Nekurwiswa kwemauto kuboka rakasimba kwazvo rekupokana kutorwa kweAmerica muIraq kwava kusvika kune imwe mhando yekupedzisira mukati nekutenderedza Imam Ali Mosque muGuta Rekare reNajaf, uko "kunhuwa kwenyama yakatsva kwakazadza mweya neropa. vakasvibisa migwagwa isina vanhu," sekutaura kuri kutaurwa neAgence France Presse, zvinova pachena kwandiri kuti nditendeukire. Webhusaiti yeUnited Nations News Center, uye ona kuti ndeapi mazwi ehungwaru angangove nehutungamiriri hweUN kugovera nenyika panguva ino yedambudziko.
The UN News Center peji rekutanga inogara ichivandudzwa uye ichishanduka, nekuda kwekuchinja kuri kuita masangano akasiyana siyana eUN, matunhu ezvematongerwo enyika, uye zviitiko pasi rose. Kunyange zvakadaro, kusvika pamusha UN News Center peji rekutanga izvozvi, ndiri kuona kuti pane nyaya nhatu dzakachengetwa kusvika panguva ino pazuva ranhasi:
โข Sudan: UN inokumbira mari yekukurumidzira kuzadza kushomeka kukuru kwerubatsiro
โข Nhume yepamusoro yeUN kuIraq inopedza kushanya kwekutanga mushure mehurukuro nehuwandu hwakawanda hwevanhu vakakosha
โข Georgia: UNICEF inomhanyisa vaccine kuvana vakadzingwa kubva kuSouth Ossetia
Asi tisingatauri nezvekudeurwa kweropa kunofambiswa neUS muNajaf. Pane kudaro, munhu anofanirwa kusvetukira kumashure nenguva (uye nepamusoro penyaya gumi nesere dzakasiyana) kuenda kuUN News Center mushumo kubva maawa makumi mana nemasere apfuura: "Nhume yepamusoro yeUN inosangana neMutungamiriri weIraqi zvakare pakurwa kweNajafโ (Aug. 23).
Imomo, tinoverenga:
Mumiriri weUnited Nations muIraq nhasi asangana nemutungamiri wenyika iyi muBaghdad vakazeya nyaya dzehondo dzichiri kuenderera mberi muguta rinoera remaMuslim echiShiite reNajaf.
โฆโฆโฆโฆโฆ
Achibvunzwa kuNew York kana VaQazi vakapa zvakare rubatsiro rweUN kugadzirisa kurwa kuNajaf pakati peUnited States nemauto ehurumende yenguva pfupi kune rimwe divi nemufundisi wechiShiite wechiMuslim, Said Moqtada Al-Sadr, kune rimwe divi, mutauriri wesangano iri, Stephane Dujarric, akaudza vatori venhau kuti. ZvaVaAnnan statement yaAugust 13.
Zvino kutendeuka nzira yese kudzokera kuAugust 13 "Chirevo Chinoenderana neMutauriri weSecretary-General paIraq," tinoverenga:
Secretary-General ari kurwadzikana zvikuru nemhirizhonga yaitika muIraq, zvikuru mamiriro akaita zvinhu muguta dzvene reNajaf. Anonyanya kunetseka nezve mishumo yemamiriro eSaid Moqtada Al-Sadr. Secretary-General anodzokorora chikumbiro chake kune vese vane chekuita kuti varatidze kuzvidzora kwakanyanya mumamiriro ezvinhu akaoma aya. Secretary-General akajekesa maonero avo ekuti chisimba chinofanira kugara chiri chekupedzisira. United Nations yakatsaurirwa kumusimboti wekugadziriswa kwegakava.
Secretary-General anotenda kuti kugadzikana kunofanirwa kutsvakwa kuburikidza nenhaurirano, kuyananiswa uye nenhaurirano kwete mhirizhonga. Secretary-General anoenderera mberi achikoshesa kugadzwa kwekubvumirana kwakakura kwazvo pakati pevaIraqi mukutsigira shanduko yezvematongerwo enyika ine runyararo. Sangano reUnited Nations rinoramba rakazvipira kuita zvese zvinogoneka kubatsira vanhu veIraqi kusvika kumagumo iwayo, uye rakagadzirira kuwedzera basa rayo rekufambisa mukubatsira kugadzirisa dambudziko riripo, kana izvi zvingabatsira.
Secretary-General anotenda kuti tese tinoda kuona Iraq ichive nzanga, zvichibva pakutonga kwemutemo. Kuparadza mauto ose raizova danho rinokosha munzira iyoyo.
Cherechedza kuti izvi zvakanga zvatove 12 mazuva apfuura. Uye kwete chete chirevo ichi chaive chisina kukwana kusvika padanho re nonfeasance zvino-zvinenge 100-nguva yakawanda isina kukwana nhasi, yakapiwa ropa rinotungamirirwa neAmerica muNajaf, uye chii chingangoitika ikoko. Chokwadi. Haisi kana kubva kupasi rimwechete sezviitiko zvakakosha zvemwedzi gumi nesere yapfuura kana zvakadaro. Zvishoma zviitiko zvakakosha muguta reIraq reNajaf mwedzi uno waNyamavhuvhu, 18.
"UN yakakosha-kwete nekuda kwezita rayo, asi nekuti inotamburira, zvisinei nekusakwana, kusvika pachibvumirano chepasi rose pazvinhu zvakakosha zvepasi," Salim Lone, mumwe wenhengo dzakasara dzekubhomba kwaNyamavhuvhu 19, 2003 vachipokana neUN yekutanga. Mission kuIraq iyo yaizotora hupenyu hwaSergio Vieira de Mello pamwe nevamwe makumi maviri nerimwe, yakanyora pamusi wekutanga wezuva iroro. "Vanyanyisi vakaparadza basa reUN vakarova zvakanyanya kuhupfumi hwayo kuMiddle East. Asi zvakanyanya kukuvadzwa kusingaperi kuri kuitwa kune pamutemo kweiyi sangano isingadzokerike nekuda kwekuteerera zvinorairwa neUS. Kana ikaramba ichikotamira kudzvinyiriro, guta rayo richapambwa uye zvisungo zvaro zvichaitwa zvisina huremu kune makuru makuru evanhu. " ("Ndakararama kuti nditaure ngano: Rakanga risiri bhomba regore rapfuura asi mutemo weAmerica wakaparadza tariro yeUN muIraq," The Guardian (UK), Aug. 19, 2004.โKuti uwane kopi, ona pazasi.
Imwe caveat, ndinotya: Yatove kunonoka. Sezvineiwo, mhosva kunonoka.
FYA ("Yezvinyorwa zvako"):
The Guardian (London) - Final Edition
August 19, 2004
CHIKAMU: Guardian Leader Mapeji, Pg. 21
HEADLINE: Comment & Analysis: Ndakararama kuti nditaure nyaya yacho: Rakanga risiri bhomba regore rapfuura asi mutemo weAmerica wakaparadza tariro yeUN muIraq.
PANE: Salim Lone
Kunyangwe bhomba rinotyisa risati rabvarura muzinda wedu weBaghdad musi waNyamavhuvhu 19 2003, richitora hupenyu hwevamwe vangu makumi maviri nevaviri, mishoni yeUN muIraq yakanga yatove mujinga medambudziko guru rairidzwa kunze uko. Irak yakanga yave musimboti wehondo dzeUS pamusoro pehugandanga uye hondo pakati pemagumo emagariro maviri. Kurwiswa kwehugandanga kwakashata gore rapfuura nhasi kwakashamisa hapana anoshandira Sergio Vieira de Mello, mumiriri akakosha wemunyori mukuru weUN. Chokwadi, vakuru veUN muIraq vakasangana mangwanani iwayo kuti vagadzirise hurongwa hwekupokana nekufunga kuri kuwedzera pakati pevaIraqi kuti basa redu raingova mubatanidzwa wekugara kweUS.
MaIraqi haana kuziva kuti chokwadi chaive chakapesana: pakazosvika Nyamavhuvhu, mishoni yeUN yakanga yakura kure kure nemaAmerican. Hukama hwepakutanga hwakaitwa naSergio, mutauriri ane hungwaru hwepasirese mushure mekunetsana, naPaul Bremer, mutungamiriri weUS, hwakanga hwatoparara. Kuonana kwanga kuri kwepakati nekuti Bremer's coalition provisional authority (CPA) yaigona kubata zvakanangana nevaIraqi vayakange yagadza, nerubatsiro rwaSergio, kukanzuru inotonga. Kusagadzikana kwakawanda pamusoro pemaitiro ekuita basa parutivi, Sergio akange atoparadzana naBremer pamusoro penyaya dzakakosha sekuda kwekusimbiswa kwesarudzo kwebumbiro idzva, uye kusungwa uye mamiriro ekuvharirwa kwezviuru zvakasungwa mujeri reAbu Ghraib.
Iyo yakaderera yakauya pakupera kwaChikunguru gore rapfuura, apo, zvinoshamisa, iyo US yakavhara kusikwa kweiyo yakazara mishoni yeUN muIraq. Sergio akatenda kuti chinangwa ichi chaive chakakosha uye aifunga kuti CPA yaitsigirawo. Zviripachena, maBush manejimendi akatsvaga neshungu kuvepo kweUN muIraq yakagarwa sechinhu chiri pamutemo kwete semubatsiri anogona kuyananisira kupera kwekutanga kwebasa, izvo zvataiziva kuti zvakakosha kudzivirira moto mukuru.
Zvisinei, Sergio akanga aramba achingosvina chero mileage yaaigona kubva kune yaakadana kuti "kusanzwisisika kunovaka" kwechisarudzo chinotyisa chekuchengetedza mushure mehondo; imwe yakatumira vashandi veUN muIraqi cauldron isina kuvapa chero mwero mudiki wekuzvimiririra kana chiremera. Hakusi kuwedzeredza kutaura kuti ndicho chisungo ichi chakakonzera kufa kweUN muIraq. Sezvo varamba zvine hushingi kumanikidzwa kweAmerica kubvumidza hondo, nhengo dzedare redziviriro dzakasarudza kuratidza kufarira kune "vakakunda". "Nhanho yakanyanyisa kureba" yaive nzira iyo muIraqi akandiisa kwandiri pazuva rangu rechipiri muBaghdad.
Vakataura kuti kunyangwe avo vakajaira kuita mbiri yakashandiswa nekanzuru yechengetedzo mukuranga maIraqi nekuda kwekupinda muKuwait muna 1990, asi vachibvuma kutora chikamu chezana ramakore rekutora nyika dzemaArabu neIsrael, vakatya kuti zvinogona kuita kuti hondo isina kukonzeresa ive pamutemo. iyo nyika yose yakanga yapikisa nemheremhere. Vazhinji vekuIraqi vakashatirwawo kuti UN haina kusimudza izwi rayo pamusoro pemaitiro ehutsinye ekubata vanhu, vasingazivi kuti tsika uye diplomacy zvakaraira kuti vakuru veUN vataure zvishoma paruzhinji izvo zvinogumbura nyika ine simba pasirese.
Asi pakati paNyamavhuvhu, Sergio asina kugadzikana uye akaora mwoyo akanga atanga kutyora mutemo. Mazuva maviri bhomba risati raitika, akaudza mutori wenhau wekuBrazil kuti vanhu vekuIraq vainzwa kunyadziswa nekutora, vachimubvunza kuti vanhu vekuBrazil vaizonzwa sei kana matangi ekunze achitenderera muRio de Janeiro. Uye pazuva rekubhomba, Sergio aizoburitsa chirevo achishoropodza kuurayiwa nemauto eUS eReuters cameraman Mazen Dana paakatora chiitiko kunze kwejeri reAbu Ghraib. Mashoko iwayo akaponesa upenyu hwangu. Sergio akandikumbira kuti ndiwedzere rumwe ruzivo nezve kumwe kuuraya kusiri pamutemo, izvo zvakaita kuti ndipotsa musangano wa4pm waive chinangwa chekurwisa ikoko. Vatanhatu vevanomwe vatori vechikamu vakaurayiwa, uye wechinomwe akarasikirwa nemakumbo ose uye ruoko.
Nyamavhuvhu 19 2003 inguva yakakosha munhoroondo yeUN, kwete nekuda kwehutsinye husati hwamboitika hwekurwiswa, asi nekuda kwekushaikwa kwekuchema kweIraq, Arab neMuslim pamusoro pehutsinye uhwu. Kunyarara uku kwakafumura kudzika kwechimiro chesangano chakanyura kuMiddle East nekuda kwekutadza kwaro kutakura kana kutoshora kuwandisa kwechiuto kweUS neIsrael marongero mushure me9/11. UN inowanzoonekwa seyakanyanya kuda kuita zvinodiwa neUS, uye dambudziko rayo risingawanzo pamvumo yehondo yeIraq rakakurumidza kukanganwika kana sarudzo dzakazotevera dzakasundira chirongwa cheAmerica muIraq. Chakanyanya kutyisa yaive mvumo yedare redziviriro yechisungo cheSpanish chinoshora Eta nekubhomba kweMadrid apo vazhinji vaifungidzirwa kuti al-Qaida. Uku kushandiswa kwakasimba kwezvinofungidzirwa kuti zvakatsveneswa sarudzo dzedare rekuchengetedza zvakagoneka nekuda kwerutsigiro kubva kuUS, iyo yaida kuchengetedza hurumende yeAznar kubva mukukundwa musarudzo.
Kunyange hazvo mipimo miviri yedare redziviriro pamusoro peMiddle East iri chikonzero chikuru cheruvengo rwemaArabu nemaMuslim, kugona kweAmerica kumanikidza misoro yeUN kuti iite mutsara idambudziko ririkunetsa. Hutongi hweBush hunoenderera mberi nekumanikidza Kofi Annan kuti adzorere UN kuIraq, zvisinei nengozi yemuviri uye kukuvadzwa kwehunhu uko izvi zvinofumura sangano nevashandi varo. VaAnnan vanga vakatsunga pamubvunzo wekuti kuchengetedzeka kunofanirwa kuve chinhu chinodiwa kuti vashandi veUN vadzoke, asi panyaya yekudiwa kwehurumende yenguva ino yakasarudzwa nedemocracy uye, munguva pfupi yapfuura, kuumbwa kwehurumende yenguva pfupi, zvave kuita sekunge UN yakabatikana kumanikidziro eUS zvakare. Kana nyika dzenhengo dzine simba dzikaona zvakakodzera kuti dzipe nguva zhinji kune zvinodiwa neAmerica, hazvishamise kuti munyori mukuru anoona zvakaoma kupikisa US pazvinhu zvavanoona zvakakosha.
Hutongi hweBush hunoisa dzvinyiriro dzisingaperi kune nyika kuti dzitsigire kunyangwe zvisingaite zvehondo yehugandanga, zvisinei nekukuvadzwa kungaitwa nerutsigiro mukugadzikana kwavo. Muenzaniso wakakwana ndewe dhiraivha yekuita kuti mishoni yeUN ishande muIraq pasi pekuchengetedzwa kwemauto kubva kunyika dzeMuslim. Kuvapo kwakadaro kungaunza njodzi huru kune zvese UN uye chero nyika dzinotevedzera, kunyanya Pakistan neSaudi Arabia; asi isimba reUS kuti "kunyengetedza" kwayo kungabudirira. Zvinoita sezvishoma zvakadzidzwa kubva munjodzi yakawira UN gore rapfuura nhasi.
UN yakakosha โ kwete nekuda kwezita rayo, asi nekuti inotamburira, zvisinei nekusakwana, kusvika pachibvumirano chepasi rose pazvinhu zvakakosha zvenyika. Vanyanyisi vakaparadza mishoni yeUN vakarova zvakanyanya hupfumi hwayo kuMiddle East. Asi zvakanyanya kukuvadzwa kusingaperi kuri kuitwa kune pamutemo kweiyi sangano isingadzokerike nekuda kwekuteerera zvinorairwa neUS. Kana ikaramba ichikotamira kudzvinyiriro, guta rayo richapambwa uye zvisungo zvaro zvichaitwa zvisina huremu kune machuru makuru evanhu.
Nyika dziri nhengo nemunyori mukuru vanofanira kuona izvi zvichibvisa chiremera sedambudziko guru rakatarisana nesangano iri. Asi havazokwanisi kuita nhanho inobudirira kunze kwekunge iyo US pachayo yaziva kuti inoda, mukufarira kwayo, kuratidza ruremekedzo rukuru kune UN, iyo inogona kudzidza kubva mairi kutsanangura uye kutevera zvido zvayo zvine hungwaru.
Salim Lone aive director wezvekufambiswa kwemashoko kumusangano weUN muIraq inotungamirwa namushakabvu Sergio Vieira de Mello.
ZNetwork inopihwa mari chete kuburikidza nerupo rwevaverengi vayo.
dhoneta