Matthew Weaver i Guardian raporton Përgjigja e gjuhëtarit në pension të MIT, Noam Chomsky ndaj një sulmi personal të presidentit turk Tajip Erdogan.
Erdogan kritikoi Chomsky-n dhe studiues të tjerë ndërkombëtarë që nënshkruan një peticion kundër hakmarrjes aktuale të qeverisë turke kundër qytetarëve kurdo-turq në juglindje të vendit. Erdogan kërkoi që Chomsky të vinte në Turqinë juglindore për të parë terrorizmin e kryer nga Partia e Punëtorëve të Kurdistanit (PKK) me sytë e tij, duke nënkuptuar se Chomsky dhe nënshkruesit e tjerë të peticionit janë thjesht studiues të kolltukut.
Chomsky u përgjigj përmes një emaili për The Guardian:
“Turqia fajësoi ISIS-in [për sulmin ndaj Stambollit], të cilin Erdogan e ka ndihmuar në shumë mënyra, ndërsa gjithashtu mbështet Frontin al-Nusra, i cili vështirë se është ndryshe. Ai më pas nisi një tirade kundër atyre që dënojnë krimet e tij kundër kurdëve – të cilët janë forca kryesore tokësore që kundërshton ISIS-in si në Siri ashtu edhe në Irak. A ka nevojë për komente të mëtejshme?”
Chomsky thekson se forcat ajrore turke kanë bombarduar kurdët sirianë të YPG-së, të cilët janë të lidhur në distancë me PKK-në. Ata janë postmarksistë me prirje anarkiste – d.m.th., ideologjia e tyre është e afërt me atë të Chomsky-t. Këta kurdë sirianë kanë qenë luftëtarët më efektivë kundër Daesh-it (ISIS, ISIL). Pra, që Turqia të përpiqet të dobësojë kurdët sirianë ndihmon në mënyrë të pashmangshme Daesh-in.
Luftëtarët e PKK-së kanë ndihmuar gjithashtu kundër DEASH-it në Irak. Turqia i ka bombarduar gjithashtu. Por PKK ka vrarë dhjetëra trupa dhe policë turke në Anadollin lindor që kur Erdogan ndërpreu bisedimet e paqes verën e kaluar.
Qeveria e Erdoganit po mbështet Ushtrinë Siriane të Pushtimit, një lëvizje selefiste e rebelëve të mbështetur nga Arabia Saudite kundër qeverisë së Bashar al-Assad në Siri. Një komponent i Ushtrisë së Pushtimit është Fronti Nusra ose Al-Kaeda në Siri. Kështu që Chomsky po i kujton Erdoganit se, në mënyrë të nënkuptuar, qeveria e tij mbështet Al-Kaedën ndërsa bombardon kurdët që janë shpresa më e mirë për një fitore mbi Daesh-in.
Dyshoj nëse qeveria e Erdoganit po e ndihmon Daesh-in. Por është e qartë se armatimet turke dhe amerikane kanë rrjedhur nga grupet "të verifikuara" te Al-Kaeda dhe Daesh. Dhe, nuk ka shumë prova që Erdogan e ka marrë shumë seriozisht Daesh-in – forcat ajrore turke kanë kryer njëqind herë më shumë misione kundër PKK-së sesa kundër Daesh-it.
Mosmarrëveshja filloi kur mbi një mijë akademikë në Turqi dhe jashtë saj nënshkruan një peticion drejtuar Erdoganit dhe kryeministrit të tij, Ahmet Davutoglu, duke thënë se ata nuk do të ishin palë në krimet kryer kundër fshatarëve të pafajshëm kurdo-turq në juglindje të vendit, të cilët po dëmtoheshin dhe madje po vuanin nga uria nga shtetrrethimi arbitrar. Në letër thuhej:
“Ne si akademikë dhe studiues të këtij vendi nuk do të jemi palë në këtë krim!
“Shteti turk ka dënuar në mënyrë efektive qytetarët e tij në Sur, Silvan, Nusaybin, Cizre, Silopi dhe shumë qytete dhe lagje të tjera në provincat kurde me uri përmes përdorimit të tij të shtetrrethimit që kanë vazhduar prej javësh. Ajo i ka sulmuar këto vendbanime me armë dhe pajisje të rënda që do të mobilizoheshin vetëm në kohë lufte. Si rezultat, është shkelur e drejta për jetë, liri dhe siguri, dhe në veçanti ndalimi i torturës dhe keqtrajtimit të mbrojtur nga kushtetuta dhe konventat ndërkombëtare.
Kjo masakër e qëllimshme dhe e planifikuar është në shkelje të rëndë të ligjeve dhe traktateve ndërkombëtare të Turqisë, në të cilat Turqia është palë. Këto veprime janë në kundërshtim të rëndë me të drejtën ndërkombëtare.
Ne kërkojmë që shteti të heqë dorë nga masakra dhe deportimi i qëllimshëm i kurdëve dhe popujve të tjerë në rajon. Kërkojmë gjithashtu që shteti të heqë shtetrrethimin, të ndëshkojë ata që janë përgjegjës për shkeljen e të drejtave të njeriut dhe të dëmshpërblejë qytetarët që kanë pësuar dëme materiale dhe psikologjike. Për këtë qëllim kërkojmë që vëzhguesve të pavarur kombëtarë dhe ndërkombëtarë t'u jepet akses në rajon dhe të lejohen të monitorojnë dhe raportojnë për incidentet.
Ne kërkojmë nga qeveria të përgatisë kushtet për negociata dhe të krijojë një udhërrëfyes që do të çonte në një paqe të qëndrueshme që përfshin kërkesat e lëvizjes politike kurde. Ne kërkojmë përfshirjen e vëzhguesve të pavarur nga shtresa të gjera të shoqërisë në këto negociata. Ne gjithashtu deklarojmë vullnetin tonë për të qenë vullnetarë si vëzhgues. Ne kundërshtojmë shtypjen e çdo lloj opozite.
Ne, si akademikë dhe studiues që punojmë në dhe/ose në Turqi, deklarojmë se nuk do të jemi palë në këtë masakër duke heshtur dhe kërkojmë t'i jepet fund i menjëhershëm dhunës së ushtruar nga shteti. Ne do të vazhdojmë avokimin me partitë politike, parlamentin dhe opinionin publik ndërkombëtar deri në plotësimin e kërkesave tona”.
Shteti turk u përgjigj ashpër, arrestimin e afro dy duzina akademikësh me akuzën e nënshkrimit të peticionit, shumica e të cilëve u lanë të lirë pas marrjes në pyetje. Peticioni nuk mbështet Partinë e Punëtorëve të Kurdistanit (PKK), një organizatë e cilësuar terroriste, por më tepër mbështet të drejtat e njeriut të qytetarëve turq të juglindjes. Por Erdogan dhe partizanët e tij akuzuan kërkuesit për mbështetje të terrorizmit. Është një akuzë qesharake, e ngjashme me taktikat e Partisë Likud të Izraelit, e cila e barazon kundërshtimin ndaj pushtimit dhe shtypjes së palestinezëve me mbështetjen për terrorizmin.
Komiteti për Lirinë Akademike të Shoqatës së Studimeve të Lindjes së Mesme të Amerikës së Veriut i shkroi një letër qeverisë turke duke protestuar për këto lëvizje:
“I nderuari kryeministër Davutoğlu:
Ne shkruajmë në emër të Shoqatës së Studimeve të Lindjes së Mesme (MESA) të Amerikës së Veriut dhe Komitetit të saj për Lirinë Akademike për të shprehur shqetësimin tonë serioz lidhur me raportet se Këshilli i Arsimit të Lartë (Yüksek Öğretim Kurulu, ose YÖK) pati një takim urgjent për të filluar një hetim kundër studiuesve që nënshkruan një peticion për paqe në rajonet kurde të vendit (“Peticion Paqes”). Zyrtarët e YÖK-së thuhet se po e trajtojnë këtë peticion si "propagandë terroriste" pro-PKK-së që bie jashtë mbrojtjeve të lirisë akademike. Më tej, ka raporte se YÖK planifikon të mbledhë rektorët e universiteteve për të ndërmarrë veprime shtesë kundër nënshkruesve në universitetet e tyre. Këto veprime nga YÖK përfaqësojnë një shkelje të lirisë akademike dhe janë në përputhje me përpjekjet më të gjera nga ana e shtetit për të ndëshkuar kritikët e politikave shtetërore.
MESA u themelua në vitin 1966 për të promovuar bursa dhe mësimdhënie në Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut. Organizata e shquar në këtë fushë, Shoqata boton Revistën Ndërkombëtare të Studimeve të Lindjes së Mesme dhe ka rreth 3000 anëtarë në mbarë botën. MESA është e përkushtuar për të garantuar lirinë akademike dhe lirinë e shprehjes, si brenda rajonit ashtu edhe në lidhje me studimin e rajonit në Amerikën e Veriut dhe gjetkë.
Veprimet e qeverisë kundër nënshkruesve të Peticionit të Paqes janë shqetësuese për të paktën tre arsye. Së pari, hetimi i nënshkruesve pasi Presidenti Recep Tayyip Erdoğan kritikoi fushatën në një fjalim publik, duke i quajtur nënshkruesit "tradhtarë", sugjeron se veprimet e YÖK janë të politizuara në mënyrë të papërshtatshme. Siç kemi vënë në dukje në letrën tonë të dërguar më 7 janar 2016, qeveria ka përmirësuar autoritetet rregullatore të YÖK në mënyra që janë armiqësore për autonominë e universitetit. Në këtë mjedis, nuk është e çuditshme që universitetet po marrin masa ndëshkuese në mënyrë proaktive në pritje të veprimeve të qeverisë suaj. Brenda një dite pas fjalimit të Presidentit Erdogan dhe shpalljes së hetimit të YÖK-së, disa universitete nisën masa ndëshkuese ndaj fakultetit të tyre. Asistent Profesor Hülya Doğan në Universitetin Bartın thuhet se është nën hetim nga universiteti i saj për të qenë nënshkruese e peticionit. Po kështu, Universiteti Sivas Cumhuriyet thuhet se ka nisur një hetim kundër profesorit Ali Çeliksöz për nënshkrimin e peticionit. Profesorja e asociuar Latife Akyüz është pezulluar nga administrata e Universitetit Düzce dhe kundër saj është hapur një hetim penal për "propagandë terrorizmi" - të gjitha për nënshkrimin e peticionit. Rektori i Universitetit Abdullah Gül në Kajseri, thuhet se ka kërkuar dorëheqjen e profesorit Bülent Tanju vetëm me arsyetimin se ai është nënshkrues i Peticionit të Paqes. Prokurori vendas në Kayseri, duke marrë parasysh veprimin e rektorit, ka nisur gjithashtu një hetim penal ndaj profesor Tanju sipas neneve 216 dhe 301 të Kodit Penal. Akti i thjeshtë i nënshkrimit të Peticionit të Paqes e ka lënë Profesor Tanju të përballet me akuza të mundshme për "ngjallje të urrejtjes dhe armiqësisë midis popujve" dhe "denigrim të kombit turk" sipas këtyre dispozitave penale. Lektorja Ümran Roda Suvağcı nga Universiteti Hakkari është arrestuar për nënshkrimin e peticionit. Hetime të mëtejshme disiplinore thuhet se janë nisur nga rektorët e katër universiteteve—Universiteti Samsun Ondokuz Mayıs, Universiteti Antalya Akdeniz, Universiteti Abant Izzet Baysal dhe Universiteti i Ankarasë Hacettepe—kundër anëtarëve të fakulteteve të tyre që janë nënshkrues. Shumë universitete të tjera ka të ngjarë të ndjekin shembullin, duke arritur në një valë veprimesh ndëshkuese kundër akademikëve vetëm me arsyetimin se ata kanë kritikuar politikat e qeverisë në provincat juglindore. Në një sistem universitar në të cilin rektorët emërohen nga shteti dhe YÖK është i lirë të fillojë hetime të politizuara ndaj akademikëve, veprimet që po ndërmerren kundër nënshkruesve të Peticionit të Paqes janë një kujtesë e fortë se kufizimet e lirisë akademike janë bërë çështje e politikës shtetërore në Turqia.
Së dyti, në mesin e nënshkruesve të peticionit ka studiues, kërkimet e të cilëve janë mbi kurdët, pakicat e tjera, politikën, historinë dhe fusha të tjera të ngjashme. Domethënë, puna e tyre shkencore lidhet me shqetësimet e ngritura në tekstin e peticionit. Duke e trajtuar Peticionin e Paqes si tradhti dhe duke nisur një hetim ndaj nënshkruesve, qeveria po ndërhyn efektivisht në aftësinë e këtyre akademikëve për të kryer kërkimet e tyre. Presidenti Erdoğan sugjeron që peticioni kërkon që të huajt të ndërhyjnë për të korrigjuar situatën në Turqi. Në fakt, peticioni bëri thirrje për vëzhgues të pavarur kombëtarë dhe ndërkombëtarë për të monitoruar situatën në rajonin kurd. Kjo nuk është një thirrje për ndërhyrje të huaj, por përkundrazi një ftesë për t'u angazhuar në llojin e vëzhgimit të pavarur që është shenjë dalluese e monitorimit të të drejtave të njeriut dhe kërkimit akademik. Hetimi dhe kriminalizimi i një peticioni në të cilin studiuesit bëjnë thirrje për vëzhgues të pavarur për të monitoruar zonat nën rrethim dhe shtetrrethim ku janë raportuar vdekje të civilëve do të thotë të godasësh në zemër të ndërmarrjes akademike - aftësinë për të kryer kërkime të pavarura.
Më në fund, që nga zgjedhjet e përgjithshme në 2011, kjo është letra jonë e njëzetë që i bëjmë thirrje qeverisë tuaj të mbrojë lirinë akademike në Turqi. Fatkeqësisht, më shpesh këto letra kanë identifikuar raste në të cilat anëtarët e qeverisë suaj kanë përdorur autoritetin e tyre për të heshtur kritikët brenda qarqeve akademike turke duke i cilësuar si terroristë ose tradhtarë për përfshirje në kërkime akademike ose për ushtrim të së drejtës së tyre për lirinë e fjalës për të bërë thirrje për paqe. ndryshim politik. Njëlloj, këto raste janë shfaqur shpesh në kontekstin e kryerjes së kërkimeve nga akademikët ose publikimit të gjetjeve kritike për politikat e qeverisë suaj në lidhje me qytetarët kurdë ose rajonet kurde të vendit. Politizimi i kompetencave rregullatore mbi arsimin e lartë për të ndëshkuar mospajtimin dhe për të heshtur kritikët e politikave të qeverisë suaj për çështje të ndryshme, duke përfshirë të drejtat kurde, përfaqëson një shkelje serioze të lirisë akademike, lirisë së fjalës dhe lirisë së tubimit dhe ka hedhur një hije të gjatë mbi kredencialet demokratike të qeverisë suaj.
Si një vend anëtar i Këshillit të Evropës dhe nënshkrues i Konventës Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelore, Turqisë i kërkohet të mbrojë lirinë e mendimit, të shprehjes dhe të tubimit. Turqia është gjithashtu nënshkruese e Deklaratës Universale të të Drejtave të Njeriut, Konventës Ndërkombëtare për të Drejtat Civile dhe Politike dhe Aktit Final të Konferencës për Sigurinë dhe Bashkëpunimin në Evropë (OSBE), të cilat mbrojnë të drejtat për lirinë e shprehjes dhe shoqata, të cilat janë në qendër të lirisë akademike. Këto të drejta janë të parashikuara edhe në nenet 25-27 të Kushtetutës së Turqisë. Ne i bëjmë thirrje qeverisë suaj që të ndërmarrë të gjitha hapat e nevojshëm për të siguruar që këto të drejta të mbrohen.
Ne kërkojmë me respekt që qeveria juaj të ndërmarrë hapa të menjëhershëm për të siguruar që YÖK të heqë dorë nga çdo hetim ose veprim kundër nënshkruesve të Peticionit të Paqes dhe që çdo veprim – duke përfshirë universitetin, YÖK ose hetimet apo akuzat penale – kundër profesorëve Bülent Tanju, Hülya Doğan, Latife Akyüz, Ümran Roda Suvağcı dhe të tjerët të përmbyset. Deri në momentin e shkrimit të këtij shkrimi po dalin raporte për hetime shtesë disiplinore si dhe për një hetim penal të pavarur të nisur nga Prokuroria Publike e Stambollit kundër të gjithë nënshkruesve sipas nenit 301 të Kodit Penal dhe nenit 7 të Ligjit Antiterror që pretendon "propagandë të organizatës terroriste". ; ne kërkojmë me respekt që çdo hetim i tillë të hiqet. Në sfondin e dënimit ndërkombëtar në rritje të erozionit të të drejtave dhe lirive demokratike nën administrimin tuaj, marrja e hapave për të mbrojtur lirinë akademike dhe të drejtën për arsim do të ishte një hap i rëndësishëm për të adresuar shqetësimet për të drejtat e njeriut në Turqi.
Faleminderit për vëmendjen tuaj për këtë çështje. Ne presim përgjigjen tuaj pozitive.
Juaji sinqerisht,
Beth Baron
Kryetar i MESA-s
Profesor i Universitetit të Qytetit të Nju JorkutAmy W. Newhall
Drejtor Ekzekutiv i MESA-s
Profesor i Asociuar, Universiteti i Arizonës”
-
Video e ngjashme e shtuar nga Juan Cole:
ZNetwork financohet vetëm nga bujaria e lexuesve të tij.
dhuroj