Nir Rosen, tusitala o le In the Belly of the Green Bird: The Triumph of the Martyrs in Iraq, ua silia ma le lua tausaga i Iraki e lipotia ai le galuega a Amerika, le sootaga i le va o tagata Amerika ma Iraqis, o le atinaʻeina o lotu ma faaupufai a Iraqi. fa'agaioiga, va'aiga fa'ale-aganu'u ma fa'alapotopotoga, ma le taua a Iraqi. O ana lipoti ma suʻesuʻega na taulaʻi atu foi i le amataga ma le atinaʻeina o le tetee a Islamist, osofaʻiga, ma faʻalapotopotoga faatupu faalavelave. Na ia lipotia foi mai Somalia, lea na ia suʻesuʻeina ai faiga faʻa-Islam; Jordan, lea na ia suʻesuʻeina ai le amataga ma le lumanaʻi o le Zarqawi movement; ma Pakisitana, lea na ia suʻesuʻeina ai le madrassas ma le lagolagoina o Taliban.
O galue le "faʻateleina" e pei ona fai mai ai Bush pe o le faʻafuaseʻi o le faʻafefe i le vevesi ona o isi mea e pei o suiga o tagata i Baghdad?
Nir Rosen: Ou te manatu e oʻo lava i le taʻua o se siʻitia e faʻaseseina. E vave tele le oso; na alu ai ni masina. Sa sili atu ona pei o se tafe. Ua tau le faateleina e le US le numera o fitafita. O le tele lava na o le faʻamalosia o fitafita Amerika e nonofo umi. I le taimi lava e tasi, na faaluaina e le US o latou fili ona, i le taimi nei, latou te le na o le tau o le au Sunni ae o le Shiite Mahdi foi. Leai, ou te manatu e le aoga le oso. I le faʻamoemoe, o le vevesi o loʻo i lalo i Baghdad, ae e mafua ona o le le manuia o le US e faʻavae le puipuiga. E le o se manuia lena.
E mautinoa, e toʻaitiiti tagata e fasiotia ae e mafua ona e toʻaitiiti tagata e fasioti.
O le vevesi i Iraq e le o se valea pe valea, sa talafeagai ma teleological. Sa taumafai fitafita Shiite e aveese Sunni mai Baghdad ma isi vaega o le atunuu, ae o le au Sunni sa taumafai e aveese tagata Shii, Kurds ma Kerisiano mai o latou nofoaga. O se manuia tele lea. O lea e i ai le faitau miliona o tagata sulufai ma le faitau miliona o isi tagata ua faimalaga i totonu, ae le o le taʻua o le faitau selau o afe ua maliliu. E itiiti lava tagata e fasioti.
E le gata i lea, ua faʻamalosia e le militeri a latou pulega i nisi o eria. E leʻi manatu le US o le a faʻatonu e Muqtada al Sadr lana Mahdi Army e taofi galuega (faʻasaga i le Sunnis, faʻatauvaʻa Shii ma Amerika) ina ia mafai ai ona ia faʻatonuina lona fale ma aveese fitafita le pulea. Ma, e leʻi faʻamoemoe le US o le a iloa e Sunnis ua latou faiaina le taua a le malo ina ia mafai ai ona latou galulue ma Amerika e sauniuni mo le isi taua. Ae sili atu le taua, o sauaga e fesuisuiai i le taimi o se taua faalemalo, o lea e taumafai ai tagata e faatumauina le tele o tulaga masani io latou olaga pe a mafai. E tutusa lava i Sarajevo, Beirut poʻo Baghdad - e faaipoipo tagata, pati, alu i le aʻoga pe a mafai - ma lalafi i le fale pe misa pe a tatau.
O le euphoria tatou te vaʻaia i le aufaasālalau a Amerika e faamanatu mai ai ia te aʻu isi mea taua na oʻo mai ma alu aʻo tumau pea le tulaga lautele i Iraq. O lea ua le toe i ai Iraq. O le mea sili lena e tatau ona manatua. E leai se Iraq. E leai se malo o Iraqi ma e leai se tasi o mafuaʻaga autu o le vevesi ua faʻatalanoaina, e pei o le tuʻufaʻatasia o faʻamoemoega o vaega tauva ma nuʻu i Iraq.
E foliga mai tatou te vaʻai i se "Vaega 2" i le taua a Iraq? I se isi faaupuga, o le a tatou vaʻai i le Shia e iu lava ina liliu atu a latou fana i 'au a le US pe a latou mautinoa ua faatoilaloina le tetee a le Baʻathist ma ua leai se avanoa e toe maua ai le malosi?
O fitafita Shiite o loʻo tau ma tagata Amerika talu mai le 2004 ae o loʻo i ai se faʻatupulaia tumau i le lua tausaga talu ai. E le na'o le mea na va'aia e tagata Amerika o le 'autau a Mahdi o se tasi o fa'alavelave autu i le fa'ataunu'uina o a latou fa'amoemoega i Iraq, ae fa'apea fo'i ona o le au Shii a Iraki - ae maise le 'au Mahdi - e matua'i masalosalo i fa'amoemoega a Amerika. Latou te vaʻaia Amerika o le faʻalavelave autu i le ausiaina o latou sini i Iraq. Talu mai le taimi na avea ai Zalmay Khalilzad ma amepasa, ua popole le au Shiite a Iraq ina neʻi liliu atu Amerika ia i latou ma lafo atu lo latou lagolago i tua o le Sunnis. E faigofie ona malamalama ona o le faʻatonuga a Khalilzad o le faʻauluina lea o le au Sunnis mo le palota faʻavae. O Khalilzad foi o se Sunni lava ia.
Ae, ioe, e tali ai lau fesili; e mafai ona tatou vaʻaia se "Vaega 2" pe a taumafai tagata Amerika e nonofo i Iraq mo se taimi umi pe, ioe, pe a osofaʻia e le US Iran. Ona e vaaia lea o le tele o osofaiga a le au Shiite i Amerika.
E faitau selau saienitisi Iraqi, polofesa, tagata atamamai ma isi tagata tomai faapitoa ua maliliu i le taimi o le taua. E le gata i lea, e foliga mai o loʻo i ai se fuafuaga e faʻatatau i ata faʻaleaganuʻu a Iraq - falemataʻaga, maafaamanatu, faletapuai, maota ma isi. Pe e te manatu sa i ai se taumafaiga ma le loto i ai e faʻaumatia faʻailoga o le faasinomaga Iraqi - e solo le paʻu mama - ina ia le e mafai ona toe fausia le sosaiete e tusa ai ma se neoliberal, "maketi saoloto" faataitaiga?
O le mafuaaga autu ua matua leaga ai mea i Iraq ona e leai se fuafuaga mo se mea; lelei pe leaga. O le gaoi e le o se faiga faʻavae a Amerika. Sa na o le le agavaa. O le faʻaumatiaina o faʻaleaganuʻu a Iraq o le le agavaa, faʻapea foi - faʻapea foʻi ma le valea, valea ma le faʻatamala solitulafono. Ou te le talitonu sa i ai moni lava se loto leaga i faiga faavae a Amerika; e tusa lava po o le a le leaga e ono faia e le 'au i luga o le eleele. O le faʻaumatiaga o le tele o Iraq o le taunuuga lea o le au faʻa-Islam ma le faʻaupuga - o le Sunni ma le Shiite - o loʻo taumafai e tafiesea faʻailoga inosia. E leʻi lava le iloa e tagata Amerika e uiga ia Iraq e faʻatino ma le loto i ai sea fuafuaga tusa lava pe i ai. Ma, ou te le manatu na tupu.
E seasea taʻua e le aufaasālalau le 4 miliona tagata sulufaʻi na faia e le taua a Iraq. O le a sou manatu o le a le aafiaga umi o lenei faalavelave alofa?
O tagata Iraqi sili ona popoto - o tagata sili ona aʻoaʻoina, o tagata tomai faapitoa, o vasega ogatotonu ma luga - ua o ese uma pe fasiotia. O lea ua faaleagaina le sosaiete. O lea e leai se faʻamoemoe mo se Iraq e le o se lotu i le taimi nei. Ua faasolo ina matitiva ma sili atu le ita o tagata sulufai. E le mafai ona a'oga a latou fanau ma e utiuti a latou punaoa. Va'ai i le fa'alavelave a tagata sulufa'i Palesitina. I le 1948 e tusa ma le 800,000 Palestinians na tuliesea mai o latou fale ma tuliesea i Lepanona, Suria, Jordan ma isi nofoaga i Sasaʻe Tutotonu. I le aluga o taimi, sa latou faʻapolokiki, faʻamalosi ma faʻamilitia. O militia na latou faia e faasaolotoina ai lo latou atunuu na faaseseina e malo i le itulagi ma oo ina aafia i feteenaiga faaitulagi, feteenaiga i totonu ma, faanoanoaga, feteenaiga o le tasi ma le isi. Na fasiotia i latou i Lepanona ma Ioritana. Ma, sa fesoasoani i le le mautu i na atunuu.
O lea ua i ai au tolauapiga i Lepanona o loʻo faia ni jihadists e o atu e tau i Iraq poʻo e tau ma le Lebanese Army. Ma o nei mea uma mai le faitau aofaʻi e naʻo le 800,000 o le tele o nuʻu i tua, faʻalelotu-tutusa (Sunni) sulufaʻi. I le taimi nei, e 2 miliona Iraqi sulufaʻi i Suria, miliona i Jordan ma le tele o isi vaega o Sasaʻe Tutotonu. O le Sunnis ma le Shiites ua uma ona i ai sootaga ma militia. E masani ona sili atu lo latou aʻoaʻoina, i le taulaga, ma ua faʻaputuina ni tamaoaiga faaletino. O nei tagata sulufa'i ua fa'atupula'ia fa'alotu ma o lo'o nonofo nei i atunu'u o lo'o i ai se paleni fa'alelotu ma'ale'ale ma pulega fa'aletonu. O le toʻatele o tagata sulufaʻi atonu o le a fesoʻotaʻi ma vaega faʻa-Islam ma faʻafefe ai pulega a Suria ma Jordan. E fa'apea fo'i latou te fa'atupu vevesi i totonu o Lepanona. E tatau foʻi ona feagai i latou ma sauāga e sili atu ona ua latou “faia lo latou taliaina” ma faatigā i punaʻoa a le atunuu. Atonu o le a avea i latou ma fitafita ma taumafai e toe foʻi i le fale pe taumafai e faʻatoʻilalo pulega i le itulagi. O le a suia tuaoi ma o le a pa'u malo. O le a tula'i mai se tupulaga fou o tagata tau ma o le a tele osofa'iga i tagata Amerika.
Ua e fa'atusaina Iraq i Mogadishu. E mafai ona e fa'amatala auiliili?
E leai se malo o Somalia talu mai le 1991. Ua faalua ona ou alu i Mogadishu. E pulea e ta'ita'i o lo'o pulea o latou lava malo. O i latou e iai tupe e mafai ona ola lelei. O le tulaga lena ua i ai i Iraq i le taimi nei, o se vaega o aai-setete tutoʻatasi o loʻo pulea e militia eseese e aofia ai le militeri Amerika ma Peretania. Ioe, e le taua tele Somalia i tua atu o le Horn o Aferika. E tuaoi ma le sami, Kenya ma Etiopia. E leai se avanoa o le taua i Somalia e sosolo atu i se taua faʻaitulagi. E sili atu le matautia o Iraq i lena itu.
O le fa'amuta vave o 'au uma a Amerika o le filifiliga sili lea mo Iraq?
E le afaina pe nonofo Amerika pe o ese. E leai ni filifiliga lelei mo Iraq; leai ni fofo. O le mea sili e mafai ona tatou faʻamoemoe i ai o le le sosolo le feeseeseaiga. O le mea sili e mafai ona tatou fai atu e uiga i le galuega a Amerika e mafai ona faʻamaluluina le suiga mo le faʻaumatiaga mulimuli o Iraq i ni vaega laiti. I ni nai tausaga talu ai, na ou fai atu ai e tatau i tagata Amerika ona o ese e taofia se taua faalemalo ma ia faatagaina le au tetee (Sunni) e auai i le malo pe a uma le galuega. Ua liliu mai, sa ou sa'o; ae, e mautinoa lava, ua tuai tele nei. O le taua a le malo ua uma ona tau ma manumalo i le tele o nofoaga, aemaise lava e le au Shiite militia. O Amerika o loʻo nofoia pea, o lona uiga e tatau ona latou faʻaauau pea ona taofiofia tagata e leʻi manaʻo ia i latou i le mea muamua. Ae, afai e te fesili atu i se Sunni i Baghdad i aso nei pe o le a le mea e tupu pe afai e piki ma o ese tagata Amerika, atonu o le a ia fai atu ia te oe o le a fasiotia tagata Sunni o totoe. O lea, e leai se "tali sa'o" i lau fesili e uiga i le vave faaui i tua.
O Novema o le 3 tausaga o le osofaʻiga a le US i Falluja. E mafai ona e faʻamatalaina le mea na tupu i Falluja ma le uiga o Iraqis ma tagata i Sasaʻe Tutotonu?
O Falluja o se taulaga mativa tau pisinisi na iloa mo lona kabob lea na taofi e Iraqis e agai atu i tafaoga i le vaituloto o Habbaniya. E leai ni osofaiga i tagata Amerika mai Falluja i le taimi o le taua-vaega o osofaiga a le US. Ina ua paʻu le pulega a Saddam, na amata ona faʻatautaia e le au Fallujans a latou lava mataupu seia oʻo ina taunuu mai Amerika. Na vaʻaia e taʻitaʻiʻau a le US le Sunnis o ni "tagata leaga", o lea na latou faia ai ma le sauā. I le taimi muamua, na le amanaʻia e le au Fallujans faiga leaga ona o taʻitaʻi taʻitaʻi o ituaiga e manaʻo e tuʻuina atu i tagata Amerika se avanoa.
Ona i ai lea o se mea na tupu, ia Aperila 2003, lea na fana ai e fitafita Amerika se osofaiga filemu ma fasiotia ai le silia ma le sefulu ma le lua o tagata lautele e le o iai ni auupega. O lenei, e sili atu nai lo se isi lava mea, na faʻasalaina tagata ma liliu atu i latou e faasaga i Amerika. I le tautotogo o le 2004, e toafa (Blackwater) Amerika konekarate puipuiga na fasiotia i Falluja. Sa susunuina o latou tino ma tavaevae e se motu o tagata feita. O se taufaaleaga i le faamaualuga o Amerika. I le taui ma sui, na faia ai e le militeri se osofaʻiga tele lea na faʻaumatia ai le tele o le taulaga ma fasiotia ai le faitau selau o tagata lautele. Na fa'amaonia e le US le osofa'iga e ala i le fai mai o se osofa'iga i tagata tau mai fafo lea (na latou fai mai) o lo'o lalafi i totonu o 'olo fa'alavelave. O le mea moni, sa tau lava ina tauivi tagata o le aai e puipuia o latou fale, lo latou aai, lo latou atunuu ma la latou tapuaiga faasaga i se tagata ese. O nisi o fitafita Shiite na tau moni lava ma le Sunnis o se faailoga o le lotogatasi.
I le faaiuga o le 2004, na faʻaumatia atoa e tagata Amerika Falluja ma faʻamalosia le fiasefulu afe o Sunnis e sulufaʻi i sisifo o Baghdad. O le taimi tonu lea na amata ai le feteenaiga a le au Sunnis ma Shiites. O le taua i le va o vaega e lua na faateteleina i taua faalemalo. Falluja ua avea nei ma faailoga i le lalolagi Mosalemi o le faatupulaia o teteega i sauaga a Amerika.
O lo’o fa’aauau pea le vevesi fa’apolokiki i Lepanona e ui lava ua silia ma le tausaga talu ona uma le taua ma Isaraelu. Ua faateteleina le vevesi ona o le faigapalota a le peresetene o loo loma o loo mataituina lelei e Farani, Isaraelu ma Amerika. E te va'ai i le matafaioi a Hizballah i faiga fa'apolokiki o se mea e fa'aleleia pe fa'aleagaina? O Hizballah moni lava o se "faalapotopotoga faatupu faalavelave" e pei ona fai mai ai le pulega a Bush po o se militia tetee talafeagai e talafeagai mo le taofia o osofaiga a Isaraelu i le lumanai?
O Hizballah e le o se faalapotopotoga faatupu faalavelave. Ose ta'uta'ua lautele ma fa'atulafonoina faiga fa'apolokiki ma tete'e. Ua puipuia ai le pule a Lepanona ma tetee i fuafuaga a Amerika ma Isaraelu mo se Sasa'e Tutotonu Fou. O lo'o iai fo'i i totonu o faiga fa'apolokiki fa'atemokalasi a Lepanona ma o se tasi o vaega to'alaiti o lo'o iai se fe'au o le fa'amasinoga fa'aagafesootai ma le fa'atupu malo. O le Bush Administration o loʻo taʻu atu i ana sui i le malo o Lepanona e aua le faʻafefe i le filifilia o le isi peresitene. O le mea lea o loʻo tuleia ai Lepanona i se isi taua faʻale-malo, lea e foliga mai o le fuafuaga. Na amata foi e le US taua i totonu o Iraq, Gaza ma Somalia.
