I le lua vaiaso talu ai i totonu o se potu i Kabul, Afghanistan, sa ou auai ai i le tele o tagata, tagata suʻisuʻi faigaluega, nisi o tamaiti aʻoga kolisi, tupulaga talavou faʻasalalau ma nai tagata asiasi faavaomalo e pei o aʻu, e talanoaina le fiaaai o le lalolagi. O le matou faamamafa sa le na'o latou lava le faateteleina o faafitauli fiaaai a le atunuu. O le Afghan Peace Volunteers, o lo latou fale sa matou feiloai ai, e maua le malosi mai le vaavaai i tua atu o latou lava tauiviga moni.
APV's a'oa'o e uiga i le fia'ai o le lalolagi. Ata na saunia e Abdulhai Safarali
Sa matou faatasi ma Hakim, o se fomaʻi sa galue mo le ono tausaga o se fomaʻi faʻapitoa mo le soifua maloloina lautele i le ogatotonu o mauga maualuga o Afghanistan ma, muamua atu, i totonu o tagata sulufaʻi i Quetta, Pakistan. Sa ia fesoasoani ia i matou ia malamalama i tulaga e oo atu ai i le le lava o meaai ma aoaoina i matou e uiga i faamai, e pei o le kwashiorkor ma le marasmus, ia e mafua mai i le le lava o le polotini po o le le lava o meaai masani.
Na matou vaʻavaʻai i fuainumera a le UN e uiga i le fiaaai i Afghanistan o loʻo faʻaalia ai le maualuga o le le paleni o meaʻai i le 50% pe sili atu pe a faʻatusatusa i le 2012. O le falemaʻi le lelei o meaai i le Helmand Province's Bost Hospital ua faʻatagaina tamaiti 200 i le masina mo le ogaoga ma le ogaoga o le le paleni - faʻafa taimi sili atu nai lo Ianuari 2012.
A lata mai New York Times tusiga e uiga i le faateteleina o le fia aai na faamatalaina ai se feiloaiga ma se tina ma se tamaitiiti i se falemai i Aferika: “I se isi moega o loo i ai Fatima, e lei atoa se tausaga le matua, o lē ua matua le lava le meaai ma ua faaletonu ai lona fatu, ma ua manatu fomai o le a le o toe umi. maliu sei vagana ua mafai e lona tama ona maua se tupe e ave ai o ia i Kabul mo taotoga. O foliga o le teine e foliga mai e le aunoa o le fefe, ma e seasea ona taofia le tagi.”
O ata o Fatima ma isi tamaiti i le uarota na o faatasi ma le tusiga. I totonu o le matou potu i Kabul, na faʻaalia e Hakim ata i luga o le puipui. Sa tiga i latou i le vaai ma e faapena foi le luelue o le malamalama mai Afghans ua masani uma i tiga o le mativa i taimi o taua.
A o tuputupu aʻe tamaiti, latou te manaʻomia le iodine ina ia mafai ai ona tupu lelei le faiʻai. E tusa ai ma a Lipoti a le UNICEF/GAIN, “O le faaletonu o le iodine o le mafuaaga taatele lea o le faaleagaina o le faiʻai i le lalolagi atoa. E faigofie ona puipuia, ma e ala i faʻalavelave faʻaauau pea, e mafai ona faʻaumatia." Talu ai nei e pei o le 2009 na matou iloa ai o le 70% o tamaiti Aferika na feagai ma le le lava o iodine..
Universal Salt Iodization (USI) ua aloaia o se fua faigofie, saogalemu ma taugofie i le foia o le faaletonu o iodine. Ua lipotia mai e le Faletupe o le Lalolagi e $.05 le tau mo le tamaitiiti, i le tausaga.
I le 2012, na faalauiloa ai e le World Food Programme (WFP) ma le Global Alliance for Improved Nutrition (GAIN) se galuega faatino e fa tausaga lea na fa'amoemoe e o'o atu i le lata i le afa o le faitau aofa'i o Afghanistan - 15 miliona Afghans - ma mea'ai fa'amalosi. O la latou fuafuaga o le faaopoopo lea o vitamini ma minerale e pei o le uʻamea, zinc, folic acid, Vitamin B-12 ma le Vitamin A i le falaoamata saito, suauʻu fualaau faisua ma ghee, ma faʻamalosia le masima ma iodine. E 6.4 miliona tala le tau o le poloketi.
O le aofaʻi o tupe e manaʻomia e faʻatupe ai le tuʻuina atu o iodine ma meaʻai faʻamalosi i tamaiti Aferika e le lelei le fafagaina, e tatau ona faʻatusatusa, ou te talitonu, i le aofaʻi o tupe o loʻo manaʻomia e le Pentagon le manaʻo mo le faia o taua mai tagata Amerika.
O le tau o le tuuina atu o le masima iodized i le tamaitiiti e toatasi mo le tausaga e 5 sene.
O le tau o le tausia o se fitafita US e leʻi leva ona siitia i le 2.1. miliona tala i le tausaga. O le aofaʻi o tupe na faʻaalu e taofia ai fitafita Amerika e toʻatolu i Afghanistan i le 2014 e toetoe lava a mafai ona totogi le tau o se polokalame e fa tausaga e momoli ai meaʻai faʻamalosi i le 15 miliona tagata Aferika.
Maj. Gen. Kurt J. Stein, o le na te vaaia le tosoina mai o fitafita a Amerika mai Afghanistan, na ia taʻua le taotoga o se "misiona sili ona tele i tua i le talafaasolopito." O le misiona e tusa ma le $6 piliona le tau.
I le sefulu tausaga talu ai, o fomaʻi faʻataʻavalevale mo tupe faʻaalu a le militeri a Amerika ua fautua mai e manaʻomia e Afghanistan le auai o fitafita a Amerika ma tupe faʻaalu a le US e puipuia ai le fiafia o fafine ma tamaiti.
E moni o fesoasoani e le o ni militeri ia Afghanistan, na lafo mai e le US talu mai le 2002, ua latalata nei i le 100 piliona tala.
O le tele o tala e uiga i le faʻafitauli o le fiaaai o Afghanistan, o loʻo faʻaalia i luga o nusipepa i Sisifo, na faʻaosofia ai le au faitau e fesili pe faʻafefea ona maua e Afghanistan le tele o fesoasoani e le o ni militeri ae o loʻo tauivi pea ma le ogaoga o le le lava o meaʻai i tamaiti i lalo o le lima tausaga.
Ae ui i lea, o le 2013 lipoti ta'i kuata i le Konekeresi na tu'uina atu e le Ofisa Asiasi Fa'apitoa mo Afghanistan o loʻo faʻaalia ai, o le lata i le $ 100 piliona na faʻaalu i le toe fausiaina o taua, 97 piliona na faʻaalu i luga o nakoti, puipuiga, "pulega / atinaʻe" ma le "vaʻaiga ma faʻagaioiga." E le sili atu i le $ 3 piliona, selau tala i le tagata Aferika, na faʻaaogaina mo galuega fesoasoani "fesoasoani" - e fesoasoani e tausia le tolusefulu miliona Afghans ola i le sefululua tausaga o taua ma galuega a Amerika.
Ua maua ni tupe mo tane, fana, pulufana, helikopa, fana, drones auupega, mataʻituina o le drone, vaega faʻapitoa faʻapitoa faʻapitoa, nofoaga, malae vaalele, falepuipui, ma le loli na tuʻuina atu sapalai mo le fiasefulu afe o fitafita. Ae ua utiuti seleni mo fanau ua vaivai e fetagisi o loo tauivi mo o latou ola a o vaivai.
O se augatupulaga atoa o Afghans ma isi tagata i le lalolagi atiaʻe o loʻo vaʻavaʻai i taunuuga moni o le faʻaamiotonuina o tagata i Sisifo mo le manaʻoga e tausia tagata lautele "saogalemu" e ala i taua. Latou te vaʻaia le mataʻu, faʻamaonia atoatoa, faʻatumu mata o Fatima i lona moega ile falemaʻi.
I totonu o lena potu i Kabul, a o aʻoaʻoina e aʻu uo le mea moni o le fiaaai - ma i totonu ia i latou, ou te iloa, sa i ai nisi sa popole i le fiaaai i o latou lava aiga - sa mafai ona ou vaaia le teenaina o le popole ma le tauimasui i mata o tagata. tagata o loo siomia a’u. O lo latou magafagafa tumau o se musumusuga.
O le atuatuvale ma le tauimasui i tagata sili atu ona tamaoaiga i le US na fesoasoani e tulia le US i se taua e faasaga i se tasi o atunuu matitiva i le lalolagi. Ae, o aʻu uo Aferika, oe na tauaveina le mamafa o taua, ua leva ona tulaʻi i luga aʻe o le tauimasui ma le vaapiapi o le tagata lava ia.
Latou te mananaʻo e tulituliloa se filemu e aofia ai le faamutaina o le fia aai.
Kathy Kelly, [imeli puipuia], co-coordinate Voices for Creative Nonviolence (www.vcnv.org). Mo nisi faʻamatalaga e uiga i le Afghan Peace Volunteers, asiasi tatoujourneytosmile.com
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo