Initia, o se malo e fausia i luga o le malosi faʻafouina ma le tamaoaiga o meaola eseese o loʻo i ai nei i luga o auala felauaiga - o le a ia faʻaauau pea i luga o lona ala malosi faʻafouina e faʻavae i luga o meaola eseese, ma le tutusa o le malosi, pe o le a ia mulimulitaʻia le ala le gafatia o le malosi i sisifo, faʻavae i luga suau'u, malosiaga faaniukilia ma pologa malosi?
O Initia e le o se tasi o le faʻaleagaina o le carbon dioxide o le lalolagi ona e ala i aganuu ma faiga faʻavae tau tamaoaiga, na tuʻuina atu ai le faʻamuamua i totonu o le atunuʻu, faʻasalalau le tamaoaiga o tagata faigaluega, e le o faʻatumauina, tamaoaiga tau alamanuia lea e suia ai tagata e ala i le faalagolago i mea e le mafai ona faʻafouina.
Ae ui i lea, faʻatasi ai ma le lalolagi atoa ma le neo liberal reform o le tamaoaiga, o le faʻafouina o loʻo suia i mea e le mafai ona faʻafouina, o loʻo faʻaumatia tagata e ala i suauʻu faʻasolosolo, faʻapitoa ma faʻalapotopotoga eseese ua suia e monocultures tutotonu o felauaiga, gaosiga, ma faʻatoaga.
E le gata ina fa'aopoopoina ai le fa'amata'u mai o suiga o le tau, ae ua faoa ai fo'i le si'osi'omaga mo nu'u, faifa'ato'aga laiti, ma tama'ita'i talu ai ona o le fa'aogaina o fanua mo se tamaoaiga malosi e fa'atatau i le malosi o pologa e tatau ona suia mai le tausiga o tagata i le gaosiga ma fa'agaioiina fale gaosi oloa, malosi fa'apisinisi ma le lafoaia o otaota, po'o le fauina o auala tetele, po'o le fa'atupuina o fa'ato'aga mo "biofuels" e fa'atumauina ai atina'e o le tamaoaiga o le suau'u fa'ato'aga i se vaitaimi e molimauina ai le fa'ai'uga o le suau'u taugofie.
I le 1973, na aʻoaʻoina ai aʻu e avea ma fomaʻi faaniukilia. O nisi o oʻu taimi sili ona fiafia o taimi na ou faʻaaluina i le Bhabha Atomic Center i Bombay, galue o se tagata aʻoga i le taumafanafana i le faʻataʻitaʻiga faʻatoʻaga faʻatoʻaga vave. Ae na ou tuua se galuega i le fisiki faaniukilia ina ua faamaulaloina aʻu e loʻu tuafafine o Mira, o se fomaʻi.
Na ia faailoa mai e faapea, a o aʻoaʻoina aʻu i mea laʻititi laʻititi o suiga o le malosi ma le filifili, sa ou le iloa faitau pe a oʻo i lamatiaga faaniukilia. O le lesona lena o le lotomaualalo na faaosofia ai lo'u agai atu i le faasaienisi e puipuia ai le ola ma aloese mai mea e faaumatia ai le ola. Na atili ai ona ou nofouta i sootaga i le va o le malamalama ma le mana, o le fausiaina o agafesootai le talafeagai ua fausia i totonu o taua - ma le faʻasaienisi e faʻatatau i tupe mama, ma le faʻaogaina ma le loto i ai o tagata lautele e uiga i mataupu uma o aʻafiaga agafesootai, lea e tapunia ai pulega faatemokalasi o tekinolosi matautia.
Ina ua faia suʻega faaniukilia e Initia i Pokhran i le aso 11 o Me, 1998, o suʻega na faʻamatalaina o le "paʻia o le taua o le tagata lava ia" ma "megatonnes of prestige". Na taʻua e le aufaasālalau tele le pomu o se "pomu Hindu".
E oo atu i le aso 30 o Me, ua faalauiloa e Pakisitana ni suega faaniukilia e ono i Chagai. O lenei pomu fou na avea o se pomu Isalama e le aufaasālalau lava e tasi. O lenei taufaamata'u faaniukilia tutusa e le mafai ona faauigaina o se puipuiga o le "eseesega" faaleaganuu. O mafaufau fa'atama'i, fa'amiliteri i itu uma e lua o le tuaoi na vaeluaina ai o tatou tagata i le afa seneturi talu ai na va'aia ai le pomu o se fa'ailoga o le malosi fa'alotu. O le Vishwa Hindu Parishad (VHP) na faasilasila mai e faapea, faatasi ai ma suʻega faaniukilia, na iu lava ina faʻaalia e Initia lona "tagata".
O nei suʻesuʻega na faʻamaonia ai le tulaga o Initia i luga o auupega faaniukilia ua oʻo i se suiga mataʻutia. O le sailiga mo le pule filemu ua suia i le faʻaalia o le malosi sauā. O faʻataʻitaʻiga o fana faaniukilia ua avea ma faʻailoga lauiloa o le malosi faapeteriaka faʻamilitia e faʻatupuina le ita.
O loʻo manatu o Initia e i le va o le fitusefulu lima ma le selau faʻaulu faaniukilia, lea e tuʻuina atu ai faiga e tasi Agni Prithvi ma le tasi Mirage 2000, i lalo o le aʻoaʻoga o le "No First Use".
O Pakisitana e i le va o le luasefululima ma le limasefulu auupega faaniukilia, o ana faiga e tuʻuina atu o le fana Ghauri ma Ghaznavi, ma le F-16 vaalele. O le laina a Initia Agni e 2000 Km, ma le Pakistani Ghaniri e 1500 km. Po'o le tasi le atunu'u e mafai ona taia i totonu o le sefululima minute. O le fuainumera o tagata o le a fasiotia e eseese i le va o le 2 miliona ma le 12 miliona. Na taʻua e Gandhi o auupega faaniukilia "ua fai ma sui o le sili ona agasala ma le faʻaaogaina o le faasaienisi".
I le aso 14 o Iulai, 1957, na fai mai ai Nehru i le Lok Sabha, le Maota o Sui o Initia, "Ua matou tautino manino atu matou te le fiafia i le faia o pomu atomika, e tusa lava pe i ai so matou malosi e faia ai, ma e leai se mea. o le a tatou faʻaaogaina le malosi faaniukilia mo faʻalavelave faʻaleagaina ... Ou te faʻamoemoe o le a avea lena ma faiga faʻavae a malo uma i le lumanaʻi.
I le maeʻa ai o suʻega, Iapani, Amerika, ma le tele o isi atunuʻu na tuʻuina atu faʻasalaga ma faʻaumatia fesoasoani, nonogatupe, ma aitalafu i Initia ma Pakistan. Ia Iuni o le 1998, na pasia ai e le UN Security Council se iugafono, na faamaonia e le UN General Assembly ia Novema i lena tausaga lea na taʻusalaina ai suʻega faaniukilia ma valaau mo le taofiofia.
O le maliega faaniukilia a Amerika ma Initia o se suiga lea o faiga faavae a Initia ma le faalauteleina o malosiaga faaniukilia i Initia ma le faatauina atu o suauu faaniukilia i Initia. O le maliliega na sainia i le aso 18 o Iulai, 2005 ma fa'amae'aina i le asiasiga a Peresitene Bush i Initia ia Mati 2006. O lo'o ofoina atu e avea o se "malosi mama" - o se mea e suitulaga i le fa'aogaina o suau'u fa'atosina ma le fa'aaogaina o le CO2. O loʻo faʻamoemoe e foia luitau e lua o le puipuiga o le malosi ma le puipuia o le siosiomaga. E pei o Lalit Mansingh, o le sa avea ma Amapasa o Initia i setete o Amerika
“O le feagaiga faaniukilia a Indo-US o se mea taua tele. E le gata ina ofoina atu le fofo sili ona lelei mo le faʻalavelave faʻafuaseʻi o le malosi o Initia, ae o loʻo faʻaalia manino ai Initia o se setete o auupega faaniukilia, ma faʻamutaina ai le tele o tausaga o le faʻaesea faaniukilia ma le teenaina o tekinolosi "(India Today, Mati 6, 2006)
I le maliliega, na tautino ai e Bush o le a ia galue e ausia le malosi atoatoa o le malosi faaniukilia ma Initia, ma o le a galulue faatasi ma paaga e fetuutuunai pulega faavaomalo e ulufale atu i fefaʻatauaʻiga faaniukilia ma Initia ma tuʻuina atu foi i le suauu faaniukilia. O Initia e 15 masini faaniukilia faakomepiuta e maua ai le 3360 MW. E ono o nei reactors civilian ua uma ona tu'uina i lalo o puipuiga a le IAEA, e iva isi reactors o le a tu'uina i lalo o puipuiga i le fa'avavau.
Initia o le a le taliaina puipuiga i luga o le Prototype Fast Breeder Reactor ma le Fast Breeder Test Reactor, o loʻo i ai uma i Kalpakkam. O le 65% o masini faʻaola a Initia o le a i lalo o le suʻesuʻega faavaomalo i le 2014.
O Cirus ma Dhruva o ni masini fa'amiliteri e lua e maua mai ai auupega o le plutonium. I lalo o le maliliega, o le a tapunia tumau e Initia le Cirus reactor i le 2010. O Initia o loʻo i ai faʻamaumauga e mafai ona faia ai le 250 atomic pomu. Ua lava le uranium a Initia e fau ai laau faaniukilia e maua ai le 10000 MW malosi. Mr. Manmohan Singh, le Palemia o Initia ua ia faailoa mai e fia vaai i le vaega o malosiaga faaniukilia e gaosia le 40000 MW i totonu o le sefulu tausaga.
O le faaniukilia o le malosi o Initia o le faaniukilia lea o filifiliga faamiliteli a Initia. O le fuafuaga tuueseese o loʻo faʻaalia le faʻaalia o lenei mea moni.
O le malosi faaniukilia o loʻo ofoina atu o le "malosi mama", aua e le faʻatupuina le CO2. O le filogia ona o otaota faaniukilia ua le amanaiaina, ma o le mea moni o le malosi faaniukilia e mafai ona faaosofia ai taua faaniukilia ua faigofie foi ona le amanaiaina. O le US Initia Agreement o loʻo faʻamaonia mai o le taumalulu faaniukilia e sili atu nai lo le vevela o le lalolagi. Ae peita'i, mo le malosi gafatia, tatou te mana'omia isi mea e lua, ma o nei mea e maua mai le malosi fa'afouina.
Fa'asaga i le fa'atumauina moni
Ina ia ausia le faʻamautuina moni, e manaʻomia le faʻapipiʻiina o le malosi i totonu o sosaiete ma faʻalapotopotoga. E mafai ona fa'apea e gafataulimaina fa'aagafesootai pe afai latou te le fa'apipi'iina ma faoa le si'osi'omaga o tagata matitiva ma latou ta'ita'i atu ai i le malosi tutusa.
E mafai ona fa'atumauina fa'alesiosiomaga pe afai latou te fa'afaigofie le suiga i le fa'atamaoaigaina o le tamaoaiga maualalo, ma e le fa'ailoaina ni a'afiaga o le fa'aleagaina o le ea po'o le fa'aaniukilia.
O nei filifiliga e tatau ona faia e tagata, ma e le tatau ona faʻauluina e ala i pisinisi, lea o loʻo faʻauluina faiga faʻavae a le setete, ma o loʻo faʻaaogaina le faʻafitauli o suiga o le tau na ia faia e faʻatupu ai le faʻalavelave fou o le faʻaleagaina faaniukilia, otaota faaniukilia, taua faaniukilia poʻo faʻalavelave fou. o le fa'aleagaina o meaola eseese e fausia ai fa'ato'aga fa'ato'aga fa'ato'aga mo suau'u olaola e suitulaga i suau'u.
E tatau ona avea le faatemokalasi o le si'osi'omaga ma fa'amatalaga mo filifiliga gafatia tau le malosi.