Mathoasong a lilemo tsa bo-1990, Sahuayo, motse o monyenyane oa lifeme le basebetsi ba mesebetsi ea matsoho haufi le Letša la Chapala la Michoacan, o ne o sitoa ho fana ka mosebetsi o lekaneng ho tšehetsa baahi ba oona ba ntseng ba eketseha. Batho ba ne ba tloha Michoacan ka lilemo tse ngata, ba batla mesebetsi maquiladora e moeling, kapa masimong a San Joaquin Valley ea California. Empa ha Tumellano ea Khoebo ea Free Trade ea Amerika Leboea e qala ho sebetsa, 'muso oa Mexico o ile oa theola peso,' me leqhubu le lecha la ma-Sahuayense a lahleloa ka har'a molatsoana oa bafalli.
E mong oa bona e ne e le Patricia Garibay. Khaitseli ea hae le banab’abo ba ne ba tlile ka leboea, ’me ha a le lilemo li 16 o ile a latela mehlaleng ea bona. Empa le hoja Patricia a ile a khona ho fumana boemo ba bolulo, banab’abo ha baa ka ba khona. O re: "Ho feta halofo ea bophelo ba bona ba bile mona - lilemo tse fetang 30." Ka nako eo ha baa khona ho khutlela Michoacan ho ea bona lelapa la bona. Khaitseli ea hae e shoetse mona El Norte, a se na lipampiri. “Joaloka ba bang ba bangata, lelapa leso le ne le arohane. Haeba molao o sa fetohe, ba ke ke ba khona ho khutlela morao. ”
Garibay o ile a fumana mosebetsi oa lapeng Seterekeng sa Sonoma, 'me a tsoela pele ho hlokomela le ho hloekisa malapa ka lilemo tse 30 tse latelang. Maikutlo a fosahetseng a mecha ea litaba a ka ’na a etsa hore ba bang ba lumele hore ke barui feela ba hirang basebetsi ba malapeng. Lefats'eng la tlhokomelo ea bophelo e ikemetseng, leha ho le joalo, basebetsi bana haholo-holo basali, joalo ka Garibay, ba fana ka tlhokomelo ea bohlokoa bakeng sa batho ba nang le bokooa, bakeng sa basali ba hōlileng le banna ba se nang malapa a bona, le bakeng sa ba bangata ba sitoang ho itlhokomela.
Ho ea ka Renee Saucedo, mohlophisi oa sehlopha sa basebetsi ba malapeng ba Almas Libres Seterekeng sa Sonoma, basali ba likete ba etsang mosebetsi ona California ha ba na litokomane. Jen Myzel o hira basebetsi ba malapeng joaloka Garibay, 'me ke moemeli ea hlakileng oa bona mehoantong le lipontšong. O lumela hore ba lokeloa ke molao bakeng sa mosebetsi oa bohlokoa oo ba o etsang.
Garibay le Myzel e ne e le ba bang ba makholo a 'maloa ba loanelang litokelo tsa bajaki ba neng ba bokane qalong ea Phato Walnut Park ea Petaluma, naheng ea veine ea Sonoma County. Ka mor’a ho mamela lipuo tse ’maloa le ho thoholetsa sehlopha sa moo sa batho ba tantšang ba Maaztec, ba ile ba kena leetong la matsatsi a 3 ho ea San Francisco’s Federal Building. Sepheo sa bona e ne e le ho hapa tšehetso bakeng sa bili e ka etsang phapang e kholo bophelong ba lelapa la Garibay. O re: “Ke a ba loanela.
