FHo tloha letsatsing la hae la pele a le ofising ka 1930, Harry Anslinger o ne a e-na le bothata, 'me bohle ba ne ba tseba. O ne a sa tsoa khethoa hore e be hlooho ea Federal Bureau of Narcotics—e leng lekala le lenyenyane, le neng le patiloe maleng a lerootho Lefapheng la Lichelete la Washington, DC—’me ho ne ho bonahala eka le haufi le ho felisoa. Ena e ne e le Lefapha la Khale la Thibelo, empa thibelo e ne e felisitsoe mme banna ba hae ba hloka karolo e ncha, ka potlako. Ha a ntse a sheba basebetsi ba hae ba bacha—lilemo tse ’maloa pele ho hahamalla Billie Holiday ho qala—o ile a bona lebotho le tebileng le neng le qetile lilemo tse leshome le metso e mene le loantša tai e le hore feela le bone joala bo hlōla, ’me le hlōla haholo. Banna bana ba ne ba tumme hampe ka bobolu ba bile ba khopame — empa joale Harry o ne a lokela ho ba shapa hore e be lebotho le khonang ho hlakola lithethefatsi United States ka ho sa feleng.
Harry o ne a lumela hore a ka khona. O ne a lumela hore karabelo ea ho tšoaroa ka letsoho le fokolang e lokela ho lula e le ho phahamisa lithupa ka mokhoa o makatsang. O ile a itlama hore o tla felisa lithethefatsi tsohle, hohle—’me ka mor’a lilemo tse mashome a mararo, o ile a atleha ho fetola lefapha lena le hlephang le banna bana ba nyahameng ntlo-khōlō bakeng sa ntoa ea lefatše lohle e neng e tla tsoela pele ka lilemo tse mashome. O ne a ka e etsa hobane e ne e le setsebi sa tsamaiso-empa, le ho feta, hobane ho ne ho e-na le khatello e tebileng moetlong oa Amerika o neng o emetse monna ea kang eena, ka karabo e tiileng le e itseng ea lipotso tsa bona mabapi le lik'hemik'hale.
***
Jazz e ne e fapane le tsohle Harry Anslinger o ne a lumela ho. E ntlafalitsoe, e phutholohile, e lokolohile. E latela morethetho oa eona. Ho hobe ka ho fetisisa, ke 'mino oa mongrel o entsoeng ka li-echoes tsa Europe, Caribbean le tsa Afrika, kaofela li kopana lebōpong la Amerika. Ho Anslinger, ena e ne e le merusu ea 'mino le bopaki ba ho ipheta ha maikutlo a khale a laletseng batho ba batšo, a emetse ho hlaha. "E ne e utloahala," memos ea hae e ka hare e boletse, "joaloka meru ea bosiu bosiu." Memo e ’ngoe e ile ea lemosa hore “litloaelo tsa boholo-holo tse sa tsitsang ka tsela e makatsang tsa East Indies lia tsosoa” ’minong ona oa motho e motšo. Bophelo ba batho ba jazzmen, o itse, "reek ea litšila."
Baemeli ba hae ba ile ba mo tlalehela hore “ba bangata har’a libapali tsa jazz ba nahana hore ba bapala ka bokhabane ha ba le tlas’a tšusumetso ea matekoane empa ha e le hantle ba ferekana ka tsela e nyahamisang ’me ba bapala ka mokhoa o tšabehang.”
Bureau e ne e lumela hore matekoane a liehisa pono ea hau ea nako haholo, ke ka lebaka leo 'mino oa jazz o neng o utloahala o sa tloaeleha - libini li ne li phela ka morethetho o fapaneng, o se nang botho. "'Mino o na le lithatho," ho bolela memo ea bona, "empa eseng 'mino ona." Ehlile, Anslinger o nkile jazz e le bopaki bo bong hape ba hore matekoane a hlanyetsa batho. Mohlala, pina ea "That Reefer Man" e na le mola "Nako le nako ha a fumana mohopolo, a ka tsamaea ho tšela leoatle." Mahlahana a Anslinger a ile a lemosa hore ke sona seo basebelisi ba lithethefatsi ba neng ba le sona: “O nahana joalo.”
Anslinger o ile a sheba ketsahalo e tletseng marabele a kang Charlie Parker, Louis Armstrong le Thelonious Monk, ’me—joalokaha moqolotsi oa litaba Larry Sloman a tlaleha—o ne a labalabela ho ba bona kaofela ba le ka mor’a mekoallo. O ile a ngolla baemeli bohle bao a neng a ba rometse hore ba ba latele ’me a ba laela: “Ka kōpo lokisetsa linyeoe tsohle tse sebakeng sa lōna tse amang libini tse tlōlang melao ea matekoane. Re tla ba le ts'ebetso e kholo ea naha ea ho tšoaroa ha batho bohle ba joalo ka letsatsi le le leng. Ke tla u tsebisa hore na ke letsatsi lefe. Keletso ea hae mabapi le tlhaselo ea lithethefatsi ho banna ba hae e ne e lula e le bonolo: "Thunya pele."
O ile a tiisetsa makhotla hore ho qhekella ha hae ho ke ke ha ama "libini tse hloahloa, empa mofuta oa jazz." Empa ha Harry a tla bakeng sa bona, lefatše la jazz le ne le tla ba le sebetsa se le seng se ba pholositseng: bonngoe ba lona bo felletseng. Banna ba Anslinger ha baa ka ba fumana ho se le ea mong har'a bona ea neng a ikemiselitse ho phunya, 'me neng le neng ha e mong oa bona a ne a thunngoa, kaofela ba ne ba kena ka tlung ho mo ntša ka beile.
Qetellong, Lefapha la Polokelo ea Lichelete le ile la bolella Anslinger hore o senya nako ea hae ka ho nka karolo sechabeng se neng se ke ke sa senyeha, kahoo a theola maikutlo a hae ho fihlela a iketla joalo ka lebone le shebileng sepheo se le seng—mohlomong sebini se seholo ka ho fetisisa sa sebini sa jazz se kileng sa ba teng. e ne e.
O ne a batla ho theolela sehloho se feletseng sa 'muso oa koporasi holim'a tlokotsi eo ea sechaba sa kajeno, Sera sa hae sa Sechaba #1: Billie Holiday.
***
Bosiung bo bong, ka 1939, Billie Holiday o ile a ema sethaleng New York City 'me a bina pina e fapaneng le ntho leha e le efe eo motho a kileng a e utloa pele. 'Strange Fruit' e ne e le sello sa 'mino khahlanong le lynching. E ne e nahana hore 'mele e ntšo e leketlile lifateng e le litholoana tse lefifi tse tsoang ka Boroa. Mona e ne e le mosali e motšo, ka pel’a bamameli ba tsoakaneng, a llela lipolao tsa morabe United States. Hang ka mor'a moo, Billie Holiday o ile a fumana tšokelo ea hae ea pele ho tsoa ho Federal Bureau of Narcotics.
Harry o ne a utloile menyenyetsi ea hore o sebelisa heroine, 'me - ka mor'a hore a hane ka ho feletseng ho khutsa ka khethollo ea morabe - o ile a laela moemeli ea bitsoang Jimmy Fletcher hore a mo latele ntho e 'ngoe le e 'ngoe eo ae etsang. Harry o ne a hloile ho hira baemeli ba batho ba batšo, empa haeba a ne a ka romela bahlankana ba basoeu Harlem le Baltimore, ba ile ba hlahella hang-hang. Jimmy Fletcher e bile karabo. Mosebetsi oa hae e ne e le ho qhekella batho ba habo, empa Anslinger o ne a tsitlallela hore ha ho motho e motšo Ofising ea hae ea ka bang mookameli oa makhooa. Jimmy o ile a lumelloa ho kena monyako oa Bureau, empa le ka mohla a se ke a nyoloha litepisi. E ne e le “monna oa polokelo ea lintho tsa khale” ’me o ne a tla ’ne a lule e le eena—e leng moemeli oa seterateng eo mosebetsi oa hae e neng e le ho fumana hore na ke mang ea rekisang, ea fanang ka thepa le hore na ke mang ea lokelang ho lefshoa. O ne a tsamaea a nkile lithethefatsi tse ngata, ’me o ne a lumelloa ho rekisa lithethefatsi ka boeena e le hore a ka fumana tšepo ea batho bao a neng a rera ho ba tšoara ka sekhukhu.
Baemeli ba bangata ba boemong bona ba ne ba thunya heroine le bareki ba bona, ho "paka" hore ha se mapolesa. Ha re tsebe hore na Jimmy o ile a kenella, empa rea tseba hore o ne a sa utloele batho ba lemaletseng lithethefatsi bohloko: “Ha ho mohla nkileng ka tseba mohlaseluoa. “U iketsa phofu ea hao ka ho ba lekhoba la tahi.”
O ile a qala ho bona Billie ka foleteng ea ngoan'abo monna oa hae, moo a neng a noa joala bo lekaneng ho makatsa pere le ho bokella k'hok'heine e ngata. Lekhetlo le latelang ha a mo bona, e ne e le ntlong ea botekatse Harlem, a etsa se tšoanang hantle. Talenta e kholo ka ho fetisisa ea Billie, ka mor'a ho bina, e ne e le mahlapa-haeba a ne a u bitsa "motsoako," e ne e le pabatso e kholo. Ha re tsebe lekgetlo la pele leo Billie a ileng a bitsa Jimmy molotsana ka lona, empa kapele o ile a bona monna enwa ya neng a ntse a pota-potile, a mo shebile, mme a mo rata.
Ha Jimmy a romeloa ho ea mo futuhela, o ile a kokota monyako a etsa eka o na le thelekramo eo a batlang ho mo tlisetsa eona. Bangoli ba bophelo ba hae Julia Blackburn le Donald Clark ba ile ba ithuta puisano e le 'ngoe feela e setseng le Jimmy Fletcher-eo joale e seng e lahlehetsoe ke li-archives tse sebetsanang le eona-'me ba ngola ka seo a se hopolang ka botlalo.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate