Kunobva: Chokwadi
Hurumende dzeIsrael dzakatevedzana dzanga dzichiyedza kwemakore kuti dzisundire maPalestine kubva muGuta Dzvene reJerusarema, uye kutenderera kwazvino Israel kurwisa kuwa maererano nechinangwa ichocho. Asi kuti unzwisise iyo midzi ye kuwedzera kwezvino - uye iyo zvinogoneka kutyisidzira kwehondo yose- mumwe anofanira ongorora iyo U.S.-inotsigirwa, nheyo Mutemo wehurumende yeIsrael we kushandisa nzira dze "kutya nekudzinga" mukuyedza kuwedzera nharaunda nekuuraya uye kutamisa maPalestine, anodaro Noam. Chomsky, mune izvi exclusive interview ye Zvakashata.
Chomsky - a Laureate Purofesa weLinguistics paYunivhesiti yeArizona uye Institute Purofesa Emeritus paMIT - is anozivikanwa pasi rose semumwe wevaongorori vakanyanya hunyanzvi hwekunetsana kweIsrael-Palestine uye Middle East zvematongerwo enyika zvachose, uye is izwi rinotungamira mukurwira kusunungura Palestine. Pakati pevazhinji vake zvinyorwa pamusoro penyaya vari The Fateful Alliance: United States, Israel nePalestine; Gaza muDambudziko: Kufungisisa pamusoro peWaisraelir Against the Palestinians; uye KuPalestine.
CJ Polychroniou: Noam, Ndinoda kutanga nekukukumbira kuti uise muchirevo chekurwisa kweIsrael kurwisa maPalestine al-Aqsa Mosque pakati kuratidzira kwekudzingwa, uyezve kurwisa kwemhepo kuGaza. Chii chitsva, chii chekare, uye kusvika papi iyi yazvino kutenderera kweneo-colonial mhirizhonga yeIsrael ine chekuita nekufamba kwaTrump kweU..S. embassy kuJerusarema?
Noam Chomski: Kune nguva dzose mitsva mitsva, asi mune zvakakosha inyaya yekare, kudzoka shure kwezana remakore, kutora mafomu matsva mushure meIsrael 1967 kukunda uye ari chisarudzo 50 makore apfuura, nemapoka makuru maviri ezvematongerwo enyika, kusarudza kuwedzera pane kuchengeteka uye diplomatic settlement - kutarisira (uye kugamuchira) zvakakosha U.S. zvinhu uye diplomatic tsigira nzira yose.
Nokuti chii chakava chimiro chikuru mubato reZionist, ikoko zvanga zva a wakasimba nguva refu chinangwa. Kuisa zvisina kunaka, chinangwa ndechekubvisa nyika yePalestines uye tsivae navo Vagari vechiJudha vakakanda se ari "varidzi veminda" kudzokera kumusha mushure mezviuru zvemakore zvekutapwa.
Pakutanga, tiye British, panguva iyoyo aitungamirira, aiwanzoona izvi purojekiti sezvakangoita. Lord Balfour, munyori weChirevo chekupa maJuda "imba yenyika" muPalestine, akatapa vevakuru vekuMadokero. kutonga kwetsika zvakanaka by kuzivisa kuti “Zionism, ingava yakanaka kana yakaipa, yakanaka kana yakaipa, yakadzika midzi mutsika dzenguva refu, mune zvinodikanwa zvazvino, mune tariro yeramangwana, yezvinorehwa zvakadzama kupfuura zvishuwo uye kufungira kwe700,000 maArabu zvino anogara munyika iyoyo yekare. ”
Manzwiro acho haana kujaira.
Mitemo yeZionist kubva zvave iine mukana. Kana zvichibvira, hurumende yeIsrael - uye zvechokwadi sangano rose reZionist - rinotora mazano ekutyisidzira uye kudzinga. apo mamiriro ezvinhu haabvumiri izvozvo, inoshandisa zvinyoro zvinoreva. Makore zana apfuura, mudziyo waifanira gadzira chinyararire nharire neruzhowa, uye nokukurumidza zvichadaro shanduka kugadzirisa, chokwadi chiri pasi. Mufananidzi nhasi nyika yeIsrael dzingaling kunyange zvimwe Palestina mhuri kubva kudzimba dzavari vane ave achirarama kwezvizvarwa— aine gesture towards zviri pamutemo kuponesa hana dzevanosekwa muna Israeri se“mweya yakaisvonaka." Ehe saizvozvo, izvo zvakanyanya zvisina musoro manyepo emutemo nekudzinga maPalestine (Mitemo yenyika yeOttoman nezvimwe zvakadaro) ndizvo 100 muzana rusaruraganda. Hapana kufunga kupa MaPalestine kodzero dzekudzokera kudzimba dzavakadzingwa, kunyangwe kodzero kuvaka pamusoro chii chasara kwavari.