HR 1511, "Ho Nchafatsa Lipehelo tsa Bojaki tsa Molao oa Bojaki oa 1929," e hlolla ka mokhoa o bonolo oa eona. E mpa e fetola letsatsi: la 1 Pherekhong 1972. Kajeno, mang kapa mang ea keneng U.S. a se na visa pele ho letsatsi leo a ka etsa kopo ea bolulo ba ka ho sa feleng ka molao—“green card. Kamora lilemo tse hlano e le moahi oa molao, ba ka etsa kopo ea ho ba moahi oa U.S. Ts'ebetso ena ea ngoliso e fumaneha Karolong ea 249 ea Molao oa Bojaki le Naha, 'me letsatsi le fetotsoe ka makhetlo a mane - ho tloha 1921 ho isa 1924, 1940, 1948, le 1972 qetellong.
Lucy Madrigal o tsoa Washington State, moo e leng mokhethoa oa lekhotla la toropo Mount Vernon, ho nka karolo leetong le eang San Francisco.
Ka bomalimabe, bakeng sa bajaki ba se nang litokomane ba hakanyetsoang ba limilione tse 11 ba lulang metseng ea U.S., ke ba seng bakae feela ba tšoanelehang tlasa letsatsi la hona joale la ngoliso. Baahi bao baa tsofala. Haeba motho a ne a ka tla U.S. pejana ho 1972, a le lilemo li 20, motho eo o ne a tla be a fetile lilemo tse 70 hona joale. Ho tloha 2015 ho isa 2019, ke ba 305 feela ba ileng ba fumana maemo a molao ka tsela ena. Saucedo, ea thusitseng ho theha Northern California Coalition for Just Immigration Reform o re: “Ha ho motho ea hlileng a tsebang hore na ho tlile ba bakae ho tloha ka letsatsi leo la 1972. "Liperesente tse mashome a robong tsa batho ba sa ngolisoang hajoale mohlomong ke batho ba nyatsehang."
E tsejwang e le Registry Bill, HR 1511 e tla dumella mang kapa mang naheng ka dilemo tse supileng ho etsa kopo ya green card. Sebakeng sa ho theha letsatsi le lecha le behiloeng, motho a ka theha ts'ebetso ea molao hore e tsamaee lilemo tse supileng kamora hore ba tšele moeli.
"Lilemo tse supileng li lemoha hore ka nako eo motho o se a bontšitse hore o metse naheng ena le sechabeng," ho hlalosa Angelica Salas, motsamaisi ea ka sehloohong oa Coalition for Humane Immigration Reform e Los Angeles, e thusang ho hokahanya letšolo la naha bakeng sa bili. O re: “Lilemo tse supileng li bontša boitlamo ka nako e tšoanang le e etsang hore lenyalo le be molaong.”
Moitseki e mong ea phehellang bili ena, Emma Delgado, moetapele oa Mujeres Unidas y Activas (Basali ba Kopanetsoeng le ba Mafolofolo) oa hlalosa, “Ke lilemo tse ngata ke sa bone bana ba ka hobane hona joale ha ho na mokhoa oa hore nka etsa kopo ea ho ba moahi oa molao. ” O bitsitse karohano ea lelapa e hlahisoang ke molao oa hajoale oa bojaki “boitšoaro bo bobe.”
Mohoanto oa Petaluma-San Francisco, o hlophisitsoeng ke Northern California Coalition 'me o tšehelitsoe ke babuelli ba seng bakae ba litokelo tsa bajaki ba lehae, e ne e le o mong oa ba leshome le metso e' meli ho potoloha le naha. Batho ba ile ba boela ba tsamaea ho tloha Silicon Valley ho ea San Francisco leetong le tšoanang la matsatsi a 3. Megwanto e mengwe e ne e le ya letsatsi le le lengwe fela. Ba bang ba ile ba lateloa ke letsatsi leo ka lona basebetsi ba tsoang linaheng tse ling ba neng ba lula hae ba tsoa mesebetsing ea bona.
Litoropo tse ileng tsa etsa mekoloko - Houston, Denver, San Diego, Washington DC le tse ling tse tšeletseng - kaofela li na le sechaba se seholo sa batho ba sa ngolisoang. Le ha sepheo sa mantlha sa bahlophisi e kanna ea ba Congress, sepheo sa bona e ne e le ho bokella batho ba sa ngolisoang ka bobona hore ba ikemele molemong oa bona. Sena se etsa hore mokhatlo ona o tšoane le mekoloko e meholo ea litokelo tsa bajaki ea 2006.
Alfredo Juarez, oa Bellingham, Washington, o tsamaea a nkile poso e phatlalatsang mohoanto oa Bili ea Registry.
"Morero oa rona kaofela ke ho tsebisa le ho kopanya sechaba sa rona," ho bolela Melanie Laplander, oa Latinos Associated Together Informing Networking and Outreaching e Minneapolis, e leng karolo ea marang-rang a ntseng a phahamisa liketso tsena tsa mantlha naheng ka bophara. Saucedo o re o nyenyefatsa boikemisetso ba batho ba se nang litokomane ba ho tsamaea matsatsi a mararo. "Batho ba limilione tse robeli ba tla fumana boemo ka bili ena," Saucedo oa hlalosa. "Ehlile, re e batla bakeng sa limilione tsohle tse 11-12, empa ke eona e ntle ka ho fetisisa eo re e boneng ka mashome a lilemo. Ha e qothisane lehlokoa le batho ka ho koahela lihlopha tse itseng feela, 'me ha ho na phapanyetsano ea ho ngolisoa ka molao bakeng sa E-Verify, li-visa tsa basebetsi ba baeti kapa ho eketsa moeli. "
Salas o phetile kopano ea baetapele ba CHIRLA e Los Angeles lehlabuleng la 2021, moo a kopileng batho ho phahamisa matsoho haeba ba ka tšoaneleha ho ngolisoa ka molao tlasa litlhahiso tse fokolang tsa lilemo tse 'maloa tse fetileng. Nako le nako ha a botsa, ke karoloana feela ea sehlopha e bontšang hore e ka tšoaneleha. Empa ha a hlalosa tlhahiso ea ho fetola letsatsi la Registry, 'me a botsa hore na ke mang ea tla fumana boemo haeba hoo e ka ba molao, bohle ka phaposing ba ile ba phahamisa matsoho.
Mehoanto, joalo ka molao oa ngoliso ka boeona, e tšoaea phetoho tseleng eo baloaneli ba litokelo tsa bajaki ba lumelang hore tumello e ka finyelloa. Ka lilemo tse mashome a mane, litlhahiso tsa ntlafatso ea bojaki li latetse mokhoa o behiloeng ke Molao oa Reform le Taolo ea Bojaki oa 1986 (IRCA). Bili eo e ne e na le tumellano ea leano, e reretsoeng ho hapa Rephabliki ea mapheo a le letona le baetsi ba molao ba khahlanong le bajaki ba mekha ka bobeli.
IRCA e qalile sesole sa moeli, e lebisang litsing tsa botlamuoa tsa kajeno. Ka lekhetlo la pele, molao o ile oa etsa hore ho be tlōlo ea molao ho mohiri, joaloka Myzel, ho hira motho ea se nang litokomane, joaloka mosebeletsi oa malapeng. Bakeng sa batho ba se nang lipampiri, ho etsa mosebetsi o seng molaong le hona ho ile ha etsa hore ba be kotsing ea tlhekefetso ea bahiri. Ka nako e ts'oanang, IRCA e ile ea tsosolosa li-visa tsa basebetsi ba konteraka. Selemong se fetileng, balemi ba ile ba tlatsa mesebetsi e fetang 370,000 ka basebetsi ba nakoana ba tlisitsoeng ho tla sebetsa masimong a U.S. ba sebelisa sistimi eo. Ka phapanyetsano, bajaki ba ile ba fumana tumello ea molao eo qetellong e ileng ea lumella batho ba limilione tse 2.7 hore ba ntlafatse boemo ba bona. Mopresidente oa Rephabliki Ronald Reagan o saenetse bili.
Bili e 'ngoe le e 'ngoe e kholo ea ntlafatso ea bojaki ho tloha ka nako eo e kenyelletsa khoebo e tšoanang: ts'ebetso khahlanong le batho ba se nang litokomane le bafalli moeling, hammoho le basebetsi ba bangata ba baeti, bakeng sa tumello e fokolang ea molao. Likhohlano li ne li batla ho etsa hore phetoho e be monate ho baetsi ba molao ba tšohileng. Bili e 'ngoe le e 'ngoe e joalo e ile ea hlōleha.
Saucedo o qosa: "Hase feela hore ha rea ka ra lumelloa ka molao, empa likarolo tse mpe ka ho fetisisa tsa likoloto tseo e ile ea e-ba 'nete ea rona fatše - litlhaselo, ho lelekoa ka bongata, lichankana tsa botlamuoa le malapa a arohaneng. Kajeno re na le ts'ebetso eo re neng re sa e lore le ka bo-90s. Ke joang motho a ka lebellang ho fumana palo e kholo ea ba sa ngolisoang ho ipeha kotsing ea ho theha mokhatlo, bakeng sa litlhahiso tse neng li ba ntša kotsi? ”
Pele Bill ea Registry e qala ho tloha Petaluma, baitseki ba bajaki ba ts'oara banner kopanong e kopang hore molao o fetisoe.
Ka nako e ts'oanang, ho hloka kutloano ha lichaba tsa bajaki ho eketsehile ho feta litlhahiso tse ka fanang ka tumello ea molao ho batho ba bang, empa eseng ba bang. The Deferred Action for Childhood Arrivals (DACA), taelo ea phethahatso e fanoeng ke Mopresidente Obama, e thusitse liithuti tse tlisitsoeng U.S. e le bana ho fumana mofuta oa nakoana oa boemo ba molao. Leha ho le joalo, batsoali ba bona ba ile ba lula ba se na litokomane joaloka pele. The Farm Workforce Modernization Act e hlōlehileng e ne e batla ho fana ka boemo ba molao bakeng sa basebetsi ba mapolasing, 'me likoloto tse ling li e tšepisitse bakeng sa basebetsi ba bohlokoa e le moputso bakeng sa mosebetsi oa bona o kotsi nakong ea seoa sena.
Leano la ho sekisetsa le ile la qala ho putlama ha Joe Biden a khethoa Mopresidente. O ile a ts'episa molao o pharaletseng nakong ea lets'olo la hae, mme batho ba hatelang pele ho Congress ba ile ba mo nka ka lentsoe la hae. Salas o sebelitse le sehlopha sa phetoho sa Biden, a kopanya lenaneo. Senotlolo e ne e le ho fetola letsatsi la ngoliso, 'me eena le basebetsi-'moho le eena ba lekile ho e kenya molaong oa Biden oa Boahi ba Amerika, ntle le katleho. "Empa ho ne ho le bohlokoa ho bontša baetsi ba molao mokhoa oa ho fetola tsamaiso ea rona, le ho e etsa hore e be ea botho le e sebetsang, ho e-na le ho tsepamisa maikutlo ho koalloa le ho lelekoa naheng," oa hopola.
Ba ile ba leka hape ka chelete ea pele ea Build Back Better. "E ne e le teng, phetong ea pele. Haeba ho ne ho bile le likhetho ho eona, phetoho ea ngoliso e ka be e fetile. Re ne re le haufi haholo.” Empa khetho ha ea ka ea etsahala. "Hase feela hore ntho e 'ngoe le e' ngoe e ile ea senyeha, empa ngoliso e ile ea sebelisoa e le lebaka la ho se tsoele pele - hore bili e ke ke ea feta Paramente ea [Senate]. Registry e ile ea tlosoa ka bosiu bo le bong. Ka mor'a tšenyo ea nako eo, re ne re tseba hore re tlameha ho ba le sekoloto se tla sebetsana le ho ngolisa re le bang. "
Litlhahiso tse ling li ne li batla "ho ngolisoa ka molao," ka mokhoa o phoqang ho thoeng ke "parole" ke baitseki ba bangata, moo batho ba sa ngolisoang ka molao ba tla tobana le ts'ebetso e bohloko ea lilemo tse leshome e fang batho maemo a nakoana, ha e ntse e felisa limilione tsa batho ba ka bang kopo. "Ha re batle mananeo a nakoana," Salas oa hatisa. "Re batla ho fihlella ka kotloloho likarete tse tala. Hona joale ho na le mananeo a mangata a nang le boemo ba basebetsi ba nakoana, empa re tlameha ho bua ka nako e telele ea ho ba teng ha batho ba rona mona. E se e ntse e le naha ea rona. ”
Ho latela Salas, litho tse tharo tsa Congress li ile tsa tsamaisa litlhahiso tsa ho kenyelletsa ngoliso - Zoe Lofgren (D-San Jose, CA), Norma Torres (D-Ontario, CA) le Lou Correa (D-Anaheim, CA). Ba hlahisitse bili ea ngoliso ka Phupu 2022, mme ba e hlahisa hape e le HR 1511 ka Hlakubele. Kajeno, bili eo e na le li-cosponsor tse 64, kaofela Ma-Democrats. Ba bang ba babeli ba ile ba ikopanya letsatsi ka mor'a hore mekoloko ea Petaluma le San Jose e fihle Federal Building. Ka la 27 Phupu 2023, Senator ea California Alex Padilla o ile a hlahisa bili ea molekane ho Senate, S 2606.
"Ntho e 'ngoe le e' ngoe eo u ka e etsang ho kholisa baetsi ba molao ka bohlokoa ba bili ena e ea thusa," Rep. Lofgren o ile a bolella batho ba neng ba tsamaea. "Ke leboha batsamai le bohle ba tsoelang pele ho loanela litokelo tsa sechaba sa rona sa bajaki. Tšepa hore ke tla ntšetsa pele ntoa ka har'a Congress!"
Litho tsa sehlopha sa tantši sa sebakeng seo sa Maaztec se hlohonolofatsa batho ba machang pele ba tloha.
Ho tšehetsa phetoho ea ngoliso hoa utloahala seterekeng sa Chicago sa Congressman Jesus "Chuy" Garcia, moo liperesente tse 41 tsa batho e seng baahi. O re: “Bakhethoa ba ka ba ka bang 300,000 XNUMX ba phetse le ho hōlisa malapa U.S. ka lilemo tse mashome. "Ho nchafatsa molao oa Registry ho tla thusa ho khutlisetsa polokeho ea mantlha le seriti bakeng sa bajaki ba 'nileng ba kenya letsoho sechabeng sa rona ka nako e telele."
Leha ho le joalo, ho sa le joalo, ba se nang litokomane ba tobane le leqhubu le ntseng le eketseha la melao e khahlanong le bajaki. Ka mohlala, SB 1718, e fetisitsoeng ke lekhotla la molao la Florida 'me e saennoe ke Gov. De Santis ka July, e otla bahiri bakeng sa ho hira batho ba se nang litokomane. E hlakola lilaesense tsa bakhanni ba kantle ho naha bakeng sa bajaki ha e ntse e etsa hore e be molato ho mang kapa mang ho palama motho ntle le lipampiri. Lipetlele li tlameha ho botsa ka boemo ba bojaki le bajaki ba koaletsoeng ba tlameha ho fana ka disampole tsa DNA.
