Avanoa Faitioina
O se matafaioi autu a le aufaasālalau lautele o le taofia lea o tagata lautele mai le ausiaina o se 'ata tele' malamalama i le auala e faʻaogaina ai tagata ma paneta i lalo o tupe maua mo taimi pupuu. O vaega taua o le jigsaw o lo'o avanoa - o le a lipotia e le BBC i nisi taimi le fasiotia o tamaiti uma e toaono i totonu o se aiga Iraqi e ala i pomu fuifui "coalition"; le Tutoatasi o le a lipotia i luga o le US faʻaaogaina le napalm - ae o le avanoa i se malamalama i le auala e fetaui ai nei mea mataʻutia e avea o se vaega o se faiga faʻaleaganuʻu faʻaleagaina ma le faʻatupu vevesi a le setete-faʻalapotopotoga ua faʻatagaina.
Nai lo lena, o le aufaasālalau ua faʻaleleia e poloka le ituaiga o 'mataʻutia tele' faʻalauiloaina o faʻaleagaina faʻavae e ono faʻatupu ai le ita lautele ma suiga moni. E fa'aauau pea ona fa'aofi e le au tusitala ni 'au e pulea ai manatu' o le fa'amautinoaga, fa'alavelave ma fa'afefe e fa'afilemuina ai le mafaufau lautele. O le uiga ua matua'i maua'a ma o le au tusitala o lo'o latou manatu i le tulaga lelei o le tulaga quo o lo'o fa'amanino fa'afetai e 'paleni' ma 'sa'o'. O tusitala o loʻo faʻaalia le fesoʻotaʻiga manino i le va o le tulaga quo ma le tele o mafatiaga o tagata ua faʻafefeteina o le 'faʻamaoni' ma le 'faʻasalaina'.
O le vevesi o loʻo i ai nei i luga o le taua i Iraq o se faʻataʻitaʻiga e le masani ai o faʻafitauli mataʻutia ua le mafai ona pulea. Ua taumafai le aufaasālalau e faʻatapulaʻaina le faʻaleagaina e ala i le faʻamalamalamaina o le mataupu, e matua faʻavalevalea, o se fefinauai i le va o le malo ma le BBC, nai lo le avea o se feeseeseaiga i le va o le malo ma tagata lautele e matua masalosalo lava; o se mataupu o le faaleagaina o le faatuatuaina nai lo le faatemokalasi ua faalataina; ose fa'afitauli o le fa'aletonu o pulega fa'asalalau a le malo nai lo le fa'a'ole'ole ma le loto i ai o le malo i le fa'atinoina o solitulafono tau.
E tusa lava pe uma mea uma na tutupu, e mafai e Timothy Garton Ash ona tusi i le Guardian ('Blair's bridge', Setema 4, 2003) pe faʻafefea e Tony Blair "o loʻo i ai le malosi o le Gladstonian instincts mo fesoasoaniga alofa" - o se faʻamatalaga ofoofogia i le malamalama o mea uma tatou te iai nei. iloa. O Garton Ash e toe faʻataʻitaʻi tasi lava le tala faʻasalalau aʻo leʻi faia le taua e leʻi toe faia e le malo: "e leai se isi taʻitaʻi tautua na faʻaaogaina auupega faʻamalosi e faasaga i ona tuaoi ma ona lava tagata, ma e leai se isi na solia le tele o iugafono a le UN."
O le faʻamatalaga mulimuli e naʻo le malie ona o le mea moni o nei iugafono e fesoʻotaʻi ma le tuuaia o Iraqi WMD, lea ua tatou iloa nei e le o iai Iraqi WMD. I le pepa lava e tasi i le aso lava lea na aliali mai ai faamatalaga a Garton Ash, na taʻua ai e se ofisa sinia o le atamai o le malo e faapea: "Aemaise lava ... i luga o le fautuaga a laʻu aufaigaluega, na taʻu mai ia te aʻu e leai se faʻamaoniga e faʻaalia ai se gaioiga taua na faia i se tasi o mea. sui tau vailaʻau poʻo auupega vailaʻau" talu mai le 1998. Na ia fai mai na ia "le mafai ona faasino atu i soʻo se faʻamaoniga mautu o ia gaosiga". (Richard Norton-Taylor ma Vikram Dodd, 'The whistleblower', Setema 4, 2003) I le 1998, na faʻaalia ai e le au asiasi a le UNSCOM Iraq 90-95% le faʻaaogaina o le WMD.
Faafoliga Faafoliga Psychosis
O le fa'atumauina o le ata tele e fa'ata'ape'ape ma fenumia'i o lona uiga o le le faia o ni feso'ota'iga manino tauaso i le va o itu taua o le mataupu lava e tasi.
O lenei masini e mafai ona ta'ua Feigned Media Psychosis (FMP). Mo se faʻataʻitaʻiga, o tagata matamata talafou, e masani ona iai le FMP pe a latou mafaufau: 'Faatali mo sina minute! Ou te le'i vaai ea i se mea muamua na matua feteenai ma mea o loo ou faalogo i ai nei?' Ma: 'Ou te leʻi vaʻaia ea se mea muamua e tatau ona + taʻua e talafeagai nei?'
Talofa e, ona o le toatele o i tatou e nofonofo na o tatou i luma o a tatou TV ma nusipepa, atonu tatou te manatu o loo tatou vaai faalemafaufau i faamaoniga feteenai, pe ua tatou soona faateleina le taua o le le faailoaina o se mea moni. E masani ona ta'uta'ua le au tautala a Oxbridge o lo'o talanoa mai ia i tatou mai a tatou TV, pe a uma, masalo o 'tagata tomai fa'apitoa' i a latou matata, ma atonu e o'o lava i tagata ta'uta'ua o su'ega fa'aaliga - o ai tatou e fesiligia ai i latou?
O se fa'ata'ita'iga masani o le 'Faatali mo sina minute!' taimi na saunia e le BBC i se lipoti lata mai i le aoauli (BBC1, Setema 3, 2003). O le taula o tala fou, Anna Ford, na faʻamatalaina le auala na faʻatau atu ai le 60 (o le mea moni 66) BAE Systems Hawk jet i Initia i le £ 1 piliona afifi. O le lipoti na na o ni nai sekone na alu ai, lea na taʻua ai e Ford le Hawks o "vaalele a le faiaoga". Na vave ona auina atu e le Media Lens se imeli i le BBC Director of News, Richard Sambrook:
Pele Richard
Fa'amoemoe o lo'o e manuia. O tala fou o le aoauli o le aso nei o loʻo faʻamatalaina ai le faʻatau atu o vaalele Hawk 60 i Initia. Aisea na faamatalaina ai e Anna Ford le Hawks o ni "vaalele a'oa'o"? E te talia na faʻaaogaina foi e avea ma vaalele osofaʻi i le eleele (mo se faʻataʻitaʻiga a Initonesia i East Timor)? Pe lē tatau ea ona taʻua lenei mea ona o le faamataʻu mai o taua, e moni lava o taua faaniukilia, i le itulagi? Ma pe le tatau ea i le amio mama o le faʻatau atu, toe tuʻuina atu lenei taufaʻamataʻu o taua, ua tuʻuina atu foi o se mataupu mo talanoaga?
Fa'afetai David Edwards (Setema 3, 2003)
O le BBC, e le gata i lea, e leʻi leva ona tuʻuina atu le tele o lipoti e faʻamatalaina ai le umi o faʻamalosia e Initia o Kashmir o se vaega taua o le setete o Initia, ae o Pakistan na faʻamalosia na faoa mai le itumalo e pulea e Mosalemi. I le 2002, na fesoasoani le BBC e faʻasalalau le faʻalavelave faʻamaonia i luga o le mea moni e le gata na tau ai Initia ma Pakisitana i taua e tolu i Kashmir talu mai le 1947, ae o atunuu uma e lua o loʻo i ai nei auupega faaniukilia.
I le 15 tausaga ua tuanaʻi, na tau ai itu e lua i se taua e maualalo le malosi i le tau e tusa ma le 60,000 ola. Ia Tesema 2001, na osofaʻia ai e le au faatupu faalavelave Isalama le maota o le palemene a Initia i New Delhi, ma fasiotia ai le tele o tagata. O Initia sa umia Pakistan e nafa ma, faʻapotopotoina le faitau afe o 'au ma latalata i le folafolaina o taua ia Iuni 2002. O punaoa i le Ofisa o le Va i Fafo na faʻaalia Kashmir o latou "popole numera tasi" ona o le fefe neʻi paʻu atu atunuu e lua i feteenaiga le pulea ma fefaʻatauaʻiga faaniukilia.
E faʻafefea ona taʻua e le BBC le faʻatau atu o le £ 1 piliona le tau o meafaigaluega a le militeri a Peretania i se itulagi e leʻi leva ona lata i le taua faaniukilia e aunoa ma le faia o se faʻamatalaga sili ona itiiti i mataupu tonu na ia i ai, lava ia, talu ai nei na matua popole ai ? Ole Feigned Media Psychosis lea. Ae fa'afefea le fa'amatalaga o le Hawks o le "a'oa'oga va'alele"?
O mea faʻalauiloa na tuʻuina atu e le BAE Systems, le gaosiga o le Hawk jet, e manino lava:
"O Hawks e mafai ona suia i luga o le saite i le lima-pylon i luga o le eleele-osofaiga masani [ma le liua e] faigofie." (Sii mai, John Pilger, Hidden Agendas, Vintage, 1998, p.137)
O le "five-pylon… standard" e faasino i nofoaga mo le tasi fana e oo atu i le 30-mm caliber i totonu o le pusa tutotonu, ma e oo atu i le 3000 kilokalama o auupega eseese - ea i le ea fana, roketi faʻamaʻi, tuai ma pomu pa'u sa'oloto, va'ava'a, fa'ato'i-tagata, ofutau mama ma pomu fuifui - fa'ae'e i lalo o pou.
I le 1994, na taʻua ai e Robin Cook, mulimuli ane na avea ma Failautusi o le Va i Fafo, i galuega a le ea a Initonesia:
"O vaalele Hawk na matauina i luga o pomu i Timor i Sasaʻe i le tele o tausaga talu mai le 1984." (Ibid, p.141)
O vaalele ia o loʻo faʻamatalaina e le BBC o "taʻavale aʻoaʻoga". E faalua foi ona faamatalaina e le Guardian le Hawks o se "vaalele a le faiaoga vaalele" i se tusiga o loʻo tuʻu ese i le vaega o Pisinisi o le pepa i lalo o le 'pragmatic' ulutala: '5,000 galuega saogalemu ao faʻatau e Initia Hawks.' (David Gow, The Guardian, Setema 4, 2003) E pei ona iloa e le au vaʻavaʻai poto masani, "galuega" o se faʻauiga faʻaaloalo mo le "p-upu" (tupe mama), lea e le tatau ona taʻua i lenei ituaiga o tala.
I se lalolagi ese, e mafai ona tatou mafaufauina se tala faʻatusa o loʻo faʻaalia i le vaega o Ethics o se pepa i lalo o le ulutala: 'E faitau selau miliona ola e le saogalemu aʻo faʻatau e Initia Hawks.' I lona faʻafetai, na mafai e le Guardian ona taʻua David Mepham, o le sui faʻatonu o le Institute for Public Policy Research (IPPR), o le na fai mai o le fefaʻatauaʻiga o se "pogai o popolega ogaoga, ae le o se faʻamanatuga" aʻo faʻamalosia e Peretania le malosi o le militeri Initia i se itulagi. na tu i luga o le pito o taua faaniukilia i le tausaga talu ai. Na lipotia e le Guardian le manatu o le IPPR e faapea o Hawks "e mafai ona faʻaaogaina mo le taua e pei o Initonesia", ae ui i lea na filifili e faʻamatalaina i latou o "vaalele aʻoaʻo", faalua, i lana lava tusiga.
O le Tutoatasi na mulimulitaʻi i se faʻataʻitaʻiga tutusa, e faʻatatau i le "Hawk trainer aircraft", o loʻo taʻua ai le tele o faʻamatalaga feteenai mai le IPPR, Saferworld ma Amnesty International. O le igoa o le Tuto'atasi e le'i fa'auo fa'apisinisi: 'Ua fa'asalaina e Peretania le £1bn tau fefa'ataua'iga e fa'atau atu va'alele i Initia.' (Phil Reeves, The Independent, Setema 4, 2003)
E ese mai i la latou matafaioi tau, o le a faʻaaogaina le Hawks e aʻoaʻoina ai pailate Initia e faʻaleleia vaalele sili atu ona malolosi, e aofia ai ma pomu Jaguar, na faia foi e le BAE Systems, lea na talia e le Matagaluega o le Puipuiga e mafai ona fetuunai e tuʻuina atu ai auupega faaniukilia. E tusa ma le 126 o nei pomu faaniukilia o loʻo fausia nei i lalo o laisene.
O le mataupu o loʻo tuʻuina atu ai se malamalama manaia i le "Gladstonian instincts for humanitarian intervention" a Tony Blair. The Independent faʻamatalaga:
"O le maliliega na oʻo mai ina ua maeʻa le malosi o le malo o Peretania, ma le Palemia Tony Blair, Sui Palemia John Prescott, le Failautusi o le Puipuiga o Geoff Hoon ma le Failautusi o le Va i Fafo o Jack Straw na auauaʻi e tauanau tagata Initia e faʻatau le vaalele." (Clayton Hirst ma George Fernandes, 'BAE e fiafia i le taumafanafana Initia ma le £ 1bn oka mo Hawk jet', The Independent, Aokuso 3, 2003)
I le puupuu o le fasioti tagata, o nai gaioiga e mafai ona sili atu ona taʻusalaina nai lo le tuʻuina atu o auupega mo tupe mama e faʻafaigofie ai se taua faaniukilia, ma le oti ma le faʻaleagaina o le faitau selau o afe, poʻo le miliona, o tagata soifua. O le fuafuaga a le aufaasālalau saoloto i lenei ituaiga o mataupu e foliga mai o le ufiufi o latou tua e ala i le faia o taga faʻailoga i le itu o manatu faʻatauvaʻa agavaa e aunoa ma le faia o galu ogaoga. E leai se tala e faapea o lenei - e sau mai a tatou ala o faasalalauga sili ona luitauina - e faanoanoa.
Ma le isi, e faʻafefea ona le agavaa mataupu tau amio e taʻua e le BBC, aemaise lava i le malamalama i lipoti lata mai a le BBC lava ia o loʻo faʻaalia ai le lamatiaga, e le gata i taua, ae o se taua faaniukilia faʻaleagaina?
E na'o le tasi lea fa'ata'ita'iga o Feigned Media Psychosis. O se uiga faifai pea e aofia ai le le mafai ona faamatalaina o le leoa, le mataʻutia o le le faia o fesoʻotaʻiga manino, ma le faʻamaʻaʻa musu e iloa mea moni mataga e mafua ai le le mafaamatalaina o mafatiaga o tagata ae o loʻo lamatia ai manaʻoga malolosi pe a faʻaalia.