House, e nchafatsa haholo karolo ea mmuso thutong.
Ka bobeli ba Democrats
mme Rephabliki e thoholelitse bili eo, e etselitsoeng haholo Texas
litekanyetso tsa ho leka katleho ea seithuti. Mopresidente Bush o boletse joalo
"lintlafatso tsena tsa nalane li tla
ho ntlafatsa likolo tsa rona tsa sechaba ka ho theha tikoloho eo ngoana e mong le e mong a ka e khonang
ithute ka boikarabello ba sebele, ho feto-fetoha ha maemo ho sa tloaelehang bakeng sa linaha le
litereke tsa sekolo, taolo e kholo ea lehae, likhetho tse ngata bakeng sa batsoali le tse ling
chelete bakeng sa se sebetsang. ” Liphetoho tsena, leha ho le joalo, ke tšitiso e kholo
ea mmuso oa kopanelo likolong tsa lehae le taolo ea thuto ea linaha. The
No Child Left Behind Act e laela tlhahlobo ea naha ka bophara mabapi le ho bala le lipalo
selemo se seng le se seng lihlopheng tsa 3-8 mme e bolela ho kenella ha mmuso sekolong leha e le sefe moo
lintlha tsa liteko tsa bana ha li eketsehe selemo le selemo.
Ha a ntse a bili ena
e fana ka tenyetseha e eketsehileng ka tsela eo linaha li sebelisang thuto ea federal ka eona
liranta, boholo ba chelete e tlameletsoe litekong tse laetsoeng le ka mokhoa o tla
nyenyefatsa taolo ea lehae ea thuto ka ho hokahanya lichelete tsa federal le
ntlafatso ea lintlha tsa liteko.
Bili ena e kanna ea
e ngoloe “Ha ho Ngoana ea Tlang a sa Lekoa.” Kholiso e tsoelang pele ea bapartisan ea
teko e le tharollo ea mathata a thuto ha e sa nepahala ho feta
e bile nakong e fetileng. Moputso le kotlo ka liphetho tsa liteko li ile tsa nyatsuoa
qetellong ea lilemo tsa bo-1800. Ts'ebeliso ea hajoale ea litekanyetso tse phahameng, liteko tse laetsoeng ke mmuso ho tsohle empa
Iowa e tlola litekanyetso tsa profeshenale bakeng sa nts'etsopele ea liteko le ts'ebeliso.
Ka mohlala, phahameng
mananeo a liteko tsa stake (a nang le litlamorao tse tebileng ho baithuti, matichere,
likolo, litereke) sebelisa tekanyetso e le 'ngoe e fosahetseng le tekanyo ea moithuti
phihlello, tloaelo e nyatsuoang ka kotloloho ke khoutu ea tlhahlobo ea profeshenale
bahlahisi, baphatlalatsi ba liteko, le bafuputsi ba thuto. Hape, linaha li bile teng
'me joale e tla tlameha ho itokisetsa le ho sebelisa liteko ntle le nako e lekaneng
le ho ela hloko ntshetsopele ea tlhahlobo e nepahetseng le e utloahalang. Mekhoa e meng e mebe
e tla tlala mekhoa e mebe e seng e atile ea ho hlahloba seithuti
katleho le likolo.
Patlisiso e felile
lilemo tse mashome a mabeli tse fetileng e bontša teko e thehiloeng liphetoho tsa thuto u se ke ua lebisa ho
maano le mekhoa e metle ea thuto. Ka sebele, tlhahlobo e joalo hangata e lebisa ho
diphetho tse hlokang toka thutong le diketso tse sa lokang. Tsena li kenyelletsa ho eketseha
litefello tsa ba tlohelang sekolo, matichere le motsamaisi de-professionalization, tahlehelo ea
curricular integrity, eketsehile ho hloka kutlo ho setso, le ho se leka-lekane
kabo ea lisebelisoa tsa thuto mananeong a liteko, eseng ho hira
mesuoe e hloahloa le ho fana ka mananeo a ruisang molemo.
Bahlodi, ka
ho fetisoa ha bili ena, ke babuelli ba ho ruta le ho ithuta ho tloaelehileng,
le likoporasi tse seng kae tse kholo tse rekisang liteko le lithuto tse thehiloeng ho liteko, eseng
bana.
Ha e ntse e le
liqholotso tsa thuto ea sejoale-joale li tebile, ts'ebeliso e bonolo ea
liteko tsa ho etsa liqeto ka bana, matichere le likolo li sitisa seithuti
ho ithuta. Papiso ea likolo le liithuti tse ipapisitseng le lintlha tsa liteko lia khothaletsoa
ho ruta ho fihlela tekong 'me ntle ho pelaelo ho etsa hore matichere le mesuoe e meng e
qhekella, ka ho utloahalang, e le ho etsa hore likolo tsa bona li shebahale hantle litlhahlobong.
Mananeo a tlhahlobo a sekametseng ho otla ha a ntlafatse boleng ba likolo;
fokotsa ho se tšoane ha katleho ea thuto ho latela tekano, morabe, kapa maemo;
kapa ho isa naha pele ho ya ka boitshwaro, kahisano kapa moruo. Rea tšehetsa
boikarabello, empa e se boikarabello bo susumetsoang ke liteko bo hulang matichere le
bana ba kene bobodung ba thuto.
E tebileng ka ho fetisisa
bothata ba tlhahlobo e thehiloeng ho ntlafatso ea thuto ke bonngoe ba eona ba lentsoe, eona
ho phehella hore thuto e hlahlojoe le ho ntlafatsoa ka mokhoa o le mong. Z
E. Wayne Ross le
Sandra Mathison ke baprofesa Kolecheng ea Thuto le Ntšetso-pele ea Batho
Univesithing ea Louisville.