Baitseki ba Grassroots joalo ka Saucedo le Laplander ba lumela hore ho loanela molao oa ngoliso ke mokhoa oa ho bokella sechaba boitšireletsong ba bona, ho ba fa seo ba lokelang ho se loanela hammoho le ho se loants'a. Laplander o re: "Bo-ralipolotiki ba re ba batla ho felisa Phetoho ea 14, le ho amoha bana ba rona tokelo ea ho ba moahi. “Melao e khahlanong le rōna ka ho feletseng. Sheba terata e hlabang le ho hloka botho moeling. Re tlameha ho tsebisa batho ba rona ka kotsi eo re leng ho eona, ho kopana le ho sireletsana. ”
Bakeng sa Saucedo, ke mokhatlo o hlophisitsoeng feela o qalang metseng e se nang litokomane o tla khona ho hlōla litlhaselo tsena, 'me ka nako e ts'oanang o qobelle ho nahana ka phetoho ea sebele, joalo ka bili ea Registry. O re: "E tlameha ho kenyelletsa liketso tsa sechaba, ho tsamaea matsatsi a mararo khoeli le khoeli, ho se mamele ha sechaba - boemo boo ba ts'ebetso," o re, "ho etsa hore naha e ikutloe e sa phutholoha. Batho ba se nang litokomane ba tlameha ho arolelana kamoo bophelo ba bona bo amehang kateng, hore ho se be motho ea lokelang ho aroloa ho bana kapa batsoali ba hōlileng. Re ithutile ho mekhatlo ea basebetsi le ea litokelo tsa botho tsa Maafrika Amerika hore ho hloka potlako le khanyetso le boitelo ho etsa hore baetsi ba liqeto ba ka sehloohong ba fetohe. ”
Salas, ea nang le nalane e telele ea ho sebetsa ka har'a liholo tsa matla tsa Washington, o phephetsa mohopolo oa hore bongata ba Rephabliki ka Ntlong le tšehetso e fokolang e tsoang ho Mademokrate a mangata li senya Bili ea Registry. “Ha batho ba bangata ba amehang, re ba le monyetla o motle haholoanyane,” oa phehella. “Ak’u nahane ka baahi ba limilione ba U.S. ba nang le batsoali ba tsoang linaheng tse ling, le hore na ke ba bakae ba ileng ba lelekoa naheng ea habo bona. Ho pholletsa le naha, basebetsi ba tsoang linaheng tse ling ke karolo e khōlō ea basebetsi. Kaofela ke karolo ea motheo o ka qobellang phetoho. Kahoo, re ke ke ra itšetleha ka meea ea lipolotiki kapa seo batho ba re bolellang sona se ka khoneha. Re tlameha ho tšoarella ho se lokileng le se lokileng.”
Renee Saucedo o bua kopanong e neng e tšoaretsoe San Francisco Federal Building qetellong ea leetong.
David Bacon ke sengoli sa California le sets'oants'o sa litokomane. Eo e kileng ea e-ba mohlophisi oa mokhatlo, kajeno o ngola litokomane tsa mosebetsi, moruo oa lefats'e, ntoa le ho falla, le ntoa ea litokelo tsa botho. Buka ea hae ea morao-rao, In the Fields of the North / En los campos del norte (COLEF / UC Press, 2017) e kenyelletsa linepe tse fetang 300 le lipale tse 12 tsa molomo tsa basebetsi ba mapolasing. Libuka tse ling li kenyelletsa The Right to Stay Home (Beacon Press, 2013) le Batho ba Illegal (Beacon Press, 2008), tse tšohlang mekhoa e meng ho fapana le ho falla ka likhoka le tlōlo ea molao ea bafalli. Sechaba se se Nang Meeli (Cornell/ILR Press, 2006) e kenyelletsa linepe tse fetang 100 le litlaleho tse 50 mabapi le sechaba sa bafalli ba tsoang linaheng tse ling, 'me The Children of NAFTA (UC Press, 2004) ke tlaleho ea khanyetso ea basebetsi moeling oa US / Mexico ka mor'a NAFTA.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate