I le aso 13 o Setema, na tatalaina ai se tasi o fa'atauga a auupega tele i le lalolagi i Lonetona, e lagolagoina e le malo o Peretania. I le aso 8 o Setema, o le London Chamber of Commerce and Industry o le a faia se faʻaaliga faʻaigoaina "Middle East: O se maketi tele mo kamupani puipuiga ma puipuiga a Peretania". O le talimalo o le Royal Bank o Sikotilani, o se tagata e teu tupe tele i pomu fuifui. E tusa ai ma le Amnesty international, o i latou ua afaina i pomu fuifui o 98 pasene tagata lautele ma 30 pasene tamaiti. Ua maua e le Royal Bank of Scotland le £20 miliona i tupe a le malo. O le faʻamatalaga mo le pati a le faletupe e faitauina: "O Sasaʻe Tutotonu o se tasi o itulagi e sili ona tele avanoa mo kamupani puipuiga ma puipuiga a Peretania. Saudi Arabia ... o le lalolagi pito i luga o le puipuiga, na faʻaaluina le $ 56bn i le 2009 ... itulagi aoga e taula'i."
O mea ia e ave i ai le faamuamua a le malo o Cameron ina ua mavae le manumalo tele o le “fesoasoani” i Libya. E pei ona taʻua e Margaret Thatcher i se tasi taimi: "Olioli!" Ma a o sii aʻe e le au faletupe ma le aufaioloa a latou matatioata, aua neʻi galo ia i tatou pailate totoa a le RAF na toe avea Libya ma a tatou e ala i le susunuina o le anoanoai o "elemene pro Gaddafi" i totonu o latou fale ma moega ma falemaʻi, ma le au faʻatauvaʻa a le British drone industry i Menwith Hill i Yorkshire o ia, aʻo leʻi ma pe a uma le 'aiga o le aoauli, tuʻuina atu faʻamatalaga mo faʻamoemoega drone ina ia mafai e le afi a Hellfire ona faʻamafola fale ma mitiina le ea mai mama, o se faʻapitoa. Ma fa'afetai i le nofoaga o su'ega drone a QuinetiQ i Aberporth ma le UAV Engines Limited i Lichfield.
E le'i mae'a lelei le misiona a le itu i sisifo. Toeitiiti atoa le ono masina talu ona maua se iugafono a le UN e faʻatagaina "le [puipuiga] o tagata lautele ma nofoaga o tagata lautele i lalo o le taufaamatau o le osofaʻiga", o loʻo faʻasalaina e Nato ni pomu vaevaega i luga o Sirte ma isi "malosi a Gaddafi" lea, fai mai se Channel 4 Tala Fou fai lipoti, "seia latou tipi ese le ulu o le gata, o le a le lagona le saogalemu o tagata Libyan". Ou te sii maia lena mea e le tele mo lona uiga Orwellian ae o se faʻataʻitaʻiga o le matafaioi a le tusitala i le faʻamaoniaina o "tatou" toto toto i luma atu.
O le Rupert's Revolution, mulimuli ane. O ese mai le nusipepa a Murdoch o ni "tagata fouvale". O le gaioiga i Libya, fai mai The Times, "o se fouvalega ... e pei ona masani ai". O se osofa'iga a se kegi a aumea tuai a Muammar Gaddafi ma taufaaleaga i le taupulepulega a Nato e le o se tala fou. O le "taʻitaʻi fouvale" na tofia e ia lava, Mustafa Abdul Jalil, o le minisita o faamasinoga mataʻutia a Gaddafi. O le CIA e faʻatautaia pe faʻatupe le tele o isi, e aofia ai uo tuai a Amerika, o le Mujadeen Islamists na faʻatupuina al-Qaeda.
Na latou taʻu atu i le au tusitala le mea e tatau ona latou iloa: o Gaddafi o le a faia le "fasioti tagata", lea e leai se faʻamaoniga, e le pei o le tele o faʻamaoniga o le "fouvale" fasioti tagata a tagata faigaluega Aferika uliuli na tuuaia sese e avea ma tagata totogi. O le fesiitaiga faalilolilo a le au faletupe a Europa o le Faletupe Tutotonu o Libya mai Tripoli i le "fouvale" ia Benghazi e le au faletupe Europa ina ia mafai ai ona pulea le faitau piliona o suauu a le atunuu, o se faomea mataʻutia e itiiti se tului.
O le faʻasalaga atoatoa a Gaddafi i luma o le "faamasinoga faʻavaomalo" i The Hague e faʻaalia ai le faʻataʻitaʻiga a le "Lockerbie bomber", Abdelbaset Ali Mohmed al-Megrahi, o lona "solitulafono mataʻutia" na faʻapipiʻiina e faʻalauiloa ai faanaunauga o le itu i sisifo i Libya. I le 2009, na toe auina atu ai Al-Megrahi i Libya e le pulega Sikotilani e le mo mafuaaga alofa, e pei ona lipotia mai, ae ona o lana apili ua leva ona faatalitali o le a faamaonia ai lona mama ma faamatalaina le auala na fausia ai o ia e le malo o Thatcher, e pei o Paulo ua maliu. Ua fa'aalia le fa'aaliga iloga o Foot. I le avea ai o se vaifofo i tala faʻasalalau o loʻo i ai nei, ou te faʻamalosia oe e faitau se faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga o le "tausalaina" a el-Melgrahi ma lona uiga faʻapolokiki i le Dispatches from the Dark Side: i luga o le sauaina ma le maliu o le faamasinoga tonu (Verso) e le loia iloga o aia tatau a tagata. , Gareth Peirce.
E le o se mea e faʻateʻaina ai le faʻalavelave mataʻutia a Gaddafi, o se "faʻaaliga" taunuʻuga mo MI6, ua tatou aʻoaʻoina nei. Ae o lona odium e le fesootai ma le toso teine o lona atunuu e ala i le emeperoa caricatures e pei o Nicholas Sarkozy, o se Napoleonic Islamophobe o ana auaunaga atamai e toetoe lava a faatuina le osofaiga faasaga ia Gaddafi. Ua faailoa mai e le US diplomatic cables e WikiLeaks le popolevale o le itu i sisifo ona o le musu o Gaddafi e tuuina atu le puna sili o le suauu i Aferika ma ana taumafaiga ia Saina ma Rusia.
O fa'asalalauga fa'asalalau e fa'alagolago e le gata ia Murdoch ae i luga o leo fa'aaloalo e fa'aosofia ai le amnesia fa'asolopito. O le Observer, lea e leʻi faʻatoese mai mo lana faʻalauiloa mataʻutia o auupega e le o iai a Iraki o le tele o faʻaumatiaga, o loʻo faʻataʻitaʻia i le "faʻaaloalo faʻapitoa" a Sarkozy ma Cameron ma o latou "fealofani ma lagona" faamoemoega. O lana tusitala faʻapolokiki Andrew Rawnsley faʻamaeʻaina se faʻalua mataʻina. E pei ona faamanatu mai e le Media Lens ia i tatou, i le 2003, na tusia ai e Rawnsley e uiga ia Iraq: "O le numera o tagata maliliu e leai se mea e sili atu nai lo le mea na fefefe ai tagata lautele." E miliona tagata Iraqi na maliliu mulimuli ane, na finau mai Rawnsley e faapea, i Libya "ua saʻo e Peretania" ma "o le aofaʻi o tagata faʻaleagaina na mafua mai i osofaʻiga i luga o le ea e foliga mai e mama." Ta'u atu lena mea i tagata Libyan ma e pele ia i latou ua fa'aumatia e le kamupani-faauo Hellfires.
Na osofaʻia e Nato Libya e faʻafetaui ma faʻatautaia se osofaʻiga lautele a Arapi na faateʻia ai taʻitaʻi o le lalolagi. E le pei o ona tuaoi, na sau Kadafi i le pule e ala i le teenaina o le pulega i sisifo o le tamaoaiga faalenatura o lona atunuu. Mo lenei mea, e leʻi faʻamagaloina lava o ia, ma o le avanoa mo lona maliu na faoa i le masani masani, e pei ona faʻaalia i le talafaasolopito. O le tusitala Amerika o William Blum na ia tausia le faamaumauga. Talu mai le Taua Lona Lua a le Lalolagi, ua tuʻimomomoina pe faʻaumatia e le Iunaite Setete le faʻasaʻolotoga i atunuu e 20, ma taumafai e faʻatoʻilaloina le sili atu i le 50 o malo, o le tele o ia malo faatemokalasi, ma faapaʻu pomu i luga o le 30 atunuu, ma taumafai e fasioti le sili atu i le 50 taʻitaʻi mai fafo.
Olioli!