João Pedro Stedile er brasilískur hagfræðingur, aðgerðarsinni og rithöfundur. Hann á sæti í landsstjórn Landlausu verkamannahreyfingarinnar (MST) sem hann er meðstofnandi að. Þýðandi af Camila Valle.
Brasilíska þjóðin og Suður-Ameríkubúar eru nú þegar fyrir alvarlegum afleiðingum af loftslagsbreytingum og umhverfisglæpum. Núverandi eyðileggingarvídd kapítalismans leiðir til víðtækra afleiðinga. Milljónir hektara af Amazon og öðrum lífverum hafa orðið fyrir eyðingu skóga, verið brennt og breytt í landbúnaðarland á hverju ári. Landbúnaðarfyrirtæki losa árlega milljónir lítra af varnarefnum út í umhverfið og eitra fyrir jarðveg, vatn og manneskjur. Námuvinnsla tekur yfir víðfeðm landsvæði, ofnýtir jarðefnaeignir, með gríðarlegum afleiðingum, þar á meðal bilun stíflna og mengun af þungmálmum.
Loftslagsbreytingar eru nú þegar að veruleika. Það hefur breytt skilyrðum matvælaframleiðslu í álfu okkar. Það eru langir þurrkar og styttri tímabil án rigningar á afgerandi augnablikum um það sem gróðursett hefur verið. Rigning er einbeitt og tengist oft frosti og vindhviðum sem eyðileggja marga uppskeru. Í borgum breytast þurrkar í vatnsvanda og einbeitt rigning leiðir til dauða og eyðileggingar heimila og innviða, sem hefur alltaf óhófleg áhrif á verkalýðinn. Margir vinsælir og umhverfisleiðtogar sem verja yfirráðasvæði sín fyrir þessari arðráni eru myrtir. Í stuttu máli, við lifum í gegnum óskipulegt tímabil, með versnandi lífsskilyrðum í umhverfinu.
Orsakir
Þó það séu margir þættir sem hafa mótað líðandi stund, þá er sá fyrsti og alvarlegasti að við lifum á sögulegum tímum djúprar kreppu í kapítalískum framleiðslumáta. Á krepputímum – og enn frekar á tímum fjármálavædds fjármagnsofríkis – þjóta stór fyrirtæki og spákaupmennska til að eigna sér samfélagsgjafir náttúrunnar. Þessi árás fjármagns felur í sér að eignast margar náttúruverðmæti, svo sem þjóðlendum, skógum, vatni, líffræðilegum fjölbreytileika, steinefnum og orkugjöfum (vatnsafli, sólarorku og vindorku), sem valdastéttirnar vernda fjármagn sitt með og umbreyta gervifjármagni í. eignir. Ennfremur, með mikilli notkun tækninýjunga, er náttúrugjafir sem hafa ekkert gildi (vegna þess að þær eru ekki ávextir mannlegrar vinnu) að breytast í vörur til sölu á mun hærra verði en raunverulegt verðmæti þeirra (vinnutíminn sem þarf til að umbreyta þeim í vörur og flytja þær á markað), sem leiðir til stórkostlegs hagnaðar sem ekki var hægt að ná í verksmiðju eða fyrirtæki einum saman. Til dæmis græða Coca-Cola og Nestlé 400 prósent á ári af því að taka vatnslindir eignarnámi. Bændur sem ryðja skóginn og endurselja land sitt til landbúnaðarfyrirtækja sem framleiða soja eða nautgripi græða 500 prósent. Hagnaðarhlutfall fyrirtækja sem vinna gull, járn og báxít er yfir 700 prósent.
Þessi sókn stórfyrirtækja og banka hefur falið í sér gríðarlega umhverfisglæpi, eyðileggingu á umhverfinu og breytingar á loftslagi og aðgengi að vatni.
Það er líka spurningin um neyslumynstrið sem kapítalisminn setur fram, mótað af auglýsingum, verðlagi og lífsháttum sem auka neikvæð áhrif á umhverfið til muna. Orka undir kapítalisma byggist á jarðefnaeldsneyti eins og kolum og olíu. Olía er mest notuð þar sem hún er undirstaða kapítalíska líkansins um borgarsamgöngur sem byggt er upp í kringum einstök bensínknúin farartæki. Þetta líkan veldur gríðarlegum skaða á umhverfinu, loftmengun og mörgum dauðsföllum, þar á meðal þúsundum vegna lungna- og hjartasjúkdóma.
Bygging stórra vatnsaflsvirkjana, mynda risastór gervi vötn, skaðar líffræðilegan fjölbreytileika, hefur áhrif á allt nærumhverfið og stuðlar að ójafnvægi í náttúrunni og lífsháttum frumbyggja og samfélaga á víðfeðmum landsvæðum.
Þetta má nú þegar sjá í stórum vind- og sólarorkuverkefnum sem varið er sem hrein orka. Þessir vind- og sólargarðar voru kynntir af stórum fyrirtækjum á víðfeðmum landssvæðum og hafa valdið gríðarlegu tjóni á dýrum og nærliggjandi stofnum. Hér í Brasilíu hafa bændur þegar virkað gegn útrás þeirra.
Undirrót umhverfisvandamála og glæpa er því endalaus leit stórfjármagns að hámarksgróða. Öll þessi námu- og orkuverkefni eru fjármögnuð af helstu bönkum á staðnum og á alþjóðavettvangi.
Landbúnaðarviðskiptalíkanið
Landbúnaðarviðskipti eru fyrirmynd landbúnaðarframleiðslu sem framkvæmd er af stórfyrirtækjum sem sameina landeigendur og fjölþjóðleg fyrirtæki og bankar sem fjármagna þau. Frá sjónarhóli framleiðslu einkennist það af stórum einræktunarsvæðum sem sérhæfa sig í einni vöru og mikilli notkun erfðabreyttra fræja, þungra véla, skordýraeiturs og efnaáburðar.
Þetta framleiðslulíkan hefur bein áhrif á umhverfið og eyðileggur líffræðilegan fjölbreytileika. Varnarefni (í raun sæfiefni, eins og Rachel Carson hélt fram) drepa allar lifandi verur í náttúrunni nema hráefni í framleiðslu, hvort sem það er soja, bómull, maís eða búfjárhagur. Þeir menga einnig jarðvegsvatn, drepa frjósemi jarðvegs og hafa jafnvel áhrif á andrúmsloftið með því að festast við vatnsgufu sem stígur upp í skýin og kemur síðan aftur í formi rigningar yfir allan íbúa, þar á meðal borgir.
Landbúnaðarvörur sem framleiddar eru samkvæmt búvörulíkaninu eru mjög mengaðar af skordýraeitri, sérstaklega glýfosati, sem sannað er að valda krabbameini og öðrum sjúkdómum. Öll þessi skordýraeitur eru framleidd af evrópskum og bandarískum fyrirtækjum eins og Bayer, BASF, Dupont og Syngenta, þrátt fyrir að margar þessara vara séu bannaðar í Bandaríkjunum og Evrópusambandinu vegna sannaðra eiturverkana á heilsu.
Rannsóknir hafa leitt í ljós að í Brasilíu eru 67 prósent af vatni sem almenningsveitur í borgunum veita mengað af glýfosati og í 25 prósentum sveitarfélaga er vatnsveitan með allt að tuttugu og sjö virk innihaldsefni skordýraeiturs – sannkallaður efnakokteill. Með öðrum orðum, á hverjum degi, á klukkutíma fresti, mengast borgarbúar sem neyta kranavatns.
Í stórkostlegum sigri gátu fjörutíu og tvö þúsund bændur í Bandaríkjunum, sem notuðu glýfosat í ræktun sína og voru fyrir áhrifum af sjúkdómum, sannað ölvun fyrir dómstólum, sem leiddi til sakfellingar yfir Bayer/Monsanto og bóta upp á meira en 9 milljarða dollara.
Einræktun iðnaðartrjáa eins og tröllatrés fyrir sellulósa eyðileggur líka allan líffræðilegan fjölbreytileika plantna og dýra. Á þessum slóðum lifir ekkert annað af. Allt er hannað til að græða sem mest á kvoða sem flutt er til Evrópu og Kína.
Sú tegund nautgripabúskapar sem þróaður var sem hluti af landbúnaðarviðskiptalíkaninu er einnig ábyrgur fyrir eyðileggingu umhverfisins, svo sem með einræktun beitar á stórum svæðum og mengun af völdum saurs innilokaðra dýra, sem framleiða lofttegundir sem eru eitraðar fyrir náttúruna og andrúmsloftið. Framleiðsla á innilokuðum dýrum eyðir einnig miklu magni af vatni: fimmtán þúsund lítrum á hvert kíló af nautakjöti. Brasilía er stærsti útflytjandi nautakjöts í heiminum og því fylgir óbætanlegur umhverfiskostnaður.
Landbúnaðarviðskipti eru andfélagsleg fyrirmynd, því hún skapar ekki atvinnu. Þvert á móti ber það árlega ábyrgð á því að setja sífellt fleiri fólk úr vinnu, þar sem lifandi vinnuafli er skipt út fyrir nýja tækni, svo sem skordýraeitur og nýjar vélar. Þess vegna skapa landbúnaðarfyrirtæki auð með mikilli vinnuafköstum, en safna þessum auði í hendur landeigenda og fjölþjóðlegra fyrirtækja. Þau svæði sem landbúnaðarviðskipti ráða yfir eru þau sem eru með verstu þróunarvísitölur í Brasilíu.
Landbúnaðarviðskiptalíkanið er ósamrýmanlegt náttúrunni og líffræðilegum fjölbreytileika og er samábyrgt fyrir loftslagsbreytingum og umhverfisglæpum um allan heim.
Amazon
Sem lífvera er Amazon til staðar í átta Suður-Ameríkulöndum. Í Brasilíu er það 40 prósent af öllu landinu. Lífverið Amazon ber ábyrgð á úrkomuhringrásinni — það er að segja að hvers kyns breyting á lífríkinu finnst um allt land, svo sem í gegnum ský sem innihalda reykagnir frá Amazon-eldunum sem náðu til São Paulo árið 2020. Það veitir vatni til sjávar og til allar uppsprettur vatnsafls og neysluvatns fyrir íbúa.
Því miður þjáist Amazon af öllum árásum fjármagns. Það er þarna sem þeir eru að fjarlægja við, eyða skógi og brenna skóga. Það er þar sem landbúnaðarmörk stækkunar fyrir landbúnaðarviðskipti á soja, bómull og umfram allt nautgripabúskap - sem afurðir eru ætlaðar til útflutnings - vaxa. Þetta er vefur þar sem öll lönd sem kaupa brasilískar sojabaunir, nautakjöt, við og bómull eiga í samráði.
Stærsta járnnáma á jörðinni er staðsett í Amazon, flutt út af fyrirtækinu VALE, án nokkurs ávinnings fyrir íbúa á staðnum. Frá ríkisstjórn Fernando Henrique Cardoso (með Kandir-lögunum frá 1995) er jafnvel skattfrelsi fyrir allan útflutning á steinefnum og landbúnaðarvörum.
Amazon er heimkynni stærstu íbúa frumbyggja, sem viðhalda menningu sinni og sjálfsmynd. Mest er ráðist á þá, ráðist er inn í lönd þeirra og náttúruauðlindum þeirra, svo sem timbri og málmgrýti, er stolið.
Um tuttugu þúsund leitarmenn fjármagnaðir af útflutningsfyrirtækjum starfa á frumbyggjasvæðum Amazon, vernduð af nýfasistastjórn Jairs Bolsonaro. Þeir vinna gull og nota kvikasilfur, menga vötn og ár, drepa frumbyggja og dýr (sérstaklega fiska) og skilja stór landsvæði eftir án lífs.
Allt þetta ferli er ólöglegt, en er verndað af yfirvöldum og hunsað af dómskerfinu.
Amazon er viðkvæmasta vistkerfið og eitt mikilvægasta lífverið í Suður-Ameríku. Allar ráðstafanir sem þarf til að verja náttúruna og umhverfið verða að byrja með verndun Amazon.
Tillögur frá Landlausa verkalýðshreyfingunni
Við eigum aðeins eina plánetu og til að verja hana mun þurfa sameiginlegar aðgerðir. Alþjóðleg stjórnunarsvæði, eins og Sameinuðu þjóðirnar, Matvæla- og landbúnaðarstofnunin, loftslagsráðstefnur og nefndir um líffræðilegan fjölbreytileika hafa reynst vanhæf og ófullnægjandi. Flest þeirra starfa eingöngu í þágu fjármagns en ekki mannkyns.
Við verðum að innleiða aðferðir almenns lýðræðis og víðtækrar þátttöku almennings í hverju landi til að tryggja að þjóðríki vinni í þágu fólksins, ekki fjármagnsins. Við þurfum brýn að þróa ný alþjóðleg stjórntæki, ekki bara fyrir ríkisstjórnir, heldur einnig fulltrúa stjórnmálasamtaka og vinsælra samtaka á hverju svæði. Samfélög geta ekki lengur verið fulltrúar ríkisstjórna, sem flest voru ólögmæt kjörin eða starfa á einræðislegan hátt.
Heimurinn þarf á brýnum aðgerðum að halda og stjórnvöld vilja ekki grípa til þeirra. Við vitum að það mun krefjast átaks alls mannkyns og, umfram allt, þátttöku og milligöngu vinsælra stofnana sem skuldbinda sig til fólksins.
Hreyfing landlausra launafólks hefur margar tillögur um aðgerðir sem við þurfum að fara að grípa fljótlega til þótt niðurstöður þeirra dragist á langinn. Við leggjum til:
- Endurskipuleggja landbúnaðarkerfi heimsins til að framleiða holla matvæli í gegnum landbúnaðarvistfræði og jafnvægi við náttúruna.
- Að þróa fjöldaprógramm til að planta innfæddum trjám og ávaxtatré í öllum löndum, sérstaklega í borgum.
- Að vernda vatn og uppsprettur þess.
- Að berjast gegn núverandi orkufylki sem byggir á olíu og kolum og hefja strax umskipti yfir í líkan sem byggir á hreinni og endurnýjanlegri orku undir sameiginlegri stjórn.
- Framkvæma víðtæka áætlun um dreifingu lands til allra landlausra bænda um allan heim, sem leið til að efla landbúnað með fjölskyldustarfi og í sátt við náttúruna.
- Bann við notkun allra skordýraeiturs um allan heim.
- Að banna rándýra námuvinnslu og þjóðnýta jarðefnavinnslu undir sameiginlegri stjórn.
- Forgangsraða almennings- og samgöngukerfum í öllum borgum og notkun endurnýjanlegrar orku.
- Hlúa að stofnun borgargarða og gróðursetja ávaxtatré í borgum sem leið til að byggja upp fullveldi matvæla.
- Draga úr framleiðslu nautakjöts og skipta um það fyrir aðra próteingjafa í fæði manna.
- Hækkun skatta á heimsviðskipti með landbúnað og á hagnað stórra fjölþjóðlegra fyrirtækja sem starfa í landbúnaði.
- Bann við eyðingu skóga í atvinnuskyni í öllum innfæddum skógum.
- Innleiða áætlanir til að varðveita og geyma vatn á þurrum svæðum.
- Forðast langflutninga á matvælum og efla matvælaframleiðslu á staðnum.
- Hækkun skatthlutfalla á allar ofurunnar matvörur.
- Að banna notkun erfðabreyttra fræja og koma í veg fyrir einokun á eignarhaldi og framleiðslu á hvaða fræi sem er í heiminum.
Við vitum að auk þessara aðgerða sem taldar eru upp verða skipulagsbreytingar sem koma í veg fyrir frekari skaða á náttúrunni, loftslagsbreytingum og hlýnun jarðar aðeins mögulegar þegar við komumst yfir gróðaþrána sem kyndir undir græðgi yfir gjöfum náttúrunnar. Með öðrum orðum, það getur ekki verið séreign yfir gjöfum náttúrunnar. Við getum ekki haldið áfram að meðhöndla matvæli og grunnorku fyrir íbúa sem vörur, heldur frekar sem réttindi fólks.
Til þess að svo megi verða þurfum við að sjá fyrir okkur póstkapítalískt framleiðslumódel. Kapítalismi táknar ekki lausn eða framfarir fyrir mannkynið, þvert á móti, hann er uppspretta allra umhverfis- og félagslegra vandamála, því hagnaður og uppsöfnun er ósamrýmanleg félagslegum jöfnuði.
Alheimsvinstri
Stjórnmálasamtök og fræðileg hugsun vinstri manna um allan heim standa í almennum skilningi í þakkarskuld við fólkið okkar. Nauðsynlegt er að vinstrimenn beiti brýnni sjálfsgagnrýni og taki þessi mál og hugmyndir inn í dagskrá sína og umræður. Því miður eru fáir lífrænir vinstrisinnaðir menntamenn um allan heim sem ræða þessi mál.
Umfram allt þurfum við að leggja okkar af mörkum til að skipuleggja verkalýðinn, bændur, ungt fólk, konur, námsmenn, trúarlegt fólk – í stuttu máli allt vinnandi fólk – til að framkvæma mikla fjöldahreyfingu og berjast til varnar lífi okkar, lífi þjóðarinnar. plánetu og velferð mannkyns.
Tíminn er naumur. Án fjöldabaráttu verður engin breyting.
ZNetwork er eingöngu fjármagnað með örlæti lesenda sinna.
Styrkja