Heimild: Inequality.org
Hvers vegna hafa Bandaríkin orðið svo miklu ójafnari á síðustu fjórum áratugum? Allmargir þættir hafa ýtt undir aukinn ójöfnuð okkar. En enginn einn þáttur kann að hafa verið mikilvægari en hegðun bandaríska nútímafyrirtækisins.
Fyrirtæki stuðla að ójöfnuði á tveimur vígstöðvum. Annars vegar eru þeir kerfisbundið að draga úr tekjum meðal Bandaríkjamanna, með öllu frá útvistun til lífeyrisskerðingar. Á hinn bóginn eru þeir jafn kerfisbundið að troða í vasa bandarískra stjórnendastétta.
Þessar tvær svívirðilegu hegðunirnar styrkja hvort annað linnulaust. Hrikalega gríðarleg umbun veita stjórnendum fyrirtækja hvata til að hegða sér svívirðilega, kreista starfsmenn sína við hvert tækifæri.
Svo hvernig getum við barist gegn þessum launahneykslum fyrirtækja? Við breytum hvataskipulaginu. Við byrjum að gefa Corporate America ástæðu til að þrengja tekjuskiptingu, ekki teygja þau alltaf breiðari. Ný löggjöf sem nýlega var kynnt á þinginu gerir einmitt það.
Löggjöfin — hin Skattalög um of há laun forstjóra — hækkar fyrirtækjaskatt á fyrirtæki sem borga æðstu stjórnendum sínum meira en 50 sinnum meira en það sem þeir greiða dæmigerðustu starfsmönnum sínum. Því breiðara sem launabilið er meira en 50 sinnum, því hærra er skatthlutfallið.
Fyrir ekki svo löngu síðan hefði engan getað órað fyrir því að svona skattaviðurlög væru svo nauðsynleg. Um miðja 20. öld í Bandaríkjunum græddu forstjórar hjá helstu bandarískum fyrirtækjum sjaldan miklu meira en 30 eða 40 sinnum meðallaun starfsmanna. Í dag eru hins vegar æðstu forstjórar þjóðarinnar Meðal næstum 300 sinnum fleiri. Árið 2018 var ný skýrsla Stofnunar í stefnufræðum upplýsingar, 50 æðstu stjórnendur náðu yfir 1,000 sinnum fleiri.
Fyrirhuguð skattalög um óhófleg laun forstjóra bera nokkra þungavigtarstyrktaraðila. Í öldungadeildinni kynnti Bernie Sanders (I-Vermont) löggjöfina 13. nóvember, sama dag og hinn gamalreyndi þingmaður Barbara Lee (D-Kaliforníu) og hinn hreinskilni Rashida Tlaib (D-Michigan) kynntu frumvarpið í húsinu. Og öldungadeildarþingmaðurinn Elizabeth Warren (D-Massachusetts) er með bakhjarl löggjöfarinnar.
Á annan tug innlendra verkalýðs-, trúar- og stjórnmálasamtaka hafa þegar samþykkt nýjum lögum um ofurlaun forstjóra. Þeir eru allt frá AFL-CIO og National Council of Churches til Samtaka um mannlegar þarfir og opinbera borgara.
„Því meira sem fyrirtæki renna í vasa stjórnenda, því minna hafa þau fyrir laun og aðrar fjárfestingar,“ sagði hóparnir huga í sameiginlegri stuðningsyfirlýsingu. „Með því að setja skattasekt á fyrirtæki með mikinn launamun myndi frumvarpið veita fyrirtækjum hvata til að minnka skiptinguna með því að hækka botninn og lækka efsta launastigann.
„Ef stjórnir bandarískra fyrirtækja geta ekki skilið fáránleika þess að borga forstjóra vinum sínum - á einu ári - meira en starfsmenn þeirra munu vinna sér inn á ævinni,“ bætir Öldungadeildarþingmaður Sanders, „þá munu lögin um óhófleg laun forstjóra hjálpa þeim að finna út úr því.
Fulltrúi Lee hefur lengi verið meistari aðgerða sem tengja saman laun stjórnenda og starfsmanna. Lög um tekjur hennar reynt að koma í veg fyrir fyrirtæki frá því að draga frá sköttum sínum laun stjórnenda sem eru yfir 25 föld laun starfsmanna. Lögin um óhófleg forstjóralaun byggja á þeirri nálgun á stærri skala - og stinga einnig í glufur í svipuðum skattareikningum sem hafa komið fyrir löggjafarþing á ríki og alríkisstigi.
Nýja frumvarpið á til dæmis við um hvort tveggja í almennum viðskiptum og einkafyrirtæki. Samkvæmt löggjöfinni þyrftu risafyrirtæki í einkaeigu - í fyrsta skipti nokkurn tíma - að sýna hlutfallið á milli forstjóra þeirra og meðallauna starfsmanna.
Lögin um óhófleg laun forstjóra viðurkenna einnig að hæst launuð framkvæmdastjóri innan fyrirtækis gæti stundum ekki verið forstjórinn. Í fyrirtækjum eins og Google og Twitter hafa forstjórar stundum aðeins tekið árlega að nafnvirði vegna þess að þeir græða mun meira á hækkun á verðmæti þeirra milljóna hluta sem þeir eiga. Hjá þessum fyrirtækjum eru aðrir æðstu stjórnendur að safna forstjórastærð.
einn dæmi: Hjá Alphabet, fyrirtækið sem er undir Google, á forstjórinn og annar stofnandi Larry Page með hlutabréf fyrir meira en 22 milljarða dollara. Hann tekur heim $1 á ári. Árið 2018 safnaði launahæsti stjórnandi Alphabet 47.5 milljónum dala, 192 sinnum miðgildi launa. Samkvæmt lögum um óhófleg laun forstjóra yrði fyrirtækjaskatturinn bundinn við þessar 47.5 milljónir dala bætur.
Fyrirtækjaskattasekt laganna myndi bæta 0.5 prósentustigshækkun við tekjuskattshlutfall fyrirtækja fyrir fyrirtæki með miðgildi launahlutfalls forstjóra á milli 50 og 100 sinnum. Fyrirtæki með hlutfallið á milli 100 og 200 sinnum myndi standa frammi fyrir 1 prósentustiga hækkun, þar sem vextirnir hækki um 5 prósentustig fyrir fyrirtæki með yfir 500 sinnum mun á forstjóra og starfsmanni.
Fyrir fyrirtæki með milljarða í árstekjur myndu þessar prósentuhækkanir hafa raunverulegan bita. Skattskylda Walmart hefði hækkað mikið um 794 milljónir dollara ef lög um óhófleg laun forstjóra hefðu verið lög á síðasta ári.
Myndu skattahækkanir upp á hundruð milljóna duga til að sannfæra stjórnir fyrirtækja um að minnka mikla launakjör sín? Í sumum tilfellum, líklega ekki. Græðgi liggur djúpt í Corporate America. En við höfum önnur tæki sem við getum velt fyrir okkur, aðrar afleiðingar sem við getum haft á fyrirtæki með ósamviskulausar sundrungar.
Sumar af þessum afleiðingum hafa þegar komið fram í lagatillögum á vettvangi ríkisins. Við getum tengt veitingu ábatasamra ríkissamninga við greiðsluhlutföll. Það sama getum við gert með ríkisstyrkjum. Við getum skapað alls kyns hvata fyrir fyrirtæki til að gera rétt.
Lögin um óhóflegar forstjóralaun byrja okkur á þeirri leið. Hvílík byrjun væri yfirferð hennar.
Sam Pizzigati ritstýrir Inequality.org. Nýlegar bækur hans eru m.a Málið um hámarkslaun og The Rich Don't Always Win: The Forgotten Triumph over Plútókratíu sem skapaði bandarísku miðstéttina, 1900-1970. Fylgdu honum á @Too_Much_Online.
ZNetwork er eingöngu fjármagnað með örlæti lesenda sinna.
StyrkjaSvipaðir Innlegg
Engar tengdar færslur.