E ono tekau tau ki muri, i te ahiahi o te 14 o Akuhata 1945, ka tuhia e te Emepera Hirohito te korero o te tukunga kia panuitia ki te whenua o Iapana i te ra i muri mai i te poutumarotanga.
I te 15 no Atete 1945, ua iteahia ia Sugihara Chiune, ta ’na vahine, o Yukiko, e ta raua na tamarii rii e toru i Romania, tei tapeahia i reira e te Faehau Whero. Kare i tino marama he aha to ratou mutunga. I whawhai mana a Hapani me te Soviet Union, ahakoa mo etahi ra noa.
Ko wai a Sugihara Chiune, me pehea i tae ai ia ki Bucharest i te mutunga o te pakanga? I te wa e kiia ana a Hapani i etahi waahi ko te tangata nana i mahi kino kino i te Pakanga Tuarua o te Ao me nga wa o mua, ka taea e te titiro ki te oranga o tenei tangata ngakau hinengaro hei whakamarama i tenei ahua pouri. He arataki ano pea mo nga tangata Hapani e noho nei i enei ra: he tohu ka taea e te tangata te mahi rereke, ahakoa i roto i nga waa tino kore.
I waimarie au i te mohio ki te tama matamua a Sugihara, a Hiroki, i tapaina ki te ingoa o Hirota Koki, te pirimia i te tau 1936 i te whanautanga o Hiroki.
Ko te kaumātua a Sugihara he kaitono i tukuna ki te kaunihera Hapanihi i Kaunas, Lithuania, i te marama o Noema 1939. Kare i roa ka tukuna he raruraru nui ki a ia.
“Ua ara mai to ’u metua tane i te hoê poipoi i te hopea o Tiurai 1940, no te ite i te hoê nahoa rahi o te taata i te miraraa i rapaeau i te uputa o te consulate,” o ta Hiroki ïa i parau mai ia ’u i te ava‘e tiurai 2000. “Te haamana‘o ra vau i to ’u hi‘o-noa-raa ia ratou mai te haamaramarama o te tahua piti. He Hurai ratou, a i haere mai ratou ki te tiki visa mai i toku papa.
Nga tohutohu kaha
I raro a Sugihara i te tino tohutohu mai i ona rangatira i te Manatu o Tawahi i Tokyo kia kaua e tukuna he uruwhenua Hapani i tua atu i te uruwhenua whakawhiti, katahi ano ka whai uruwhenua whaimana te kaitono ki tetahi haerenga ka whai ake. Mo tenei take, mo te nui o te whakahē a Sugihara, kua kiia ko te Manatu o Tawahi i tino aukati i a Sugihara, i a ia ano, kia kore e tukuna he visa. Ahakoa he aha te take (kei te tautohetohe tonu te take), he pono he mahi kee a Sugihara ki nga tikanga.
I tukuna e Sugihara neke atu i te 2,000 nga visa, ko etahi o ratou e hipoki ana i nga mema neke atu i te kotahi o te whanau, ki nga Hurai e tino hiahia ana ki te mawhiti i te wehi a Nazi kua pa ki a Poroni me te neke haere whaka te rawhiti. Ano, ko etahi o nga puna korero i whakawhiwhia ki a ia mo te whakaora ki te 6,000 oranga. Neke atu i te 2,300 te maha o nga uruwhenua. E kore e tino mohiotia e hia nga tangata i hipoki.
“Ua opanihia te consulate i Kaunas i te 4 no Setepa 1940,” o ta Hiroki ïa i parau mai ia ’u, “ua tamau noa râ to ’u metua tane i te papai i te mau vea e tae noa ’tu i te vahi tapearaa pereoo auahi, ma te taora i te mau buka ratere i tapaohia i rapaeau i te haamaramarama o ta matou pereoo auahi i te mau ati Iuda o to ratou oraraa. ka ora, whakawhetai ki a ia.
Neke atu i te 2,000 nga rerenga i haere ma runga tereina puta noa i Siberia ka haere ki Hapani, no reira he tokomaha i tae ki Shanghai, Ahitereiria, Amerika me etahi atu waahi. Ko te tikanga, i tukinotia nga rerenga tangata o nga Hurai i a ratou i Hapani, ahakoa he aroha nui a Hapani mo te kaupapa Axis.
I taua wa, ka haere a Sugihara mai i Kaunas ki nga pou i Prague, Konigsberg, a, i te mutunga, i te tau 1942, i Bucharest, i noho ai ia tae noa ki te tau 1945. Ko tana tino rangatira o te reo Ruhia te mea i ora ai ia i te tukuna ki te puni POW i te USSR. . I a ia e noho ana, he maha nga wa i korero ai ia ki nga apiha o te Ope Taua Whero e mohio ana ki o raatau hononga ahurea ki tenei Hapanihi.
I whanau i te Hanuere 1, 1900, i te kainga o Yaotsu i Gifu Prefecture, i haere a Sugihara ki te Whare Wananga o Waseda i Tokyo i te tau 1918, engari i heke atu i te tau i muri mai ki te whakauru atu ki te Tari Taake. I muri a‘e i to ’na tonoraahia e te taviniraa i Harbin i Taina, ua huri oia i roto i te Kerisetianoraa Orthodoxe Rusia e ua faaipoipo i te hoê vahine Rusia uouo o Klavdia te i‘oa. Ko Klavdia, i te ara, ehara i te Hurai, i kii etahi puna korero. Ko te aroha o Sugihara ki nga Hurai i whakaorangia e ia ehara i te mea he hononga motuhake ki nga Hurai. Te faaora ra oia i te taata i te parau-tia ore ta ’na e ore e nehenehe e haava mana‘o.
I Harbin, i ako a Sugihara i te reo Rūhia, a, i kiihia, ko ia te kaikorero reo Rūhia pai rawa atu i te kawanatanga o Hapani. I whiriwhiria ano e ia, i runga i nga tikanga tino pai ki a Hapani, te whakaaetanga me te Soviet Union i taea ai te whakawhanuitanga o te Rereweirangi Manchurian ki te Raki o Hapani. I te matahiti 1935, i muri a‘e i to ’na faataaraa ia Klavdia (tei pohe e rave rahi matahiti i teie nei, 93 matahiti, i roto i te hoê fare utuuturaa rusia i Sydney), ua ho‘i o Sugihara i Tapone e ua faaipoipo ia Kikuchi Yukiko, te metua vahine o Hiroki. Ka tohe a Chiune kia iriiria tana wahine. I muri i te marena i noho te tokorua i Ikebukuro i Tokyo.
Ko te hokinga mai o Sugihara ki Hapani he tohu moata ehara tenei tangata i te taurekareka o te matauranga (panui emepaea) o tana kawanatanga. Ko te mahi nanakia a Hainamana e ona hoa whenua i Manchukuo i tino whakararuraru i a ia, ka mutu tana tuunga hei Tumuaki Tuarua mo te Manatu Tawahi i reira na te mea. I tana hokinga mai ki Hapani, ka wiri a ia i te ngana a nga apiha o te ope taua ki te tukitukia i roto i te Ni-ni-roku i te tau 1936. Ahakoa ko ia ano he rūtene (rahui) i roto i te ope taua, ka titiro a Sugihara ki te kaha o te ope taua i muri mai. i Hapani me te whakaohooho.
Ko nga Soviets kaore i tino pai ki a Sugihara, i tukuna e ia tana ringa ki nga whiriwhiringa reriwe, kaore i whakaaetia tana tuku i muri mai, ki Moscow. He tino pouri tenei ki a ia, i te mea i hiahia ia ki te tuunga karere i Moscow. I tukuna ia, i te tau 1937, ki Helsinki, katahi ki Kaunas i reira, me ona pukenga reo (i ako ia i te Tiamana me te reo Ruhia), he mea tino nui ia ki nga mahi a nga Hapanihi. He waahi pai a Lithuania ki te titiro a Janus ki Tiamana me te USSR.
Te tangata parakore
He aha a Sugihara i haere ai ki te whakaora i aua Hurai? Ko tana tama, ko Hiroki, i kite he take o te hinengaro.
“Ua rave to ’u metua tane i te hoê faaotiraa i nia i te huru taata viivii ore. Mena kei a koe te mana ki te whakaora i nga tangata, engari karekau, he aha te ahua o koe?”
I te tau 1946, ko Sugihara, tana wahine me a raua tamariki tokotoru, i eke ki runga i te raina tereina whakawhiti-Siberian i ekehia e nga rerenga Hurai i whakaorangia e ia. I te mutunga ka whakahokia ratou ki te whenua i te marama o Aperira 1947. Heoi, kare i roa, ka wetekina a Sugihara i ana mahi i te Manatu o Tawahi, ki ta etahi i kii he whakatupehupehu mo tana tutu. Ka uru tenei whakamarama ki te tirohanga a te Hapanihi e rite ana, engari e whakapono ana ahau ehara i te penei. Engari, i tukuna noa a Sugihara i te huringa o nga kaitiaki i muri i te pakanga i kite i te hautoru o nga kaimahi o te Manatu o Tawahi ki te whiwhi ota hikoi i roto i aua tau pouri.
I muri mai, he maha nga mahi i kitea e Sugihara, ko tetahi hei kaiwhakahaere mo te PX i runga i te turanga o Amerika. I te mutunga ka noho ia ki tetahi kamupene hokohoko, ka neke, ko ia anake, ki Moscou, i noho ai ia mo nga tau 16, me nga haerenga a tau ki Japan ki te kite i tona whanau. I mate ia i Japan i te 31 o Hurae, 1986.
Ehara i te mea ko nga Hapanihi, i nga tau tata nei, i whakaara ake i te maharatanga o tenei kaitakawaenga maia, engari ko etahi o nga Hurai i ora mai na tana wawaotanga. He pouri ki te kii ehara ia i te toa i Hapani e tika ana. Te faataa ra te tahi mau taata i te reira na roto i te haapapuraa i to ’na orure hau, ma te parau e e ere te mau Tapone i te au maitai i te feia e patoi ra i te mau peu tumu.
Ki ahau nei ko te whakamaramatanga mo tona ahua pouri kei te hiahia o Hapani ki te wareware i nga mea katoa mo te pakanga, ki te horoi, ki te maka i te peepi, te wai kaukau me te kaukau i te wa kotahi. He whakama a Sugihara na te mea ka maumahara noa tona oranga ki a Hapani mo o raatau mahi i te wa o te pakanga. Ko te mutunga o nga Hurai, ano, ehara i te take i Hapani kei te Hauauru. Karekau he tangata o Hapani e tere ana ki te hanga kiriata ko “Sugihara's List.” Heoi, na te pai o nga tari me te tautoko a te Pirimia o mua a Takeshita Noboru, i whakaarahia he whakamaumaharatanga ki a Sugihara i roto i te papa Yaotsu i whakatapua hei maumaharatanga ki a ia. He toa o te rohe, ehara, aue, he toa o te motu.
“Te mana‘o nei au e mea au a‘e paha to ’u metua tane i to ’na nohoraa i te fare i pihai iho i te mau Rusia i to ’na i te mau Tapone,” o ta Hiroki ïa i parau mai ia ’u. "Ki taku mahara kare ia i tino noho ki te kainga i muri i te pakanga o Hapani."
He tekau mano nga taangata huri noa i te ao i enei ra e kore e whanau mena kaore i te aroha o Sugihara Chiune.
I tetahi ra penei, tera pea ka awhina a Hapani me te hunga e tino hiahia ana ki tenei whenua kia mahara ko nga rewera o mua ehara i te mea ko ia anake i roto i a raatau mahi. He anahera kei waenganui i a ratou. He mihi ki nga Hapanihi penei i a Sugihara Chiune, "Kei wareware tatou" ka tika te korero i roto i te manawa rite "kia mahara."
Ko Roger Pulvers he kaituhi, he kaitito whakaari me te kaiwhakahaere whare tapere, he ahorangi hoki i Tokyo Institute of Technology. He kohinga hou o nga korero 12 mai i te Paipera kua whakahoutia mo tenei rautau, KO TE MIRI ME NGA AHI, ka puta i te Maehe 2006 mai i nga pukapuka ABC (Ahitereiria). Ko te korero i runga ake nei he putanga whakawhanui o tetahi tuhinga i puta i The Japan Times i te 14 o Akuhata 2005.
Ko te putea a ZNetwork na te atawhai o ana kaipānui.
Donate