'O a matou fitafita latou te taʻua i latou o le Liki o Alii Faʻafefe," o le tala lea a se tagata Amerika o loʻo tusi faʻatauemu atu i fale i totonu o le sone lanu meamata i Baghdad, o loʻo nofo ai le US-LED Coalition Provisional Authority lea na pulea Iraq mo le silia ma le tausaga.
O se faamaumauga pagatia. Na vavae ese i tua o puipui sima o le sone lanu meamata, o Paul Bremer, le ulu o le CPA, sa pulefaamalumalu i se ituaiga o Washington-on-Tigris, e foliga mai e le o fesootai ma mea moni faaupufai a Iraq ma gauai atu i ana lava taua faalemalo.
O le faigofie o le manumalo a Amerika i le taua i le tausaga talu ai na mafua ai le sasaa o le toto i le ulu. “Na onana i latou i le manumalo,” o le tala lea a se uo Kurdish o le US. Sa vave ona faia'ina Saddam Hussein i le taua ona e toetoe lava a leai sona nofoaga i Iraq. O le amio a Mr Bremer e pei o le taʻitaʻi Iraqi o loʻo i ai le toʻatele o tagata faamaoni. Na faʻaumatia e le CPA le 'autau a Iraqi ma sauaina sui muamua o le Baath Party. E tele miliona Iraqis sa i ai se mafuaaga mo le lagolagoina o le tetee faaauupegaina.
O faiga faʻapolokiki a Iraqi e faʻataʻamilo i sootaga i le va o nuʻu autu e tolu i totonu o le atunuʻu: o tagata Shia Arapi (pe tusa ma le 60 pasene o le faitau aofaʻi), Sunni Arapi (20 pasene) ma Kurds (20 pasene). O le CPA na amata i le faʻateʻaina o le Sunni, le lagolago autu mo le pulega a Saddam Hussein, ma e oʻo mai i lenei tautotogo na faʻaitaina ai le au Shiites, le toʻatele o Iraqis, oe mananaʻo i se palota ina ia mafai ai, mulimuli ane, latou pule.
I le na'o le sili atu i le vaiaso, o le a mou atu le CPA, ma manatu e tu'uina atu le malosiaga i se malo le tumau o Iraqi. E toaitiiti o le a salamo i lona mavae atu. A maeʻa le 30 Iuni, o le a toe maua e Iraq se malo faʻatasi ma Sheikh Ghazi al-Yawer, o se tagata fai pisinisi Sunni ma le taʻitaʻi o ituaiga mai le itu i matu o Iraq, e avea ma Peresetene, ma Iyad Allawi, o le sa avea muamua ma sui o le vaega a Baath, o le Shiite ma le tafeaga umi. le Palemia.
O le tele o suiga o le a fa'alelei. O le malo fou Iraqi o le a na o le faatapulaaina o le malosi. O avanoa e manuia ai e matua utiuti lava. I se tulaga o loʻo pulea e le saogalemu, poʻo le leai o se mea, o le malo le tumau e leai se malosi faʻaauupegaina lelei. E tatau ona faʻalagolago i le 138,000 Amerika, ma fitafita mai ni nai vaega faʻapitoa mai fafo e pei o Peretania, Polani ma Iukureini. E tatau foʻi ona faʻalagolago tele i le US mo tupe, aua o le suauʻu a Iraqi na faʻatau atu ua afaina i le sabotage.
O le fa’amuamua a le White House i le lumana’i o le palota a le peresetene o Amerika ia Novema, o le taofia lea o tala leaga mai Iraq e ta’ita’ia ai tala fou o le televise i po po o le pulea o itulau pito i luma o nusipepa. O le meafaigaluega autu e ausia ai lenei mea o le faʻafoliga o loʻo faia se Iraq tutoʻatasi e mafai ona tau ai ana lava taua.
O le fa'afitauli o lenei ata e le moni. O le faavae o le malo fou e matua itiiti lava. O ona tagata taʻutaʻua o ē na faaaunuua muamua. E lei filifilia i latou. Latou te le maua le fa'atulafonoina e mana'omia e fa'atuina ai ni puipuiga malu e mafai ona toe fa'atūina le fa'atonuga.
E mautinoa lava e taumafai Mr Allawi. E mana'o o ia e toe fausia se 'autau a Iraqi ma se vaega o le puipuiga e ala i le tauanauina o ofisa sinia mai le autau a Saddam Hussein e toe fa'avae a latou vaega. Fai mai a ia, o le a ia faʻatonuina le pulea o 'au faʻaauupegaina ina ia le toe avea i latou ma ausilali mo le autau a Amerika, ma taʻitaʻia i latou e tetee atu i le au fouvale. I luga o pepa, o le fuafuaga e foliga mautinoa. O Iraqis, i se tulaga lautele, o loʻo naunau mo le sili atu le saogalemu lea latou te vaʻaia le faʻaleagaina i aso uma. Ae, e ese mai i le tausaga talu ai, o Iraqis i aso nei o loʻo vaʻaia le US Army o se vaega o le faʻafitauli nai lo le fofo. O le palota a le CPA lava ia o loʻo faʻaalia ai e 55 pasene o Iraqis e manaʻo e o ese vave fitafita a Amerika. Fai mai se numera faapena, o amioga a leoleo falepuipui a Amerika i le falepuipui o Abu Ghraib, e masani ai fitafita Amerika i isi vaega o le atunuu.
O le malo le tumau o le ai ai le lagolago lauiloa a Iraqi i le tulaga e tetee ai i le US. Na manumalo i nisi o 'ai ina ua mana'omia le toe fa'afo'i mai o le Maota tuai o le Republican a Saddam Hussein lea e fa'aaogaina e le amepasa fou a Amerika ma ana tagata faigaluega e 1,000. E oo lava ia Muqtada Sadr, le faifeau Shiite mataʻutia, fai mai o le a ia lagolagoina le malo fou pe a taumafai e faamuta le galuega. Ae e le mafai e le malo o Mr Allawi ona tietie i ni solofanua se lua e agai atu i itu eseese mo se taimi umi. I le faaiuga o le aso, na te faalagolago i le US mo fitafita ma tupe ma e tatau ona faia le mea e manaʻo ai Washington.
O le malo fou ua i ai ni nai kata i ona lima. E mafai e se vaega o le Sunni Arab community ona lagolagoina pe a amata ona toe fausia le autau. O setete Arapi e pei o Jordan, Aikupito ma Saudi Arabia e sili atu le alofa nai lo latou i le Iraqi Governing Council. E fa'apea fo'i, o ala tetele fa'aSatelite Arapi.
Ae o le tetee atu i le nofoia o loo malosi foi. I le taimi o le osofaʻiga ia Aperila, na iloa ai e le US lona tulaga faʻapolokiki i Iraq e matua vaivai lava e le faʻamalosi e faʻaaoga lona malosi faʻafitafita e le masalomia ona o le fefe i le faʻaosoina o se fouvalega lautele. Ua i ai nei i le au faatupu faalavelave a latou lava laumua i Fallujah na o le 30 maila mai Baghdad. E oo lava i le auala i le malaevaalele e le saogalemu i le toetoe lava o aso uma. O tagata Amerika e mafai ona faʻaalia i magaala o Baghdad i totonu o faʻataʻavalevale.
O le galuega a le malo o Mr Allawi o le a mautinoa lava e sili atu. "O le faiga faavae a le malo o Amerika o se tasi o le solomuli, ma o se solomuli i lalo o le afi e matua faigata lava ona faia," o le tala lea a se tasi faifeau Iraqi. O le White House e manaʻo e manumalo i le palota a le peresetene e ala i le faʻaalia o loʻo pulea e Iraki, ae o le tele o ona fili iinei i Iraq e faʻamoemoe e faʻamaonia le faʻafeagai. O se taumafanafana toto e foliga mai e sosoo ai ma se tautoulu e sili atu le toto.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo