Moralo oa phetohelo o ne o sa loka, 'me ho ka etsahala hore ebe o ne o rerile khale. Hugo Chavez, mohatelli oa makomonisi oa fascist oa Venezuela o ne a sitoa ho emela 'nete' me kahoo a hlahloba mecha ea litaba a sa khaotse. Bakeng sa melemo ea hae le ea bahlanka ba hae (le basali ba hae, kaha khabinete ea hae e ne e e-na le basali ba bangata ho feta mmuso ofe kapa ofe o fetileng oa Venezuela), o ile a isa naha lintšing tsa tšenyo ea moruo. Qetellong a tsoela pele ho bolaea ba neng ba mo hanyetsa. E le ho tsosolosa demokrasi, tokoloho, toka le nala naheng ea Venezuela le ho qoba tšollo ea mali e eketsehileng, lekhotla la khoebo, mokhatlo oa mekhatlo ea basebetsi, kereke, mecha ea phatlalatso le tsamaiso ea k'hamphani ea oli ea Venezuela, ka bokhutšoanyane: mekhatlo ea sechaba. 'me sesole se ile sa etsa qeto ea hore ho lekane-hore Chavez o bile le monyetla oa hae le hore teko ea hae ea "phetoho e nang le khotso ea demokrasi ea Bolivia" e ne e tlameha ho fela hang-hang.
Ehlile, ena ke mofuta oa liketsahalo tseo ba boholong hona joale ba li okametseng le ba mecha ea litaba, ba ka ratang hore bohle ba lumele. Joale ho hlile ho etsahetse’ng? Ehlile ha ke tsebe, empa ke tla leka ho emela lintlha joalo ka ha ke li bone.
Pele ho tsohle, sesole se bolela hore lebaka le ka sehloohong la phetohelo ke se etsahetseng kajeno, April 11. “Mokhatlo oa sechaba,” joalokaha bohanyetsi bo ipitsa mona, o ile oa hlophisa boipelaetso bo boholo ba batho ba ka bang 100,000 200,000 ho ea ho XNUMX XNUMX ho ea ho ntlo-kholo ea k'hamphani ea oli ea Venezuela, PDVSA, ho sireletsa tsamaiso ea eona e lelekiloeng. Letsatsi pele ho leeto lena liteishene tsohle tsa poraefete tsa thelevishene li ile tsa phatlalatsa lipapatso tsa pontšo, hoo e ka bang hang ka metsotso e meng le e meng e leshome. E ne e le mohoanto o atlehileng, o nang le khotso, ’me o se na tšitiso ea mofuta leha e le ofe oa ’muso, le hoja mokoloko oo o ne o thibile tsela eohle e sa lefelloeng, e leng mothapo o moholo oa lipalangoang oa Caracas, ka lihora tse ’maloa.
Ho thoe ka nako eo, bahlophisi ba ile ba etsa qeto ea ho khutlisetsa leeto lena ho Miraflores, mohaho oa ofisi ea mopresidente, e le ho tobana le pontšo e tšehetsang 'muso, e ileng ea bitsoa motsotsong oa ho qetela. Batšehetsi ba Chavez ba ka bang 5,000 ba ne ba bokane moo nakong eo baipelaetsi ba khahlanong le 'muso ba fihlang moo. Pakeng tsa lipontšo tsena tse peli ho ne ho e-na le mapolesa a motse, tlas'a taolo ea ramotse oa khanyetso oa Caracas, le Balebeli ba Sechaba, tlas'a taolo ea mopresidente. Mahlakore 'ohle a bolela hore a ne a le moo ka khotso 'me a sa batle ho qholotsa mang kapa mang. Ke ile ka fihla moo hang ha pontšo ea bohanyetsi le Balebeli ba Sechaba ba qala ho loantšana. Ke mang ea qalileng ntoa, eo boholo ba eona e neng e ama majoe le khase e tabolang, ho batla ho le thata ho bolela joalo ka ha ho etsahala hangata maemong a joalo. Nakoana hamorao, lithunya li ile tsa thunngoa har’a matšoele ’me ka bona ka ho hlaka hore ho ne ho e-na le mekha e meraro e amehang ho thunngoeng, mapolesa a motse, batšehetsi ba Chavez, le lithunya tse tsoang mehahong e ka holimo. Hape, ke mang ea thuntseng pele e se e le moferefere 'me mohlomong ha ho khonehe ho rarolla potso. Bonyane batho ba leshome ba ile ba bolaoa 'me ba ka bang 100 ba tsoa likotsi ntoeng ena ea lithunya-hoo e ka bang kaofela e ne e le baipelaetsi.
E 'ngoe ea liteishene tsa Thelevishene e ile ea khona ho etsa filimi e' ngoe ea mahlakore a mararo ntoeng ena 'me ea phatlalatsa litšoantšo khafetsa, ho etsa hore ho shebahale eka ke bona feela ba neng ba thunngoa e ne e le batšehetsi ba Chavez ba tsoang ka har'a pontšo ho batho ba ka nģ'ane ho pono ea khamera. Mecha ea litaba khafetsa e ile ea bontša litšoantšo tsa batšehetsi ba Chavez mme ba fana ka maikutlo a hore ba thunya letšoele le se nang libetsa. Ha ho ntse ho le joalo, 'me mohlomong ha ho mohla ho tla tlalehoa ke mecha ea litaba, boholo ba bafu ke batšehetsi ba Chavez. Hape, joalo ka ha ho ka etsahala hore ebe ha ho mohla ho tla bolelloa, linokoane e ne e le litho tsa mokha oa bohanyetsi o feteletseng, o tsejoang ka hore ke Bandera Roja.
Lintlha tsena tse peli tsa ho qetela, tseo e leng tsa bohlokoa, li ke ke tsa tsejoa hobane ha li lumellane le tšōmo e ncha, e leng hore Chavez o hlometse eaba o laela batšehetsi ba hae ho thunya pontšo ea khanyetso. Mohlomong tlhahisoleseling ea ka e fosahetse, empa se tiileng ke hore mecha ea litaba ea lehae mona e ke ke ea khathatseha ho batlisisa tlhahisoleseling ena. 'Me mecha ea litaba ea machaba e ka 'na ea e-ba feela seo mecha ea litaba ea lehae e se tlalehang (tseo ba seng ba ntse ba li etsa).
Phoso e kholo ka ho fetisisa ea Chavez 'me mohlomong e le eona feela ea letsatsi, e ileng ea fana ka bopaki ba ho qetela bo setseng khanyetso ea hae e neng e hlokahala bakeng sa mangolo a hae a khahlanong le demokrasi, e ne e le ho laela hore ho ntšoe liteishene tsa thelevishene tse ikemetseng. Ba ne ba ntse ba hasa likhohlano thapameng eohle 'me Chavez a pheha khang ea hore liphatlalatso tsena li mpefatsa boemo le hore, ka lebitso la polokeho ea sechaba, li lokela ho koaloa ka nakoana.
Hona joale, "mekhatlo eohle ea sechaba," mecha ea litaba le sesole e re Chavez o tlameha ho tsamaea hobane o ile a fetohela batho ba habo. Ntle le leshano lena ke hore, se ka lebalwang ke lintho tsohle tse finyeletsoeng ke tsamaiso ea Chavez: molaotheo o mocha oa demokrasi o ileng oa roba matla a matla a mekha e 'meli e meholo e neng e se na ts'epo le e nyatsehileng mme e behile Venezuela ka pele-pele mabapi le melao-motheo e tsoelang pele. ; e tsebisitse phetoho ea motheo ea mobu; e tšehetse ka lichelete merero e mengata e tsoelang pele ea ntlafatso ea tikoloho ea sechaba; ho felisa bobolu; e khothalelitse ntlafatso ea thuto e ileng ea ruta bana ba fetang milione e le lekhetlo la pele le matsete a mabeli thutong; e ile ea laola moruo o sa reroang e le ho fokotsa ho se sireletsehe ha mafutsana; e fihlelle theko e lokileng ya oli ka OPEC mme e ekeditseng tjhelete ya mmuso haholo; e ile ea etsa letšolo la machaba khahlanong le neo-liberalism; fokotsa tlhokeho ya mesebetsi ya semmuso ho tloha ho 1% ho ya ho 18%; e hlahisitse lenaneo le leholo la mekitlane e menyenyane bakeng sa mafutsana le basali; e ntjhafaditse tsamaiso ya lekgetho e fokoditseng ho se kwe lekgetho le ho eketsa lekeno la mmuso; e theoletse ho shoa ha masea ho tloha ho 13% ho ea ho 21%; dithuto tse tharo tsa ho bala le ho ngola; e ntlafalitse tsamaiso ea molao, joalo-joalo, joalo-joalo.
