afrika Boroa e ne e le mehato ea halofo). Leha Ottawa e ile ea etelletsa pele lithahasello tsa khoebo le tsa tikoloho ho feta ho hloka toka ho etsahalang moo ka lilemo tse mashome a mane, kajeno ho entsoe ho hongata mabapi le boemo ba Canada bo lokileng mabapi le khethollo ea Afrika Boroa.
Lihlōlo tse ling tsa baitseki mabapi le Afrika Boroa, Iraq le Chile li sothoa ho tiisa mohopolo oa hore leano la kantle ho naha la Canada le molemo. 'Me tšōmo ena, e patang lithahasello tsa khoebo le tsa geostrategic tse tsamaisang leano la kantle ho naha la Canada, ke tšitiso ho aha khanyetso e matla ea karolo e senyang ea Ottawa litabeng tsa machaba.
Ha bo-ralipolotiki le bahlalosi ba mekhatlo ba hana ho fana ka mekoloto, ho bohlokoa hore re ngole nalane ea rona. Kutloisiso e betere ea matla a bonngoe mme haholo-holo tlhōlo ea rona e tla matlafatsa mekhatlo ea rona.
Empa ka nako e ts'oanang, ke habohlokoa ho ela hloko mefokolo ea hona joale. Leano la kantle ho naha la Canada le etelletsa pele lithahasello tsa khoebo le tsa tikoloho hoo tlholo e felletseng e batlang e sa khonehe nakong e khuts'oane kapa e mahareng. Ha re na ho fihlela phetoho e tšoarellang ntle le ho fetola litsamaiso tse laoloang ke mekhatlo ea Canada ea lipolotiki le moruo.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate