“Apara o motala ka Letsatsi la St. Patrick kapa u hatelle.” Seo se akaretsa “kharikhulamo” ea Ma-Irish-Amerika eo ke ithutileng eona ha ke sa le sekolong. E, ke hopola ke ile ka ōma ka hlooho ho seo ho neng ho thoe ke Tlala ea Litapole, empa ho ne ho buuoa ka eona feela.
Ka masoabi, libuka tsa kajeno tsa sekolo se phahameng li tsoela pele ho hlokomoloha tlala, ho sa tsotellehe taba ea hore e ne e ikarabella bakeng sa mahlomola a ke keng a nahanoa le lefu la batho ba fetang milione ba ma-Ireland, le hore e ile ea baka leqhubu le leholo ka ho fetisisa la bajaki ba Ireland historing ea US. Leha e le hore libuka tsa thuto ha li etse boiteko leha e le bofe ba ho thusa liithuti ho amahanya tlala ea sekoboto ea nakong e fetileng le ea kajeno.
Leha ho le joalo ha ho na khaello ea boitsebiso bo ka etsang hore liketsahalo tsena tse hlollang li phele ka tlelaseng. Lihlopheng tsa ka tsa thuto ea kahisano sekolong se phahameng, ke qala ka phetolelo e nyarosang ea Sinead O'Connor ea "Skibbereen," e kenyelletsang temana ena:
… Ho lokile, ke hopola, lerootho leo
Letsatsi la December,
Mong'a ntlo le sheriff ba tla, ho khanna
Re hole kaofela
Ba tjhesa marulelo a ka, ka thohako ya bona
spleen sa Senyesemane
Mme ke lona lebaka le leng le entseng hore ke tlohele kgale
Skibbereen.
Ka lehlakoreng le leng, buka ea nalane ea Holt McDougal ea US The Maamerika a, e fana ka lipolelo tse peli tse bataletseng ho "The Great Potato Famine." Holo ea Prentice Amerika: Litsela Tsa Hona Joale e hloleha ho fana ka qotso e le nngwe ho tloha nakong eo. Temana ena e bitsa tlala eo “koluoa e tšabehang,” joalokaha eka ke tlokotsi ea tlhaho e kang tšisinyeho ea lefatše. Mme serapeng se le seng se nyarosang, sa Houghton Mifflin's Pono e sa Feleng: Histori ea Batho ba Amerika e beha molato “tšenyo ea tlala” feela ka “sesosa,” ’me mantsoe a qotsitsoeng ka nako e tšoanang, ka mokhoa o sa lokelang, a tsoa ho mong’a ntlo, ea hlalosang batho ba setseng e le “masapo a bolailoeng ke tlala le a tšabehang.” Ka mokhoa o ts'oanang, libuka tsa thuto ea sechaba li hloleha ho lumella Maaerishe ho ipuella, ho pheta tšabo ea bona.
Lithuto tsena tse lihlong tsa tsebo ha li amohe baithuti lithuto tse ngata tsa nalane ea Ma-Irish-Amerika feela, li fana ka mohlala oa se fosahetseng ka thuto ea kajeno ea ho itšetleha ka libuka tse hlahisitsoeng ke likhoebo.
Taba ea pele, na ho na le motho ea hlileng a nahanang hore liithuti li tla hopola ntho leha e le efe lirapeng tse sa pheleng le tse sa pheleng tsa libuka? Libuka tsa kajeno tsa thuto ha li na lipale tsa batho ba sebele. Ha re kopane le motho, ha re ithute letho ka bophelo ba mang kapa mang, ha re kopane le ho hloka toka, ha ho khanyetso. Ena ke kharikhulamo e reretsoeng ho jeoa ke bolutu. Joaloka motho ea qetileng lilemo tse ka bang 30 a ruta lithuto tsa sechaba sekolong se phahameng, nka paka hore ho ke ke ha etsahala hore liithuti li batle ho ithuta haholoanyane ka liketsahalo tse se nang tšoantšiso, maikutlo le botho.
Leha e le hore litemana tsena li hlahisa lipotso leha e le life tsa bohlokoa tseo liithuti li ka li nahanang. Ka mohlala, ke habohlokoa hore liithuti li ithute hore ho hlōleha ha lijalo Ireland ho amme feela litapole—nakong ea lilemo tse mpe ka ho fetisisa tsa tlala, tlhahiso e ’ngoe ea lijo e ne e le matla. Michael Pollan o ngotse ho The Botany of Desire, “Ka sebele ea Ireland e bile teko e khōlō ka ho fetisisa e kileng ea etsoa ea temo e le ’ngoe ’me ka sebele e bile bopaki bo kholisang ka ho fetisisa ba booatla ba eona.” Empa haeba feela mofuta ona o le mong oa litapole, Lumper, o ile oa hlōleha, ’me lijalo tse ling tsa atleha, ke hobane’ng ha batho ba ile ba bolaoa ke tlala?
Thomas Gallagher o supa ho Sello sa Paddy, hore nakong ea mariha a pele a tlala, 1846-47, kaha mohlomong baahi ba 400,000 17 ba Ireland ba ne ba bolaoa ke tlala, beng ba matlo ba ile ba romela lijo-thollo tsa boleng bo phahameng ba lik’hilograma tse limilione tse XNUMX, likhomo, likolobe, phofo, mahe le likhoho—lijo tse ka beng li ile tsa thibela lefu leo. Nakong eohle ea tlala, joalokaha Gallagher a bolela, ho ne ho e-na le lijo tse ngata tse hlahisoang Ireland, leha ho le joalo beng ba matlo ba ile ba li romela limmarakeng linaheng tse ling.
Kharikhulamo ea sekolo e ka kopa baithuti ebile e lokela ho kopa baithuti ho nahana ka ho hanyetsana ha tlala har'a nala, ka melao ea boitšoaro ea ho rekisa lijo kantle ho naha har'a tlala. 'Me e lokela ho botsa hore na ke hobane'ng ha mekhoa ena e ntse e tsoela pele ho fihlela mehleng ea rona.
Lilemo tse fetang lekholo le halofo ka mor’a “Litlala tse Khōlō,” re phela le likhohlano tse tšoanang, mohlomong le tse hlakileng haholoanyane. Raj Patel o bula buka ea hae, Ho Koaheloa le ho lapa: Limmaraka, Matla le Ntoa e Patehileng bakeng sa Tsamaiso ea Lefatše ea Lijo: “Kajeno, ha re hlahisa lijo tse ngata ho feta leha e le neng pele, batho ba fetang a le mong ho ba leshome Lefatšeng ba lapile. Tlala ea batho ba limilione tse 800 e etsahala ka nako e tšoanang le ea pele historing: hore ba feta ka palo ea batho ba limillione tse sekete lefatšeng lena ba batenya.”
Buka ea Patel e fana ka tlaleho ea “ho bola ho ka sehloohong tsamaisong ea kajeno ea lijo.” Lena ke leeto la kharikhulano leo baithuti ba rona le bona ba lokelang ho ba ho lona - ho nahanisisa ka mekhoa ea bofuma, matla, le ho se lekane ho tlohang ho 19.th lekholong la lilemo la Ireland ho isa ho 21st lekholong la lilemo la Afrika, India, Appalachia, le Oakland; tse hlahlobang se etsahalang ha lijo le mobu li nkoa e le thepa feela tsamaisong ea lefatše ea phaello.
Empa kajeno bahlahisi ba libuka tsa khoebo ha ba sa thahasella ho fepa thahasello ea liithuti mabapi le ho se lekane hona ho feta kamoo beng ba matlo ba Mabrithani ba neng ba thahasella ho fepa balemi ba Ireland. Nka Pearson, seqhenqha sa lefatše sa khatiso. Sebakeng sa eona sa Marang-rang, mokhatlo o phatlalatsa (ka ho sa hlokahaleng) hore "re lekanya tsoelo-pele ea rona khahlanong le mehato e meraro ea bohlokoa: moputso, chelete le puseletso ho chelete e tsetelitsoeng." 'Muso oa Pearson o ne o e-na le thekiso ea lefats'e ea 2011 e fetang $ 9 limilione tse likete-e leng liranta tse limilione tse robong, joalokaha nka bolella liithuti tsa ka. Batho ba lichaba tse ngata ba kang Pearson ha ba na thahasello ea ho khothaletsa monahano o tebileng ka tsamaiso ea moruo eo sebaka sa eona sa pele sa phaello ba se amohelang ka cheseho.
Joalokaha ho boletsoe, ha ho na lisebelisuoa tsa ho ruta ka tlala ea Ireland tse ka amang hlooho le pelo. Papaling ea tšoantšiso, "Hunger on Trial," eo ke e ngotseng le ho e ruta baithuti ba ka ba Portland, Oregon-e kenyellelitsoeng webosaeteng ea Zinn Education Project - baithuti ba batlisisa hore na ke mang kapa ke eng e ikarabellang bakeng sa tlala. Beng ba matlo ba Brithani, ba neng ba batla rente ho mafutsana a lapileng le ho romela lijalo tse ling tsa lijo linaheng tse ling? 'Muso oa Brithani, o ileng oa lumella lijo tsena ho romeloa linaheng tse ling le ho fana ka thuso e fokolang ho balemi ba Ireland? Kereke ea Chache, e ileng ea hlōleha ho nyatsa beng ba matlo ba baithati kapa ho nka khato molemong oa mafutsana? Sistimi ea kabo, e ileng ea tela balemi ba Ireland molemong oa bokolone le mmaraka oa capitalist?
Tsena ke lipotso tse ruileng le tse tšoenyang tsa boitšoaro. Ke litaba tsa mofuta oo hantle tse etsang hore liithuti li phele le ho li lumella ho bona hore histori hase feela tatellano ea liketsahalo tsa linnete tse shoeleng tse ntseng li tsoela pele ho pholletsa le nako.
Kahoo tsoela pele: E-ba le Guinness, apara botala bo botala, 'me u apare Marena. Empa ha re hlompheng MaIrish ka bohelehele ba rona. A re etse bonnete ba hore likolo tsa rōna li bontša tlhompho e itseng, ka ho ithuta ka matla a sechaba a ileng a lapa le ho fothola Ma-Ireland a fetang milione—le a bolailoeng ke tlala le ho fothola batho kajeno.
Bill Bigelow o rutile lithuto tsa kahisano sekolong se phahameng Portland, Ore lilemo tse ka bang 30. Ke mohlophisi oa kharikhulamo ea Likolo tse Rethinking makasine, motsamaisi-'moho le Morero oa Thuto oa Zinn oa inthaneteng, www.zinnedproject.org, 'me ke mongoli oa Nalane ea Batho bakeng sa Phaposi.
2 Comments
Lelapa leso le ne le tsoa Cork. Baahi ba moo ba ile ba tloha ho 800 ho ea ho 200. nakong ea tlala.
Ke tšepa hore batho ba setšeng sena ba bontša tšehetso bakeng sa batho ba Palestina bao le bona ba utloang bohloko tlas'a leqeba la matla a maholohali.
sengoloa se setle -.
” se neng se ikarabella bakeng sa tlala. Beng ba matlo ba Brithani, ba neng ba batla rente ho mafutsana a lapileng le ho romela lijalo tse ling tsa lijo linaheng tse ling? 'Muso oa Brithani, o ileng oa lumella lijo tsena ho romeloa linaheng tse ling le ho fana ka thuso e fokolang ho balemi ba Ireland? Kereke ea Chache, e ileng ea hlōleha ho nyatsa beng ba matlo ba baithati kapa ho nka khato molemong oa mafutsana? Mokhoa oa ho aba, o ileng oa etsa hore balemi ba Ireland ba se ke ba lumela khopolo ea bokolone le ’maraka oa bokapitale?
- Ho ne ho se na Irish Famine - ke hore, khaello ea lijo . Ho bile joalo ka ha mongoli a fana ka maikutlo a lijo tse ngata -. Sejalo sa litapole se ile sa hlōleha - empa ho ne ho e-na le lijo tse ling tse ngata - empa sena se nkiloe - hangata ka sethunya - ho tsoa ho Maaerishe a lapileng. Kahoo Maaerishe a ile a shoa kapa a falla ka "likepe tsa makese" tse nang le sekhahla sa ho pholoha sa 50% - tsohle e le ho khahlisa Beng ba Matlo a Manyesemane -.
Thuso ea lijo ho la Ireland e ne e fokola kaha e ne e le lipolotiki tse tšoanang UK joalo ka linaha tse ngata tsa bophirima kajeno ke hore Neoliberalism. Haeba Maaerishe a ne a sa khone ho reka lijo - a ke a bolaoe ke tlala .
Hoa makatsa hore ebe Maaerishe a vouta Neoliberal kajeno - khafetsa.
Ha se liithuti tsa US feela tse hlokang ho rutoa. batho ba Ireland ka bobona ba lokela ho ipatlela nalane ea bona .