Israeri 1967 kukunda akaita kuti zvikwanisike kuwedzera matanho akafanana kune matunhu akakundwa, mune ino kesi in zvakakomba kutyorwa kwemutemo wepasirese, sekuudzwa kwevatungamiriri veIsrael Ipapo nezviremera zvavo zvepamusoro zvemutemo. Zvirongwa zvitsva zvakafambiswa nekuchinja kukuru muU.S.- hukama hweIsrael. Pre-1967 hukama zvanga zvakajairika inodziya asi isina kujeka. mushure hondo vakasvika zvisati zvaitika kureba kwerutsigiro rwenyika yemutengi.
Kukunda kweIsrael chaive chipo chikuru kuU.S. hurumende. Hondo yevamiriri yakanga iri kuitika pakati peIslam yakasimba (yakamira mukati Saudi Arabia) uye nyika yenyika (Nasser's Egypt). Kufanana neBritain pamberi payo, iyo U.S. kutenderwa vanoda radical Islam, izvo zvaionekwa sezvisinganyanyi kutyisidzira US kutonga kweumambo. Israel yakaparadza hurudzi hwemaArabu.
Hungwaru hwemauto eIsrael hwakanga hwatofadza U.S. mauto muna 1948, uye kukunda kwe'67 kwakanyatsojekesa kuti nyika yeIsrael ine mauto inogona kuve rakasimba base yeU.S. simba mudunhu - uyewo kupa masevhisi akakosha echipiri mukutsigira U.S. zvibodzwa zveumambo kupfuura. U.S. hutongi hwedunhu hwakamira pambiru nhatu: Israel, Saudi Arabia, Iran (ipapo pasi peShah). Nehunyanzvi, vese vaive muhondo, asi mukati reality mubatanidzwa waive pedyo zvakanyanya, kunyanya pakati peIsrael ne mhondi Iranian tyranny.
mukati hurongwa uhu hwepasi rose, Israel yaive yakasununguka kutevedzera mitemo ichiripo nhasi, nguva dzose neU.S. tsigiro kunyangwe paine dzimwe nguva kusagutsikana. The Hurumende yeIsrael Pakarepo chinangwa chepolicy ndecheku kuvaka a "Israeri mukuru," INCluding “Jerusarema” rakakura zvikuru kusanganisa misha yechiArab yakapoteredza; mupata waJoridhani, chikamu chikuru cheWest Bank chine zvakawanda zve its ivhu rinorimwa; uye maguta makuru mukati meWest Bank, pamwe chete nemaJuda-chete mapurojekiti ezvivakwa anovabatanidza muIsrael. Iyo purojekiti kupfuuriraes Palestine huwandu hwevanhu, seNablus, kuitira fend off izvo vatungamiriri veIsrael vanotsanangura se kutya “demographic dambudziko": vakawandisa vasiri vaJudha mukati the projected "Democracy Jewish State" of "Greater Israel" - oxymoron yakanyanya kuoma kuita muromo negore roga roga. Palestinas mukati "Israeri mukuru" akavharirwa kune 165 enclaves, akaparadzaniswa kubva kuneir minda neminda yemiorivhi by uto rine utsinye, rinogara richirwiswa nemapoka echiJudha ane chisimba (“pwere dziri pamusoro pezvikomo”) akadzivirirwa neuto reIsrael.
Zvichakadaro Israeri akagara uye annexd iyo Golan Heights mukutyora UN Security Council mirairo (as it akaita muJerusarema). Iyo Gaza horror nyaya yakaoma kurondedzera pano. Zviri imwe yemhosva dzakaipisisa dzemazuva ano, dzakafukidzwa netiweki yehunyengeri uye apologetics nokuda kwehutsinye.
Trump akaenda kupfuura akamutangiras in proidra kusununguka kwemhosva dzeIsrael. Mumwe mupiro mukuru wakanga uri kuronga Zvibvumirano zvaAbrahamu, izvo zvakasimbisa chibvumirano chenguva refu chisingataurikis pakati peIsrael ne akawanda Hudzvinyiriri hwechiArab. Izvozvo zvakazorodza maArab akaganhurirwa kuzvidzora pamusoro pechisimba cheIsrael uye kuwedzera.
The Zvibvumirano zvaive kiyi Chikamu ye Trump geostrategic vision: kuvaka mubatanidzwa wekuita zvehutsinye uye hudzvanyiriri, kumhanya kubva kuWashington, kusanganisira [Jair] Bolsonaro's Brazil, [Narendra] Modi's India, [Viktor] Orban's Hungary, uye pakupedzisira vamwe vakafanana navo. Middle East -North Africa chikamu chakavakirwa pahudzvinyiriri hweEgypt hwaal-Sisi, uye ikozvino pasi peZvibvumirano, wo hudzvanyiriri hwemhuri kubva kuMorocco kuenda kuUAE neBahrain. Israel inopa mhasuru yemauto, neU.S. mumashure mekare.
Zvibvumirano zvaAbrahama zvinozadzikal imwe Trump Chinangwa: kuunza pasi peamburera yeWashington nzvimbo huru dzezviwanikwa dzinodiwa kukurumidza nhangemutange kuenda kunjodzi yezvakatipoteredza, chikonzero icho VaTrump nevamwe vaakabatana navo vakazvipira kwachiri neshungu dzinoshamisa. Izvi zvinosanganisira Morocco, iyo ine hukama hwepedyo hwephosphates inodiwa pakurima kwakasimukira kuri kuparadza ivhu uye kuisa chepfu mumhepo. Kuwedzera Moroccan pedyo-monopoly, Trump zviri pamutemo akazivikanwa uye akasimbisa Morocco ine hutsinye ad kugara zvisiri pamutemo kweWestern Sahara, iyo zvakare ine phosphate deposits.
Zvinofadza kuti kuumbwa kwemubatanidzwa wedzimwe nyika dzine chisimba, kudzvanyirira uye kuita zvinhu pasi rose kwaombererwa zvikuru mumaonero akasiyana.
Parizvino, Biden atora zvirongwa izvi. Akabvisa vasina kusununguka utsinye yeTrumpism, sekubvisa nzira yehupenyu isina kusimba yeGaza nekuti, as Trump akatsanangura, maPalestine akange asina kuonga zvakakwana nekuparadza kwake zvishuwo zvavo. Zvikasadaro ari Trump-Kushner tsotsi kuvaka inoramba yakasimba, kunyangwe dzimwe nyanzvi mudunhu iri dzichifunga kuti zvinogona kuvhiringika nekudzokorora kurwiswa kweIsrael Palestina vanamati vemusikiti weal-Aqsa uye zvimwe zviitwa zvesimba rechisimba reIsrael.
Kugara kweIsrael hakuna pamutemo, saka nei iyo U.S. kuenderera mberi nekupa rubatsiro kuIsrael mukutyora mutemo weU.S. mutemo, uye nei isiri nharaunda inofambira mberi yakatarisana neizvi zvisiri pamutemo?
Israeri anga ari zvakanyanya kukosha mutengi kubvira ari kuratidzira kwesimba rayo remhirizhonga muna 1967. Mutemo hauna chipingamupinyi. U.S. hurumende dzakagara dziine hunhu hweU.S. mutemo, vachiomerera kutsika dzeumambo. Tora izvo zvine nharo huru muenzaniso: The U.S. nezvayakaipiratitution inoti kuti zvibvumirano zvakapinzwa neU.S. hurumende ndivo "mutemo mukuru wenyika." Chibvumirano chikuru chepashure pehondo ndiyo UN Charter, iyo inorambidza "kutyisidzira kana kushandiswa kwesimba" munhau dzepasi rose (w.ith kunze izvo zvisina basa mumamiriro ezvinhu chaiwo). Unogona kufunga nezvemutungamiri wenyika asina kudaro rakaputsika chirongwa ichi che mutemo mukuru wenyika nekusiya? Semuenzaniso, nekuzivisa kuti sarudzo dzese dzakavhurika kana Iran ikasateerera U.S. mirairo - ndoda mienzaniso yemabhuku e "mhosva yepamusoro yenyika" (mutongo weNuremberg) sekupinda kweIraq.
Iyo yakakura yeIsrael nuclear arsenal should, pasi peU.S. mutemo, mutsa mibvunzo yakakomba pamusoro zviri pamutemo yerubatsiro rwemauto nehupfumi kuIsrael. Dambudziko iroro rinokundwa nekusaziva its kurarama, nhema isina kuvanzwa, uye a yakakosha zvikuru, as takakurukura kumwewo. U.S. rubatsiro rwechiuto kuIsraeri wo inotyora Mutemo weLeahy, unorambidza rubatsiro rwechiuto kune zvikamu zvinokanganisa kutyora kodzero dzevanhu.. Mauto eIsrael kupa zvakawanda kandidhetis.
Congresswoman Betty McCollum ane vakatungamira mukuita izvi. Kutakura it mberi inofanira kuva kuzvipira kukuru nokuti avo vane hanya neU.S. support for Mhosva dzinotyisa dzeIsrael pamusoro pePalestine. Kunyange kutyisidzira kuyerera kukuru kweyamuro kunogona kuva netapuro inoshamisa.
ZNetwork inopihwa mari chete kuburikidza nerupo rwevaverengi vayo.
dhoneta