O le tulaga alofa i Somalia o loʻo faʻasolosolo le leaga. Ua lipotia mai e le UN e tusa ma le 500,000 Somalis ua sosola ese mai Mogadishu ma o loʻo nonofo i faleie faʻafuaseʻi e leai ni meaʻai ma vai. O le tetee - lagolagoina e le malo muamua - le Islamic Courts Union - o loʻo maua le malosi ma taua na tupu i le 70 pasene o pitonuʻu i Mogadishu. Aisea e lagolagoina ai e le US le osofaʻiga a le autau a Etiopia? O feagai nei Somalia ma se isi taua i le tele o tausaga pe o iai se faʻamoemoe e mafai e vaega taua ona foia o latou feeseeseaiga?
I le mavae ai o le sefulu ma le afa tausaga e aunoa ma se malo ma le taua e le gata a vaega o le aiga; na filifili taitai o aiga e faatuina le Faamasinoga Isalama (Somalis e feololo Shaafi Mosalemi) e leoleo o latou lava tagata ma puipuia a latou alii faaosofia feeseeseaiga fou. O Islama na o le pau lea o le malosi malosi e tuufaatasia ai le au Somali; ma sa aoga. E naʻo le afa-taseni pe sili atu Al Qaida masalomia oe na - i se tasi taimi poʻo se isi - ulufale pe alu ese mai Somalia. Ae o le Islamic Courts e le o se faalapotopotoga al Qaida. Ae ui i lea, o faiga faavae a Amerika i le lalolagi Mosalemi o loʻo faʻavae i luga o le "Taua i le Mataʻutia", o lea o loʻo i ai se taumafaiga e faʻaleagaina soʻo se faʻataʻitaʻiga faʻa-Islam, pe o Hamas i Kasa, poʻo Hizballah i Lepanona.
Na lagolagoina e le US ta'ita'i tau a Somali ma faia se fa'apotopotoga fa'asagatau-fa'atupu fa'atupu fa'alavelave lea na va'aia e Somalis e tetee i le-Islamic. O le Islamic Court militias na faʻatulagaina se osofaʻiga lauiloa na faʻaumatia ai taʻitaʻi taua ma toe faʻaleleia le filemu ma le mautu i le tele o Somalia mo le taimi muamua i le silia ma le sefulu tausaga. Na toe saogalemu auala, ma toe foʻi atu ai le aufaipisinisi Somalia na faaaunuua e fesoasoani i le toe fausia. Sa ou i ai iina i lea taimi. E le taliaina e tagata Amerika ma Etiopia le faatulagaga fou. E va'aia e le pulega a Bush al Qaeda i soo se mea. O lea, na latou aufaatasi ai ma tagata Aitiope ona o sui o Aitiope na faatoilaloina i Mogadishu ma ona ua latou lagona le taufaamatau i le nationalism Somali. Faatasi ai ma le fesoasoani a le US, na faʻaumatia ai e le 'autau a Etiopia le Faamasinoga a Islama ma faʻasalaina le faitau aofaʻi i le faagasologa. Ole taimi nei ua sili atu le vevesi o Somalia nai lo se isi lava taimi ma ua amata ona tulaʻi mai vaega faʻa-jihadi i le mea e leʻi iai muamua.
O le taua a Amerika i Afghanistan e le o manuia. O nu'u i tua e pulea e ta'ita'i taua, o lo'o fa'aolaola le fefa'ataua'iga o fualaau fa'asaina, ma o le tagata Amerika i Kabul, Hamid Karzai, e itiiti sona malosi i tua atu o le laumua. Ua toe faʻapotopotoina le Taliban ma o loʻo puʻeina faʻatagata ma lea aai i le itu i saute. O la latou faavae lagolago, i totonu o Pashtuns le fiafia, o loʻo faʻaauau pea ona tupu. O le a le taua o le US e manuia i Afghanistan? Mata o le toilalo e lamatia ai le lumanaʻi o NATO poʻo le Transatlantic Alliance?
E ui ina faia'ina le US i Afghanistan, ae o le mea e sili ona taua o Pakistan. O le mea tonu lena o loʻo i ai Taliban ma al Qaeda. Leai, ou te le o fai atu e tatau i le US ona ave le taua i Pakistan. Ua lava mea leaga na faia e le US. Ae afai lava e sauaina ma faaesea e Amerika tagata Mosalemi, o le a faaauau pea ona latou tau i tua.
O le Gaza Strip sa i lalo o faasalaga a Isaraelu mo le silia ma le tausaga. E ui lava i le ogaoga o togafitiga - o le leai o ni meaʻai, vai ma sapalai faafomaʻi (faʻapea foʻi ma le faʻateleina o le leai o ni galuega ma osofaʻiga faʻafuaseʻi i nofoaga faʻapitoa) - e leai se tauimasui o le pule i le ola i tagata lautele o Isaraelu poʻo fitafita IDF. E le o se faamaoniga ea lea o le naunau tele o Hamas i le lafoaia o le tauiviga faaauupegaina ae auai i faiga faaupufai? E tatau ona feutagai saʻo Isaraelu ma le Hamas "filifilia faatemokarasi" pe faʻaauau lana fuafuaga o loʻo iai nei o le faʻaputuina o Mahmoud Abbas ma le PA?
Na manumalo Hamas i faiga palota faatemokalasi lea na lauiloa lautele e saoloto ma saʻo; o lona uiga, e saoloto ma tutusa e pei ona e faʻamoemoeina pe a lagolagoina e Isaraelu ma Amerika le tasi itu aʻo taumafai e fusifusia le isi. E le'i talia lava e Isaraelu ma Amerika le i'uga o le palota. E mafua ona e mumusu Hamas e faʻavaivai. E le gata i lea, o Hamas o se vaega o le Usoga Muslim lea o loʻo galulue i Aikupito ma Ioritana ma o na atunuu uma e fefefe i se faʻataʻitaʻiga o se uso Mosalemi i le malo, ma latou fefefe i se faʻataʻitaʻiga o se gaioiga e tetee atu i tagata Amerika ma Isaraelu, o lea na latou lagolagoina ai Fatah. . E fefefe tagata uma o nei vaega faʻa-Islam o le a avea ma faʻataʻitaʻiga manuia o le tetee atu i le malo ma le pule a Amerika. O taʻitaʻi faʻaitulagi e sili ona fefefe i nei vaega, o lea latou te galulue ai ma Amerika e faʻatumauina le faʻamalosia o latou fili faʻapolokiki. Mahmoud Abbas 'Fatah e galulue faatasi ma le US ma Isaraelu e faʻaleagaina Hamas ma faʻamalosia le malo e paʻu. E ui lava ua latou toilalo i le taimi nei; o lo'o lagolagoina pea e le US ma Isaraelu ia kegi a Fatah lea na taumafai e fa'ato'ilaloina Hamas. Na toe foʻi le fuafuaga, ma na mafai ai e le au fana a Hamas ona tuliesea Fatah mai Kasa ina ua mavae le tele o osofaʻiga sauā.
E tatau ona taofi e Isaraelu le lagolagoina faalilolilo o Fatah ae talia le tali "One State". E tatau ona tuʻuina atu i Palesitina ma isi tagata e le o ni Iutaia aia tutusa, lafoai le Zionism, faʻatagaina tagata sulufaʻi Palesitina e toe foʻi mai, taui ia i latou, ma faʻaumatia nofoaga. Afai e le talia ma le loto malie e Isaraelu le tasi Setete ma galue mo se suiga filemu, (pei o Aferika i Saute) ona iu ai lea o le a tuliesea e le toatele e le o ni Iutaia i Palesitina Tele, e pei lava o le au Farani colonists i Algeria. E le o lea. o se fesili o le avea ma “tagata lagolago” po o le “tetee” ia Isaraelu; e le taua pe a valoia le lumanaʻi, ma mo soʻo se tagata e vaʻavaʻai totoʻa o le itulagi e manino lava o Isaraelu e le o se setete aoga i Sasaʻe Tutotonu pe a fai o le Zionist.
