O le 39 tonu tausaga talu ona maeʻa le taua a Vietnam, faatasi ai ma le faoa faamalosi o Saigon e le National Liberation Front o South Vietnam ma le People's Army of Vietnam - o le taimi e mafaufau ai i le talatuu o lenei taua umi a Amerika.
O le le iloa e tagata lautele o Amerika i mea moni autu o le taua (poʻo le le fiafia i ai) e foliga mai e ofo. Ave a Gallup poll ia Novema 2000: o tagata tali mai i le va o le 18 ma le 29, 27% na fai mai o le US o loʻo lagolagoina North Vietnam, 45% na fai mai Vietnam i Saute ma 28% na faʻaalia e leai se manatu. Ae faapefea le lagolago mo le taua i le va o tagata lautele o Amerika i le faaiuga o le 1960s? E tusa ai ma a Gallup poll ia Iulai 1969, sili atu i le tausaga talu ona mavae le fasiotiga o My Lai, 53% o tagata tetee na faamaonia le taulimaina e Nixon o le taua.
Afai e toʻatele tagata Amerika e le iloa faʻamatalaga autu o le tala faasolopito o le taua, o lo latou malamalama i solitulafono a Amerika e faasaga ia Vietnam ma Vietnamese e le maualuga foi. Ae o le US na pa'u i lalo pomu i Saute Vietnam nai lo le aofaʻi o pomu na pa'ū i itu uma i le Taua Lona Lua a le Lalolagi - o le mea moni. sili atu ma le faʻalua le aofaiga. E sefululua miliona eka o le vaomatua o Vietnam ma 25 miliona eka o fanua fa'ato'aga, a itiiti mai, na fa'aumatia e Amerika saturation pomu; ma sili atu 70 miliona lita o vaila'au fa'ama'i na sausauina i luga o le atunu'u.
O faaletonu o le tala masani o lona uiga o Vietnamese maliu na mafua mai i le US o loʻo finauina e ala i le tele o fuainumera eseese - i soo se mea mai le selau afe i le miliona. E tusa ai ma Robert McNamara, 3.6 miliona Vietnamese na fasiotia i le taua.)
Tagata suʻesuʻe mai le Harvard Medical School ma le Institute for Health metrics and Evaluation i le Iunivesite o Uosigitone, na lomia se tasi osuʻesuʻega sili ona maeʻa i le 2008, na faʻamauina ai le aofaʻi o tagata Vietnamese na maliliu i le 3.8 miliona.E tusa ia Nick Turse, o se tusitala faasolopito Amerika ma tusitala suʻesuʻe na faia suʻesuʻega suʻeina o le eleele i le taua a Vietnam, e oʻo lava i lenei "faʻailoga mataʻutia atonu o se manatu faatauvaa."
O le osofaiga a le US na manu'a foi 5.3 miliona Vietnamese civilians, ma e oo atu i4 miliona Na pa'u tagata Vietnamese i vailaʻau oona na faʻaaogaina e le US i le tele o vaega o le atunuʻu. Ina ua solomuli le US, na faia le taua 200,000 fafine talitane, 879,000 tamaiti matuaoti, 1 miliona fafine ua oti a latou tane ma 11 miliona tagata sulufai.
I le avea ai o se vaega o se fonotaga e lua-aso i le 2006, "Vietnam ma le Peresetene", sa avea muamua ma peresitene o le US Jimmy Carter (1977-1981) na tuuina atu lana taʻutaʻua. talao le taua ma ona aafiaga i lana au peresitene. O Carter, o se tasi o peresitene o le maeʻa o le taua na sili ona fautuaina se faiga faʻavae a Amerika i fafo, na ia faamamafaina le taua o le siitia "i tua atu o le Taua a Vietnam i mea sili atu." Na tuu e Carter le faamamafa faapitoa i le mea na ia taʻua o se "faiga faamalologa" - mo tagata Amerika, e le tau taʻua - ma fai mai i lalo o lana pulega "o le faagasologa o le faamalologa na faia ai ni laa tetele i luma".
Na ia fai mai foi o le faagasologa na “maea [ina ua] faatuina le maafaamanatu totoa a Vietnam, o se tasi o nofoaga sili ona lauiloa i Uosigitone”, ina ua faatoa uma le au peresitene o Carter. Fai mai le tusitusiga i le Vietnam Veterans Memorial e faapea “[o] lo tatou atunuu e faamamaluina le lototele, ositaulaga, ma le tuuto atu i tiute ma atunuu o ana fitafita tuai i Vietnam.” E leai se upu e uiga i le Vietnamese.
O faʻamatalaga a Carter na avea o se faʻamanatuga le manaia ae faʻataʻitaʻi o mafaufauga i le aganuu faʻapolokiki a Amerika. Ua oo i le taimi e siitia ai "i tua atu o le taua a Vietnam i mea sili atu".
E sili atu le faʻaalia, fai mai Carter: "Ou te le lagona e tatau ona tatou faʻatoese pe faʻasalaina i tatou lava pe faʻaalia le tulaga o le nofosala", ma faʻamamafaina e faapea "o le faʻaumatiaga e tutusa".
I le 2000, na faʻaalia ai e le Failautusi o le Puipuiga o William Cohen lagona tutusa e uiga i gaioiga a Amerika i Vietnam. "Ou te le o faamoemoe e alu i se faatoesega, e mautinoa lava, mo le taua lava ia," o le tala lea a Cohen i se asiasiga i Vietnam. “Na ma'ila malo uma e lua i lenei mea. E iai a latou lava maʻila mai le taua. E mautinoa lava o loʻo i ai a tatou."
I le tolusefulu iva tausaga mulimuli ane, e leʻi suia le tulaga aloaia a le US e faasaga i solitulafono a le militeri a Amerika i Vietnam: e leai se faʻatoesega mo amioga a Amerika i le taimi o le taua, leai se toe faʻaleleia, leai se faʻamoemoe e molia ai ofisa o le malo o Amerika poʻo fitafita fitafita mo solitulafono tau i totonu. Vietnam. Nai lo lena, o loʻo i ai se faʻafiafiaga ma le faʻaaloalo o le faʻatinoga atoa o le militeri US.
O le tala o le taua a Vietnam, o loʻo faʻapipiʻiina e faʻamatalaga a Carter ma Cohen, atonu o le mataupu sili ona faʻalavelave talu mai le taua lona lua a le lalolagi o le le fiafia i (pe a le faʻatagaina) se faʻaumatiaga apocalyptic o se atunuu ma ona tagata. O le a se tali atu a le lalolagi faavaomalo pe ana mafaufau tagata Siamani i la latou osofaʻiga a le militeri talu ai i tulaga tutusa e pei ona atagia mai e le US i Vietnam?
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo