O i latou i le US o loʻo manatu i le peresetene o loʻo i ai nei o se pule e ono manaʻo e mafaufau pe faʻapefea ona galue se "tagata malosi". Ina ia faia, latou te le manaʻomia le sili atu nai lo le "maaleale" faatemokalasi na faʻapipiʻiina i Iraq talu mai le osofaʻiga a le US ma vaʻai lelei i Ayad Allawi, ua fuafua e avea ma palemia o le atunuʻu. Faatasi ai ma se toe amata o le palota e aofia ai le faamaopoopoina o "squads hit" ma tuuaiga fanaina pagota lima lima, na te faia Dick Cheney e pei o Gandhi.
Ina ua taʻua Allawi, o le ulu o le vaega a Iraqiya, "'manumalo" o le palota talu ai nei a Iraq, na toetoe lava a faatoilaloina le palemia o loʻo iai nei Nouri al-Maliki, o le tele o lomiga tetele, aemaise lava i le US, na faamamafaina lona "faalelalolagi" faiga faaupufai. E ui lava o Allawi o se Shiite, e toatele Sunnis e foliga mai na palota ia te ia ona o lo latou fefefe o al-Maliki o le a fiafia i tagata Shii ma tetee atu ia Baathists.
Talu mai lena taimi, ua laga fesili e uiga i lona agavaa. O le mataupu o se aiaiga i le faavae o le atunuu o loo i ai nei, na taliaina i le 2004. E tusa ai ma le Mataupu 77, e tatau i le palemia ona i ai ni matua Iraqi. O le tina o Allawi e foliga mai o se tagatanuu o Lepanona. O nisi ua faapea mai o ia o le Suria. E o'o mai i le taimi nei, e leai se fa'asalalauga tele a Amerika na fa'ailoaina le tu'ua'iga.
Ae o se mea e sili atu ona faateʻia o le taʻutaʻua umi o Allawi mo le sauā ma le fasioti tagata i Iraq, lea e lauiloa ai o ia o "Saddam without the Mustache." Ina ua maeʻa ona avea muamua ma palemia i le 2004, na taʻua e le New York Times ma Washington Post o ia o se tagata malosi ma le Newsweek na taʻua o ia "Iraq's New SOB."
Na'o le vaiaso a'o le'i avea o ia ma pule mai le pule o le Coalition Provisional Authority Paul Bremer, na tuuaia ai Allawi na fasiotia ni pagota se toaono - i le tagata lava ia. O le tala, na lomia muamua e le Sydney Morning Herald i le aso 17 o Iulai, 2004, na aofia ai faʻamatalaga mai ni molimau se toʻalua na faʻatalanoaina Iraqi. Na tauanau uma e Allawi e fanaina e Allawi alii sa fusifusia ma fusi mata i le toto malulu, i luma o le militeri a Amerika ma leoleo leoleo Iraq, a o asiasi atu i le nofoaga autu o le puipuiga a Al-Amariyah i Baghdad. Na toe faaolaola e Tina Jones le tala ia Mati nei.
O Allawi o loʻo tuʻuina atu se feʻau, na ia faʻamatalaina, ma faʻaali atu i leoleo Iraq le auala e "taulima" ai le itu teteʻe. Ina ua fesiligia le Palemia o Peretania o Tony Blair e uiga i lea tulaga, na ia teena le tuuaiga o se "ese" ma na ia taʻua le palemia fou o Iraq o se "tagata sili ona alofa."
E ui lava i le ogaoga o le tuuaiga, o nusipepa a Amerika ma fesoʻotaʻiga na aloese mai le faʻasalalauina o le tala. Mulimuli ane, na faia e le tusitala o Los Angeles Times Alissa Rubin se tulitatao. Ae o lana lipoti, "O tala a Iraq e atagia ai felafolafoaiga i le manaʻomia o se tagata malosi," na faʻavasegaina le moliaga o se tasi o "tala faʻasolopito o le taulaga" o loʻo faʻasalalau e uiga i le taʻitaʻi fou o Iraq.
