Borithane ho thoe e ntse e atamela Moment oa eona oa Berlusconi. Ke ho re, haeba Rupert Murdoch a ka hapa taolo ea Sky o tla laela halofo ea 'maraka oa thelevishene le likoranta le ho sokela se tsejoang e le khaso ea litšebeletso tsa sechaba. Le hoja mokhosi o lla, ha ho na monyetla oa hore mmuso ofe kapa ofe o ka mo thibela ha lekhotla la hae le ntse le tletse ka bo-ralipolotiki ba mekha eohle.
Bothata ba sena le tse ling tsa Murdoch tse tšosang ke hore, leha motho a ke ke a belaella matla a bona a khoheli, a kheloha tšokelo e sa lemoheng le e bolotsana ho feta ho tlhahisoleseling e tšepahalang. Bakeng sa matla ohle a hae, mecha ea litaba ea Murdoch ha e hlomphehe. Nka lintoa tsa hona joale tsa bokolone. United States, Fox Television ea Murdoch e batla e tšoana le lipopae ka ho futhumala ha eona. Ke lejoe la lebitla la Phato New York Times, “koranta e khōlō ka ho fetisisa lefatšeng”, le tse ling tse kang tse kileng tsa ketekoa Washington Post, tse faneng ka tlhompho ho mashano le likhohlano tsa boitšoaro tsa "ntoa ea tšabo", eo hona joale e leng "ntoa e sa feleng".
Brithani, ba lokolohileng Hlokomelang o entse mosebetsi ona ho etsa maqheka a hlomphehang a Tony Blair Iraq. Habohlokoa le ho feta, ho joalo le ka BBC, eo botumo ba eona e leng matla a eona. Leha moqolotsi e mong oa litaba a leka ho pepesa seo ho thoeng ke dodgy dossier, BBC e ile ea nka boqhetseke ba Blair mme ea bua leshano ho Iraq.
Sena se ile sa hlakisoa lithutong tsa Univesithi ea Cardiff le Media Tenor e thehiloeng Jeremane. Tlaleho ea BBC, ho boletse phuputso ea Cardiff, "e ne e le "kutloelo-bohloko nyeoeng ea mmuso". Ho ea ka Media Tenor, liperesente tse peli feela tsa litaba tsa BBC mabapi le ho aha tlhaselo ena li lumelletse hore mantsoe a khahlanong le ntoa a utluoe. Ha ho bapisoa le marang-rang a mantlha a Amerika, ke CBS feela e neng e tšehetsa ntoa.
Kahoo ha molaoli-kakaretso oa BBC Mark Thompson a sebelisa Mokete oa Thelevishene oa Edinburgh haufinyane ho hlasela Murdoch, boikaketsi ba hae bo ne bo tšoana le boteng. Thompson ke mohlala oa batsamaisi ba nang le chelete ea ho lefa lekhetho, bao karabelo ea lipolotiki e seng e nkile sebaka sa ts'ebeletso ea sechaba. O bile a ipehetse mokhatlong oa hae, mokhoa oa Murdoch, joalo ka "lepheo le letšehali le leholo". O ne a bua ka mehla ea mohlahlami oa pele oa 1960 Hugh Greene, ea lumelletseng tokoloho ea bonono le boralitaba ho palesa BBC. Thompson o fapane le Greene; 'me takatso ea hae ea nakong e fetileng e lumellana le karolo ea sejoale-joale ea khoebo ea BBC, e bonts'itsoeng meputsong e batloang ke ba holimo. Thompson o ile a lefshoa £834,000 selemong se fetileng ho tsoa licheleteng tsa sechaba 'me batsamaisi ba hae ba phahameng ba 50 ba fumana chelete e ngata ho feta tonakholo, hammoho le baqolotsi ba litaba ba ruileng ba kang Jeremy Paxman le Fiona Bruce.
Murdoch le BBC ba arolelana khoebo ena. Ka mohlala, Blair e ne e le ralipolotiki oa bona oa bohlokoa. Pele ho khetho ea hae ka 1997, Blair le mosali oa hae ba ile ba tsamaisoa ke Murdoch ka sefofane sa boemo ba pele ho ea Hayman Island Australia moo a ileng a ema lectern ea Newscorp, 'me ha e le hantle, a tšepisa tsamaiso e mamelang ea Basebetsi. Molaetsa oa hae o ngotsoeng mabapi le beng ba mecha ea litaba le ho theola melaoana e ne e le hore ho tla fumanoa tsela ea hore Murdoch a fihlele bophahamo boo joale bo leng teng.
Blair o ile a amoheloa ke sehlopha se secha sa khoebo sa BBC, se inkang e le ntho e sa reng letho le e se nang maikutlo: baetapele ba tlhaho ho Borithane ea botsamaisi moo sehlopha se sa buuoeng. Ke ba fokolang ba entseng ho hongata ho phatlalatsa "pono" ea Blair ho feta Andrew Marr, eo ka nako eo e neng e le moqolotsi oa litaba ea ka sehloohong 'me kajeno ke lentsoe le hlahang hohle la BBC la Borithane ba maemo a mahareng. Joalo ka ha Murdoch Sun e phatlalalitsoeng ka 1995 e arolelana "litekanyetso tse phahameng tsa boitšoaro" tsa Blair kahoo Marr, ha a ngola Hlokomelang ka 1999, o ile a thoholetsa tonakholo e ncha "sebete se matla sa boitšoaro" le "phapano e hlakileng kelellong ea hae pakeng tsa ho sireletsa matla a hae ka bohlale le ho sebelisa matla a hae ka lepotlapotla molemong oa boitšoaro bo phahameng". Se ileng sa khahla Marr e ne e le "ho hloka khoao" ha Blair hammoho le ho phatloha ha hae Yugoslavia e neng e tla "pholosa bophelo".
Ka Hlakubele 2003, Marr e ne e le mohlophisi oa lipolotiki oa BBC. Ha a eme Downing Street bosiung ba tlhaselo ea "ts'oenyeho le tšabo" ho Iraq, o ile a thabela qoso ea Blair eo, a boletseng, a neng a ts'episitse "ho nka Baghdad ntle le tšollo ea mali, le hore qetellong Ma-Iraqi a tla be a keteka. Mme lintlheng tseo ka bobeli o ipakile a nepile ka ho felletseng” ka lebaka leo “bosiung bona o eme joalo ka monna e moholo”. Ha e le hantle, tlhōlo ea tlōlo ea molao ea Iraq e ile ea senya sechaba, ea bolaea batho ba ka bang milione, ea khanna limilione tse 'nè malapeng a bona, ea silafatsa metse e kang Fallujah e nang le chefo e bakang kankere le ho siea boholo ba bana ba banyenyane ba haelloang ke phepo e nepahetseng naheng e kileng ea hlalosoa ke Unicef. joalo ka "mohlala".
Kahoo ho ne ho loketse hore Blair, ha a ntse a qhekella buka ea hae ea boithati, a khethe Marr bakeng sa "puisano e khethehileng ea TV" ho BBC. Sehlooho sa litaba ka mose ho Ea shebelletseng tlhahlobo ea puisano e baleha tjena, "Bona hore na ke mang ea tšehang la ho qetela." Ka tlas'a sena ho ne ho e-na le setšoantšo sa Blair ea khanyang a arolelana litšeho le Marr.
Puisano ha ea hlahisa phephetso e le 'ngoe e ileng ea emisa Blair lipina tsa hae tsa khale, tse monate. O ile a lumelloa ho bolela hore "ka ho hlakileng le ka mokhoa o hlakileng, lebaka la ho liha [Saddam Hussein] e ne e le ho tlōla ha hae liqeto ka WMD, na?" Che, phoso. Bopaki bo bongata, bonyane bo tummeng hampe Downing Street Memo, bo hlakisa hore Blair o ile a sebelisana ka sekhukhu le George W Bush ho hlasela Iraq. Sena ha sea ka sa boleloa. Ha ho mohla Marr a ileng a re ho eena, "U hlotsoe ho susumetsa Lekhotla la Ts'ireletso la UN hore le tsamaee le tlhaselo eo. Wena le Bush le tsamaile le le bang. Bongata ba lefatše bo ne bo halefile. Na u ne u sa tsebe hore u ne u le mothating oa ho etsa tlōlo ea molao e khōlōhali ea ntoa?”
Sebakeng seo, Blair o ile a sebelisa kopano eo ea pele ho thetsa, hape, le ho khothaletsa tlhaselo ea Iran, e leng khalefo. Phokojoe ea Murdoch e ka be e fapane ka mokhoa feela. Sechaba sa Brithani se lokeloa ke betere.
www.johnpilger.com