Ha baeta-pele ba lefats'e ba khoebo le ba lipolotiki ba kopana Davos, Switzerland bakeng sa Seboka sa pele sa mariha sa Lefatše sa Moruo. lilemo tse tharo, tlhahlobo e hatisitsoeng ka Mantaha ke Oxfam International e fumane hore barui ba lefats'e ba hapile hoo e ka bang karolo ea bobeli ho tse tharo ea leruo lohle le hlahisitsoeng ho tloha ka 2020 - nako e tšoailoeng ke seoa se senyang, litšenyehelo tse ntseng li mpefala tsa mathata a bophelo, le ho putlama ho hoholo hoa maemo a tšohanyetso a leholimo.
Tlalehong e ncha e nang le sehlooho se reng Ho pholoha ha Barui, Oxfam e bonts'a hore 1% e holimo lefats'eng ka bophara e hapile $26 trillion ea $42 trillion leruong le lecha le entsoeng, hoo e ka bang habeli ho feta 99% e tlase ea baahi ba lefatše.
Batho ba limilione tse likete, ka ho khetheha, ba bone leruo la bona le phatloha ho tloha ka 2020, ba eketsa chelete e ka bang $ 1.7 milione ho chelete ea bona bakeng sa $ 1 ea leruo le fumanoeng ke motho ea tlase ho 90% ea kabo ea chelete ea lefats'e. Ho ea ka Oxfam, leruo la batho ba limilione tse likete li eketsehile ka karolelano ea $ 2.7 bilione ka letsatsi ho tloha 2020.
Ho sa le joalo, basebetsi ba ka bang limilione tse likete tse peli ho pota lefatše ba bone inflation e nyoloha ka lebelo le potlakileng ho feta meputso ea bona, e leng se bakileng phokotso ea 'nete e ekelitseng bofuma, tlala le mathata a mang.
"Le ha batho ba tloaelehileng ba ntse ba itela letsatsi le leng le le leng ka lintho tsa bohlokoa tse kang lijo, ba ruileng haholo ba hlotse le litoro tsa bona tse hlaha," itse Gabriela Bucher, molaoli ea ka sehloohong oa Oxfam International. Lilemong tse peli feela hamorao, lilemo tsena tse leshome li ntse li tsoela pele ho ba tse molemo ka ho fetisisa ho ba limilione tse likete—e leng keketseho e matla ea bo-20 bakeng sa barui ba lefatše.
Tlaleho ea Oxfam e boetse e totobatsa kamoo likhoebo li nkile monyetla oa likoluoa tse kang koluoa ea phepelo e bakiloeng ke seoa le ntoa ea Russia khahlanong le Ukraine ho nyolla litheko tsa bareki lefats'eng ka bophara, e leng ho etsang hore ho be thata le ho feta hore batho ba libilione ba khone ho fumana litlhoko tsa mantlha.
Tlhahlobo e fumana hore bonyane lik'hamphani tse 95 tsa lijo le matla li eketsehile ho feta phaello ea tsona habeli ka 2022, li tlisa phaello ea liranta tse limilione tse likete tse 306 mme li fana ka 84% ea tsona ho beng ba tsona.
"Leloko la borena la Walton, le nang le halofo ea Walmart, le amohetse $ 8.5 bilione selemong se fetileng," ho bolela Oxfam. "Ralibilione oa India Gautam Adani, mong'a likhoebo tse kholo tsa matla, o bone leruo lena le nyoloha ka $42 bilione (46%) ka 2022 feela. Melemo e feteletseng ea likhoebo e tsamaisitse bonyane halofo ea inflation naheng ea Australia, US le UK”
“Lilemo tse mashome a mane tsa ho fokotsa lekhetho bakeng sa barui ba phahameng haholo li bontšitse hore leqhubu le ntseng le phahama ha le phahamise likepe tsohle—empa feela likepe tse khōlōhali.”
Ho loantša ho se lekane ho ntseng ho phahama ho hlahisoang ke phaello e feteletseng ea likhoebo le maruo a sa leka-lekanang a batho ba ruileng haholo-ba e tlatsetsa haholo mathateng a boemo ba leholimo ho feta batho bohle—Oxfam e pheha khang ea hore mebuso lefatšeng ka bophara e lokela ho theha “keketso e hlophisitsoeng le e pharalletseng ea lekhetho” e tobisang batho ba limilione tse likete bao hangata ba lefang litefiso tse tlase tsa lekhetho ka mokhoa o makatsang.
Tlaleho e ncha e fana ka mohlala oa CEO oa Tesla Elon Musk, ea ileng—ho latela Litokomane tsa Internal Revenue Service tse fumanoeng ke ProPublica-li lefile sekhahla sa 'nete sa lekhetho se fetang 3% lipakeng tsa 2014 le 2018.
Ha ho bapisoa, Oxfam e re, “Aber Christine, morekisi oa phofo Uganda, o etsa $80 ka khoeli ’me o lefa lekhetho la 40%.
Tlaleho ea sehlopha sa lithuso e hlakisa hore Musk ha a mong har'a batho ba limilione tse likete ba kotulang leruo le leholo - boholo ba bona. kananelo ea setoko e sa phethahalang— ha u ntse u lefa lekhetho le lenyenyane.
Tlaleho e re: “Motho e mong le e mong oa bilione o hlolehile ho sebetsa leano. “Boteng ba bo-ralibillione ba ntseng ba eketseha le phaello e rekotiloeng, athe batho ba bangata ba tobane le maemo a thata, bofutsana bo ntseng bo eketseha le mathata a bophelo, ke bopaki ba tsamaiso ea moruo e hlolehang ho tlisetsa batho. Ka nako e telele, mebuso, mekhatlo ea machaba ea lichelete le batho ba phahameng ba ’nile ba khelosa lefatše ka pale e iqapetsoeng e mabapi le ho putlama ha moruo, moo lekhetho le tlaase le phaello e phahameng bakeng sa ba ’maloa qetellong li ka re tsoelang molemo kaofela. Ke pale e se nang motheo leha e le ofe oa ’nete.”
Ha ho hlake hore na seboka sa Davos-e laoloa ke batho ka bomong le likhoebo ba ikemiselitseng ho boloka le ho holisa leruo la bona - e tla kenyelletsa puisano ea eng kapa eng e haufi le leano la lekhetho leo Oxfam e le khothaletsang. Haholo-holo, sehlopha se kopa baetsi ba melaoana ho "eketsa ka ho sa feleng lekhetho ho 1% e ruileng ka ho fetisisa ... ho isa bonyane 60% ea moputso oa bona ho tsoa mesebetsing le licheleteng, ka litefiso tse phahameng tsa batho ba limilione tse ngata le ba limilione tse likete."
Oxfam e boetse e khothalletsa mebuso ho “khafisa leruo la barui ba 1% ka litefiso tse phahameng ka ho lekaneng ho fokotsa palo le maruo a batho ba ruileng ka ho fetisisa, le ho aba lisebelisoa tsena bocha. Sena se akarelletsa ho kenya tšebetsong lekhetho la lefa, thepa le mobu, hammoho le lekhetho la matlotlo a mangata.”
Lekhetho ha le boletsoe ho kakaretso ea lihlooho tsa mantlha tsa Foramo ea Moruo oa Lefatše.
Polelong ea hae, Bucher o itse "ho lefisa likhoebo tse ruileng haholo le tse kholo lekhetho ke monyetla oa mathata a teng kajeno."
"Ke nako ea hore re felise tšōmo e bonolo ea hore phokotso ea lekhetho bakeng sa batho ba ruileng ka ho fetisisa e etsa hore leruo la bona le 'theohele' ho batho bohle," ho boletse Bucher. “Lilemo tse mashome a mane tsa ho fokotsa lekhetho bakeng sa barui ba phahameng haholo li bontšitse hore leqhubu le ntseng le phahama ha le phahamise likepe tsohle—empa feela likepe tse khōlōhali.”
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate