Vaega I: Aisea e tatau ai ona avea le "Anti-Taua" ma le "Ati-Faailoga lanu" foi
I le avea ai ma se failauga i le San Francisco anti-war rally i le tautoulu talu ai, sa ou taumafai e faamamafaina le taua o le vaaia o le taufaamatau o taua i Iraq i tulaga o le faailogalanu a lenei atunuu iinei ma le lalolagi atoa. I lena agaga, na ou faaiuina ai aʻu faamatalaga i se pese a nisi o tagata fai lanu o loʻo savavali i le faʻapotopotoga: "Tasi, lua, tolu, fa / Matou te le manaʻo i lau taua faʻailoga lanu!"
E toaitiiti tagata i lena motu o tagata papaʻe e tusa ma le 15,000 na pepese faatasi ma aʻu pe patipati. Sa ou popole, ae mulimuli ane i lena aso na fai mai ai se taitai o le Bay Area e tetee i taua ia te au, “Na e alu ese faigofie. I le vaitau o le 1970, o taʻitaʻi o Black Panther e pei o Bobby Seale ma Dave Hilliard na faʻafefe ina ua latou taʻua le faʻailoga lanu i le amataga o taua a Vietnam.
O le vaʻaia o le faʻailoga tagata o se tulaga ese, tulaga lua o se faʻafitauli tuai i le US filemu, lea e le o taimi uma e iloa ai e tatau ona avea ma anti-racist faʻapea foʻi ma taua. I aso nei, faatasi ai ma le "Taua Tumau" ua matua tumau, o lena iloa e sili atu ona taua. E manatu moni ea tagata o le faʻalauteleina o le malo o Amerika o le a taofia e naʻo tagata papaʻe?
O le aʻoaʻoga, faʻamalosia, faʻalapotopotoga, auai, ma le taʻitaʻiga o tagata lanu i le tetee i taua ua lauiloa e sili atu le taua i aso nei nai lo le taimi muamua. E sili atu tagata lanu e mafai ona vaaia i faʻataʻitaʻiga nai lo le taimi o le taua a Vietnam. O nisi taimi tatou te maua ai tagata lanu i le taʻitaʻiga o faʻalapotopotoga e tetee i taua. Mo se faʻataʻitaʻiga, latou te faia le afa o le Komiti Faʻatonu a le National Coalition United for Peace and Justice, lea na palota foi e avea tagata lanu lanu afa o nofoa faʻatasi a le UPJ ma le afa o lana Komiti Faʻafoe. O a'oa'oga e tetee i taua i le gagana Sipaniolo ma gagana e lua o lo'o gaosia.
E lelei na suiga ae o loo faaauau pea fesili. Mo se faʻataʻitaʻiga, aisea ua le toe tele ai le lanu i aso nei e tetee i taua pe a o le 'au e tau ma feoti e le tutusa le lanu uliuli, enaena, ma le mumu? Aisea e le sili atu ai le lanu pe a fai oi latou e totogia se tau mamafa mo le tipiina i auaunaga taua lautele ona o tupe faʻaalu a le militeri e masani lava o tagata lanu?
O le tali muamua o le auala lea e faʻatupuina ai e le faʻailoga lanu uiga ma amioga a le tele o tagata tetee i taua, e masani lava e aunoa ma lo latou iloaina. E iai fo'i fa'alavelave i totonu o nu'u lanu, e masani ona maua'a i aafiaga fa'ailoga lanu, e fa'alavelaveina ai a latou lava fa'atulagaina o taua. E mafai ona tatou amata i ni manatu e uiga i le faafitauli muamua-pe faʻafefea ona taofia e manatu faʻailoga lanu ma faʻataʻitaʻiga i le va o tagata paʻepaʻe le fausiaina o le malosi sili e mafai ai ona tetee atu i taua.
“O le Eseese e Le o La Tatou Galuega”
I le tala faasolopito atoa, o vaega o le filemu a Amerika e masani lava ona aofia ai ma taʻitaʻia e tagata papaʻe, o le tele o tamaʻitaʻi vaeluagalemu. I le tasi tulaga, e tupu lenei mea ona o tagata papaʻe e tetee i taua e masani ona aapa muamua i uo poʻo e masani ma o lona uiga o isi papaʻe. O loʻo tumau pea lena mea i aso nei mo le tetee i taua ma lana paaga masani, o le anti-corporate globalization poʻo le faʻamasinoga amiotonu i le lalolagi atoa. E masani ona faʻamaoni mo le paʻepaʻe taʻitaʻia faʻatasiga o tausaga talu ai, e pei o faʻalapotopotoga autu o loʻo lagolagoina tauiviga lauiloa i Amerika Tutotonu, mo se faʻataʻitaʻiga.
E fa'amaoni fo'i i aso nei e o'o lava i 'a'ai fa'ailoga lanu e pei o San Francisco. O le faafitauli na iloagofie i lenei tusitala ina ua faia e faʻapotopotoga faʻatasi le faʻataʻitaʻiga tele o Fepuari 16, 2003 (Feb. 15 i se isi mea). I fonotaga sa ou auai i le latou komiti faamaopoopo, mai le 25 sui atonu e te mauaina le afa taseni o lanu ma se vaega itiiti ifo i lalo o le 40 tausaga le matutua (e toalaiti i latou na taʻimua i le talanoaga).
O mataupu o pa'epa'e mumusu e fa'ailoa ma talia ta'ita'iga mai tagata fa'agaioiga ma fa'alapotopotoga o lanu e fa'auluulu i le lisi o fa'afitauli fa'avae. O le le valaʻau atu i tagata faʻatauvaʻa lanu i fonotaga poʻo le fiafia ia i latou ua taʻua o le "sili ona tautala" ua matauina. O le au paʻepaʻe e amata faʻatasi e aunoa ma se faʻamatalaga mai poʻo se faʻalavelave ogaoga i tagata lanu ona taʻua ai lea o le faʻapotopotoga "aʻai atoa" na tupu, i nofoaga e pei o Niu Ioka. Ua faʻaaogaina e le au paʻepaʻe a latou punaoa sili atu e pulea ai se faʻalapotopotoga.
O nisi taimi o feteenaiga e faatatau i auala. Mo se fa'ata'ita'iga, o papalagi o lo'o fuafuaina le le usita'i fa'ale-malo e mafai ona galo o tagata malaga mai ma isi o lanu e lamatia ai le falepuipui, toe fa'afo'i fa'atasi ma sauaga fa'apitoa a leoleo mo le auai. E pei ona taʻua e se faʻalapotopotoga a Chicano, "o loʻo i ai talavou paʻepaʻe faʻamalosi e le mafaufau i tua atu o le mea moni e mafai ona puʻeina ma o ese mai le falepuipui i le po e aunoa ma ni faʻafitauli matuia. Latou te le iloa o le avanoa papaʻe—faʻatasi ma le avanoa faʻapitoa-e mafai ona tupu ai lenei mea."
E masani lava o le faafitauli o le feteenaiga o aganuu. Atonu o le ta'umamaina o tagata malaga mai fafo e le tautatala i le Igilisi ma seasea mafaufau i le manaomia o le faaliliuina o lomiga, fonotaga, po o ana upu. E mafai fo'i ona iai ni fete'ena'iga e uiga i le faiga o galuega e pei o le auala e ta'ita'ifono ai se fonotaga. O tagata e auai i lanu e mafai ona iu i le lagona o se fonotaga e matua "paʻepaʻe" -o lona uiga o se faʻataʻitaʻiga e agai i se itu saʻo laina, e aunoa ma se taimi e faʻatagaina mo le fausiaina o le faʻalagolago ma le taʻitaʻiga fou.
O le fa'afitauli e mafai ona faigata i nisi taimi. O se tagata lanu i se fonotaga e masani ona pa'epa'e e ono lagona o lo'o fa'agaoioia sootaga malosi, ae le mafai ona iloa pe fa'apefea. Na taʻua e se tasi o tamaiti aʻoga a Chicano e faapea, e ui o fonotaga e pulea e papaʻe atonu e manatu e "leai se taʻitaʻi," o le mea moni e le masani ai ma o le mea lea o taʻitaʻi e le mafai ona tali atu. O na lava malosi e mafai ona matauina i fonotaga paʻepaʻe uma, ae o le lagona o le faʻateʻaina e masani ona faʻateleina mo se tagata lanu.
O ia faʻafitauli na mafua ai le faitioina o se polokalame KPFA (Pacifica) "Hard-Knock Radio", lea na talanoaina ai e le au faʻamalosi hip hop pe o le tetee i taua o se misiona naʻo tagata papaʻe. Fai mai se tasi tagata, o le a valaau e le au faamaopoopo le filemu i le lalolagi atoa ae "a oo mai i tagata lanu iinei, latou te mananao i le Filemu i le Faatoaga."
E i ai foi se taua i le fale
O faiga faʻailoga faʻailoga o loʻo faʻamatalaina iinei o faʻamaoniga o manatu faʻamaʻaʻa e aofia ai, muamua, faʻafitia o loʻo i ai se taua i le fale faʻatasi ai ma taua i aso nei i fafo, ma o le lua e fesoʻotaʻi vavalalata. Lona lua, o le fa'afitia e lua o taua fa'ailoga lanu (fa'apea fo'i ma le fa'agaloina o faiga fa'avae a Amerika i fafo e fa'avaeina i le fa'ailoga tagata).
Na taʻua e Angela Davis i se tasi taimi e leʻi auai le nuʻu uliuli i le taua a Vietnam i le tele o numera (e ui lava o le au uliuli e tele lava ina tetee i taua, e mafai e se tasi ona faaopoopo). O se tasi o mafuaʻaga, na ia fai mai ai, ona e leʻi vaʻaia e le au paʻepaʻe le filemu o loʻo puipuia ma le malosi le Black Panthers, o loʻo tauina se taua mo le ola i lena taimi.
I le agaga lava lea e tasi, na tusia talu ai nei e David Graham Du Bois, o le atalii o le sikola faaaloalogia, i se "Tatala Tatala i le US Peace Movement" e faapea, i le feagai ai ma le taua a Iraq, o tagata Black Amerika "e masani lava ona le leoa ona e matua itiiti lava. faʻamaoniga e faʻapea o i latou o loʻo valaʻau i tatou i auala e faʻaalia mo le filemu e malamalama pe faʻafefea ona faʻaogaina le lanu lanu ma le paʻepaʻe maualuga i le Iunaite Setete e faasaga i manaoga o le filemu, faamasinoga tonu ma le sailiga o le fiafia mo tagata uma. E le lava le valaauina o le talatuu filemu a Martin Luther King, i lauga ma ana upu… E tatau ona e faatulagaina e faamuta le faailogalanu ma le naunautai ma le naunautai e tasi e pei ona e faatulagaina e taofi le taua.
E faapena foi, na tusia e Earl Ofari Hutchinson i le 1991 ina ua uma ona sasa le Rodney King i LA, "E faapefea ona mafai e le faitau afe o tagata paʻepaʻe ona faia ni osofaʻiga malosi e faasaga i sauaga ma aia tatau a tagata i Chile, El Salvador, Aferika i Saute ... ae le o ghettos. ma pa o o latou lava aai?”
E pei ona faʻamaonia e nei tagata Aferika Amerika, e masani ona le mafai e le au faʻatupu filemu ona iloa o loʻo i ai se "taua i le fale" faʻatasi ai ma taua i fafo, ma o le taua i le fale e aofia ai se tauiviga e le uma ma le faʻailoga tagata e pei ona faʻaalia i le solitulafono o talavou, o le faʻalauteleina. falegaosifale falepuipui, fa'aauau le le tutusa i totonu o fa'alapotopotoga fa'aagafesootai e pei o a'oga ma fale, ma le fa'aauau pea o gaioiga e toe fa'afo'i ai mea na maua mai i le 1960 e pei o le fa'amaoniaga ma le a'oa'oga i gagana e lua.
O aso nei ua faateteleina le taua i le aiga. O tagata lanu e matua mafatia lava i ona aafiaga, e pei ona vaaia i osofaiga fou tetele i le igoa o le Homeland Security. I lalo o le Polokalame Faapitoa Resitala, e sili atu i le 13,000 Arapi, Mosalemi, Asia i Saute, ma Aferika i Matu o loʻo usitaʻia le polokalame o loʻo feagai ma le tipoti, toetoe o tagata uma mo solitulafono laiti femalagaaʻi. O lo'o fa'atusalia ai le si'itia tele o fa'ailoga fa'ailoga lanu ma fa'asolitulafono tagata malaga mai, aemaise lava i latou o lanu. O le isi fesoʻotaʻiga tuusaʻo i le va o taua i fafo ma le fale e mafai ona vaʻaia i le faʻaumatiaina o le faʻatupeina o aʻoaʻoga, tausiga faʻalesoifua maloloina, tausiga o tamaiti, ma fale taugofie ona o le tele o tupe faʻaalu a le militeri.
O nei mea ma isi mea moni o loʻo i ai se feʻau mataʻutia: o le aufaipisinisi lava e tasi, o le faʻavaeina o malo o loʻo faʻamalosia taua i fafo e faʻamalosia foi le taua i le fale. O tagata sili ona afaina o tagata uma e lua o tagata lanu. O taua uma e lua o le faailogalanu. E le mafai ona tatou tetee i le tasi ae le o le isi.
E ui lava e mafai e le au paʻepaʻe paʻepaʻe ona iloa o nuʻu lanu o loʻo auai i tauiviga umi e tetee atu i le maualuga o le paʻepaʻe ma mo le faia o le tagata lava ia, o le toʻatele e le vaʻai (pe fia vaʻai) le fesoʻotaʻiga i le va o na tauiviga ma le fausiaina o le anti-taua. O lena tauaso o loʻo faʻavaeina ai le tele o faʻafitauli ua tatou vaʻaia i le fausiaina o le lotogatasi e tetee atu i taua i laina lanu. Tasi fa'ata'ita'iga faigofie: leai se fa'aaloalo mo ta'ita'iga a tagata lanu, i le tele o tulaga. .
O le taʻavale mo le faia o le tagata lava ia e le amanaiaina foi i le auala e vaʻavaʻai ai le toʻatele o tagata paʻepaʻe i le tauiviga a Palesitina e faasaga i le pulega a Isaraelu ma ua le mafai ona vaʻaia lona sootaga ma le galuega atoa o le fausiaina o le malo o Amerika. Nai lo le lotogatasi, ua matauina e tagata faʻa-Arapi Amerika, o nisi tagata papaʻe fai mai o i latou o loʻo lagolagoina le tauiviga a Palesitina e tetee i le Semitic; o nisi e fefefe e faaesea tagata Iutaia pe a latou lagolagoina Palesitina; o nisi ua teena lena tauiviga ona o le le malamalama atoatoa e uiga i Isaraelu, Arapi, ma tala faasolopito Isalama, pe latou te manatu ua sauaina e Isalama tamaitai i luga o le laupapa e matua leaga tele mo Palesitina.
O le a le Liki e Tetee i Taua?
O se faʻataʻitaʻiga tele o le teteʻe i le faʻamalamalamaina o le taua o le tetee i le faʻailoga tagata e mafai ona maua i le War Resisters League, lea ua toetoe lava paʻepaʻe atoa mo le 80 tausaga. O Fepuari talu ai, na faamavae ai David McReynolds o lana Komiti Faafoe, sa faamemelo tele i lana galuega faasaga i le taua a Vietnam, mai tofiga uma.
O le mafuaaga vave na faaigoaina e McReynolds o le palota a le Komiti Aoao a le WRL e taofi se poloketi e taʻua o ROOTS (muamua Youth Peace), lea na faia i ni nai tausaga na muamua atu e faateleina ai le faitau aofaʻi o le Liki. ROOTS o lo'o fa'afaigaluegaina e tagata lanu.
I le faamalamalamaina o lana faamavaega, na tusia ai e McReynolds e faapea e ala i le palota e faatumauina ROOTS, o le toatele na latou faatulagaina le Liki “i luga o se ala e… [mafai] iu ai i le faaiuga o le faalapotopotoga. O lena vasega o le suia lea o la matou taulaiga muamua mai le avea ma se filemu ma le faʻaupuina o auupega ... i se 'faʻalautele lautele' lea o le a le gata ai i le Liki o se faʻalapotopotoga 'anti-war', ae o se faʻalapotopotoga 'anti-racist'."
Fai mai McReynolds e faapea, o mafuaaga o taua “o nisi taimi—e ui lava e le masani e pei ona manatu ai le 'aupule sa'o faapolokiki'—[e aofia ai] le faailogalanu… Ua ou vaai i Faifeau ma Laiti popole, sa avea o se leo mo le filemu ma suiga lautele, ua mou atu ina ua uma ona tuuina atu. lana lava vaega 'fa'asa'o fa'apolokiki' lea na fa'atumauina e fa'apea afai e manatu mamafa le CALC i le fa'ailoga lanu e tatau ona tu'uina atu le tele o lana komiti fa'atonu i sui lanu. Na fai lava…” Na taʻua foʻi e McReynolds i se taimi puupuu ma e aunoa ma ni faʻataʻitaʻiga e faapea "toetoe lava leai se mea" o mea a le ROOTS (faʻapitoa o se nusipepa e faʻatatau i le autalavou) e pacifist, e feteenai ma WRL mataupu faavae.
Ua fesiligia e nisi o sui o le WRL pe aisea ua avea ai le aloaia o le tetee i le faailogalanu, ae e leai se faafitauli tele a le WRL i le malilie e faailoa atu o ia lava e tetee i itupa. O aso nei o loʻo faʻaauau pea le vevesi i totonu o le WRL, ma le faʻamoemoe o se suiga lelei. O loo faaauau pea le ROOTS ma o loo tumau pea le WRL i le United for Peace and Justice (UPJ) coalition
Le Tusi Tatala e uiga i Fa'ailoga lanu
Faatasi ai ma le tele o faʻafitauli o le faʻailoga lanu i le gaioiga o loʻo aliaʻe i le 2002-2003, o le tulaga na faia e McReynolds ma isi i le WRL na avea ma "vao na motusia ai le filemu e uiga i na faafitauli," e pei ona taʻu mai e se taʻitaʻi o le UPJ ia te aʻu. O le iʻuga: o se "Tatala Tatala e uiga i Faʻailoga Faʻailoga i le Movement" na faʻasalalau i le faitau afe o tagata faʻamalosi i se taimi puupuu talu ona maeʻa le faʻapotopotoga o Fepuari 15/16, 2003. Na tuʻuina atu e se faʻalapotopotoga faʻapitoa i le Aai o Niu Ioka, o le Open Letter na talanoaina ai le maualuga o le paʻepaʻe e pei ona oʻo i ai ona tusitala i le tasi le tausaga. Sa lisiina ai le tele o faafitauli ua uma ona taʻua i lenei mataupu.
O lena Tusi Tatala o se gaoioiga faamalosiau, aemaise lava pe a faatusatusa i isi mea na tutupu. Mo se faʻataʻitaʻiga, ia Aperila, 2003, i Boston, le failauga paʻepaʻe lauiloa e tetee i le faailogalanu Tim Wise na fuafua e lauga i le autu "Racism and White Privilege in the Peace Movement." I se isi itu, na suia ai lona igoa i le "Tuuga ma le Filemu."
Taumafaiga Pa'epa'e e Fa'asagatau Fa'ailogalanu
E pei ona faʻamaonia e lena Tusi Tatala, o tagata paʻepaʻe e tetee i taua ua faitioina le faʻailoga lanu i le gaioiga. I se tulaga laʻititi, e masani ona latou faʻaalia le faʻanoanoa ona o a latou fonotaga e aofia ai ni nai tagata lanu. O lenei faanoanoaga e mafai ona taitai atu ai i le leai o se gaioiga mautu po o se faailoga. I le isi itu, o le a latou malilie, "Ioe, e tatau ona tatou faʻaaofia nisi tagata lanu," ae pei ona fai atu Tonto i le Lone Ranger, "O ai 'matou,' papalagi?" I se isi faaupuga, latou te faʻamoemoe e "faʻavasegaina" mea o loʻo faʻaauau pea ona avea ma a latou gaioiga i o latou mata, nai lo le saili e fausia sootaga i le va o tutusa.
O taumafaiga sili atu ona ogaoga a le au paʻepaʻe e tetee i taua e tetee atu i uiga faʻailoga lanu e mafai ona faʻasolo mai i le tele o tausaga. O Anne Braden, o le taʻitaʻi paʻepaʻe paʻepaʻe i saute e tetee i le faʻailoga lanu, na ia tusia se tala faʻavae i le 1987, "Faʻateʻaina Faʻailoga: Lessons for the Peace Movement," e ofoina atu auʻiliʻiliga ma fautuaga faʻapitoa e aoga mo aso nei.
O se faʻataʻitaʻiga e le masani ai o paʻepaʻe o loʻo galulue faʻatasi e foia ia faʻafitauli ma tagata lanu e tutusa ma atiaʻe ia Setema 2001 i Albany, Niu Ioka. O le Komiti o le Stand for Peace Anti-Racism Committee (SPARC) na faʻatūina "e fausia se faʻalavelave faʻailoga, faʻalapotopotoga eseese mo le amiotonu ma le filemu." Na faʻatulagaina e le SPARC se fonotaga na faia ia Aokuso 13 mo tagata lanu "e talanoaina ai lo tatou auai ma le taʻitaʻiga i le galulue mo le filemu ma le amiotonu" ma fuafuaga mo le "faʻafefea ona tatou faia soʻotaga" i le tauina o taua i le fale ma le lalolagi atoa.
O le fono na tosoina ai se vaega eseese o le 30 pe sili atu tagata, pe tusa o le tasi vaetolu oi latou e lei auai i faiga faaupufai i aso ua mavae. O lea, “na iʻu ina sili atu o se tautalaga na i lo o se talanoaga loloto o fesili tau fuafuaga,” o le tala lea a Barbara Smith, se tagata atamai i Amerika Aferika. Ae o le agaga fiafia o le fonotaga ma na faaalia ai le naunau malosi o sui auai e faaauau le talanoaga i se fonotaga tulitatao i lea lava masina.
Ia Novema 2001, na vaaia ai e le Aai o Niu Ioka (70 pasene tagata lanu) se vaega o le 10 talavou (ish) papaʻe faʻalapotopotoga faʻapitoa ma tagata faʻamalosi na tuʻuina atu se tusi malosi e taʻua o le "An Anti-Racist Coalition? E mamao lava le ala tatou te o ai.” Na aofia ai sui o le tele o vaega i le lotoifale o loʻo galulue mo aia tatau a tagata e mauaina le uelefea, tagata faigaluega (UNITE), gay, lesbian, bisexual, and transgender people (FIERCE) ma isi na auai i fonotaga e fuafua mo le Oketopa 7 Mati. O le latou tusi na matua faitioina ai na fonotaga ona o le faʻatauvaʻaina o tagata lanu faʻapea foʻi ma tupulaga talavou ma tagata faigaluega. Sa tuuina mai ai foi le tele o fautuaga aoga mo le faaleleia.
O isi manatu ma gaioiga na sau mai vaega papae e tetee i le faailogalanu e pei o Active Solidarity ma Heads Up in the Bay Area, ma AWARE i Philadelphia. Gaioiga Tuusaʻo e Taofi Taua, faʻapea foʻi ma le Bay Area, lea na tapunia ai le itu tau tupe a San Francisco i le aso na faʻaalia ai le taua, na vaʻaia ai taumafaiga lelei i le faʻatulagaina o le faʻailoga lanu.
San Francisco's Chris Crass, o le Challenging White Supremacy (CWS) Workshops, ua tuʻufaʻatasia se "pusa meafaigaluega" faʻapitoa mo papaʻe. E amata i se fautuaga faʻapolokiki lautele: atiaʻe se auʻiliʻiliga o taua e fesoʻotaʻi ai le malo o Amerika i fafo atu i le taua i le fale. Malamalama o manaʻoga mo le filemu e aunoa ma le faʻamasinoga e mama i totonu o nuʻu o loʻo feagai ma sauaga faʻavae i aso uma, pe o le US o loʻo paʻu pomu i se isi mea pe leai.
O le lisi e aofia ai le mea na taʻua e Sharon Martinas, na faia polokalame CWS, "aʻoaʻoga faletaele e tetee i le faʻailoga tagata," mo tagata papaʻe. Faataitaiga:
- Auai i se a'oa'oga e tete'e ai fa'ailoga lanu ma fa'amalosia isi tagata pa'epa'e fa'amalosi e fai. Iloa pe fa'afefea ona fa'afeso'ota'i faifaipea e fa'amanuiaga papa'e le au pa'epa'e fa'amalosi e manatu ia i latou e sili atu.
- Nai lo lena eurocentric "sau faatasi ma i matou", siaki faʻatasi ma faʻalapotopotoga lanu o loʻo galulue faasaga i taua i le fale ma fafo.
- Fa'aaloalo i ta'ita'iga a tagata lanu. Ia tali atu; fai le mea e te fai atu ai e te faia.
- Fa'amuamua le faitauina o tusi a tagata fa'atauva'a lanu, ae maise tama'ita'i. Aoao atili e uiga i tauiviga a nuu lanu.
- Seti sini mautu mo oe lava ia e mafai ona fuaina, e pei o le: i le masina e tasi, o le a talanoa ma ni paʻepaʻe e toʻalua e tetee i le faʻailoga lanu i loʻu nuʻu ma lua lanu.
- Manatua e le o ou faʻamoemoega poʻo le faʻamoemoe e taua ae o le aʻafiaga o au gaioiga o se tagata papaʻe i totonu o le sosaiete papaʻe.
O le gaoioiga a le Black civil rights movement o le 1960's ua faaalia ai e mafai e le toʻatele o tagata papaʻe i lenei atunuu ona fai atu leotetele "leai" i gaioiga ma faiga faʻavae e le aofia ai, faʻalumaina, pe faʻatauvaʻa tagata lanu. E tatau i tagata uma ona manatua William Moore, Mickey Schwerner, Andy Goodman, Jonathan Daniels, Viola Liuzzo, ma isi tagata paʻepaʻe na fasiotia i le tauiviga o le saolotoga i saute. O o latou olaga e le sili atu le taua nai lo se isi lava ola uliuli na leiloa i lena gaioiga, ae o la latou tautinoga na faia ai se faʻataʻitaʻiga faʻaonapo nei mo tagata papaʻe e tetee i le faʻailoga lanu.
Ua sili atu le taimi e toe faaalia ai lena tautinoga. E le gata ina fai atu papa'e "leai" i le fa'ailoga lanu ae ia fa'atinoina fo'i fa'aupuga malosi o le "ioe" i so'o se gaioiga e fa'atupu ai le galulue fa'atasi. E le o se galuega faigofie pe faigofie, ae o le a se mea e sili atu ona aoga?
Na tusia e se uo papalagi talavou i le tausaga talu ai, "E le matagofie pe a mafai ona tatou maua le faitau afe o paʻepaʻe faʻatulagaina i le atunuʻu atoa e teena na masaniga faʻailoga lanu? Le taofi le mafaufau ia latou galuega o le totonugalemu o mea uma ae aʻoaʻoina foi isi tagata papaʻe? Ina ia iloa pe aisea latou te tau ai le faʻailoga lanu faʻatasi ma le militarism ina ia moni le lotogatasi tatou te talanoa ai? Ona mafai lea ona tatou fai atu moni lava: e mafai se isi lalolagi.
Vaega II: Fa'amaopoopoina o Taua i Tagata Lanu
O se Konafesi Faalavelave Tutupu Faafuasei a tagata Asia, Black, Brown, Puerto Rican, ma Red e faasaga i le taua na faia i Gary, Indiana ia Iuni 3-4, o le uluai fonotaga faapea na faia i le Iunaite Setete ... e silia ma le 300 sui usufono na auai i le konafesi iloga. ,” o le tala lea a le tala i le nusipepa El Grito del Norte.
O le tausaga e 1971. O le taua sa i Vietnam. I aso nei e leʻi maua e tagata lanu le malosi faʻatasi o na tausaga ma o loʻo i ai faʻalavelave tetele i le faʻatulagaina o taua i totonu o tatou nuʻu. E le mafai ona tatou tuuaia le faailogalanu mai papalagi mo le taofia o lo tatou auai pe afai tatou te le o faia mea uma e mafai ona fausia lelei i totonu ia i tatou lava. O tagata lanu e tatau ona matua malolosi, tele, ma aoga e le mafai ona le amanaiaina.
O fa'alavelave e amata i mataupu o vasega. O se lagona lautele o loʻo i ai i totonu o nuʻu lanu e le mafai ona avea le tetee i taua ma mea e ave i ai le faamuamua pe a tauivi tagata ma faafitauli i aso uma o le ola-totogiina o le lisi, pili o fomaʻi, aʻoga leaga, vailaʻau i totonu o le 'hood-faʻapea foʻi ma tuusaʻo. osofa'iga fa'ailoga lanu. Faatasi ai ma galuega ma aiga, o fea le taimi? E mafai ona faapea mai tagata matitiva ma tagata faigaluega-Afrika Amerika, "E le mafai ona tatou tetee i le taua, e tatau ona tatou puipuia i tatou lava ... o mea e tetee i taua e mo tamaiti papaʻe papaʻe-vasega."
O tagata malaga mai, aemaise lava i latou e leʻi faʻamaonia, e masani ona nofo filemu ona o le fefe neʻi leiloa a latou mea e ola ai pe aveʻesea pe a latou tautatala pe faʻalogoina "le-Amerika." E mafai e tagata matutua mai fafo ona fai mai latou te lagona le faʻafetai poʻo le aitalafu i le US mo lo latou tulaga faʻaleleia o le tamaoaiga ma a latou fanau. E mafai ona tosina atu tupulaga talavou maualalo i le militeli ona na o le pau lea o le auala i le kolisi, o se galuega lelei, ma le sitiseni Amerika.
E fai mai tagata o le vaeluagalemu o lanu (faʻapea foʻi ma papaʻe) e le o malamalama tagata lautele i faiga faʻavae mai fafo pe le manaʻo e faʻalavelaveina. O le mea moni lava o na tagata faʻamalosi atonu o loʻo tuʻuaʻia "le motu o tagata" mo le manatu o le leai o se atamai e avea o se auala e nana ai lo latou le naunau e tauivi ma mataupu faʻavaomalo faigata. Pe a faapea mai se uso ma le lē mautonu, “O mea tau le taua o le mea tuai lava lea e tasi”—pe o lona uiga la e na te lē malamalama pe popole i siteki?
E mafai ona fa'alavelaveina le fa'atulagaina o taua e ala i le va'aiga-vasega, fa'asao, e masani ona malosi fa'alapotopotoga fa'a-Komunisi o lanu. Atonu latou te tetee i le tetee atu i le taua ona e ono faavaivaia ai a latou galuega i mea latou te taʻua o "mataupu e sili atu ona taua," ae le o le taʻua o latou lagolago tau tupe. I totonu o Latinos, matou te maua ai le Liki o Latina Amerika Citizens (LULAC) e le manaʻo i tagata faʻatauvaʻa a Mekisiko i le Cinco de Mayo parade i lenei tausaga i Houston, Texas. O tagata uli e iai faʻalapotopotoga faʻapitoa e pei o tagata Vietnam i Saute i matu o Kalefonia.
Mo Aferika Amerika, o le vaai atu ia Colin Powell ma Condoleeza Rice i le pito i luga e faaopoopo ai se vaaiga faigata. Ana latou tetee atu i taua, semanu e le mafaia lo latou manuia e seasea maua e pei o Blacks i totonu o le maota o le malosi.
O nei faʻataʻitaʻiga e tuʻu ai tatou e le gata o fea le lanu i le tetee i taua ae faʻapea foi "o fea le vasega faigaluega?" - o se fesili mo tagata paʻepaʻe foi. O isi faʻalavelave i la matou faʻatulagaina o taua e aofia ai:
- Le US faʻasalalauga faʻasalalau ma a latou pepelo, faʻalavelave ma le le faia o mea moni. E le pei o sosaiete paʻepaʻe, e toʻaitiiti tagata lanu e maua avanoa i isi faʻasalalauga (aemaise lava e le o gagana Saina poʻo isi gagana Asia). O se palota a Pew ia Aperila talu ai na iloa ai o le lagolago mo le taua a Iraki e matua maualalo lava mai tagata mai Latino-o e masani ona sau mai atunuu e iai le malamalama tuusaʻo o le malo o Amerika-nai lo Latinos na fananau mai iinei, o le na osofaia e ala o faasalalauga i o latou olaga atoa.
- O le lagona e leai ni taʻitaʻi ma tagata masani e le mafai ona faia le gaioiga e manaʻomia e aunoa ma ni taʻitaʻi malolosi (le le mafaufau ia i latou lava o ni taʻitaʻi).
- I totonu o Blacks ma Latinos, o le feteʻenaʻi o le ita i le faʻailoga lanu a Amerika o loʻo i ai faʻatasi ma se manaʻoga mo le faʻaaloalo mai le sosaiete paʻepaʻe, aemaise lava le avanoa e manumalo ai i lena faʻaaloalo i taimi o taua. Tusisolo uliuli Brian Gilmore, i le auʻiluma, na sii mai e le W.E.B. Na taʻua e DuBois nei lagona o lena tulaga matautia o le "manatu faalua."
- Faailoaina ma le US o se malo, aemaise lava i le va o isi atunuu: e le o le nationalism, ae o le nation-ism.
- Fefe i le auai i faʻataʻitaʻiga e tetee i taua ona o le taofiofia e leoleo, o loʻo taulaʻi i tagata lanu.
O se mata'u lautele i so'o se feso'ota'iga ma le INS (Immigration and Naturalization Service), aemaise lava talu mai le 9/11. E afe ma afe o tagata Arapi, Isalama ma tagata Asia i Saute aemaise lava na mafatia i le tele o taamilosaga, falepuipui le tumau e aunoa ma se mafuaʻaga i lalo o tulaga sauā, ma le tipoti. O le faateʻaina talu ai nei o le tele o tagata Cambodia, ma le faʻamataʻu faʻateʻaina o le faitau selau o isi, ua faʻateleina ai lena mataʻu. I le taimi muamua, i lalo o le “Operation Tarmac,” na oo mai ai osofaiga ma sosoo ai ma le tuliesea o tagata Latina o tagata faigaluega i malae vaalele, muamua i le Aai o Sate Leki ia Tesema 2001 ona sosoo ai lea ma Seattle ia Aperila, 2002, e leai se tasi i ni moliaga faasolitulafono. Mo Latinos e pei o Asia, faigata i le tuufaatasia o latou atunuu eseese uma e tetee atu i le taua, ona o le eseesega o vasega, gagana, faiga faaupufai, tapuaiga, uiga e uiga i itupa ma feusuaiga, ma isi. E le fiafia e galue i totonu o le vaega papaʻe e tetee i taua, ona o ona uiga faʻailoga lanu. O se fonotaga se tasi e mafai ona tape oe. Fefe i feteenaiga ma aiga po o uo e lagolagoina taua.
O Hany Kahlil, o le aufaigaluega a le United for Peace and Justice e faavae i Niu Ioka, ua faaopoopo nisi o faafitauli mautu, ao otootoina e faapea:
Afai e te leʻi oʻo i lou lava malosi e tatala ai se falemaʻi soifua maloloina pe maua se faʻailoga taofi i luga o se auala, mo se faʻataʻitaʻiga, e faigata ona e mafaufau e mafai ona e faia se mea tele e pei o se taua, aisea la e te taumafai ai? E faigata ona fa'atumauina le malosi ma le fa'amoemoe pe a leai ni a tatou fa'ailoga fa'atatau mo le alualu i luma. Mo se faʻataʻitaʻiga, e manaʻomia ona tatou vaʻavaʻai poʻo fea a tatou faʻaupuga e le o toe taofia ai se taua ae o ni laasaga e faʻamalosia ai lo tatou faavae ma manumalo ai i uo. O le tele o vaega ua 'alo ese mai le faia o le taua i se vaega ona latou te fefefe i le vaevaeina o sui auai o la latou faalapotopotoga. E tatau ona tatou saunia e tauivi ma o tatou lava tagata pe a tatau ai. O lena fefe e sosolo ma le faafitauli o le tele o a tatou galuega o loʻo faʻatumauina i le vaega e le o ni tupe mama, lea e mafai ai ona faʻamuamua le faʻatupeina. Le lava le gafatia ma punaoa.