Khanyetso ea Chavez, eo haholo-holo e neng e e-na le balebeli ba khale ba Venezuela mecheng ea litaba, mokhatlo oa mekhatlo ea basebetsi, lefapha la khoebo, kereke, le sesole se neng se tloaetse ho itlama, ha ho mohla ba kileng ba tsotella leha e le efe ea likatleho tsena. Ho e-na le hoo, ba ile ba nka monyetla oa puso ea bona ea boralitaba ho fetola maikutlo a sechaba khahlanong le eena 'me ba khona ho fetola molato oa hae o moholo, mokhoa oa hae oa boitaolo le oa ho hlekefetsa, khahlanong le eena. Mekhatlo e tsoelang pele ea sechaba e ile ea khutsisoa kapa ea kenoa ke bademona e le ba chesehelang bolumeli ka mabifi ba Chavez.
Mothating ona, ho ke ke ha khoneha ho tseba hore na ho tla etsahala'ng ka "Phetohelo ea Bolivarian" ea Chavez - hore na e tla lahloa ka ho feletseng le hore na lintho li tla khutlela moetlong oa Venezuela oa lilemo tse 40 oa ho tšehetsa, bobolu le ho hira barui. Seo motho a ka se buang ntle le pelaelo, ke hore ka ho lahla demokrasi ea molao-motheo, ho sa tsotelehe hore na mopresidente ea khethiloeng ha a ratoe hakae ebile ho thoe ha a na thuso hakae, sehlopha se busang sa Venezuela le sesole sa sona se bonts'a hore na ha se ba kholo hakae lipolotiking 'me ba sebetsana le koluoa e kholo moetlong oa lipolotiki Latin America. , joalokaha phetohelo khahlanong le Salvador Allende e ile ea etsa ka 1973. Phetoho ena ea ’muso e bontša hape hore demokrasi Latin America ke taba ea khetho ea sehlopha se busang, eseng taba ea molao.
Haeba United States le mokhatlo oa machaba oa demokrasi ba ka ba sebete ho sebelisa seo ba se rutang, joale ha baa lokela ho amohela puso ena e ncha. Mademokrate ho pota lefatše a lokela ho hatella mebuso ea bona hore e hane ho amoheloa ke sesole se secha sa sesole sa Venezuela kapa mopresidente ofe kapa ofe eo ba ka mo khethang. Ho ea ka Charter of the Organization of American States (OAS), sena se ne se tla bolela ho lelekoa Venezuela OAS, joalokaha ofisiri ea lefapha la mmuso la U.S. e sa tsoa tšosa hore e tla etsa joalo. Ka kopo letsetsa lefapha la mmuso la U.S. kapa lekala la hau la kantle ho naha 'me u ba bolelle hore ba hule manģosa a bona ho tsoa Venezuela.
Gregory Wilpert o lula Caracas, ke setsebi sa mehleng sa US Fulbright naheng ea Venezuela, 'me hajoale o ntse a etsa lipatlisiso tse ikemetseng mabapi le sociology of development. A ka finyelloa ho: [imeile e sirelelitsoe]
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate