Tlhōlo ea morao-rao ea molao oa tlhahlobo ea bareki ba lithunya ka Senate - molao o tšehelitsoeng ke hoo e batlang e le 90% ea sechaba sa Amerika - e nkuoe e le letsatsi le mahlonoko nalaneng ea demokrasi ea Amerika. Re bile le matsatsi a mangata a mahlonoko a morao tjena. Ha e le hantle, motho a ka pheha khang ea hore ha rea fihla feela moo thato ea batho ba Amerika e batlang e se na kamano le puso, empa boholo ba baetsi ba maikutlo ba rona ba bona lebaka le fokolang la hore na ke hobane'ng ha e lokela ho ba le eona. |
Ha ho motho ea ka hanang hore ho na le karohano e ntseng e eketseha pakeng tsa seo sechaba sa Amerika se reng se se batla, le seo sehlopha sa lipolotiki se ikutloang hore se tlameha ho bua ka sona. Sehlohlolong sa phehisano ea phetoho ea bophelo bo botle ka 2009, likhetho li ile tsa fana ka maikutlo a hore hoo e ka bang karolo ea bobeli ho tse tharo ea Maamerika a ka be a ile a khetha leano la bophelo la motho a le mong oa Canada, le ka beng le fihletsoe ka toka ka ho holisa mananeo a seng a ntse a le teng joalo ka Medicare. Washington, le mecheng ea litaba ea naha, ha ea ka ea bonoa e le e loketseng ho phehisana khang. Ka lehlakoreng le leng, batho ba bangata haholo ba Rephabliki, re sa bue ka ba Democrats, ba hlakisa ntho ea ho qetela eo re lokelang ho bua ka eona ke ho fokotsa melemo ea ts'ireletso ea sechaba, leha ho le joalo re na le Mopresidente le sehlopha sa lipolotiki seo-ho sa tsotellehe khaello ea tlokotsi leha e le efe ea hang-hang. a batla a ikemiseditse ka ho feteletseng ho fumana lebaka la ho etsa jwalo.
Boemong bo le bong bohle rea tseba hore na hobaneng sena se etsahala. Li-lobbyists bakeng sa lithahasello tse matla tsa chelete li laola maemo a ngangisano. Tlhahiso leha e le efe e ka hanyetsoa ka matla, re re, The Gun Lobby, kapa Health Insurance Lobby, ha e nkoe e le ea bohlokoa, ho sa tsotellehe hore na e na le tšehetso e kae. Empa se hlileng se makatsang ke ho se tsotelle hoo boemo bona bo amoheloang ke lihlopha tsa ho bua tsa Amerika, esita le ba iponahatsang e le ('me maemong a mangata bonyane, ba hlile ba ipona e le bona) bahlokomeli ba meetlo ea demokrasi ea Amerika. Khalefo e 'ngoe le e' ngoe e ncha e lumeloa ka ho tšoenyeha ho honyenyane, hangata ho lateloa ke litletlebo tse ling tse makatsang mabapi le "setso se sa sebetseng" sa Washington - litletlebo tseo, haeba li lebisa ho eng kapa eng, li lebisang boipiletsong ba hore bo-ralipolotiki ba khaotse ho loana le ho theha mokhatlo. "Pragmatic," "centrist" consensus - ke hore, ho felisa ka nepo phapang efe kapa efe e setseng lipakeng tsa mekha e 'meli le ho felisa maikutlo a tsebahalang lipolotiking ka botlalo.
Esita le litaba tsa motheo tsa meralo li nyatsuoa. Bo-ralipolotiki le baqolotsi ba litaba ba lulang ba ts'oara demokrasi ea Amerika joalo ka lebone lefatšeng, ha ho bonahale ba nahana ka seo lefatše le lokelang ho se etsa ka taba ea hore, ha re re, 2/3 ea sechaba sa Amerika se sa pheleng ka mokhoa o ts'oanang. linaha ha li na lentsoe la hore na ke mang ea tla ba Mopresidente, kapa hore re ka ba le likhetho tsa Ntlo, joalo ka ha re ile ra etsa ka 2012, moo bakhethoa ba bangata ba ka khethang bakhethoa ho tsoa mokheng o mong ebe ba bona hore mokha o mong o hlola likhetho.
Motho a ka fihlela qeto ea hore ho boholo ba baetsi ba maikutlo ba rona ba molao, lentsoe "demokrasi" ha le sa na letho, ha e le hantle, le amanang le thato e tsebahalang. E bolela sebopeho sa bolaoli. "Demokerasi" bakeng sa bona e bolela hore meralo e majabajaba ea licheke le litekanyo tse entsoeng ke Baetsi ba Molaotheo, taba ea hore likhetho, likhetho, likhetho tsa congress le liqeto tsa boahloli le tsa tsamaiso li etsahala ho latela melao e behiloeng, melaoana, meetlo le mekhoa. E bolela ho latela melao e behiloeng ke Bo-Ntate ba Mothehi le bafetoleli ba bona ba morao-rao, ba lumelletsoeng ka nepo. Kahoo ha ho ka ba le koluoa, boralitaba ba ikutloa hore bots'epehi ba pele ha se ho seo sechaba se se batlang, kapa ho linnete, empa ka holim'a tsohle, ho boloka tumelo ea sechaba mabapi le bonnete ba seo ba se nkang e le "litheo tsa demokrasi." Sena se ile sa hlahella ka ho hlaka nakong ea khang ea likhetho tsa Bush-Gore tsa 2000. Ha ho motho ea ileng a hanyetsa hore Gore ke khetho ea bongata ba bakhethi ba Amerika. Ho ne ho sa hlaka ho hang hore Bush e ne e le khetho ea bongata ba bakhethi ba Florida ('me joalokaha ho ile ha bonahala hamorao, o ne a se joalo.) Empa ka mor'a qeto ea Lekhotla le ka Holimo-limo moo baahloli ba bangata ba ileng ba pata taba ea hore ba kena lipakeng. e le ho emisa ho baloa ha likhetho ka lebaka la lithahasello tsa bona tsa lipolotiki, mecha ea litaba e ile ea phatlalatsa taba eo hang-hang—ba bangata ba lumela pepenene hore ba ne ba bolela hore Lekhotla le kene ka katleho phetohelong ea boahloli e ne e tla ba ho hloka boikarabelo, kaha seo se ne se tla nyenyefatsa. tumelo e tsebahalang ea botšepehi ba “mekhatlo ea demokrasi.”
II:
TEMOKRASE E NE E SE MPHO: RE E Nkile
Lichaba tsohle, lichaba tsohle, li na le litšōmo tsa tsona tsa motheo. Morao koana lekholong la bo18 la lilemo, litsebi tsa Leseli tsa Leseli li ne li na le tšekamelo ea ho nahana hore lichaba li ne li bōpiloe qalong ke bafani ba molao ba baholo, banna ba kang Solon kapa Lycurgus, ba ileng ba theha melao-motheo ea bona, ’me kahoo, hore “moea oa melao” o ne o bōpa hore na baahi ba bona e ne e le batho ba mofuta ofe. qetellong ho ba. John Adams, James Madison, le Thomas Jefferson ba hōliselitsoe likhopolong tse joalo. Ha ho bonahale eka ho na le moo sena se hlileng se etsahetseng teng. Empa mona United States, ba ile ba leka ho sebelisa khopolo-taba; ka hona re ntse re tsitlallela hore "demokrasi" e ne e le ntho eo re e filoeng ke bafani ba molao ba baholo, hore re "sechaba sa melao eseng batho," le hore sebopeho sena sa mekhatlo e bile motheo oa moea oa rona oa demokrasi, le litokelo le tokoloho ea rona. , ho tloha ka nako eo.
Empa ho na le bothata ba mantlha mona. Ha ho kae kapa kae Phatlalatsong ea Boipuso kapa Molaotheo moo e buang letho ka United States e le demokrasi. Ha e le hantle, banna ba kang Adams, Madison, esita le Jefferson ba ne ba hanyetsa ka matla puso ea sechaba ka sechaba, eo ba neng ba e hlalosa e le “matla a puso a sebelisoang ke batho”—ebang ke ka ho toba likopanong tse tummeng, kapa ka ho atolosa, ka khetho e tobileng ea baemeli ba haufi-ufi. tlameletsoe ho thato e tsebahalang. Ba bangata ba ne ba boetse ba hlakile ka mabaka a bona. Ho tla joang hore ebe re ka ba le puso ea bongata, ho ngotse John Adams, naheng eo ho eona ho nang le batho ba milione kapa tse peli feela ba nang le thepa leha e le efe e khōlō, ’me ba limilione tse 9 ba se na eona? E ne e ka fella ka ho hlakoloa ha likoloto le ho amohuoa ha barui. Ho hlokahala feela ho sheba mantsoe a qalang a Tumellano ea Molao oa Motheo ea 1789, e fanoeng ke George Washington protégé Edmund Randolph, eo ka nako eo e neng e le 'Musisi oa Virginia, ho utloisisa hore na ke hobane'ng ha ba ne ba ikutloa hore tsamaiso ea lichelete le litekanyo li hloka ho thehoa:
Kotsi ea rona e kholo e hlaha likarolong tsa demokrasi tsa melao-motheo ea rona. Ke polelo eo ke e ts’oereng e ke keng ea hanyetsoa, ea hore matla a puso a sebelisoang ke sechaba a metsa makala a mang. Ha ho le e 'ngoe ea melao-motheo e faneng ka licheke tse lekaneng khahlano le demokrasi. Senate e fokolang ea Virginia ke phantom. Maryland e na le senate e matla ho feta, empa litšitiso tsa morao-rao Seterekeng seo, li fumane hore ha e na matla a lekaneng. Cheke e thehiloeng molaong oa motheo oa New York le Massachusetts e ntse e le mokoallo o matla khahlanong le demokrasi, empa kaofela li bonahala li sa lekana.
Sebakeng sa demokrasi ea Athene ea boholo-holo, naha e ncha e ne e lokela ho ba Rephabliki, e entsoeng ka mohlala oa Roma, eo, bathehi (e le litsebi tsa khale) ba ileng ba pheha khang hore ba na le tekano e phethahetseng pakeng tsa borena (Mopresidente e ne e lokela ho ba morena ea khethiloeng), oligarchic (Senate, e neng e tla etsoa ke beng ba mobu ba ruileng), le Congress e nang le matla a fokolang a demokrasi-haholo-holo, ka molao-motheo oa "ho se lekhetho ntle le boemeli" ho sebetsana le lichelete. Ba ile ba pheha khang ea hore matla a ’nete a ne a tla tšoaroa ke “bahlomphehi ba tlhaho” ba babuelli ba molao ba rutehileng, ba nkiloeng lihlopheng tse ruiloeng, ba nang le leruo le boikhathollo bakeng sa ho ikarola lithahasellong tse loanang tsa matšoele le ho nahana ka molemo o moholoanyane.
Ha e le hantle, ka nako eo, lentsoe “demokrasi” le ne le sebelisoa—bonyane ke bo-ralipolotiki—haholo-holo e le lentsoe la tlhekefetso, ha e le hantle ka ho fapanyetsana “moferefere” kapa “puso ea mahoohoo.” Batho ba 'maloa ba radical ka linako tse ling ba ne ba ipitsa "demokerasi," empa haholo-holo bakeng sa boleng ba ts'oenyeho, ka nako e tšoanang batho ba neng ba ipitsa "anarchists" kapa "queers". Empa ha nako e ntse e ea ba ile ba etsa ho eketsehileng. Lilemong tsa bo-1830, Andrew Jackson o ile a qala ho ipitsa "demokerasi" ha a ne a matha setulong, 'me a hlōla,' me pele lilemo tse leshome li fela, bohle ba ne ba sebelisa lentsoe lena. Sebopeho sa Rephabliki se ileng sa thehoa ho thibela seo Washington e kileng ea se bitsa "tšabo ea demokrasi" ka boeona e ile ea bitsoa "demokrasi" 'me esale re bitsa tsamaiso ho tloha ka nako eo.
*
Potso e totobetseng ke hore: Ke hobane’ng ha poleloana ea nako e ’ngoe ea tlhekefetso e kang “demokrasi” e ile ea ipiletsa hakaale ho lihoai tsa Amerika le bo-mak’henike hoo qetellong, esita le bo-ralipolotiki ba ileng ba tlameha ho qala ho e sebelisa? Mme e ne e bolela eng ho bona? Pale eohle ha e so boleloe. Empa ka ho hlaka, e ne e amana le "moea oa demokrasi" oo hamorao o ketekoang ke Tocqueville le Whitman, sepheo sa tekano ea motho ka mong, tokoloho, bonyane takatso ea ho theha puso e tsebahalang e neng e sa phethahale ka botlalo, kapa esita le ka ho felletseng. hlalositsoe. E ne e le matla a susumetsang phetohelo ka boeona, ka likopano tsa eona tse khōlō tse ratoang le ho phutha matsoho, ’me e ile ea lebisa letotong le sa feleng la mekhatlo e tummeng—matsatsing a pele a rephabliki, esita le merusu e totobetseng—e neng e atisa ho qobella lihlopha tsa lipolotiki.
Joalo ka ha re na le likarolo tsa demokrasi tsamaisong ea rona - 'me tsena li teng - li ka saloa morao ho fihla mona. Ka tloaelo, ha re nahana ka Molao oa Motheo e le mothofatso oa tokoloho ea demokrasi, re nahana ka holimo ho Molao oa Litokelo. Empa baqapi ha ba e-s'o ka ba e-ba le morero oa ho beha lethathamo le joalo ka har'a mongolo oa molao oa motheo; e ne e le hona feela, ha ba tobane le ho bokellana ka nako e le 'ngoe ha bo-ralipolotiki ba khahlanong le Federalist le ba-radicals ba batlang ho imolla likoloto, qetellong ba ile ba hlokomela hore ba ke ke ba khona ho tiisa tokomane ntle le eona. Litokelo tsa tokoloho ea boralitaba, puo, le kopano li ile tsa fumanwa ka tsona mekgwa eo (ka tshabo ya bofetoheli e salletseng morao.) Ka nako eo, ho hlakile hore mohlomong bongata ba ba neng ba saena tokomane eo ba ne ba se na. maikemisetso a manyane a ho hlompha boitlamo boo (lilemo tse robong hamorao, boholo ba banna ba tšoanang ba ile ba saena Alien & Sedition Acts ea 1798, ba fana ka "litlhaloso tsa bohata, tse hlabisang lihlong le tse lonya" tsa 'muso o mocha o neng o ahloleloa ke molao), empa butle-butle, ho amoheloa melao-motheo eo e ile ea qobella bo-ralipolotiki ho sebetsa kaha e ne e le eona motheo oa sepheo sa Amerika.
Pale e ne e le ho pheta-pheta nako le nako, nako le nako ha tokoloho ea demokrasi e atolosoa: ebang ke ka ho atolosoa ha franchise, suffrage, ho felisoa, litokelo tsa botho ... Ha ho tse ileng tsa fanoa ka molemo oa bafani ba molao. Ba ile ba hlōloa, hangata khahlanong le khanyetso e matla e tsoang ho mokhatlo oa lipolotiki, hangata ho qala ka pono ea lihlopha tse manganga tsa batho ba batlang ho nahana ba itšoara ka tsela e bontšang ho hana molao (poleloana “ho se mamele ha sechaba,” ha e le hantle, e ile ea qaptjoa Amerika), butle-butle ea hlōla. tšehetso e pharalletseng ea batho kapa tumellano ea boitšoaro ’me qetellong ea qobella bo-ralipolotiki, leha ho le joalo ka lesisitheho, ho kenyelletsa kutloisiso eo e ncha ea boitšoaro tsamaisong ea molao oa motheo—bonyane ho isa bohōleng bo itseng.
Bakeng sa boholo ba nalane ea Amerika, motho a ka etsa nyeoe ea hore ka lebaka leo, le haeba demokrasi e ntse e le tabatabelo, ho na le motsamao o pharalletseng tseleng ea eona. Tšimoloho ea Ntoa ea Mantsoe e ile ea tšoaea ho sutumelletsa morao haholo ka lehlakoreng le leng 'me ka mor'a lilemo tsa bo-60, tsoelo-pele e ile ea ema.
III:
TLHOKOMELO TSA SEHLOPHA SA MOSEBETSI-MOLAOLI
Mopresidente Obama o rata ho hlahisa puo le boitšisinyo ba ho bokella batho ba bangata. Empa tsohle ke theater e se nang letho. Ha e le hantle, taba ea hore a ka etsa joalo e tšoaea ho phethoa ha mosebetsi o qalileng ke Clinton oa ho tlosa Democratic Party ho masalla afe kapa afe a setseng a lipolotiki tsa mokhatlo: lipuo le boitšisinyo li se li khaotsoe ka ho feletseng ho tloha lipolotiking tse qalileng ho theha. bona, hore li ka sebelisoa feela joalo ka sesebelisoa sa ho bapatsa. Ho sa le joalo, mokhoa oa hae oa puso o batla o le thekenoloji ka ho feletseng, ka lipolotiki, ho ea kamoo li hlahang kateng lilemong tseo e seng tsa likhetho, li fokotsehile ho lipuisano tse koetsoeng pakeng tsa lihlopha tse matla tsa thahasello. Lintoa mabapi le tlhokomelo ea bophelo bo botle ke papiso e phethahetseng. Ho ne ho se boipiletso ba melao-motheo e phahameng, ho se khothatso ea batho ba ka sehloohong; ha e le hantle, mokhatlo o le mong feela o pharaletseng o neng o tumme e ne e le ka lehlakoreng le leng. Ha e le hantle, sena se bonahala e le mokhoa o tloaelehileng hona joale. Ke Right ba ntseng ba bua ka litaba tsa molao-motheo, kapa ba khothaletsang batšehetsi ba bona ho ea literateng.
Ha ke nahane hore sena ke taba feela ea ho fetola maikutlo. E emetse phetoho setsing sa sechaba sa mokha oa Democratic Party. Mothating ona, mahlakore ka bobeli a hlile a emetse likaroloana tse fapaneng tsa 1%; Wall Street e tšehetsa lichelete ka bobeli, empa moo Marephabliki a tšehetsoang haholo ke khoebo, haholo-holo indasteri ea lihlahisoa, Democratic Party e fetohile ea lihlopha tse ka holimo tsa lihlopha tsa litsebi le tsa tsamaiso: tsa batsamaisi ba univesithi, batsamaisi ba boto ea musiamo, lingaka, babuelli ba molao, baqapi. le baeletsi ba tsa mebaraka. Maikutlo a bona a khahlanong le demokrasi haholo. Bongata ba nahana hore MaAmerika a tloaelehileng ha a khanya haholo, le hore litaba tsa puso li lokela ho tlohelloa litsebi tse kang bona. Empa ba amehile ka sebopeho. Melao, mekhoa, mekhoa e metle, tlhompho ea litloaelo tsa mekhatlo, le ho boloka bonyane pontšo ea ka ntle ea botho, ke ntho e 'ngoe le e' ngoe ho batho ba joalo; karohano ("unprofessional") boitšoaro anathema leha e ka fumana sephetho. Seo le sona se ile sa hlahella ka ho hlaka ntoeng ea phetoho ea tlhokomelo ea bophelo bo botle. Khafetsa re ne re utloa bo-ralipolotiki ba kang Obama ba phatlalatsa hore seo Maamerika a hlileng a se batlang e ne e le phetoho ea "boemo bo arohaneng" Washington-joalokaha eka se neng se le bohlokoa haholo ho 'mè ea se nang molekane ea nang le bana ba babeli, a labalabela ho netefatsa hore bana ba hae ba khona ho fumana. tlhahlobo ea kamehla ea bongaka, ke hore na bo-ralipolotiki ba Washington ba tšoarana hantle. Ke feela ho motho ea qetileng mesebetsi eohle ea hae a pota-potiloe ke litsebi tse phahameng a ka se boneng taba e hlakileng: hore batho ba bangata ba maemong a joalo ba ka be ba sa tsotelle letho haeba Obama ka boeena a ne a khumame ka mangole Joe Lieberman le baemeli ba banyalani ba Rephabliki hore ba qale, haeba ho ne ho bolela. 40% e fokotsehile ho fokotsa chelete ea bona. Ke ka lebaka leo sehlopha sa basebetsi se nyonyehang ka ho fetisisa ho batho ba khethang likhetho tsa bona ka mabaka a moruo. Bonyane ba Rephabliki ba ikemiselitse ho ipehela pakane - leha lipheo e se tsa bona.
Maikutlo a joalo a laola mecha ea litaba, hape, haeba ntle le lebaka le leng ntle le hore baqolotsi ba litaba e le litsebi tse lefuoang haholo. Ka hona, leha litaba tsa US News li ka 'na tsa khopama haholo Rephabliki (lihlooho tse buang tsa Rephabliki li na le monyetla oa ho buisanoa le CNN ho feta Democrats), mefuta ea eona le maikutlo a eona ke a ts'ebetso-e shebiloeng bohareng ba bohareng. Lefatšeng le joalo, hoa utloahala ho bona “demokrasi” e le mpho ea babuelli ba molao ba nang le tsebo, ho nka karolo ho tsebahalang e le bothata kapa ho se bohlokoa, ’me hoo e batlang e le mofuta ofe kapa ofe oa bobolu o amoheleha haeba o sebetsoa ka mecha e nepahetseng ea molao: ke ka lebaka leo ho bileng teng. ho ka khoneha ho fetola tsamaiso ea lipolotiki ea US hore e be e 'ngoe ea tjotjo e hlophisitsoeng ka ho bitsa tjotjo e le "ho bokella chelete" le "ho qhekella" le ho etsa hore boholo ba tsona e be tsa molao, ntle le tletlebo e kholo. Ka mokhoa o ts'oanang e etsa hore ho khonehe ho thibela boiteko ba ho theha mekhatlo ea khale ea sechaba e hanyetsanang le bobolu bo joalo ho sebelisoa sesole se sa tsebeng letho ho tsoa setsing sa tokoloho. Ntle le moo, batho ba joalo ha ba bapale ka melao.
MaAmerika a mangata a khaotsoe ho tsoa tsamaisong ka botlalo. Taba ea hore maikutlo a bona mabapi le litaba tsa maano a fetohile a se nang thuso haholo ke ntlha ea bohlokoa. Ba bangata ba ntse ba ikarola ka ho eketsehileng esita le mekhatlong ea motheo ea sechaba. Haeba ho ba oa maemo a mahareng ho bolela hore ka holim'a tsohle ho na le maikutlo a hore sebopeho sa setheo se tsamaisang boteng ba motho - mmuso, likolo, mapolesa, esita le indasteri ea lichelete - li teng, kapa bonyane li lokela ho ba teng molemong oa motho, ha ho makatse hore ebe. , ka lekhetlo la pele mohopolong o phelang, boholo ba Maamerika a bolella bafuputsi hore ha ba sa inka e le ba maemo a mahareng. Empa e siea moshebelli ea tšepahalang a ipotsa hore na, ha e le hantle, United States e ntse e ka bitsoa sechaba sa demokrasi ka tsela efe.
-
Buka ea hajoale ea David Graeber ke The Democracy Project, e fumanehang ho Amazon.com
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate