"Atụrụ m anya na ha na-egbu ibe ha ... ọ dị njọ na ha abụọ enweghị ike ida."
‹ Onye meriri Nobel Henry Kissinger (nke US na-akwado akụkụ abụọ nke agha Iran na Iraq na 1980s)
“Anaghị akwado ndị ọchịchị aka ike. Erela ha ngwá agha.”
‹Onye mmeri Nobel Jose Ramos Horta, onye mkparita uka udo East Timorese
Ọ bụghị ụbọchị niile Amnesty International na-arịọ m ka m gaa hụ ihe nkiri Nic Cage. Ya mere, mgbe m nwetara e-mail ha gbasara “Onyenwe Agha,” M jidere ngwa ngwa matinee na multiplex mpaghara m. Nke a abụghị nyocha ihe nkiri mana, site n'ụkpụrụ Hollywood, “Onyenwe Agha” na-akwụ R maka radical… na enwere m obi ụtọ ịhụ ihe nkiri banyere gọọmentị na ndị nweere onwe ha na-ebunye ngwa ọgụ na-egbu ndị nwoke, ụmụ nwanyị na ụmụaka kwa nkeji ọ bụla. ụbọchị.
Dị ka Federation of American Scientists si kwuo (http://www.fas.org):
*Ọkara nke gọọmentị ụwa na-etinye ego maka nchekwa karịa nlekọta ahụike.
* Oke US nke mkpokọta mmefu agha ụwa kwa afọ abụrụla ihe dị ka pasentị 36, ebe ha nwere ihe na-erughị pasenti 5 nke ndị bi n'ụwa.
* Ụlọ ọrụ US Arms bụ ụlọ ọrụ nke abụọ na-enye nkwado na-esote ọrụ ugbo.
* Mmefu ndị agha ụwa n'afọ 2001 ruru ijeri $839, ebe n'otu oge ahụ e mere atụmatụ na ijeri mmadụ 1.3 na-adị ndụ n'ihe na-erughị nke ya.
$1 (US) kwa ụbọchị.
*Ndị International Red Cross ekwuola na otu onye n'ime mmadụ abụọ ọ bụla agha gburu bụ onye nkịtị jidere n'ọgba aghara.
* Òtù Mba Ndị Dị n’Otu kwuru na e nwere ihe karịrị ụmụaka 300,000 bụ́ ndị agha gburugburu ụwa, na-eje ozi ugbu a dị ka ndị na-alụ ọgụ n’ihe karịrị agha 30 ugbu a.
* Center for International Policy na-eme atụmatụ na ihe dị ka 80% nke ngwa agha US na-ebupụ na mba ndị na-emepe emepe na-aga n'ọchịchị ndị na-abụghị ndị ọchịchị.
*Enwere ogbunigwe a gbara na Cambodia karịa ndị mmadụ. Cambodia bụ nanị otu n'ime mba 64 gburugburu ụwa nwere ihe dị ka 100 nde ogbunigwe na-egbochi ndị mmadụ. N'ịbụ nke e bu n'obi merụọ ahụ, ogbunigwe nwere ike ịchere ọtụtụ afọ ka esemokwu kwụsịrị, na-akpata ọnwụ na mmerụ ahụ 500 kwa izu.
* Gọọmentị US na-azụ ndị agha ihe karịrị mba iri asaa n'oge ọ bụla.
“Kemgbe Agha Ụwa nke Abụọ biri, e gbuwo ọtụtụ iri nde mmadụ site n' ngwá agha ndị a na-ejikarị eme ihe, ndị na-abụkarị obere ngwá agha dị ka égbè, égbè ndị na-agbapụta bọmbụ na rọketi,” ka Lowell Bergman nke Frontline na-akọ. “Ngwa agha ndị dị ala, na ihe mgbawa na-eme ihe ka ukwuu n'ime ogbugbu taa. E nwere ihe karịrị nde ngwá agha ndị dị nta 550 na-ekesa ugbu a, ọtụtụ n’ime ha na-akwalite agha obodo na-akpata iwụfu ọbara ná mba ndị sitere na Sri Lanka ruo Sierra Leone.”
Na ụlọ ndị nwere obi ike bụ onye ahịa ọnwụ mbụ. N'afọ 2004, ndị #2 na #3 weapons-exporting nations were France ($4.4 billion) and Russia ($4.6 billion). At #1 bụ United States na $18.5 ijeri… ma ọ bụrụ na ọnụ ọgụgụ ahụ naanị ezughị iji kpasuo ihe, tụlee ebe ngwá agha ndị ahụ na-aga.
"United States nwere amụma dị ogologo (na ngwa ngwa) nke ibu agha, ọzụzụ, na inye aka ụfọdụ n'ime ọchịchị mmegide kacha njọ n'ụwa," ka Frida Berrigan, Senior Research Associate with the Arms Trade Resource Center nke World Policy Institute na-ekwu. "US bufere ngwa agha na 18 nke mba 25 na-etinye aka na esemokwu na-arụ ọrụ na 2003, afọ ikpeazụ nke data Pentagon zuru ezu dị."
Agara m n'ebe a na-eme ihe nkiri n'enweghị nchegbu maka ogbunigwe, ndị na-agba egbe, ma ọ bụ IEDs...ma ụkwụ ọ bụla na-agbapụ na ogbunigwe ebe n'ụwa nke atọ na-agbapụ na nche anyị.
Ọ bụrụ na ọ dịghị ihe ọzọ, "Onyenwe Agha" na-enwu ìhè dị mkpa na ọnọdụ a. Onye ọ bụla nwere ike iwepụta esemokwu n'akụkụ ụfọdụ nke ihe nkiri ahụ, mana ihe ndị na-enyocha ihe nkiri a na-ama ụma na-eleghara anya bụ ọnụ ahịa ahịa ngwá agha kwa ụbọchị na otú Hollywood si ekere òkè n'ịmepụta iji ngwá agha ndị dị otú ahụ eme ihe. Gọvanọ Arnold kwuru otu oge, "Enwere m mmasị ịhụnanya n'ime ihe nkiri m ọ bụla‹ egbe." M na-ekwu, dị ka obere nzọụkwụ mbụ, gaa hụ "Onyenwe Agha" kama "Nwa agbọghọ ahụ dị afọ 40" n'izu a ma gbaa ndị ọzọ ume ime otú ahụ. Mee nke a ọ bụghị naanị ka ị nweta ihe Hollywood nwere ike ime ma ọ bụrụ na ọ chọrọ kama iji votu na dollar fim gị maka ntakịrị ihe nkiri na ntakịrị ihe na-akpali akpali na ụlọ ihe nkiri dị gị nso.
Mickey Z. bụ odee nke ọtụtụ akwụkwọ, kacha nso nso a "50 American Revolutions You're Supposed to Know: Iweghachite American Patriotism"
(Akwụkwọ ngbanwe). Enwere ike ịchọta ya na Weebụ na http://www.mickeyz.net.
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye