Dit is een staatsgreep! Schreeuwde de Twittersfeer toen Alex Tsipras capituleerde voor de eisen van de Europese Unie (EU) elites en tekende Griekenland voor een nieuwe, steeds zwaarder wordende bezuinigingsronde. Daarmee werd een grote klap toegebracht aan de hoop en mogelijkheden van de schuldenlanden van Zuid-Europa. Maar Zuid-Europa heeft de moed niet opgegeven. De wind van verandering in Europa richting democratie en tegen bezuinigingen waait in ieder geval krachtig, en misschien nergens sterker dan in Spanje.
Sinds de crisis Spanje hard trof, bezette een nieuwe volksbeweging de pleinen in de grote steden en verkondigde de macht van het Spaanse volk om verandering teweeg te brengen. Een golf van 'municipalisme' heeft geleid radicale burgemeesters aan de macht in de grote steden en de recente verkiezingen gaven Podemos, de nieuwe linkse partij, een belangrijke rol bij het bepalen van het machtsevenwicht voor het land, dat de macht van de voorheen dominante en onherstelbaar corrupte rechtse Partida Popular uitdaagde.
Dat maakt Madrid de ideale locatie voor de geboorteplaats van een Plan B-beweging om Europa te democratiseren en om een deel van de energie van de nieuwe politiek die wordt ontwikkeld in bezettingen, sociale bewegingen en nieuwe politieke partijen en coalities naar een Europa te brengen waar, zoals de president van de Europese Commissie Jean Claude Junket zei: 'Er kan geen democratische keuze zijn die indruist tegen de Europese verdragen.'
De hoofdspreker van de conferentie is de voormalige Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis, die onlangs de organisatie heeft opgericht Democratie in Europa-beweging: 25 – een tienjarenplan voor transformatie EU instellingen. Met een capaciteit van 1,500 en 3,000 geregistreerde mensen in Matadero in Madrid, was het nogal spectaculaire ex-slachthuis aan de oevers van de rivier de Manzanares, nu omgebouwd tot een indrukwekkende kunst- en culturele ruimte, tot de nok gevuld. Een meeslepende soundtrack, ergens gevangen tussen de urgentie van een nieuwsbulletin en de heldenmoed van Pirates of the Caribbean, domineerde de sfeer in de zaal als publiek, veelal mensen van middelbare leeftijd die in hun jeugd voor de overgang hebben gevochten. van de dictatuur van Franco, nemen plaats op de openingsavond. Terwijl Yanis Varoufakis het podium betreedt, staat het publiek op in een staande ovatie voor de man die opkwam tegen het Europese establishment en hun verlammende bezuinigingen, en die een iPad ophief en wat likes op hun Facebook-feed kreeg.
Maar interessant genoeg is Varoufakis vanavond niet de hoofdspreker en neemt hij plaats op de tweede rij tussen zo'n dertig mensen die in de loop van de conferentie zouden spreken. We horen van een panel van voornamelijk vrouwelijke sprekers, die met succes het doel van de organisator illustreerden om kwesties als feminisme, ecologie en migratie centraal te stellen in de discussie, naast kwesties als schulden, bezuinigingen en institutionele veranderingen. Mijn bezorgdheid dat deze kwesties het gevoel hebben dat deze kwesties ‘aangepakt’ zijn, is weggenomen, hoewel mijn hoop dat de conferentie mij een opwindende ervaring zal opleveren met het soort ‘nieuwe politiek’ van participatie en directe democratie enigszins wordt verpletterd door sessie na sessie die een expert is panel met minimale gelegenheid om vanuit het publiek te spreken, ondanks dat er veel retoriek werd gehoord over bouwen van onderop.
Brexit – Om te vluchten of een opstand te organiseren
Dit alles vindt plaats tegen de achtergrond van David Camerons onderhandelingen over een nieuwe positie voor de regering UK in de EU en de aankondiging van de datum voor het Britse ‘Brexit’-referendum over het verlaten van de EU. Terwijl campagnevoerders en activisten worstelen met de vraag hoe ze de democratische controle en zelfbeschikking kunnen terugwinnen van Europese instellingen die geen verantwoording hoeven af te leggen, onderhandelt Groot-Brittannië neerwaarts op het gebied van mensenrechten en financiële regulering, en voert de rechtervleugel campagne om het Britse volk te laten stemmen. in het referendum, waardoor de linkervleugel in de ongemakkelijke positie komt te moeten stemmen op een ondemocratisch kartel of de krachten moet bundelen met rechts. Nick Dearden van Global Justice Now and Another Europe is Mogelijk typeerde de beslissing waar de mensen in Groot-Brittannië voor staan: 'Aan de ene kant heb je de Europese Unie die wordt bestuurd door een niet-gekozen commissie, die het Griekse volk verplettert terwijl ze naar lucht snakken, en het bedrijfsleven onder druk zet overeenkomsten zoals de Transatlantische Handels- en Investeringsovereenkomst. En wie zou dat willen. Maar aan de andere kant heb je een aantal Little England-nationalisten die in essentie óf in een fantasiewereld leven waar we nog steeds een imperium hebben, óf ons land simpelweg willen veranderen in een offshore belastingparadijs dat eigendom is van corrupte miljardairs en oligarchen van over de hele wereld. Het is geen erg aantrekkelijke keuze.'
Gedurende de hele conferentie werd de angst voor rechts, en de verantwoordelijkheid om niet toe te staan dat de crisis van de Europese legitimiteit leidt tot een afdaling in het fascisme, door spreker na spreker verwoord. Marina Albiol, woordvoerder van de Pluraal Linkse delegatie in het Europees Parlement, sprak over 'het claimen van een Europa dat het fascisme heeft overwonnen'. Yanis Varoufakis was duidelijk in zijn mening dat de UK moet in de blijven EU en beschouwt een democratische terugwinning van de EU-instellingen als de enige weg vooruit. 'Niemand heeft meer een hekel aan de EU dan ik, maar de desintegratie van de EU waar we nu getuige van zijn zal Le Pen, Gouden Dageraad en de krachten van de duisternis aan de macht brengen. Dat moeten we bestrijden door middel van de democratisering van de EU.'
Nick Dearden ziet het potentieel van een Britse exit niet alleen als een bijdrage aan de empowerment van rechts in de politiek UK maar ook van een verdieping van de kloof tussen Noord- en Zuid-Europa. 'Op het hoogtepunt van de Griekse crisis drong de Duits-Griekse verdeeldheid heel diep door in die samenlevingen. Het was beangstigend en herinnerde ons aan dingen die in de Europese geschiedenis zijn gebeurd. Ik denk dat als we de Europese Unie niet transformeren, om eerlijk te zijn, God weet hoe de toekomst eruit zal zien en dat de mogelijkheid dat Groot-Brittannië daar een klein eiland van zou kunnen zijn, geen enkel verschil zal maken. Het zal nog steeds net zo verschrikkelijk zijn. Het begin daarvan zie je al in de manier waarop met migratie wordt omgegaan. Het laat zien dat we nog veel werk te doen hebben om de massa van de mensen in Europa echt te overtuigen om te vragen: “In wat voor soort samenleving willen we leven? En als je dit pad inslaat, waar denk je dan dat we dan in vredesnaam terechtkomen?''
Maar de vraag of de hervorming van de EU zelfs mogelijk was, was gebruikelijk. De Franse econoom Cedric Durand is sceptisch over de mogelijkheden voor hervormingen binnen het systeem, maar optimistischer over de macht van het volk. 'In hoeverre kan de EU worden getransformeerd? Als de EU een strijdtoneel wil zijn, moeten we een aantal machtsopeningen hebben die we niet hebben. De EU is geen slagveld, het is een gevangenis, en als je in de gevangenis zit, vlucht je dan of organiseer je een opstand. Wij, het volk, zijn performatief, niemand kan de macht van het volk weerstaan.' Miguel Urban van Podemos herhaalde dit sentiment: 'We moeten de politiek verder zien dan links, centrum en rechts, maar van onderaf. Als we bewegen, zullen de mensen op de top vallen.'
Zes ideeën voor een democratisch Europa
Voorbij de retoriek van 'si se puede!' of 'yes we can' van de podiumtoespraken, achter de schermen en in de workshops werd er veel werk verricht om ideeën te ontwikkelen over hoe we op weg zijn naar een democratischer Europa. Grotendeels overgenomen uit de samenvatting van de verschillende onderdelen van de conferentiezijn hier zes ideeën om Europa te democratiseren. Enkele eerste stappen in wat wel eens het begin zou kunnen zijn van een nieuwe Europese beweging.
1. Nieuwe 'Internationale Brigades'
'Ik denk dat we Griekenland allemaal in de steek hebben gelaten. In zekere zin is het de verantwoordelijkheid van ons allemaal dat [de Griekse] regering er niet in is geslaagd… Toen het referendum plaatsvond en de Trojka besloot dat ze toch maar [bezuinigingen aan Griekenland gingen opleggen], dan zou dat een schande zijn geweest. De tijd waarin wij via onze banden massaprotesten in heel Europa hadden kunnen laten plaatsvinden. Zoals we vroeger deden toen de WTO bijeengekomen of de Wereldbank bijeengekomen. Zodat Berlijn of Athene die massaprotestplaats wordt. Ik denk dat het op zijn minst stof tot nadenken zou hebben gegeven.' – Nick Dearden, Mondiale gerechtigheid nu
De oproep van Yanis Varoufakis in zijn Plan B-toespraak voor een nieuwe versie van de internationale brigades, verwijzend naar de tienduizenden buitenlandse vrijwilligers die in Spanje tegen het fascisme vochten tijdens de Spaanse Burgeroorlog, sprak zijn toehoorders zeker aan. Maar de behoefte aan gezamenlijke strategieën, acties en voorstellen, aan het vinden van bondgenoten in het midden van het politieke spectrum, en aan het opbouwen van een bottom-up machtsbasis in Europa door het verbinden van bewegingen, werd door spreker na spreker herhaald.
Veel van de problemen waarmee we te maken hebben, kunnen niet worden aangepakt als we binnen de nationale grenzen blijven. Klimaatverandering is een groot structureel probleem dat alleen kan worden aangepakt door middel van internationale samenwerking en volksverzet. Op dezelfde manier vereist een progressief antwoord op de ‘vluchtelingencrisis’ niet de militarisering van de grenzen, maar een nieuw internationalisme. Internationale solidariteit en volksmacht in heel Europa kunnen het opleggen van bezuinigingen politiek onhoudbaar maken. De Verstopping De beweging is daar een voorbeeld van, omdat zij van de Europese Centrale Bank in Frankfurt een belangrijk protestterrein heeft gemaakt.
2. Nee tegen ‘schuldencratie’
'Staten hebben het soevereine recht om elke schuldaflossing te weigeren voordat een schuldenaudit is afgerond en om van andere staten te verwachten dat zij zich onthouden van elke vorm van dwang. Mensen mogen niet worden onderworpen aan de terugbetaling van een schuld die niet de hunne is, een schuld die geen verband houdt met de publieke uitgaven of de sociale zekerheid, een schuld die heel vaak verband houdt met corruptie en grootschalige economische misdaad waarbij overheidsfunctionarissen betrokken zijn.' Zoé Konstatoupoulou, voormalig voorzitter van het Griekse parlement
'Het is een droomwereld om te denken dat we de schuld kunnen betalen.' Miguel Urban, MEP We kunnen
Het bezuinigingsbeleid dat sinds de crash wordt opgelegd aan landen als Griekenland, Spanje, Ierland en Portugal, en dat lange tijd de oorzaak is geweest van de ellende in het mondiale Zuiden, komt ten goede aan de financiële markten, de banken en de elites van Europa. Naast het verwerpen van bezuinigingen als oplossing voor de schuldencrisis, is het noodzakelijk om ook de legitimiteit van de schulden zelf in twijfel te trekken. Het idee dat alle schulden altijd betaald moeten worden en dat er geen alternatieven zijn, zit diepgeworteld. Schuldcontroles zijn één strategie voor bevolkingen om te beweren welke schulden volgens hen legitiem zijn om te betalen en om hun recht te bevestigen om te beslissen hoe ze moeten betalen en hoe ze de schuldbetalingen in evenwicht kunnen brengen met sociale rechten. Bij Plan B werden ervaringen gedeeld van sociale bewegingen in Griekenland, Italië, België, United Kingdom, Frankrijk, Polen, Oekraïne, Zwitserland en Spanje, zowel op gemeentelijk als op rijksniveau. En uiteindelijk moeten schuldenonderzoeken op Europees niveau plaatsvinden.
3. Rebelleer steden en laat de alternatieven groeien
Er bestaan in Europa een groot aantal alternatieven voor het neoliberale model van handel en investeringen. Van coöperaties en de snelgroeiende sociale economie, tot producentenorganisaties van biologische landbouw, tot initiatieven om geprivatiseerde nutsvoorzieningen zoals energie opnieuw te gemeentelijk te maken.
De nieuwe 'rebellensteden' in Spanje belichamen de hoop van velen om de regels van het politieke spel te veranderen. In 2015 namen radicale burgemeesters de macht over in veel grotere steden van Spanje. Hun macht kwam voort uit burgerplatforms en onconventionele allianties tussen sociale bewegingen en politieke partijen. Hun streven is om de 'nieuwe politiek' van directe betrokkenheid van burgers bij de besluitvorming uit te testen, die tijdens de populaire verbeelding tot de verbeelding sprak bezetting van de pleinen in 2011/12, om 'de stad en haar openbare instellingen terug te nemen en de democratie weer in dienst van het volk te stellen.'
Terwijl veel van de doelstellingen van het bouwen van economische alternatieven voor het kapitalisme uiteindelijk buiten het bereik van deze lokale initiatieven vallen. Ze zijn reëel, repliceerbaar, genetwerkt en groeiend.
4. Strijd tegen de Transatlantische Handels- en Investeringsovereenkomst
Er is in Europa sprake van een groeiende oppositie tegen het beleid van economische mondialisering en dit wordt geïllustreerd door het sterk genetwerkte verzet in heel Europa tegen de Transatlantische Handels- en Investeringsovereenkomst.TTIP). Honderdduizenden mensen hebben deelgenomen aan marsen tegen TTIP; honderden gemeentelijke en regionale overheden en parlementen hebben zichzelf uitgeroepen tot 'TTIP-vrije zones'. Het continentale verzet in Latijns-Amerika tegen de vrijhandelszone van Amerika en zijn voorganger, de Noord-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst, was een belangrijke factor in de versterking van sociale bewegingen en de installatie van, zij het gebrekkige, linkse regeringen, en stappen in de richting van participatie en de vernieuwing van sociale rechten.
5. Verdedig de bewegingsvrijheid
De stroom vluchtelingen die op de vlucht zijn voor oorlog, mensenrechtenschendingen, armoede en de gevolgen van de vernietiging van het milieu en de winning van hulpbronnen heeft geleid tot het optrekken van steeds hogere muren rond ‘Fort Europa’ en een crisis in het beleid van open binnengrenzen, waardoor wat aantoonbaar was verscheurd. een van de grootste verwezenlijkingen van Europa. Hoewel het reguliere discours migranten snel afschildert als een gevaar dat moet worden teruggedreven of als humanitaire slachtoffers, is het er minder happig op om hen te zien als politieke subjecten met rechten, ambities en hun eigen eisen. Het is een discours dat voorbijgaat aan de rol die buitenlands beleid, militaire interventie en economische mondialisering spelen bij het verdrijven van mensen in ballingschap, of aan de lucratieve business die uit het immigratiebeleid kan worden gehaald: voor maffia’s, voor bedrijven die de grensbewaking beheren en voor die werkgevers die misbruik maken van de casualisering van een overvloedige migrantenarbeidsbevolking.
Het verdedigen van de bewegingsvrijheid voor iedereen betekent dat we het idee van Europees burgerschap moeten heroverwegen om alle mensen die in Europa leven te omvatten, en dat we een visie moeten delen van een Europa waar mensenrechten, democratie en de waardigheid van de volkeren voorrang hebben boven bedrijfs- of geopolitieke belangen. belangen.
6. Wijzig het model
Terwijl economen van progressieve partijen zoals Podemos in Spanje en Esquerda in Portugal worstelen met het ongemakkelijke dilemma of ze in het keurslijf van de euro willen blijven of weg willen gaan en nog een irritant samengesteld zelfstandig naamwoord in Grexit/Brexit-stijl willen creëren, is het van cruciaal belang om het soort economisch beleid te plannen dat nodig zou zijn om het Europa te creëren dat we willen. Wat zouden de noodzakelijke economische hervormingen zijn om de waardigheid van mensen te beschermen, het productiemodel te veranderen naar een model gebaseerd op hernieuwbare energie en sociale welvaart, waarbij de levensomstandigheden de ultieme maatstaf zijn voor de waarde in plaats van Het BBP, waarin kwesties zoals werk moeten worden aangepakt vanuit het perspectief van welke banen sociaal noodzakelijk zijn, waar de beweging van kapitaal wordt gecontroleerd maar niet de beweging van mensen, waar krediet een sociale functie vervult? Hoe kan een economie worden opgebouwd waarin het leven centraal staat, en hoe bouwen we de macht van het volk op om dit mogelijk te maken, ondanks de begrotingsverdragen en memoranda van overeenstemming van de Eurogroep?
ZNetwork wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van zijn lezers.
Doneren