“Leeme le leeme ho theothodox hangata le nkoa ka phoso e le 'boikemisetso'. Ho kheloha khopolo-taba ena ka bohona ho qheleloa ka thōko e le khopolo-taba.” – Michael Parenti
Phapanyetsano ka Pherekhong le Paul Farhi, Washington Post moqolotsi oa litaba, mabapi le litaba tsa leano la kantle ho naha la US:
Ntate Farhi ea ratehang,
Kaha joale u se u entse boithuto ka leeme la lipolotiki la al-Jazeera ho ts'ehetsa Mohamed Morsi naheng ea Egepeta, na mohlomong joale ke nako ea ho ithuta ka leeme la mecha ea litaba ea US mabapi le leano la kantle ho naha la US? 'Me haeba u belaella boholo le botebo ba leeme lena, nahana ka sena:
Ho na le likoranta tse fetang 1,400 1968 tsa letsatsi le letsatsi United States. A na u ka bolela pampiri e le 'ngoe, kapa marang-rang a le mong oa TV, a neng a hanana le lintoa tsa Amerika tse ileng tsa etsoa khahlanong le Libya, Iraq, Afghanistan, Yugoslavia, Panama, Grenada le Vietnam? Kapa esita le ho hanyetsa leha e le efe tse peli tsa lintoa tsee? Ho thoe'ng ka e le 'ngoe? Ka XNUMX, lilemo tse tšeletseng ka mor'a ntoa ea Vietnam Boston Globe e hlahlobile maemo a bahlophisi ba lipampiri tse etellang pele tsa US mabapi le ntoa 39 me ea fumana hore "ha ho le ea mong ea neng a buella ho hula".
Joale, na u ka bolela koranta ea letsatsi le letsatsi ea Amerika kapa marang-rang a TV a fanang ka ts'ehetso efe kapa efe ho ODE efe kapa efe ea mmuso oa US (Sera se Khethiloeng Semolao)? Joaloka Hugo Chávez oa Venezuela kapa mohlahlami oa hae, Nicolás Maduro; Fidel kapa Raúl Castro oa Cuba; Bashar al-Assad oa Syria; Mahmoud Ahmadinejad oa Iran; Rafael Correa oa Ecuador; kapa Evo Morales oa Bolivia? Ke bolela hore e hlahisa maikutlo a ODE ka mokhoa o hlokang leeme hangata? Kapa ODE efe kapa efe ea nakong e fetileng e kang Slobodan Milosevic oa Serbia, Moammar Gaddafi oa Libya, Robert Mugabe oa Zimbabwe, kapa Jean-Bertrand Aristide oa Haiti?
Ke mang mecheng ea litaba e tloaelehileng ea tšehetsang Hamas ea Gaza? Kapa Hezbollah ea Lebanone? Ke mang mecheng ea litaba e tloaelehileng ea nyatsang pepenene tšoaro ea Iseraele ho Mapalestina? Ebe o boloka mosebetsi oa hae?
Ke mang mecheng ea litaba e tloaelehileng ea nkang Julian Assange kapa Chelsea Manning e le bahale bao e leng bona?
'Me mecha ea litaba e tšoanang e re bolella hore Cuba, Venezuela, Ecuador, et al. ha ba na mecha ea phatlalatso ea 'nete ea khanyetso.
Maikutlo a mecha ea litaba e tloaelehileng ea Amerika ke tumelo ea hore ha ba na maikutlo; hore ho ena le hoo ke seo ba se bitsang “morero”. Ke fana ka hore ho na le ho hong ho bohlokoa ho boqolotsi ba litaba ho feta ho ba le sepheo. Ke ho hapa moelelo, kapa 'nete, haeba u rata, ka moelelo le nalane e nepahetseng. Sena, hape, se ka sebetsa e le "leseli".
Ho 'nile ha boleloa hore leano la lipolotiki mabapi le leano la kantle ho naha la US mecheng ea litaba ea Amerika "li tsamaisa papali ho tloha ho A ho ea ho B".