O le militeri a Amerika ua matua'i fa'aloloa. Ae ui i lea, o le toʻatele o tagata suʻesuʻe faʻapolokiki e talitonu o le a faʻatonuina e Bush se osofaʻiga i luga o le ea i Iran. E te manatu o le a faia e le US se osofaʻiga "Lebanon-type" i Iran; pomu auala, alalaupapa, falegaosimea, fale o le malo, nofoaga e teu ai suauu, nofoaga autu o le militeri, nofoaga e lafoai ai auupega, malae vaalele ma nofoaga faaniukilia? O le a toe taui atu ea Iran pe na o le tuʻuina atu o la latou lagolago i le au tetee i Afghanistan ma Iraq?
Ou te manatu e foliga mai o le a osofaia e Bush Iran; e le ona ua ia te ia se mafuaaga lelei, ae ona o Iesu po o le Atua na taʻu atu ia te ia ma ona o Iran o se vaega o le tetee i luma-laina (faatasi ai ma Hizballah, Suria ma Hamas) i le pule a Amerika i le itulagi. E talitonu Bush e leai se tasi e i ai le malosi e alu e tulituliloa tagata Iran ia te ia. E talitonu o ia o le tala faasolopito o le a faʻamaonia o ia ma o le a vaʻaia o ia o se toa, pei o Reagan. E iai fo'i se fa'ailoga fa'ailoga lanu i lenei mea. E manatu Bush o Iran o se aganuu e faavae i luga o le mamalu ma le maasiasi. E talitonu o ia afai e te faʻalumaina le pulega a Iran, o le a tulaʻi mai tagata ma faʻaumatia. Ioe, o le mea moni lava, a e pomuina se atunuu e iu ina ita tagata ia te oe ma faʻapotopoto faʻatasi le pulega. Va'ai i le tali a tagata Serbs ina ua mae'a le pomu a le NATO, po'o tagata Amerika ina ua mavae Setema 11.
O Iran e sili atu ona mautu nai lo Iraki ma e malosi atu lona militeri. E le gata i lea, o le US e matua vaivai lava i le itulagi, i Iraq ma Afghanistan. O paaga a Amerika e sili atu ona vaivai. O se osofa'iga ia Iran e mafai ona fa'amumuina ai se taua fa'aitulagi lea o le a le mafai ona pulea. E leai se mea lelei e maua mai ai. E tatau i le pulega a Bush ona feutagai ma Iran ma faamalosia Isaraelu e lafoai ana auupega faaniukilia.
O le taua a Bush i le mata'utia ua amata nei mai le tuaoi i saute o Somalia i le pito i matu o Afghanistan - mai Aferika, e oo atu i Sasaʻe Tutotonu i Asia Tutotonu. E leʻi faʻamaonia e le US - i soʻo se tasi o nei feteʻenaʻiga - e mafai ona faʻamalosia lona manaʻo e ala i le militeri naʻo ia. O le mea moni, i tulaga uma lava, o le militeli e foliga mai o le a leiloa le eleele.
Ma e le na'o le militeri o loʻo paʻu i lalo. I tua i le Iunaite Setete, ua vave ona paʻu le tamaoaiga. Ua paʻu le tala, ua paʻu le maketi o fale, ua faʻaitiitia tupe faʻaalu a tagata faʻatau, ma o faletupe sili ona tele a le atunuʻu o loʻo faʻapipiʻi i lalo i le sili atu i le $200 piliona o aitalafu e lagolagoina e mokesi.
Tuuina atu le tulaga o le militeri ma le tamaoaiga o loʻo i ai nei, pe e te vaʻai i se auala e mafai ai e le pulega a Bush ona manumalo i le taua i luga o le mataʻutia poʻo le malosi o le US i se tulaga e le mafai ona toe suia?
O le fefe o se togafiti; o lea e le mafai ai ona e alu i le taua i le taimi muamua. E mafai ona e alu i taua ma tagata poʻo malo. I le tele o tagata e foliga mai o loʻo tau le US ma Mosalemi. O lenei mea ua na o le faʻasalaina o le tele o tagata ma faʻaumatia le malosi ma faatosinaga a Amerika i le lalolagi. Ae, la, atonu e le o se mea leaga.
O le tusi a Nir Rosen i Iraq ina ua mavae le taua, In the Belly of the Green Bird: The Triumph of the Martyrs in Iraq, na lomia e le Free Press i le 2006.
O Mike Whitney e nofo i le setete o Uosigitone. E mafai ona maua o ia ile: [imeli puipuia]
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo