To le taua i Iraq ua faapea ua uma. Fai mai le pulega a le US, o le galuega, lea na amata ia Mati 20, 2003, ua maeʻa faʻapea foʻi ma le faʻateʻaina o fitafita Amerika. Ae a o amata e le US, Peretania Tele, ma Farani se isi faʻalavelave faʻafitafita i Aferika i Matu, o latou pulega taʻitasi e le leoa e uiga i le tau o loʻo totogi e Iraqis mo le mea mulimuli.
Ae peitai, e le faapena le Iraqis. O faʻataʻitaʻiga na faia i Baghdad, Basra, Kirkuk, ma isi 'aʻai o loʻo valaʻau i le US, aemaise lava, e taofi le faʻateleina o osofaʻiga a le militeri i Libya. O iuni a Iraqi na matua leo tele, faʻafesoʻotaʻi le osofaʻiga a le US i Iraq ma le faʻaauauina o le pagatia mo ona tagata faigaluega. E tusa ai ma se tasi o sui o le iuni, o Abdullah Muhsin o le General Federation of Iraqi (GFIW) tagata faigaluega, "Ua maeʻa le valu tausaga talu mai le pa'ū o le pulega a Saddam, ae o folafolaga le aoga a le 'tagata faasaoloto'-o osofaiga ma tagata nofoia na folafola atu le lagi Iraqis. ma le lalolagi—ua na o pepelo, pepelo, ma pepelo.”
O le GFIW, lea na lagolagoina le fouvalega talu ai nei i Aferika i Matu ma Sasaʻe Tutotonu, fai mai e tatau i le US ona "faʻatagaina tagata o Libya, Bahrain, ma isi atunuu e fuafua lo latou lava taunuuga na o latou." Falah Alwan, peresitene o le Federation of Workers Councils and Unions in Iraq, fai mai o sauaga faasaga i tagata faigaluega ma iuni ua faamoemoe e taofiofia le tetee i tulaga pagatia o le olaga. “O lo o matou nofoia pea,” o lana moliaga lea. "O le vaega fou a Iraqi na faia e le US occupation o loʻo faia le galuega lava e tasi, puipuia le malo piʻopiʻo aʻo tatou mafatia i faigata o le olaga i aso uma."
"E leai se eletise i le tele o taimi, leai se vai inu, ma leai se tautua," o le tala lea a Qasim Hadi, le peresetene o le Union Of Unemployed of Iraq (UUI). E valu tausaga talu ona amata le osofaʻiga a le militeri a Amerika, "e tau leai se toe faʻaleleia o mea na faʻaleagaina o le taua, o loʻo i ai pea lapisi i auala, ma o loʻo fiaaai tagata."
E ui lava i le tele o tulaga ogaoga o sauaga i tausaga o le nofoia, e lei taofia lava e Iraqis le tetee i nei tulaga. I le taimi na tupu ai faʻataʻitaʻiga i isi atunuu o Sasaʻe Tutotonu ma Aferika i Matu, o tagata i Baghdad, Basra, ma Kirkuk sa tetee mo le tele o tausaga. E leʻi suia lava o latou olaga, e ui lava i folafolaga o mea o le a aumaia e le pa'ū o Saddam Hussein. "E leai lava se suiga i le tulaga o le leai o ni galuega talu ona amata le galuega," o le moliaga lea a Hadi. "E sili atu i le 10 miliona tagata e leai ni galuega i Iraq-e tusa ma le 60-70 pasene o le aufaigaluega."
E tusa ai ma le UUI, o fuainumera o le leai o ni galuega a le malo e maualalo ona e le faitaulia le toatele o tagata. "E le faitauina tamaitai," o le tala lea a Hadi, na o se tasi o faataitaiga, "aua ua fai mai le malo o latou tane po o tama e nafa ma le lagolagoina oi latou."
O Hadi o se tasi o tagata tetee muamua a Baghdad, na taʻitaʻia savaliga a tagata faigaluega e leai ni galuega i faitotoʻa o le Green Zone lea sa i ai ofisa o le US occupation chief Paul Bremer. I le aso 25 o Iulai, ina ua maeʻa le osofaʻiga o Me 2003, na pueina ai Hadi e fitafita a Amerika. Mo le isi ono tausaga na sosoo ai, na ia taʻitaʻia le tasi tetee i le isi, ma avea ai le Union of the Unemployed o se matuitui i le itu muamua o le pulega a le US ona sosoo ai lea ma pulega a Iraqi na mulimuli mai. Na taumafai nisi o sui o le malo e taofia le tuputupu aʻe o le iuni i ni faiga faatogafalea. "Na latou fai mai latou te tuuina mai ia i matou se tulaga i le galuega a le aufaigaluega, ma fai matou e nafa ma tagata e leai ni galuega," o le tala lea a Hadi. O na taumafaiga e leʻi manuia ona, na ia faʻamatalaina, "tatou te auai i le iuni ona tatou te mananaʻo i aia tatau, e le mo i tatou lava, ae mo tagata uma."
Ina ua le aoga faiga faatogafalea, ona sosoo ai lea ma le taufaamatau. "O se sui o le Dawa Party [le pati a Iraqi Peresitene Nouri al-Maliki] na fai mai ia i matou e tuua le iuni," o le tala lea a Hadi. "Afai matou te le faia, na ia fai mai o le a avea i matou ma fili o tagata o Iraq, matou te iloa le uiga o lenei gagana, latou te faoa oe, latou te faia ni pu i lou tino i se vili. ma le tele o tiga."
Fasioti Tagata Fa'atonu Iuni
I le gasologa o tausaga o galuega a le US, na fasiotia ai le tele o faʻalapotopotoga faʻalapotopotoga. O nisi, e pei o Hadi Saleh, na sauaina muamua. "O tagata e faʻamataʻu faʻapena e suia le nofoaga latou te momoe ai i le tele o taimi," o le tala lea a Qasim Hadi. "O nisi taimi latou te nonofo ai i se isi aai, ou te le popole po o le a le mea latou te faia ia te aʻu, o loʻo i ai laʻu miti o loʻo ou tauivi i ai, ae ina ua latou faʻafefe e ave faʻamalosi loʻu toʻalua ma laʻu fanau e le mafai ona ou nofo." Na ia tuua Iraq i le tausaga talu ai.
Na ia faamatalaina le mamafa tele o le tamaoaiga i aiga. “E matua’i maualuga lava le tau ma e faitau miliona tagata e leai ni a latou tupe maua… E o’o lava ia i latou o lo’o i ai a latou galuega, e matua’i maualalo lava totogi ae va’ai atu tagata i luga o le alatele o lo’o fa’atau uma a latou meafale. . Na taofi e tagata le inu lauti ona e tatau ona latou faʻaalu uma a latou tupe i meaʻai latou te manaʻomia e ola ai. E faateʻia aʻu pe faʻapefea ona ola tagata."
E na'o le lua miliona tagata e leai ni galuega e faitaulia e le malo o Iraqi ma totogi atu penefiti leai ni galuega i le kuata o latou. E maualalo penefiti, e tusa ma le $110 i le masina, ma afai e sili atu ma le toatasi le tagata e leai ni galuega i totonu o le aiga, latou te faaitiitia le penefiti. Ae o le faafitauli sili ona leaga, fai mai le UUI, e tatau ona e lesitala i le vaega faaupufai o loʻo pulea i le taimi lava e te lesitala ai mo penefiti. "Afai e te teteʻe i le vaega pule, e le mafai ona e lesitala," o le tala lea a Hadi. “O fa’amanuiaga e tu’uina atu e pei o ni faiga fa’apolokiki”.
O le leai o se galuega, fia'ai, ma faiga pi'opi'o, o le suauu lea na fafagaina ai le si'itia o le galu o le tetee lea na taualuga i Iraq's Day of Rage i le faaiuga o Fepuari. I le amataga o le masina, na vaʻaia ai e le pitonuu o Baghdad ni faʻasalalauga e valaʻau mo le faʻateʻaina ma le falepuipui o tagata fai amio piʻopiʻo, e aofia ai ma i latou na aʻafia i faiga taufaasese. O tuaoi Al-Kuray'at na tetee i le faaitiitia o auaunaga, ae o tagata o Al-Mutanabbi Street na manaʻomia le tele o le saolotoga. O nisi na uuina fuʻa fai mai, "O le Baghdad Municipality o loʻo faʻaumatia piliona ma o loʻo momoe le laumua i lapisi." O isi fu'a sa i ai lapataiga mo le malo: "O outou o nonofo i le Green Zone, mafaufau i isi" ma le "Manatua le iʻuga o pulega faʻa-Arapi ma le auala na fouvale ai o latou tagata." I luga o le Al-Fardaws Avenue i le totonugalemu o Baghdad, na tuuaia ai e le au tetee se kamupani puipuiga i le fasiotia o se alii i luma o lana fanau ma valaau mo le faamutaina o le pueina faapagota ma le osofaia o fale e leoleo.
Fa'atapula'a Au'aunaga Fa'avae
O se tasi o itu sili ona leaga mo Iraqis o le le lava lea o le sili atu i le lua itula o le eletise i le aso ma le maualuga o tau mo le penisini ma le suauu tiso. O le taumafanafana talu ai, na luluina ai Basra e tetee ona o le leai o ni auaunaga. Na tu'u i lalo e leoleo ia Iuni fa'ata'ita'iga i luga o le pe, na lagolagoina e le Iraqi Electrical Utility Workers Union, o le ulua'i iuni a le atunu'u na ta'ita'ia e se fafine, Hashmeya Muhsin. Haider Dawood Selman na fasiotia ma le tele o isi na manunua. O le Minisita o le Eletise ma le Suauʻu Hussein al-Shahristani na tuuina atu se poloaiga e tapunia le iuni. E afe tagata faigaluega Basra na tetee, ma alalaga upu na fesili ia Shahristani po o fea le $13 piliona na faʻatatau mo le toe fausia o le eletise ua mou atu. I totonu o ni nai aso, na tuliesea ai le iuni mai ona ofisa.
O se taunuuga faapena na feagai ma le iuni suauu a Iraq ina ua uma ona tetee i faiga piʻopiʻo, faʻasaʻo, leai ni galuega, ma fale leaga. Hassan Juma'a ma Falih Abood, peresitene ma le failautusi aoao o le Federation of Oil Employees of Iraq, na toso atu i le faamasinoga ma faamataʻu i le pueina faapagota. E lei aveesea lava e le malo ia tusi o le Law Law Law 150, lea na tuuina mai e Saddam Hussein i le 1987, lea e faasolitulafono ai iuni mo tagata faigaluega lautele, e aofia ai le suauu ma le eletise.
Ua molia uma e Qasim Hadi ma Hashmeya Muhsin e faapea o le motusia o le eletise e le na o se taunuuga o le le toe faaleleia o taua-o le tagi a le US konekarate e pei o le Bechtel Corporation na mauaina le faitau piliona o tala mo latou (le manuia) toe fausia. "Talu mai le 2005 e tele galuega e faʻaleleia ai fale eletise," o le tala lea a Hadi, "ae o le tupe na faʻatatau mo i latou ua gaoia. E leʻo toe faʻaleleia afi tetele. Fai mai le aufaigaluega i totonu o le ofisa e mafai ona latou faʻaleleia, ae nai lo lena. toe fa'atau atu ae fa'atupe e tagata o le malo le tupe. E mana'omia e faife'au ta'itasi le tele o tupe ma taimi." E le gata i lea, fai mai Hadi, e faʻaaogaina le pogisa e faʻasalaina ai nuʻu mo le tetee i le malo.
Na fa'atupuina e Muhsin le ita o le malo ina ua ia tu'ua'ia faife'au i le tausaga na te'a nei i le fa'aogaina o le tapeina ma le fa'asao e fa'atupu ai se siosiomaga o le atuatuvale. “Afai ua matua’i fa’anoanoa tagata, e talitonu le malo latou te talia so’o se mea e maua ai le eletise, e aofia ai ma le fa’apalapala,” o lana moliaga lea. “E iloa e le taliaina e le matou iuni lena mea, o lea e manaʻo ai e faʻagata matou ina ia le mafai ona matou tautala."
O le tausaga nei, a o faʻateleina faʻataʻitaʻiga ia Fepuari, na auai isi tagata faigaluega, e aofia ai le lala o le aufaigaluega suauʻu ma kesi a le General Federation of Iraqi Workers, lea na taia ai le faʻamamaina ma fanua a le North Oil Company i Kirkuk i le aso Fepuari 13. Na manaʻomia e le iuni. sii totogi, aemaise o tagata faigaluega le tumau e maua na o le tasi vaesefulu o le totogi masani. Na faia e le Iuni a le Aufaigaluega Mechanics ma Lomitusi se tetee e tasi le aso, sosoo ai ma se vaega e taʻua o ia lava o le Autalavou o le aso 14 o Fepuari, lea na faʻatulagaina se faʻapotopotoga tele i lena aso i Baghdad's Tahrir Square. E le gata i lea o le faitioga faifaipea o le leai o ni auaunaga ma faiga pi’opi’o, ae sa mana’omia e tupulaga talavou ni galuega.
A o faasolo pea le masina, na pasia ai e le malo le $82 piliona tala o le tupe, na faatupeina toetoe lava o tupe maua mai suauu. Ae ui i lea, o faiga pi’opi’o mata’utia, e mautinoa lava e itiiti na mea o le a oo atu i tagata fia aai ma leai ni galuega o le atunuu. O le fa'atupula'ia o le leo fa'asagatau i le malo o fa'aaliga na fa'aalia i se tasi fu'a tele e fa'apea: "O le suau'u a tagata e mo tagata, ae le o tagata gaoi."
Mulimuli ane, o iuni, vaega faaupufai agavale, ma isi faʻalapotopotoga a le sosaiete a Iraqi na faʻasalalau se faʻalapotopotoga a le atunuʻu mo Fepuari 25 Day of Rage. Na taumafai le malo o Maliki e faaitiitia le auai e ala i le pueina faapagota o taʻitaʻi o faʻalapotopotoga o loʻo valaau mo le tetee. O le tasi o Jabbar al-Asadi, o se sui o le Ofisa Sili o le Iraq Freedom Congress i Baghdad ma le People Protests Committee i Iraq. O le isi o le sui o le IFC Mahmood Khalis, lea na talosaga mo se pemita faʻatasi mo Tikrit. O ofisa o le Iraqi Communist Party ma le Iraqi Nation Party na tapunia foi e fitafita.
Ae ui i lea, na lipotia mai e Yanar Mohammed, le peresitene o le Faalapotopotoga o le Saolotoga o Tamaitai i Iraq, e toetoe lava 70,000 tagata na auai i le solo tetee o le aso. O se tasi o fa'ata'ita'iga i Samarra o le ulua'i fa'asagaga lea a le nu'u na fa'atulagaina e tama'ita'i, o se vaega ona o fafine ua oti a latou tane ua avea nei ma vaega to'atele o tama'ita'i o le taulaga. "O le vaegaau na fanaina le au tetee i le afiafi," o le tala lea a Mohammed, "na taumafai e faataapeapeina i latou. E toafitu na maliliu i Samarra ma 15 na manua." E tusa ai ma le Iraqi Society for the Defense of Press Freedoms, 14 tagata na fasiotia i Hawija, Mosul, Tikrit, ma Basra i le Aso o le Ita.
E faigata ona fuaina le aofaʻi o tagata i le tetee a Baghdad, le toʻatele, aua na faʻaaogaina e le malo le malosi e faʻataʻapeʻapeina ai tagata. Ina ua sili atu ona tetee i le aso na sosoo ai, na tapunia e tane le sikuea. O Marwan o se tagata IFC na fesoasoani i le faʻatulagaina o le faʻataʻitaʻiga a Baghdad.
Na ia taʻu atu ia Hadi, "Ina ua matou amata, na latou siosiomia i matou i Hummers. Sa matou alalaga i upu, 'Tuu mai ia i matou le eletise 24-itula, aumai ia i matou se totogi maualalo; Sii i luga totogi o i latou o loʻo faigaluega, Tuʻu mai ia i matou penefiti leai ni galuega.' I le taimi muamua, na matou manatu o le a puipuia i matou e le pulega, ae na faafuasei lava ona latou o ese ma taavale ua tumu i ni leoleo ofu, na latou osofaia i matou i naifi, laau, ma a latou moto, o le taimi lena na amata ai ona matou talosagaina le malo e faamavae." Na fanaina Marwan i le ua.
Na tapunia e le malo auala e tau atu i le Tahrir Square. A o 6,000 tagata na mafai ona faʻapotopotoina iina, fai mai Hadi o soʻo se auala faʻataʻamilomilo e tele taimi o le numera o tagata i le sikuea lava ia. Al Jazeera lipotia 20,000 i le tasi auala na o ia. "Sa alalaga tagata uma e uiga ia latou aia tatau," o le tala lea a Hadi. “Ona amata loa lea ona osofa’ia i latou e leoleo ma le vaegaau, ona nonofo ai lea o tagata uma i lalo, na latou valaau atu i le vaegaau ma leoleo, ‘E leai se mafuaaga e lavea ai i matou. Ina ua fa’aauau le osofa’iga, ona sosola lea o tagata i totonu o pitonu’u, ona mulimuli atu lea o leoleo, sasa ma tafana tagata, fa’atu’u atu e tagata i totonu o latou fale, ae mulimuli atu loa le vaega’au.
"Fai mai le malo o matou o Baathists poʻo Al Qaeda. O le latou togafiti autu lena-taumafai e faʻafefe tagata, fai mai matou te toe foʻi i le 2003. Ae o se pepelo. Latou te iloa e le manaʻo tagata ia i latou. na o le malo ona o le US ma Iran na fesoasoani ia i latou e maua le pule i le taufaamatau ma le militeri ma le militeri. Ae ou te talitonu o le a aveesea e tagata lo latou fefe, ma o le a faateleina le tetee.
Z
O David Bacon o se tusitala tuto'atasi ma se tagata pueata. O ata uma na aumai e Bacon.