O le tala o le Herald sa mautu, peitai. E tolusefulu tagata na foliga mai na molimauina le mea na tupu, e aofia ai le minisita o le lotoifale o Falah al-Naqib. "O pagota na faasaga i le puipui, na taʻu atu e se tasi o molimau i le tusitala o le Herald Paul McGeough, "ma sa matou tutu i totonu o le lotoa ae fai mai le Minisita o le Initeria e manao e fasioti i latou uma i le taimi lava lea. Fai mai Allawi e tatau ona sili atu le leaga nai lo oti—ae na ia toso ese le fana mai lona fusi ma amata ona fanaina i latou.”
A'o le'i faia lana palota i le 2004, a'o avea ma taitaifono o le komiti mo le puipuiga a le Fono Pule le tumau, na tuuaia ai e Allawi le faafaigaluegaina o ni tagata sauaina muamua e galulue i se meafaigaluega leoleo faalilolilo fou. Sa ia fa’amata’u fo’i le tulafono a le militeri, talanoaina le tapunia o vaega o fa’asalalauga, fa’apea le malo e ono fa’atuai ai le faiga-palota i le lumana’i, ma aga’i atu e toe fa’afo’i le faasalaga oti.
E tusa ai ma se ata o le New York Times ia Iulai 11, 2004 na saunia e Dexter Filkins, na tipi ese e Allawi le lima o se tasi o pagota e taʻutaʻu atu ai e uiga i gaioiga "faʻalavelave". "Aumai ia te aʻu se toʻi," na sii mai ai e Filkins o ia e fai mai. E ui na ia faʻaalia le uiga sauā o Allawi, ae na lagona e le tusitala o ia faʻaaliga mo le malosi na faʻaalia ai le mafuaʻaga na avea ai o ia ma "tagata atoatoa" e faʻapotopotoina lenei "atunuu leaga".
E tusa ai ma se lipoti i Counterpunch e Douglas Valentine, na muamua faia e Allawi ni fasiotiga mo Saddam Hussein i le 1960s, ae na sui i le CIA ina ua taumafai Hussein e fasioti ia te ia. Na ia faavaeina le Iraqi National Accord, o se vaega tetee ia Saddam, i le 1991. Na taʻua e le Times "se faalapotopotoga faatupu faalavelave." O le to'atele o tagata na tete'e mai le militeli ma le au'aunaga atamai, na maua e le vaega le lagolago tau tupe mai Peretania, Jordan, Saudi Arabia ma, mulimuli ane, le CIA.
Na saunia e Seymour Hersh nisi faʻamatalaga i le 2004 New Yorker profile. Na taʻu atu e le sa avea muamua ma ofisa CIA Vincent Cannistraro ia Hersh o Allawi "o se sui Mukhabarat totogi mo Iraqis, ma sa aafia o ia i mea eleelea." E foliga mai o lena mea na aofia ai se "au taia" na sailia ma fasiotia tagata tetee a Baath Party i Europa atoa, e tusa ai ma le tala. o se faifeau i Sasae Tutotonu na talanoa i le tusitala tuai.
Atonu na aafia foʻi o ia i le pomuina o tamaiti aʻoga. E tusa ai ma le lipoti a le Counterpunch, o le vaega a Allawi "na faʻaaogaina pomu taʻavale ma isi mea pāpā na ave faananā i Baghdad mai Iraq i matu." O Robert Baer, o se tasi sa avea muamua ma ofisa o le CIA sa nofo i le itulagi, na faapea mai o se tasi o pomu i lena vaitaimi “na pa ai se pasi aoga; na fasiotia tamaiti aoga.”
I totonu o le US, e leai se tasi o nei mea - o sootaga a le CIA, o se 'au taia, ma le mafai ona fasiotia pagota - ua manatu ua lava lona taua e tatau ai ona faʻasalalau fou poʻo suʻesuʻega. Ae afai e ola Allawi i le luʻitau o loʻo i ai nei i lona agavaa, e ono faʻailogaina le toe foʻi mai o le faiga malo a Saddam. Ua ausia le misiona.
Greg Guma o se tusitala, faatonu, ma sa avea muamua ma Pule Sili o le Pacifica Radio Network. O ana tusi e aofia ai The People's Republic: Vermont and the Sanders Revolution, Uneasy Empire: Repression, Globalization, and What We Can Do, ma Tusifolau i le Saolotoga: O se Taiala mo Tagatanuu o le Lalolagi. Na ia tusia e uiga i ala o faasalalauga ma faiga faaupufai i lana blog, Maverick Media (http://muckraker-gg.blogspot.com).
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo