GAZA CITY, Jul 15 (IPS) – "Ha ho motho ya rekang nama matsatsing ana," ho bolela Yousef Al-Jerjowi, a dutse pela lebenkele la hae la ho rekisa nama e se nang bareki.
Ho na le batho ba rekang nama e hatselitsoeng, hobane e theko e tlaase haholo: lishekele tse 20 (lidolara tse hlano) ka kilo ho bapisoa le lishekele tse 60 bakeng sa nama ea khomo e foreshe.”
Ho ea ka ntate ea lilemo li 45 oa bana ba leshome, le hoja khoebo ka kakaretso e le mpe, matsatsi a molemo ke mathoasong a khoeli, ha ba nang le mesebetsi e lefuoang hangata ba fumana moputso oa bona.
"Ka karolelano, nka 'na ka etsa lishekele tse 200 ka letsatsi matsatsing a mahlano a khoeli e ncha. Pele ho thibelloa, e ne e le lishekele tse 450 ka letsatsi. Ke na le bareki ba bang ba kamehla. Empa ha ba na chelete. , le ho lefa ha ba khona.
Joalo ka batho ba bangata ba Palestina, Jerjowi o ne a sebetsa Iseraeleng. "Ha Israele e ne e kwala meedi, ke ne ke sena mosebetsi. Kahoo ka bula lebenkele la ho rekisa nama."
Ka letsatsi le tloaelehileng, Jerjowi o re o fumana lishekele tse 100 feela, tse sa lekaneng ho lefella rente ea lebenkele la hae - lidolara tse 4,000 ka selemo - leha e le ea malapa a lelapa la hae. "Bara ba ka ba bararo kaofela ba nyetse. Hammoho, rente ea ntlo ea rona ke lishekele tse 200 ka khoeli. Ha re fumane chelete eo. 'Me ho na le litšenyehelo tsa letsatsi le letsatsi, tse kang motlakase le metsi."
Ka litekanyetso tsa ho hloka mosebetsi ho karolo ea 50 lekholong Gaza, le karolo ea 80 lekholong ea Mapalestina a Gazan a itšetlehileng ka liphallelo tsa lijo, ha ho makatse hore ebe khoebo ea Jerjowi ha e atlehe.
Empa bothata ha bo amane feela le moruo o senyehileng oa ho thibella Gaza le bofuma bo boholo boo sena se bo entseng; hape ke khaello ea nama ea khomo.
Kamora libeke tse tharo tsa bomo ea moea, ea lefats'e le ea leoatle ea Isiraele e bolaileng batho ba fetang 1,400, lekala la temo la Gaza le senyehile, mme ho kenyelletsa le lihoai tsa nama ea khomo. United Nations Development Project e tlaleha hore karolo ea 17 lekholong ea mehlape ea Gaza le hoo e ka bang karolo ea leshome lekholong ea likhoho li ile tsa bolaoa nakong ea ntoa. 'Me le pele ho litlhaselo tsa Iseraele, ka November 2008 Lekala la Temo la Gaza le ne le se le ntse le lemosa ka "koluoa ea lijo tsa sebele" ka lebaka la ho thibella lijo tsa liphoofolo le liphoofolo tse ruiloeng, tse amang ka ho toba bophelo bo botle ba liphoofolo tse ruiloeng Gaza.
Ma-Palestina a Gaza a lekile ho lokisa khaello ea likhomo ka ho tlisa manamane le linku ka likotopo tse tsoang Egepeta. Leha ho le joalo, litheko li holimo, ho feta tekanyetso ea ba bangata.
Ka June 19, ka lekhetlo la pele ho tloha ka Oct. 31 2008, Iseraele e ile ea lumella liphoofolo ho kena Gaza: literaka tsa 15. Palo ena e oela ka tlase haholo eseng feela litlhoko tsa phepo ea baahi ba Gaza, empa hape le bokhoni ba ho tšela moeli ho amohela literaka.
Ka 2008 le 2007, ho ea ka Ofisi ea Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA) kakaretso ea khoeli le khoeli ea literaka tsa mehlape tse kenang Gaza li ne li fapane ho tloha 20 ho ea ho 207, ho latela mokhoa oa ho thibela ka matla thepa ea liphoofolo tse tsoang Gaza tlas'a thibello e etelletsoeng ke Iseraele.
Pel Mohokahanyi oa Mesebetsi ea 'Muso oa Iseraele Libakeng (COGAT) o kile a fana ka tlhahiso ea palo ea likhomo tsa 19 beke le beke e le bonyane bakeng sa phepo ea batho ba Gaza ba limilione tse 31.
Ho ea ka Machaba a Kopaneng le mekhatlo e sa tšoaneng eo e seng ea 'muso, ho phalla ha thepa e kenang Gaza hona joale ke kotara feela ea pele ho thibella, eo boholo ba eona e lekanyelitsoeng ho lijo tsa motheo tsa lijo. Malapa a itšetlehileng ka thuso a tlohile lijong tse leka-lekaneng ho ea ho tse nang le tsoekere le lik'habohaedreite tse ngata, tse haelloang ke livithamine le liprotheine.
Mokhatlo oa Lefatše oa Bophelo (WHO) o qotsa keketseho ea khaello ea phepo e sitisang khōlo, eo hona joale e leng karolo ea 10 lekholong ea bana, e bakoang ke khaello e sa feleng ea liprotheine, tšepe le livithamine tsa bohlokoa. WHO e tsoela pele ho lemosa ka litekanyetso tse ntseng li eketseha tsa khaello ea mali: karolo ea 65 lekholong ho bana ba ka tlaase ho likhoeli tse 12, le karolo ea 35 lekholong ho basali ba baimana.
United Nations Children’s Fund (Unicef), Mokhatlo oa Lefatše oa Bophelo (WHO), le setsi sa Gaza sa Ard Al-Insan bakeng sa phepo e nepahetseng, har’a lihlopha tse fapa-fapaneng, li hlokomela kamano pakeng tsa khaello ea phepo e nepahetseng le khaello ea protheine le meroho lijong.
Tlaleho ea Komiti ea Machaba ea Sefapano se Sefubelu (ICRC) June 2009 e bolela hore liphello tsa lijo tse thibetsoeng li boetse li kenyelletsa "bothata ba ho loantša tšoaetso, mokhathala le ho fokotsa matla a ho ithuta." ICRC e lemosa ka liphello tsa nako e telele ho bana ba khaello ea phepo e nepahetseng ba Gaza.
Ka Phuptjane 2009, mekhatlo e ikemetseng ea 38, ho kenyeletsoa Oxfam, Care World Vision, le mekhatlo ea UN, e ile ea kopa hore ho felisoe thibelo eo, e bolela tlhokahalo ea khoebo e tloaelehileng le Gaza. Tlaleho ea ICRC June le eona e ile ea kopa ho qalella ha thepa le thepa e tsoang kantle ho naha, empa e lemositse hore boemo bo senyehile hoo Gaza e tla hloka lilemo ho hlaphoheloa.
Bakeng sa Yousef al Jerjowi, ea theotseng lihora tsa hae tsa ho bula ka lebaka la khaello ea bareki, thibelo eo ha ea ka ea fela kapele. Bara ba bararo ba Jerjowi ba sebetsa lebenkeleng la hae, ba mo bolokela moputso oa letsatsi le letsatsi ka lishekele tse 40 tsa mohiruoa. "Haeba bara ba ka ba ne ba sa sebetse mona, ke ne ke tla tlameha ho koala lebenkele."
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate