Een existentiële keuze wacht het Chileense volk zondag in een referendum om het goed te keuren.apruebo) een nieuwe grondwet of verwerp deze (afwijzing), waardoor een nationaal handvest in stand bleef dat in 1980 op frauduleuze wijze aan het land werd opgelegd door dictator Augusto Pinochet.
In deze grimmige bewoordingen en gezien de oorsprong van het referendum lijkt de uitkomst ervan een uitgemaakte zaak. Aangewakkerd door een opstand die cruciale hervormingen eiste, belemmerd door het juridische keurslijf van Pinochets grondwet, stemde bijna 80% van het electoraat in oktober 2020 voor een constitutionele conventie om een nieuwe Magna Carta op te stellen.
De samenstelling van de 155 door het volk gekozen afgevaardigden voor de conventie – waarvan de helft vrouwen – versterkte nog meer het gevoel dat hun inspanningen zouden worden goedgekeurd. Zoals mij tijdens een recent bezoek aan Chili keer op keer werd verteld, lijken de afgevaardigden ‘op ons, op het echte land’.
Velen van hen waren jong en nieuwkomers in de traditionele politiek, een groot contingent kwam uit de verwaarloosde regionale provincies, en inheemse volkeren waren aanzienlijk vertegenwoordigd. Bovendien hebben duizenden individuen en organisaties die het streven naar rechtvaardigheid, gelijkheid en het gemeenschappelijk welzijn van de meerderheid van de Chilenen belichamen, bijgedragen aan de procedure.
Een andere impuls kwam in december, met de verkiezing van president Gabriel Boric, een charismatische, 35-jarige voormalige studentenactivist en revolutionair. Met 56% van de stemmen, de grootste marge in de geschiedenis van Chili, weerspiegelden Boric en zijn radicale agenda de voorstellen die vorm gaven aan de nieuwe grondwet en die de kans op succes hadden moeten vergroten.
En toch geven opiniepeilingen, verrassend genoeg, aan dat de “afwijzende” krachten zondag zouden kunnen winnen.
Dit is deels de schuld van de conventie zelf. De beraadslagingen die een jaar duurden waren nauwgezet openbaar, transparant en democratisch, en wat ze vaak aan het licht brachten waren tumultueuze debatten over extreme voorstellen, zoals het vervangen van het presidentschap, het Congres en de rechterlijke macht door een nationale vergadering van onzekere afmetingen, of het aanbrengen van wijzigingen aan de vlag. . Hoewel deze voorstellen nooit zouden worden aangenomen, heeft een sluwe en goed gefinancierde, conservatieve campagne ze uitvergroot, waardoor de conventie en haar werk werden afgeschilderd als los van de Chileense mainstream.
Tikkun heeft uw steun nodig om het soort analyses en informatie te kunnen leveren dat wij leveren.
Klik Hier om een fiscaal aftrekbare bijdrage te leveren.
Bovendien maken enkele belangrijke figuren uit centrumlinks bezwaar tegen de mogelijke schade die zij in het document zien. Het nieuwe handvest definieert Chili als plurinationaal – wat betekent dat het meerdere naties omvat, een verwijzing naar inheemse volkeren. Hun zorg is dat een dergelijke definitie tweeledig bestuur zal vereisen – een afzonderlijk rechtssysteem bijvoorbeeld – en de Chileense eenheid in gevaar zou kunnen brengen.
En er zijn nog meer muggenzifters: de grondwet hernoemt de Senaat en herstructureert de rechterlijke macht enigszins, wat aanleiding geeft tot beweringen dat het Hogerhuis zal worden verkleind en de rechterlijke onafhankelijkheid in gevaar zal worden gebracht.
Om de zaken nog ingewikkelder te maken, kende de regering van Boric een moeilijke start. Hij erfde problemen die hij niet onmiddellijk kon oplossen (stijgende misdaad- en inflatiecijfers, tekortkomingen in de gezondheidszorg, het onderwijs en de sociale zekerheid, geweld van de kant van inheemse Mapuche-activisten), waardoor de populariteit van de president kelderde, wat gevolgen had voor de nieuwe economie. de vooruitzichten van de grondwet. Ook heeft het niet geholpen dat miljoenen kiezers, zonder het voorgestelde document van 178 pagina’s te hebben gelezen, ten prooi zijn gevallen aan een spervuur van nepnieuws over de inhoud ervan (bijvoorbeeld dat het eigenwoningbezit wordt afgeschaft of blanke mensen als tweederangsburgers worden behandeld). ).
Ik ben er niettemin van overtuigd dat als voldoende burgers de feitelijke inhoud van de grondwet gaan begrijpen, zij een adembenemend visionair, ethisch en diep democratisch handvest zullen ratificeren.
De nieuwe grondwet erkent solidariteit, participatie en vrijheid van discriminatie als essentiële kenmerken van een gedecentraliseerde staat, die zich een land durft voor te stellen met een gelijkwaardige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen, waar het rechtssysteem zijn naam eer aan doet, waar de natuur en de Chileense ecologie nauwgezet worden beschermd , en waar inheemse gemeenschappen worden erkend als volwaardige hoofdrolspelers in het verhaal van de natie. Het vestigt het recht op abortus, gezondheidszorg, water, huisvesting, onderwijs en adequate pensioenfondsen.
Het allerbelangrijkste is dat dit nieuwe nationale handvest een belangrijke paradigmaverschuiving markeert in de manier waarop het algemeen welzijn in Chili moet worden opgevat. Het verdedigt – met aangrijpende tederheid – de behoeften van kinderen en dieren, van oude en zwakke mensen, van vrouwen en genderdiverse individuen en zelfs van gletsjers en rivieren.
Wat betreft bezwaren met betrekking tot parallelle inheemse rechten of bestuurskwesties moeten onbesliste kiezers moed vatten: de partijen die Boric steunen hebben aangekondigd dat, als de grondwet wordt goedgekeurd, deze en andere onduidelijkheden kunnen en zullen worden opgehelderd en gewijzigd.
Maar uiteindelijk zal het lot van het nieuwe oprichtingsdocument van Chili afhangen van de mate waarin mensen het gevoel hebben dat het beantwoordt aan hun geschiedenis en verlangens.
Er is nog een 4 september in het collectieve geheugen van Chili. Op die datum in 1970 vierde ik met een groot aantal van mijn landgenoten de verkiezing van Salvador Allende tot president, een socialist die de idealen van de grondwet van 2022 vergelijkbaar zou vinden met zijn eigen inzet voor een rechtvaardige, rechtvaardige samenleving.
Drie jaar later, op 11 september 1973, werd Allende door een staatsgreep omvergeworpen en stierf in het presidentiële paleis, terwijl hij de democratie verdedigde. De zeventien jaar dictatuur die daarop volgden, tasten het land nog steeds aan.
Op 4 september geloof en bid ik dat de dromen van bevrijding en waardigheid van het Chileense volk niet opnieuw zullen worden gedwarsboomd. Moge de nieuwe grondwet een schitterend model worden voor de manier waarop we in onze moeilijke eeuw voor elkaar en voor de natuur moeten zorgen.
ZNetwork wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van zijn lezers.
Doneren
