O le naunau e aloese mai le auai o le militeri a Amerika i Libya pe a tupu se tauiviga faaumiumi i le va o le pulega a Gaddafi ma ona fili, na fesili ai tagata Amerika ia Saudi Arabia pe mafai ona latou tuuina atu auupega i le au fouvale i Benghazi. O le Malo o Saudi, ua feagai nei ma se "aso o le ita" mai le 10 pasene o tagata Shia Muslim i le Aso Faraile, faatasi ai ma le faʻasaina o faʻataʻitaʻiga uma, e oʻo mai i le taimi nei ua le mafai ona tali atu i le talosaga maualuga a Uosigitone, e ui lava ina 'inoʻino le Tupu o Abdullah i le taʻitaʻi Libyan. , o lē na taumafai e fasioti o ia i le silia ma le tausaga talu ai.
O le talosaga a Uosigitone e o gatasi ma isi vaegaau a Amerika e galulue faatasi ma Saudis. O le aiga tautupu i Jeddah, lea na matua aafia i le Contra scandal i le taimi o le pulega a Reagan, na tuuina atu le lagolago vave i taumafaiga a Amerika e faaauupegaina fitafita e tau ma le Soviet Army i Afghanistan i le 1980 ma mulimuli ane - i le faanoanoa o Amerika - na faatupeina ma faaauupegaina Taliban.
Ae o le Saudis e na o le pau lea o le US Arab soʻo faʻatulagaina ma mafai ona tuʻuina atu auupega i fitafita a Libya. O la latou fesoasoani o le a mafai ai e Uosigitone ona faʻafitia soʻo se vaegaʻau o loʻo auai i le sapalai sapalai - e ui lava o lima o le a Amerika ma totogi e le Saudis.
Na taʻu atu i le au Saudis e manaʻomia e le au tetee a Gaddafi ni roketi ma morta e faʻamuamua e taofia ai osofaʻiga a le ofutau a Gaddafi, ma fana mai le eleele e fana i lalo ana pomu.
O sapalai e mafai ona oʻo atu i Benghazi i totonu ole 48 itula ae e manaʻomia le tuʻuina atu i nofoaga o vaalele i Libya poʻo le malaevaalele o Benghazi. Afai e mafai e le au fitafita ona o atu i le osofaʻiga ma osofaʻia 'olo malosi a Gaddafi i sisifo o Libya, o le a faʻaitiitia le malosi faʻapolokiki ia Amerika ma Nato - e le itiiti ifo mai sui o le Republican o le Congress - e faʻatuina se sone e le lele.
Ua uma ona faamanino mai e le au fuafuaga a le militeri a Amerika e faapea o se sone o lenei ituaiga o le a manaʻomia ai osofaʻiga a le US i luga o le faʻaogaina o Libya, pe a matua faʻaumatia, faʻamaufaʻailoga faʻatau vaalele, ma faʻauʻu saʻo ai Uosigitone i le taua i le itu a le au tetee a Gaddafi.
Mo ni nai aso i le taimi nei, o loʻo felelei solo vaʻalele a le US Awacs i Libya, o loʻo faʻafesoʻotaʻi pea ma Malta pulega feoaiga i luga o le ea ma talosagaina auiliiliga o mamanu o vaalele a Libyan, e aofia ai malaga na faia i le 48 itula talu ai e le vaalele tumaoti a Gaddafi lea na lele i Ioritana ma toe foi atu i. Libya i luma o le faaiuga o le vaiaso.
Fa'alilolilo, Nato o le a na'o le fa'amatalaina o le i ai o Amerika Awacs va'alele o se vaega o lana Post-9/11 Operation Active Endeavour, lea e lautele le o'o atu e fa'atino faiga fa'asagatau-fa'atupu fa'alavelave i luga o le itulagi Sasa'e Tutotonu.
O fa'amaumauga mai le Awacs o lo'o fa'asalalau atu i atunu'u uma o le Nato i lalo o le fa'atonuga a le misiona. I le taimi nei ua toe faʻafoʻisia Gaddafi e avea o se tagata faatupu faalavelave tele i le gagana a Sisifo, ae ui i lea, o le Nato misiona e faigofie ona faʻaaogaina e suʻe ai avanoa i Libya pe a fai o loʻo faʻatinoina galuega a le militeri.
Al Jazeera English ala televise i le po anapo na faʻasalalau faʻamaumauga na faia e vaalele a Amerika i Maltese e pulea feoaiga i luga o le ea, ma talosagaina faʻamatalaga e uiga i vaalele a Libyan, aemaise lava o le vaalele a Gaddafi.
O se vaalele a Amerika Awacs, numera siʻusiʻu LX-N90442 e mafai ona faʻalogoina o faʻafesoʻotaʻi le Malta control tower i le Aso Toʻonaʻi mo faʻamatalaga e uiga i le Libyan Dassault-Falcon 900 jet 5A-DCN i lona auala mai Amman i Mitiga, le malaevaalele VIP a Gaddafi.
Ua fa'alogoina Nato Awacs 07: "E i ai sau fa'amatalaga i luga o se va'alele ma le tulaga Squawk 2017 e tusa ma le 85 maila i sasa'e o la matou [sic]?"
Tali a Malta ea felauaiga: "Fitu, e foliga mai o le Falcon 900- i le tulaga vaalele 340, ma se taunuuga Mitiga, e tusa ai ma le fuafuaga o le vaalele."
Ae o Saudi Arabia ua uma ona feagai ma lamatiaga mai se aso tuʻufaʻatasia o le tetee a ona lava tagata Shia Mosalemi o ē, na faʻamalosi i le fouvalega a Shia i le motu tuaoi o Bahrain, na latou valaʻau mo ni auala tetee e faasaga i le aiga pule o al-Saud i le Aso Faraile. .
Ina ua maeʻa ona sasaa atu fitafita ma leoleo leoleo i le itumalo o Qatif i le vaiaso talu ai, na faʻasalalau ai e le Saudis le faʻasaina i le atunuʻu atoa i faʻataʻitaʻiga lautele.
Fai mai le au Shia e faapea e oo atu i le 20,000 tagata tetee o loo fuafua e faatino ma tamaitai i laina pito i luma e taofia ai le autau a Saudi mai le tatalaina o afi.
Afai e talia e le malo o Saudi le talosaga a Amerika e auina atu fana ma fana i le au fouvale a Libyan, peitai, e toetoe lava a le mafai e Peresitene Barack Obama ona taʻusalaina le malo i soo se vevesi faasaga i le Shias o itumalo i matu sasaʻe.
O le ala lea o le ala a Arapi, o le manaoga mo le faatemokalasi i Aferika i Matu, o le tetee a Shia ma le tulai mai e faasaga ia Gaddafi ua lavelavea i le va o ni nai itula ma le faamuamua a le militeri a Amerika i le itulagi.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo