Monghali ea Ratehang Mopresidente,
Khetho ea hau ea Guantanamo - ho lokolla ba bolailoeng ke tlala kapa ba ke ba shoe – e nkhopotsa khetho e tšoanang ea Margaret Thatcher ka 1981 ha “The Iron Lady,” kamoo batho ba neng ba mo rata ba neng ba mo bitsa kateng, a lumeletse batho ba 10 ba Ireland hore ba bolaoe ke tlala butle hobane a ne a ke ke a hlokomela litokelo tsa bona tsa mantlha tsa botho. Setumo sa manganga sa Thatcher se ile sa bolokoa. Empa lefatshe lohle le ne le shebeletse. E mong oa literaeke, Bobby Sands, o ile a khetheloa paramenteng ha a ne a robetse lefung. Mahlomola a ile a baka kutloelo-bohloko e kholo ho Ma-Irish Republican mme a lebisa katlehong ea lipolotiki ea Sinn Fein le tumellano ea khotso ea Labohlano le Lecha.
Ke uena feela ea tobaneng le bothata bo tšoanang. Leha o entse boitlamo ba hau ba ho koala Guantanamo, litho tsa Congress, ho kenyeletsoa le Democrats, li thibetse boiteko bohle ba hau. Hoa utloahala hore u ka tsilatsila ho lokolla batšoaruoa ba tšoaretsoeng Guantanamo ke tsamaiso ea hau unilaterally. Empa leano la lōna la ho fepa batšoaruoa ka sehlōhō ke mohlala o nyonyehang oa ho hlokofatsa batšoaruoa ho ba “pholosa”. Empa haeba mokhoa o mong e le ho romela banna ba hakanyetsoang ba 17 hore ba shoe e le bashoela-tumelo, ka mor'a hore ba tšoaroe ka sehlōhō matsohong a balebeli ba bona, tlas'a leseli la lefats'e la litaba, ke lumela hore ba bang White House ba ntse ba hlahloba likhetho. Ba tlameha ho etsa joalo kapele.
White House e na le matla a ho fetola taba. Bahanyetsi ba hau ba lipolotiki le bakhethi ba bangata ba itekanetseng ba hlalosa batšoaruoa e le likhukhuni tse lokeloang ke qetello ea bona, le bao, ha ba lokolloa, ba tla khutlela lebaleng la ntoa khahlanong le United States. Lintlha ke tsena: palo eohle ea Guantanamo e theohile ho tloha ho 240 ho ea ho 166 ho tloha ha u tšepisa ho koala setsi. Ho na le tse 86 tse seng li khethetsoe ho fetisoa, tse 56 tsa tsona li tsoa Yemen. U na le matla, maemong ohle, a ho li lokolla, leha ba bangata ba Congress ba tla tletleba ka lentsoe le phahameng. Sen. Diane Feinstein, leha ho le joalo, o se a ntse a u kopa hore u tlose thibelo. Ha se feela hore mohato o joalo o tla nolofatsa koluoa ea Guantanamo, o ka tsamaisa lipuisano tse emisitsoeng le Taliban. Ho lokolloa ha motšoaruoa e mong oa United States ea neng a tšoeroe ke Ma-taliban, Sgt. Bowe Bergdahl, e thibetsoe ke House Republican e hanyetsang phapanyetsano bakeng sa batšoaruoa ba bang ba Taliban Guantanamo; phapanyetsano e ne e reretsoe ho ba mohato o lebisang lipuisanong.
Lebaka leo ka lona batšoaruoa ba Guantanamo ba ikemiselitseng ho shoa ke hore ba lumela, motheong oa tsohle tseo ba li tsebang le tseo ba li boneng, hore ha ho na tšepo leha e le efe ea ho lokolloa bophelong ba bona. Le hoja batho ba ipolaeang ka libomo ba fane ka 'mele ea bona e le libetsa, batšoaruoa bana ba sebelisa 'mele ea bona ntle le pefo ka mokhoa oa ho ipolaea ho feteletseng.