Ka botšepehi, William Blum, Washington, DC
(e lateloa ke tse ling tsa mangolo a ka a ho ngola)
-
Karabo e tsoang ho Paul Fari:
Ke nahana hore o kopanya litaba le leano la bohlophisi. Ha li tšoane. Seo koranta e se buellang leqepheng la eona la bohlophisi (mohlala oa Vietnam oo u o qotsitseng) ha se tšoane le hore na pale e phatlalatsoa joang likomong tsa litaba. Litaba li kanna tsa ba le bobuelli ho eona, empa ha ea lokela ho ba joalo, 'me ha ea batla e pepenene kapa e hlakile joalo ka moqolo oa bahlophisi kapa oa maikutlo. Khutlela ka holim'a mehlala eohle ea hau ea ODE 'me u ipotse hore na litaba tsa litaba li ne li tšoana le maikutlo a mabapi le li-ODE tseo. Maemong a mangata. Ke belaela hore e ne e le yona.
-
Ntate Farhi ea ratehang,
Kea leboha ka karabo ea hau e potlakileng.
Taba ea hau mabapi le phapang lipakeng tsa phatlalatso ea litaba le leano la bohlophisi e bohlokoa, empa 'nete ke hore, joalo ka letsatsi le letsatsi, le sebali se hlokolosi. Post bakeng sa lilemo tse 20 tse fetileng ke ka paka ka leeme le pharaletseng mabapi le ho fana ka leano la eona la kantle ho naha libakeng tseo ke li thathamisitseng. Juan Ferrero oa Latin America le Kathy Lally ea Bohareng ke mehlala e ’meli feela e ka sehloohong. Leeme, hangata, ke e 'ngoe ea ho siuoa ho feta taelo; e leng ho re ke lintho tseo ba li siileng tse sothang litaba ho feta liphoso tsa 'nete kapa mashano a kantle. Ea ka Tlaleho ea Anti-Empire e na le mehlala e mengata ea lisieo tsena, hammoho le liphoso tse ling tsa khomishene.
Taba ke hore, ho tloha ka 1995 ke ngotse mangolo a mangata-ngata ho Post a supa liphoso mabapi le litaba tsa maano a kantle ho naha. Ha ho le e 'ngoe e hatisitsoeng.
Mahlohonolo a selemo se secha
-
Ke hlahisa mona mohlala o fetelletseng oa leeme ka ho se kenyelletse, mecheng eohle ea litaba e tloaelehileng ea Amerika: Ho ea ka tlaleho ea ho qetela Ke ngotse ka komiti e khethiloeng ke mopresidente ho ithuta tlhekefetso ea NSA - Sehlopha sa Tlhahlobo ka Intelligence le Communications Technologies - eo ha e le hantle e ileng ea tla le likhothaletso tse 'maloa tse neng li sa lebelloa tlalehong ea eona e hlahisitsoeng ka la 13 Tšitoe, tse khahlisang ka ho fetisisa tseo mohlomong e leng tsena tse peli:
"Mebuso ha ea lokela ho sebelisa leihlo ho utsoa liphiri tsa indasteri molemong oa indasteri ea bona ea lapeng."
"Mebuso ha ea lokela ho sebelisa bokhoni ba eona bo khopisang ba marang-rang ho fetola lichelete tse bolokiloeng liak'haonteng tsa lichelete kapa ho sebelisa mekhoa ea lichelete."
Joale re na le eng moo? NSA e sebelisoa ho utsoa liphiri tsa indasteri; ha ho letho le amanang le ho lwantsha bokhukhuni. 'Me NSA e utsoa chelete le ho senya lits'ebetso tsa lichelete tse sa boleloang ka mabitso, tse ka emelang ho fumana melemo ea indasteri bakeng sa United States.
E ka 'na eaba babali ba nako e telele ba tlaleho ena ba hlokometse hore ha ke motho ea khahlehang oa leano la US la linaheng tse ling. Empa lintho tsena lia ntšosa. Ke bofokoli bo tebileng ba "Matla a Fetisisang a Lefatše".
Patlisiso e hlokolosi ea database ea Lexis-Nexis e hlolehile ho hlahisa mohloli o le mong oa mecha ea litaba oa Amerika, oa khatiso kapa oa phatlalatso, o boletseng tšenolo ena. Ke e fumane feela liwebsaeteng tse neng li nkile tlaleho ea ka, hammoho le libaka tse ling tse tharo: Techdirt, Lawfare, le Crikey (Mecha ea Pele ea Digital).
Bakeng sa mohlala o mong o khahlisang haholo le o fetelletseng oa leeme ka ho se etse lintho, hammoho le komisi, e tloaelehileng haholo ea phatlalatso ea leano la kantle ho naha la US mecheng ea litaba e tloaelehileng: Pele bala January 31, leqephe la pele, sengoloa sa Washington Post ho soma ka bososhiale Venezuela le Cuba.
Ka mor'a moo, bala karabo ea Maamerika a mabeli ba qetileng nako e ngata Venezuela, ba tseba Sepanishe hantle, le maikutlo a bona mabapi le sehlooho seo ke se kōpileng.
Ke ne ke lula Chile nakong ea 1972-73 tlas’a Salvadore Allende le Mokha oa hae oa Bososhiale. Litlaleho tse soabisang tsa mecha ea litaba ea Chile ka nako eo mabapi le khaello le ho se sebetse hantle ha sechaba li ne li tšoana le seo esale re se bona ka lilemo tse ngata United States mabapi le Venezuela le Cuba. The Washington Post sengoloa se buang ka Venezuela se boletsoeng ka holimo se ka be se tlositsoe Chile The Mercury, 1973.
[Tlhokomeliso ho babali: Ka kopo, le seke la nthomella litletlebo tse tloaelehileng mabapi le ho sebelisa ha ka lebitso "Amerika(n)" ho bolela "United States". Ke bona e le taba e se nang moelelo, ha e se bohlanya feela.]
JFK, RFK, le litšōmo tse ling mabapi le leano la US la kantle ho naha
Ka la 30 April, 1964, likhoeli tse hlano ka mor’a polao ea Mopresidente John F. Kennedy, moen’ae, Attorney General Robert F. Kennedy, o ile a botsoa lipotso ke John B. Martin letotong le leng la letoto la liboka tsa histori ea molomo le RFK. Karolo ea lipuisano e hlaha bukeng ea "JFK Conservative" ea Ira Stoll, e hatisitsoeng likhoeli tse tharo tse fetileng. ( leqepheng la 192-3 )
RFK: Mopresidente ... o ne a e-na le lebaka le matla, le matla la ho ba Vietnam le hore re lokela ho hlola ntoa Vietnam.
MARTIN: Lebaka le leholo e ne e le lefe?
RFK: Ke tahlehelo feela ea Asia Boroa-bochabela ha u ka lahleheloa ke Vietnam. Ke nahana hore motho e mong le e mong o ne a hlakile hore karolo eohle ea Asia Boroa-bochabela e tla oa.
MARTIN: Ho thoe'ng haeba e ne e ka etsa joalo?
RFK: E-ba le liphello tse tebileng ho ea fihla boemong ba rona lefats'eng lohle, le boemo ba rona karolong ea bohlokoa ea lefats'e. Hape e ne e tla ama se etsahetseng India, ehlile, seo le sona se nang le phello ho Middle East. Joalo ka ha ho ne ho ka ba joalo, e mong le e mong o ile a ikutloa, phello e mpe haholo. E ka ba le phello ho Indonesia, baahi ba limilione tse lekholo. Linaha tseo kaofela li ne li tla angoa ke ho oa ha Vietnam ho Makomonisi.
MARTIN: Ha ho mohla ho kileng ha nahanoa ka ho hula?
RFK: No.
MARTIN: … Mopresidente o ne a kholisehile hore re tlameha ho boloka, re tlameha ho lula moo ...
RFK: E.
MARTIN: … 'Me ha kea khona ho lahleheloa ke eona.
RFK: E.
Lipolelo tsena li batla li ruta ho latela maikutlo a 'maloa:
- Robert Kennedy o hanana le batho ba bangata ba kholisehileng hore, haeba a ne a phela, JFK e ka be e tlisitse ho kenya letsoho ha US Vietnam ho felisa ka potlako, ho e-na le hore e tsoele pele ka lilemo tse ling tse leshome tse tšabehang. Mongoli, Stoll, o qotsa ba ’maloa ba batho bana. 'Me lipolelo tsena tse ling li kholisa feela joalo ka lipolelo tsa RFK tse hlahisitsoeng mona. 'Me haeba seo se sa ferekanya ka ho lekaneng, Stoll o qotsa RFK ka boeena ka 1967 a bua ntle le phoso ho tšehetsa ntoa.
Ho bonahala eka re ke ke ra tseba ka bonnete ba mofuta ofe kapa ofe hore na ho ka be ho etsahetse eng hoja JFK e ne e sa bolaoa, empa ke ntse ke tsoela pele ka rekoto ea hae ea Cold War ka ho etsa qeto ea hore leano la US la kantle ho naha le ka be le tsoetse pele tseleng ea eona ea borena, e khahlanong le bokomonisi. . Ka nako e khutšoanyane ea Kennedy a le ofising United States e ile ea lokolla bora ba mefuta e mengata e fapaneng, ho tloha boitekong ba ho liha mebuso le ho hatella mekhatlo ea lipolotiki ho isa litekong tsa polao khahlanong le baetapele le ntoa ea sebele ea sesole; e le 'ngoe kapa tse ngata tsa tsena li etsahala Vietnam, Cambodia, Laos, British Guiana, Iraq, Haiti, Dominican Republic, Cuba le Brazil.
- "E-ba le liphello tse tebileng ho ea fihla boemong ba rona lefats'eng lohle, le boemo ba rona karolong ea bohlokoa ea lefats'e."
E, karolo ea bohlokoa ea lefatše. Na ho kile ha ba le karolo ea lefats'e, kapa naha efe kapa efe, eo US e keneng ho eona e neng e se bohlokoa? E bohlokoa ho lithahasello tsa Amerika? E bohlokoa bakeng sa tšireletso ea naha ea rona? Ea bohlokoa bo boholo ba leano? Mona ke Mopresidente Carter Puong ea hae ea Boemo ba Kopano ea 1980: "Boiteko ba matla afe kapa afe a kantle ho nka taolo ea sebaka sa Koung ea Persia bo tla nkuoa e le tlhaselo ea lithahasello tsa bohlokoa tsa United States of America".
"Seo naha e se bitsang lithahasello tsa bohlokoa tsa moruo ha se lintho tse nolofalletsang baahi ba eona ho phela, empa ke lintho tse e nolofalletsang ho loana." - Simone Weil (1909-1943), rafilosofi oa Mofora
- Haeba US e lahleheloa ke Vietnam "e mong le e mong o ne a hlakile hore karolo e 'ngoe ea Asia Boroa-bochabela e tla oa."
Joalokaha ke kile ka ngola:
Kahoo ho ile ha etsahala hore tšabo e mpe ka ho fetisisa ea Washington e etsahetse: Indochina eohle - Vietnam, Cambodia le Laos - e ne e oetse ho Makomonisi. Nakong ea pele ea ho kenya letsoho ha US ho Indochina ka bo-1950, John Foster Dulles, Dwight Eisenhower le liofisiri tse ling tsa Amerika ba ne ba lula ba fana ka liphatlalatso tsa letsatsi la timetso tsa mofuta o tsejoang e le "Domino Theory", ba lemosa hore haeba Indochina e ka oa, lichaba tse ling tsa Asia li ne li tla. hape hape. Ketsahalong e 'ngoe, Mopresidente Eisenhower o ile a thathamisa Taiwan, Australia, New Zealand, Philippines le Indonesia har'a "lipuso tse oang" tse lebelletsoeng.
Litemoso tse joalo li ile tsa phetoa nako le nako lilemong tse leshome tse latelang ka mebuso e atlehileng le batšehetsi ba bang ba leano la US ho Indochina e le khang ea bohlokoa ho sireletsa leano le joalo. Taba ea hore likhakanyo tsena tse tšosang li ile tsa iponahatsa li se na motheo oa 'nete ha ea ka ea sitisa 'muso oa Washington ho phatlalatsa thuto e tšoanang ho fihlela lilemong tsa bo-1990 mabapi le "lefelo la mathata" le lecha la lefatše le leng le le leng, e leng bopaki ba tumelo ea bona e sa sisinyeheng ea boteng le ho kopana ha lefatše le lecha. ts'ebetso ea Leano la Machaba la Makomonisi.
Ho bolaea ho ipolaea
Batho ba ipolaileng ka libomo ba fetohile tlokotsi ea machaba. Motho a ke ke a lula reschorenteng kapa a emela bese kapa a tsamaea a tsamaea teropong, Afghanistan kapa Pakistan kapa Iraq kapa Russia kapa Syria le libakeng tse ling ntle le ho tšaba bophelo ba motho ea tsamaeang a se na molato kapa koloi e neng e pakile e khutsitse haufi le moo. . Pentagon e 'nile ea sebetsa ka lilemo tse ngata ho qapa mokhoa oa ho loantša sebetsa sena se matla.
Ho ea kamoo re tsebang, ha ba e-so fihle le letho. Kahoo ke kopa ho fana ka maikutlo a tharollo e ka bang teng. E-ea mohloling ona. Moroallo o ile oa khetha mekhatlo ea Mamosleme ka molaetsa ona: “Ha ho moputso oa leholimo oa ho shoela tumelo. Ha ho na baroetsana ba batle ba 72 ba emetseng ho u putsa bakeng sa ho fana ka bophelo ba hau bakeng sa jihad. Ha ho baroetsana ho hang. Ho hang ha ho na thobalano.”
Ho sebelisa mokhoa o mong le o mong oa puisano, ho tloha ho Facebook ho ea ho skywriting, ho tloha libotong ho ea ho thelevishene, lema peō ea lipelaelo, mohlomong peō ea pele e joalo eo bahlankana ba kileng ba e-ba le eona. Joalo ka ha moea o mong o bohlale o sa tsejoeng o kile oa ngola:
Motho ha a feto-fetohe feela mabapi le litumelo tse seng kae, maikutlo le litšoaneleho tseo ehlileng li leng teng lefatšeng ka bophara phihlelong ea hae. Kahoo motho a ka lumela hore lefatše le bataletse ntle le ho hlokomela hore o entse joalo - haeba e mong le e mong sechabeng sa habo a ne a e-na le maikutlo a joalo. Ho bata ha lefatše e ne e tla ba 'nete e "iponahatsang". Empa haeba a kile a fetoha ho ela hloko ea ho nahana hore lefatše le bataletse, a ka khona ho nahana hore ho ka ba joalo. Joale a ka ’na a susumelletseha ho qapa bopaki bo hlakileng ba ho bata ha eona, empa o ne a tla be a lahlehetsoe ke ho hloka molato ho tumelo e felletseng le e sa tsitsang.
Re tlameha ho hapa likelello tsa batho bana ba ipolaeang ka libomo. Ka nako e tšoanang re ka sebetsa ka masole a rona. Ho etsa hore ba ele hloko ka botlalo tumelo ea bona, tumelo ea bona ea bohlokoa, hore mmuso oa bona o bolela hantle, hore ba loanela tokoloho le demokrasi, le ntho e bitsoang "boikhethelo ba Amerika". E ka ba pholosa hore ba se ke ba ipolaea.
Notes
- Boston Globe, February 18, 1968, p.2-A
- New York Times, April 8, 1954
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate
1 Comment
E, ho bonahala e le ’nete haholo hore ‘ho hloka molato’ ho bonoa ke ba nang le matla a ho etsa joalo e le mohloli o ka sebelisoang hampe o ka senngoang pefong e ntseng e tsoela pele ea ho bokella bokapitale.
William Prettie