O le itulau pito i luma o le London Observer i le aso 12 Iuni na faasilasila mai ai, "55 piliona o aitalafu a Aferika o loʻo faʻatautaia 'se manumalo mo le faitau miliona'." O le “manumalo mo le faitau miliona” o se upusii a Bob Geldof, o lē na faapea mai, “O taeao e 280 miliona tagata Aferika o le a ala mai mo le taimi muamua i o latou olaga e aunoa ma se aitalafu ia te oe po o a’u se sene…”. O le faʻavalevalea o lenei mea o le a mataʻina pe ana fai e leʻi aveesea le manava a le tagata faitau e le faʻalavelave faʻafuaseʻi a Geldof, Bono, Blair, le Observer et al. O le faomea a le malo o Aferika ma faalavelave ua avea ma se taamilosaga mo le manuia o taʻitaʻi e taʻua o le G8 e tatau ona faia i Sikotilani i le masina a sau ma i matou o loʻo naunau e faʻalavelaveina e le au faʻatau o le circus: le faʻasalalauga faʻavae ma ona "tagata lauiloa". O le fa'afoliga o se osofa'iga fa'ato'aga e ta'ita'ia e fetu po'o - o le fa'atupuina, fa'atonutonu ata o le fouvale - e fa'avaivaia ai se faiga fa'apolokiki tele o le ita. I le pito i luga ma le tumutumu, e leai se "folafolaga" taua e tasi a le G8 na tausia, ma o le "manumalo mo le faitau miliona" e leai se eseesega. Ose faiga tau faasese – e moni lava ose fa'aletonu i le fa'aitiitia o le mativa i Aferika. Faʻalagolago atoa i luga o polokalame leaga, faʻaleagaina o le tamaoaiga ua tuʻuina atu e le Faletupe a le Lalolagi ma le IMF, o le "aufaʻatasi" o le a faʻamautinoa ai o atunuu "filifilia" o le a sili atu ona paʻu atu i le mativa. Pe o se mea e ofo ai le lagolagoina e Blair ma lana teutupe, Gordon Brown, ma George Bush; e oo lava i le White House e taʻua o se "mea taua"? Mo i latou, o se facade taua, o loʻo faʻapipiʻiina e le taʻutaʻua ma le valea ma le le mautonu. I le faʻasalalau e uiga ia Blair, na faʻamatalaina ai e Geldof Bush o se "naunau ma faʻamaoni" e uiga i le faʻamutaina o le mativa. Ua taʻua e Bono ia Blair ma Brown "o Ioane ma Paulo o le tulaga o le atinaʻeina o le lalolagi". I tua atu o lenei pito i luma, e mafai ai e le malosi faʻamalosi ona "toe faʻatonu" olaga o le faitau miliona o tagata e lagolagoina faʻalapotopotoga faʻapitoa ma lo latou puleaina o punaoa a le lalolagi. E leai se taupulepulega leaga; e le lilo le sini. Ua fa'ailoa mai e Gordon Brown i le tautalaga ma le tautala, lea e filifili le au tusitala fa'alilolilo e le amana'ia, ae sili atu i le tala a le Ofisa o Tupe. O le faʻasalalauga a le G8 o loʻo faʻasalalauina le "manumalo mo le faitau miliona" e le mafaatusalia. I lalo o se vaega faaulutala “G8 talosaga mo le faalēaogāina o aitalafu a le HIPC”, o loo faapea mai ai o le toomaga o aitalafu i atunuu matitiva o le a faatoʻā tuuina atu pe afai e faaalia i latou “fetuunaʻi a latou fesoasoani tele i le aofaʻi e tuuina atu”: i se isi faaupuga, o le a faaitiitia a latou fesoasoani. i le aofaiga tutusa ma le toomaga o aitalafu. E leai la se mea latou te maua. Parakalafa Lua o loʻo taʻua ai "e taua tele" o atunuu matitiva "faʻateleina le atinaʻeina o vaega tumaoti" ma faʻamautinoa "le faʻateʻaina o faʻalavelave i tupe faʻafaigaluega tumaoti, i totonu o le atunuʻu ma fafo". O le "55 piliona" na fai mai e le Observer e oʻo ifo, i le tele, i le 1 piliona faʻasalalau i luga o le 18 atunuu. E mautinoa lava o le a fa'afa'afaina lenei mea - e itiiti ifo i le ono aso le aoga o aitalafu - ona e mana'o Blair ma Brown e totogi e le IMF lana vaega o le "toomaga" e ala i le toe iloiloina o le tele o auro, ma le naunau ma le faamaoni o Bush na fai mai leai. . O le mea muamua e le mafai ona taʻua o le auro na faoa muamua mai Aferika. O le lona lua e le mafai ona taʻua, o le totogiina o aitalafu e tatau ona maualuga le maualuga mai le tausaga fou, e sili atu i le faaluaina i le 2015. O lona uiga e le o le "manumalo mo le faitau miliona", ae o le oti mo le faitau miliona. I le taimi nei, mo 1 tala uma o le "fesoasoani" i Aferika, 3 tala o loʻo ave i fafo e faletupe i sisifo, faʻalapotopotoga ma malo, ma e le o faʻamaonia ai tupe mama na toe faʻafoʻi mai a kamupani faʻasalalau. Ave Congo. E tolusefulu-lua kamupani, oi latou uma o loʻo faʻavae i totonu o atunuu G8, o loʻo pulea le faʻaogaina o lenei atunuʻu matitiva, tamaoaiga o minerale, lea e faitau miliona ua maliliu i le "mafuaaga" o le 200 tausaga o le malo. I Cote d'Ivoire, e tolu kamupani G8 e pulea le 95 pasene o le gaosiga ma le auina atu i fafo o koko: o le punaoa autu. O tupe mama a Unilever, o se kamupani Peretania ua leva i Aferika, o le lona tolu e sili atu nai lo le GDP a Mozambique. O se tasi o kamupani Amerika, Monsanto – e iloga i le inisinia fa’ainisinia – e pulea le 52 pasene o fatu saga i Aferika i Saute, o taumafa masani a lena atunuu. E le mafai e Blair ona tuʻuina atu ni fele lele se lua mo tagata Aferika. Na faʻaaogaina e Ian Taylor i le Iunivesite o St Andrews le Tulafono o le Saolotoga o Faʻamatalaga e iloa ai aʻo faʻaalia e Blair lona manaʻo e "faia le talaʻaga o le mativa", na ia tipi faalilolilo le ofisa o le kesi ma le aufaigaluega a Aferika. I le taimi lava e tasi, o lana "mataupu mo le atinaʻeina faavaomalo" na faʻamalosia, i le faitotoa pito i tua, faʻamaonia le tuʻuina atu o vai i Ghana mo le manuia o tagata faʻatau tupe a Peretania. O lenei matagaluega o loʻo ola i faʻatonuga a lana "Business Partnership Unit", lea e tuuto atu i le sailia o "auala e mafai ai e le DfID ona faʻaleleia le siosiomaga gafatia mo tupe faʻafaigaluega i fafo ma ... saofaga i le faʻagaioiga o le vaega tau tupe". Fa'aitiitia le mativa? O le mea moni e leai. O se fa'ailoga e fa'alauiloa ai le talitonuga fa'a-meperia fa'aonaponei ua ta'ua o le neoliberalism, peita'i e toetoe lava a le'i fa'ailoaina fa'apea ma e seasea faia feso'ota'iga. I le lomiga a le Observer o loʻo faʻasalalauina le "manumalo mo le faitau miliona" o se tala lona lua o le faʻatau atu o auupega a Peretania i Aferika ua pasia le 1 piliona. O se tasi o tagata fa'atau a Peretania o Malawi, lea e sili atu lona totogi i luga o le tului o lana aitalafu nai lo lana tala o le soifua maloloina atoa, e ui lava o le 15 pasene o lona faitau aofaʻi e maua i le HIV. E fiafia Gordon Brown e faʻaaoga Malawi e fai ma faʻataʻitaʻiga o le mafuaaga "e tatau ai ona tatou faia le tala faasolopito o le mativa", ae o le a le maua e Malawi se sene o le "manumalo mo le faitau miliona" fesoasoani. O le faʻailoga o se meaalofa mo Blair, o le a taumafai i soʻo se mea e faʻamalosia ai tagata lautele e "agai i luma" mai le lona tolu e le mafai ona taʻua: o lana vaega i le faʻalavelave faʻapolokiki sili o ona po nei, o lana solitulafono i Iraq. E ui lava o le mea moni o se faʻaoga avanoa, e pei ona faʻaalia e lana pepelo, na te faʻaalia o ia lava o se imperialist Kiplingesque. O lana "vaaiga mo Aferika" e pei o le lagolagoina ma le faʻaogaina e pei o se tulaga e tumu i fetu paʻepaʻe paʻepaʻe (faʻatasi ai ma faʻailoga uliuli ua faaopoopo nei). O ana faʻamatalaga faʻamesia i le "luluina o le kaleidoscope" o sosaiete e itiiti lona malamalama ma "mataʻituina le pa'ū o fasi vaega" ua faʻaliliuina i ni faʻalavelave sauā se fitu i fafo, e sili atu nai lo se palemia Peretania mo le afa seneturi. O Bob Geldof, o se Irishman i lana faamasinoga, e saʻo lelei, e leai se tala e uiga i lenei mea. O le au tetee e o atu i le G8 Summit i Gleneagles e le tatau ona faatagaina i latou lava e faʻalavelaveina i nei taʻaloga. Afai e manaʻomia musumusuga, faʻatasi ai ma faʻamaoniga e mafai ona aoga le gaioiga tuusaʻo, e tatau ona latou vaʻavaʻai i gaioiga lauiloa a Amerika Latina e faasaga i le aofaʻi o locura capitalista (total capitalist vale). E tatau ona latou vaavaai atu ia Polivia, le atunuu pito sili ona matitiva i Amerika Latina, lea o loo taufetuli ai i se faalapotopotoga a le atunuu ana uo kamupani a Blair ma Bush, ma Venezuela, na o le pau lea o le atunuu i le lalolagi ua sefe ai tupe maua mai le suauu mo le manuia o le toatele, ma Iurukuei ma Atenitina, Ekuatoa ma Peru, ma Pasila le tele o tagata e leai ni fanua. I le isi itu o le konetineta, o tagata masani o loo tutu atu i le poloaiga tuai na lagolagoina e Washington. “Que se vayan todos!” (O fafo ma i latou uma!) fai mai le motu o tagata i auala. O le tele o faʻasalalauga e pasia mo tala fou i totonu o lo tatou lava sosaiete e tuʻuina atu i le le mafai ona gaoioi ma faʻafilemu tagata ma faʻateʻaina i latou mai le manatu e mafai ona latou faʻafeiloaʻi le pule. O le tala o lo'o i ai nei e uiga i Europa, lea e leai se tusitala e malamalama i ai, o se vaega o lenei; ae o le Farani ma Dutch "leai" palota o se vaega o le gaioiga tutusa e pei o Amerika Latina, toe faafoi atu le faatemokalasi i lona aiga moni: o le pule e tali atu i tagata, ae le o le "maketi saoloto" poʻo faiga faʻavae o taua a tagata faʻatauvaʻa.
Muamua lomia i le New Statesman - www.newsstatesman.co.uk