Kahoo tlhahiso ke ena:
Ikemisetse ho laela hore ho lokolloe hang-hang palo e utloahalang ea batšoaruoa ba seng ba khethiloe hore ba fetisetsoe, e le ho leka ho susumetsa batho ba lapileng ho itima lijo ho isa lefung. Ba fe tšepo. Emisa ho liehisa linyeoe tsa parole tseo u li tšepisitseng, le tseo CIA e hananang le tsona ka lebaka la bopaki ba tlhokofatso e ka hlahisoang. Thibela chelete ea $200 milione bakeng sa meaho e mecha ea chankana.
A re hlahlobeng ka ho hlaka "tšokelo" e hlahisoang ke ho lokolla batšoaruoa ba Yemen. Ho boleloa ke bohlale ba US hore pakeng tsa 16 le 25 lekholong ea batšoaruoa ba Guantanamo ba pele ba pota-potiloeng ke George Bush ba tiisitsoe kapa ba belaelloa hore ba khutletse libakeng tsa ntoa tsa likhukhuni. Joalo ka New York Times tlhahlobo e bontša, hoo ho fana ka maikutlo a hore karolo ea 72 lekholong “e lula e khutsitse.” (New York Times, April 25, 2013) Ntle ho pelaelo, ka litlhaloso tsa molao, sena se ka bolela hore ho fihlela ho 13 kapa 14 Yemenis ba ts'oeroeng hona joale ba ka ikopanya le Al Qaeda. Le hoja bahlahlobisisi ba hao ba mapheo a nepahetseng ba ka kenya ts'okelo 'me ba nyatsa "bonolo" ba hau,' nete ke hore batšehetsi ba bang ba 14 ba Al Qaeda Yemen ba ne ba ke ke ba etsa phapang ho hang. Motho a ka 'na a pheha khang ea hore ba sebeletsa merero ea Al Qaeda ka katleho botlamuoeng ba Guantanamo ho feta ho sebelisa tsebo ea bona ea Senyesemane ho ba bafetoleli ofising e 'ngoe ea sekhukhu sa Sana. Lengolo la Sen. Feinstein le fana ka maikutlo a hore puso ea hona joale ea Yemen, e matlafalitsoeng haholo ke mabotho a US, e khona ho fana ka tiisetso e lekaneng ea tšireletso bakeng sa batšoaruoa. Boemong boo, ho ne ho ke ke ha e-ba le bothata leha e le bofe.
Melemo ea tsamaiso ea hau le ts'ebetsong ea khotso e ke keng ea qojoa e tlang pele ho feta ea ho thusa balaoli ba CIA kapa Guantanamo ho boloka sefahleho ka ho pata liphiri, tseo ka letsatsi le leng li tla senoloa.
Ho akaretsa, lokolla batšoaruoa ba bang ba Guantanamo e le hore o felise seteraeke sa tlala sa Guantanamo le ho qala lipuisano tsa khotso tse emisitsoeng le Taliban.
Naheng ea Ireland, botumo bo botle ba Iron Lady bo ntse bo tsoela pele, empa lirephabliki tseo a li rometseng Long Kesh li sebeletsa mmusong o khethiloeng oa Ireland le mekhatlo e mengata e hlomphuoang ea sechaba. Gerry Adams le Martin McGuinness ba amoheloa ka tloaelo ho White House, haholo-holo ke Rep. Peter King, Rephabliki ea hoeletsang haholo khahlanong le sebaka leha e le sefe sa bolulo le "likhukhuni," bonyane mefuta e sa tšoaneng ea Maislamo e lefifi.
Se ke oa tsamaea ka tsela ea Thatcher, Ntate President. Ho lokolla batšoaruoa ba bang ba Guantanamo ho tla pholosa bophelo, e tla ba sesupo sa khotso le ho boloka tlhompho e itseng ea lefatše bakeng sa naha ea rona.
ka tieo,
Tom Hayden
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate