Ọ gwụla ma ị nọ na-ezo n'okpuru okwute ọnwa ole na ole gara aga, ị maghị na onye isi na-emeri ihe nrite Christopher Nolan ewepụtala akwụkwọ akụkọ. ihe nkiri ọhụrụ banyere Robert Oppenheimer, nke a maara dị ka "nna nke bọmbụ atọm" maka iduga ìgwè ndị ọkà mmụta sayensị ndị kere ngwa agha ahụ dị egwu dịka akụkụ nke America Agha Ụwa nke Abụọ-oge Manhattan Project. Ihe nkiri a enwetala nlebara anya zuru ebe niile, ebe ọtụtụ ndị mmadụ na-ekere òkè n'ihe a na-amabula dị ka “Barbieheimer” site n'ịhụ ihe nkiri egwu Greta Gerwig Barbie na Nolan dị ogologo awa atọ Oppenheimer n’otu ụbọchị.
Ihe nkiri Nolan bụ ihe pụrụ iche omenala pop n'ihi na ọ na-ekwu maka ojiji ndị America ji ngwa agha nuklia, ezigbo ụkọ kemgbe ABC's 1983 nke ikuku. Ụbọchị Mgbe banyere ihe si na agha nuklia pụta. (Ihe ewepụrụ na mbụ bụ Stanley Kubrick's Dr. Strangelove, ihe ngosi ya nke satirical banyere ara nke agbụrụ ngwa agha nuklia nke Agha Nzuzo.)
Ihe nkiri a dabere na American Prometheus, na Pulitzer Nrite-emeri 2005 biography nke Oppenheimer site Kai Bird na Martin Sherwin. Nolan mere ka ọ bụrụ akụkụ ụfọdụ ịwaba n'ọta nke okwu antiseptik, nkà ihe ọmụma na-enweghị ọbara, na afọ ojuju ọha, bụ́ nke mere ka ngwá agha ndị dị otú ahụ na-akwụsị ụwa nọgide ogologo oge ka e mesịrị. Atọ n'Ime Otu, nke mbụ nlere ogbunigwe nuklia, ka emere n'ọzara New Mexico afọ 78 gara aga n'ọnwa a.
Nkwalite Nolan bụ gbanyere mkpọrọgwụ N'oge mbụ ọ kpughere na mmegharị mbupụ ngwa agha nuklia na Europe. Dị ka o kwuru na nso nso a:
“Ọ bụ ihe dị na radar m kemgbe ọtụtụ afọ. Adị m afọ iri na ụma na '80s, mmalite '80s na England. Ọ bụ ọnụ ọgụgụ kasị elu nke CND, Mgbasa Ozi maka Ntupu Ngwá Agha Nuclear, Greenham Common [mkpesa]; Ihe iyi egwu nke agha nuklia bụ mgbe m dị afọ 12, 13, 14 - ọ bụ egwu kasịnụ anyị niile nwere. Echere m na mbụ m zutere Oppenheimer na… Sting's song banyere ndị Russia pụta mgbe ahụ na-ekwu banyere Oppenheimer's 'na-egbu egbu ụmụaka.
Ihe nkiri na-egosi na mmalite nke ngwa agha nuklia nwere ike ọ gaghị emetụta gị dị ka onye pụtara ìhè maka ọkwa ụlọ ọrụ igbe igbe. Dịka nwa nwoke Nolan kwuru mgbe nna ya gwara ya na ya na-eche echiche ime ihe nkiri dị otú ahụ, "Ọfọn, ọ dịghị onye na-echegbu onwe ya maka ngwá agha nuklia ọzọ. Ndị mmadụ hà ga-enwe mmasị na nke ahụ? " Nolan zara na, nyere ihe dị n'ihe ize ndụ, ya nchegbu banyere afọ ojuju na ọbụna ịgọnarị mgbe ọ na-abịa n'ihe ize ndụ zuru ụwa ọnụ nke ngwá agha nuklia na-ebute na mbara ala a. "Ị na-emeziwanye igbu ọtụtụ iri puku mmadụ. Ị na-ekepụta ụkpụrụ omume, nha ụgha na ụdị esemokwu ndị ọzọ… [na ya] ịnakwere, na-edozi… ihe egwu ahụ."
Ụbọchị ndị a, ọ dị mwute ikwu, ị na-ekwu banyere ihe ọ bụla ma nanị iri puku kwuru iri puku ndị mmadụ na-anwụ na a nuclear ihu-anya. A 2022 akụkọ Site n'aka Ira Helfand na ndị dọkịta mba ụwa maka mgbochi nke agha nuklia mere atụmatụ na agha nuklia "oke" dị n'etiti India na Pakistan nke ji ihe dịka 3% nke ụwa. 12,000-gbakwunyere isi agha nuklia ga-egbu “ọtụtụ narị nde, ikekwe ọbụna ọtụtụ ijeri” anyị. Agha nuklia zuru oke n'etiti United States na Russia, nchọpụta ahụ na-atụ aro, nwere ike igbu ihe ruru mmadụ ise (ee, ise!) ijeri mmadụ n'ime afọ abụọ, na-agwụcha ndụ dị ka anyị si mara ya na mbara ala a "oyi oyi. "
N'ụzọ doro anya, ọtụtụ n'ime anyị anaghị aghọta ihe kpatara esemokwu nuklia, ekele na akụkụ nke "psychic ọnụ ọgụgụ,” echiche nke Robert Jay Lifton, onye ode akwụkwọ na-akpọkarị Hiroshima na America: Akụkọ nke Ịgọnarị (nke ya na Greg Mitchell dere), n'etiti ọtụtụ akwụkwọ ndị ọzọ. Lifton akọwa ọnụ ọgụgụ mmụọ dị ka “ikike mbelata ma ọ bụ ọchịchọ inwe mmetụta” kpaliri site na “akụkụ mgbanwe a na-enwetụbeghị ụdị ya na mbibi teknụzụ.”
Nyere ihe nkiri Nolan lekwasịrị anya na akụkọ Oppenheimer, ụfọdụ okwu dị oke mkpa metụtara nhụsianya nuklia ụwa ka a na-emezi naanị obere oge ma ọ bụ hapụ ya kpamkpam.
The mbibi dị egwu A na-atụ aro ka ogbunigwe nke Hiroshima na Nagasaki mere naanị n'ụzọ na-apụtaghị ìhè na-enweghị ihe akaebe ọ bụla pụtara ìhè nke nsonaazụ na-agbawa obi nke ụmụ mmadụ sitere na iji ngwa ọgụ abụọ ahụ. Ndị a na-elegharakarị anya bụ olu ndị dị egwu bụ ndị kwuziri na ọ dịghị mkpa ịtụba bọmbụ, ọ dịghị ihe na-erughị abụọ n'ime ha, na Japan nke ihe ka ọtụtụ n'ime obodo ya bụbu bọmbụ US ebibiela iji kwụsị agha ahụ. General (ma mechaa Onye isi ala) Dwight D. Eisenhower dere na mgbe odeakwụkwọ agha Henry Stimson gwara ya banyere atụmatụ ịtụba bọmbụ atọm n’ebe ndị mmadụ bi na Japan, “Agọrọ m ya ihe mwute dị m n’obi, nke mbụ n’ihi nkwenkwe m na e meriworị Japan nakwa na ịtụtu bọmbụ ahụ. bụ nnọọ ihe na-adịghị mkpa.”
Ihe nkiri ahụ ada ada na-ekwu maka ahụike metụtara nke nyocha, nnwale na mmepụta nke ngwa agha dị otú ahụ, nke ruo taa ka na-akpata ọrịa na ọnwụ, ọbụna na-enweghị ngwá agha nuklia ọzọ a na-ejikarị eme ihe n'agha. Ndị e nwetara n'ịkwalite ngwa agha nuklia gụnyere ndị ọgbaghara sitere na nnwale nuklia US na Western United States metụtara metụtara. Marshall Islands na Western Pacific, ndị na-egwupụta uranium n'ala Navajo, na ọtụtụ ndị ọzọ. Na-ekwu maka ule nuklia mbụ na Los Alamos, New Mexico, Tina Cordova nke Tularosa Basin Downwinders Consortium, nke na-anọchite anya ndị bi na steeti ahụ bụ ndị nwere ọrịa kansa zuru oke yana ọnụ ọgụgụ dị elu nke ụmụ ọhụrụ na-anwụ site na radieshon sitere na mgbawa ahụ, kwuru "Ọ bụ eziokwu na-adịghị mma… Ndị mmadụ anaghị achọ ịtụgharị uche n'eziokwu ahụ bụ na a tụrụ bọmbụ na Atọ n'Ime Otu."
Okwu ọzọ dị oke mkpa enwetabeghị nlebara anya. Ma ihe nkiri ahụ ma mkparịta ụka a kpalitere enyochabeghị otu n'ime ihe kachasị mkpa maka ịdị adị nke ngwa agha nuklia na-aga n'ihu - uru ọ na-enye ndị sonyere na nnukwu ụlọ ọrụ nuklia America.
Ozugbo Oppenheimer na ndị ọkà mmụta sayensị ndị ọzọ metụtara na ndị na-eme iwu okpu iji mee ka ndị ọchịchị Truman kwenye ka ha mechie Los Alamos ma tinye ngwá agha nuklia na ihe ndị dị mkpa iji zụlite ha n'okpuru nchịkwa mba ụwa - naanị otu ụzọ, dị ka ha si hụ ya, isi n'ọsọ agha nuklia na Soviet Union - draịva ịgbasawanye. ogige ngwá agha nuklia nọ na ya. Nnyocha na mmepụta nke isi agha nuklia na ndị na-eji ngwá agha nuklia, ogbunigwe, na ụgbọ mmiri okpuru mmiri ghọrọ nnukwu azụmahịa ngwa ngwa, nke ndị na-erite uru na-arụsi ọrụ ike iji gbochie mgbalị ọ bụla na mbelata ma ọ bụ ikpochapụ ngwá agha nuklia.
Ihe oru ngo nke Manhattan na omumu nke Ngwuregwu Nuclear-Industrial Complex
The Project Manhattan Oppenheimer eduzi bụ otu n'ime mbọ ọhaneze kacha arụ ọrụ na akụkọ ntolite America. Agbanyeghị na Oppenheimer Ihe nkiri na-elekwasị anya na Los Alamos, ọ bịara ngwa ngwa gụnyere ụlọ ọrụ dị anya n'ofe United States. N'ebe kachasị elu, ọrụ ahụ ga-arụ ọrụ Ndị ọrụ 130,000 - dị ka ọ dị na ụlọ ọrụ ụgbọ ala US niile n'oge ahụ.
Dị ka ọkachamara nuklia Stephen Schwartz, onye edemede nke Atọmk nyocha, ọrụ seminal na ego nke mmemme ngwá agha nuklia US, site na njedebe nke 1945, ọnụ ahịa Manhattan Project. ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ijeri $ 38 na dollar taa, ebe ị na-enyere aka ịzụlite ụlọ ọrụ nke na-efu ndị na-atụ ụtụ isi ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe a na-apụghị ichetụ n'echiche. $ 12 puku ijeri maka ngwa agha nuklia na mmemme ndị metụtara ya. Na ọnụ ahịa anaghị akwụsị. Mgbasa ozi mba ụwa na-enweta ihe nrite Nobel iji kpochapụ ngwa agha nuklia (ICAN) na-akọ na US mefuru. $ 43.7 ijeri na ngwá agha nuklia afọ gara aga naanị, na ọhụrụ Congressional Budget Office akụkọ na-atụ aro na ọzọ $ 756 ijeri ga-abanye na ngwa agha ndị ahụ na-egbu egbu n'ime afọ iri na-abịanụ.
Ndị ọrụ nkwekọrịta onwe ha na-agbazi ụlọ agha nuklia ma na-arụ ụgbọ ala na-ebuga nuklia. Ha nso site na Raytheon, General Dynamics, na Lockheed Martin gaa na ụlọ ọrụ ndị a ma ama dị ka BWX Teknụzụ na Jacobs Engineering, nke niile kewara ijeri dollar na nkwekọrịta sitere na Pentagon (maka mmepụta ụgbọ ala nnyefe nuklia) na Ngalaba Energy (maka nuklia). agha isi). Iji mee ka ụgbọ oloko gravy na-agba ọsọ - nke ọma, na-adịgide adịgide - ndị ọrụ nkwekọrịta ahụ na-emefukwa nde ndị na-eme mkpebi na-agba ume. Ọbụna mahadum abanyela n'ọrụ. Ma Mahadum California na Texas A&M bụ akụkụ nke njikota nke na-arụ ụlọ nyocha ngwá agha nuklia Los Alamos.
Ihe mgbagwoju anya agha America bu a nnukwu ụlọ ọrụ nwere nnukwu ụlọ ọrụ na California, Missouri, Nevada, New Mexico, South Carolina, Tennessee, na Texas. Na ngwa agha nuklia submarines, ndị na-atụ bọmbụ, na agha Emepụtara ma ọ bụ dabere na California, Connecticut, Georgia, Louisiana, North Dakota, Montana, Virginia, Washington steeti na Wyoming. Tinye na ndị ọrụ nkwekọrịta nuklia na ọtụtụ steeti na-anabata opekata mpe ụfọdụ mmemme metụtara ngwa agha nuklia.
Na ndị dị otú ahụ na-erite uru na ụlọ ọrụ ngwá agha nuklia adịghị agbachi nkịtị ma a bịa n'ịrụrịta ụka banyere ọdịnihu nke mmefu nuklia na ime atụmatụ.
Ndị na-erite uru na Amagedọn: Ebe a na-edebe ngwá agha nuklia
Ụlọ ọrụ na ụlọ ọrụ ndị na-ewu bọmbụ nuklia, ogbunigwe, ụgbọ elu, na ụgbọ mmiri okpuru mmiri, yana ndị ha na ha jikọrọ aka na Congress, ekerewo òkè na-enweghị isi n'ịkpụzi amụma nuklia US na mmefu. Ha na-enwekarị emegide nkwado US nke nkwekọrịta mmachibido iwu ule Nleba anya zuru oke; tinye oke oke na ikike nke Congress iji belata ma ọ bụ ego maka ma ọ bụ ntinye nke ngwa agha ballistic intercontinental ballistic (ICBMs); na kewapụrụ maka ngwa agha dị ka ngwa agha nuklia a tụrụ anya, ngwa agha ụgbọ mmiri butere n'oké osimiri nke ọbụna Pentagon na-arịọbeghị, ebe ego echiche tankị nke na-akwalite ike ngwa agha nuklia na-esikwu ike.
Otu ihe atụ bụ Njikọ ICBM Senate (akpọrọ akụkụ nke "Dr. Strangelove Caucus"nke onye isi njikwa njikwa ogwe aka Daryl Kimball na ndị nkatọ ndị ọzọ gbasara ngwa agha nuklia). Njikọ ICBM mejupụtara Ndị omebe iwu si na steeti nwere nnukwu ntọala ICBM ma ọ bụ nyocha ICBM, ndozi na saịtị mmepụta: Montana, North Dakota, Utah, na Wyoming. Naanị onye Democrat na otu ahụ, Jon Tester (D-MT), bụ oche nke subcommittee appropriations dị ike nke Senate Appropriations Committee, ebe ọ nwere ike ilekwasị anya na mmefu ICBM na ịkwado maka ya dị ka ọ dị mkpa.
Ndị otu Sineti ICBM Coalition na-ahụ maka ọtụtụ usoro ezubere ichebe ma ego na ibunye ngwa ọgụ ndị dị otú ahụ na-egbu egbu. Dabere na Onye bụbu odeakwụkwọ nchekwa William Perry, ha so na "ngwá agha ndị kasị dị ize ndụ anyị nwere" n'ihi na onye isi ala, ọ bụrụ na a dọrọ aka ná ntị banyere agha nuklia nwere ike ime na mba a, ga-enwe nanị nkeji ole na ole iji kpebie ịmalite ha, na-etinye ihe ize ndụ nke agha nuklia dabere na a. mkpu ụgha. A na-agbakwunye mbọ ndị otu ahụ site n'ịgbachitere ọnụ site na usoro mmekorita obodo nke ndị isi azụmahịa na ndọrọ ndọrọ ọchịchị na steeti ICBM ndị ahụ. Ọtụtụ n'ime ha na Northrop Grumman na-arụkọ ọrụ ọnụ, onye bụbu onye ọrụ nkwekọrịta maka ICBM ọhụrụ, akpọrọ Sentinel na-atụ anya -eri opekata mpe ijeri $264 iji wulite, wuo na idobe ogologo ndụ ya nke a na-atụ anya na ọ ga-agafe afọ 60.
N'ezie, Northrop Grumman na ya 12 isi ICBM subcontractors ejirila ọrụ n'aka ịkwanye Sentinel. Ha na-emefu ọtụtụ iri nde dollar na onyinye mgbasa ozi na ịgbachi nkịtị kwa afọ, mgbe na-arụ ọrụ Ndị bụbu ndị otu ụlọ ọrụ nuklia nke gọọmentị iji mee ka okwu ha gaa na Congress na ngalaba ndị isi. Ma ndị ahụ abụghị naanị otu ma ọ bụ netwọk ndị na-akwado ịkwado agbụrụ ngwa agha nuklia. Ị ga-etinyerịrị ya Ndị agha ikuku na onye na-edoghị anya aha Submarine Industrial Base Council, N'etiti ndị ọzọ.
Isi ihe kachasị mkpa maka ụlọ ọrụ ngwá agha nuklia na mpaghara ogwe aka nwere karịa Congress bụ ọrụ. Lee ka ọ dị ịtụnanya mgbe ahụ na ụlọ ọrụ ogwe aka ewepụtala ọrụ na-ebelata alaghachitela kemgbe njedebe nke Agha Nzuzo. Dị ka National Defense Industrial Association si kwuo, ọrụ kpọmkwem na ụlọ ọrụ ngwá agha nwere ama ada site na nde 3.2 n'etiti 1980s ruo ihe dị ka nde 1.1 taa.
Ọbụlagodi obere iberi nke Pentagon na Department of Energy mmefu ego nuklia nwere ike imepụta ọtụtụ ọrụ ndị ọzọ ọ bụrụ na etinyere ya na ike ndụ ndụ, akụrụngwa na-adigide, agụmakwụkwọ, ma ọ bụ ahụike ọha - ebe ọ bụla site na 9% ruo 250% karịa ọrụ, dabere na ego ejiri. N'iburu na nsogbu ihu igwe amalitelarị nke ọma, mgbanwe dị otú ahụ agaghị eme ka obodo a nwee ọganihu kama ọ ga-adịkwa mma n'ụwa site n'ibelata ọsọ ọsọ nke ọdachi ihu igwe na-enye ma ọ dịkarịa ala nchebe pụọ na ngosipụta ya kachasị njọ.
Agụmakwụkwọ nuklia ọhụrụ?
Tụlee otu ihe: n'onwe ya, ihe nkiri lekwasịrị anya na mmalite nke ngwa agha nuklia, n'agbanyeghị otú ike siri ike, agaghị amanye ọnụ ọgụgụ ọhụrụ na ụgwọ na nsonaazụ nke America nọgidere na-eri ahụ ha. Mana ọtụtụ udo dị iche iche, njikwa ogwe aka, ahụike, na otu ndị lekwasịrị anya n'usoro iwu ọha na-ewulitelarị na nlebara anya nke ihe nkiri ahụ dọtara maka itinye aka na mgbasa ozi agụmakwụkwọ ọha na-achọ ịmaliteghachi mmegharị iji chịkwaa na mechaa wepụ ihe egwu nuklia. .
Ahụmahụ gara aga - site na Mgbasa ozi maka iwepụ ngwa agha nuklia nke ahụ nyeere Christopher Nolan aka ime Oppenheimer ndịMachibido bombu ahụ"Na Ntu oyi nuklia mkpọsa nke kwụsịrị ule nuklia n'elu ala ma nyere aka ịtụgharị President Ronald Reagan gburugburu banyere okwu nuklia - na-atụ aro na, n'ihi nrụgide ọha na eze jikọtara ọnụ, enwere ike inwe ọganihu n'ịkwalite iyi egwu nuklia. Mgbalị agụmakwụkwọ ọha na-agba gburugburu ihe nkiri Oppenheimer bụ ndị otu dịka Akwụkwọ akụkọ nke Atomic Scientists, Federation of American Scientists, na Council for a Livable World nke tọrọ ntọala, ma ọ dịkarịa ala n'akụkụ ụfọdụ, site na Manhattan Project ndị ọkà mmụta sayensị bụ ndị tinyere ndụ ha n'ịgbalị ịlaghachi azụ agbụrụ ngwá agha nuklia; ndị ọkachamara dị ka Union of Concerned Scientists and Physicians for Social Responsibility; ndị na-emegide agha dị ka Peace Action na Win Without War; Mgbasa ozi mba ụwa na-enweta ihe nrite udo nke Nobel iji kagbuo ngwa agha nuklia; otu amụma nuklia dị ka Global Zero na Association Control Arms; ndị na-akwado ndị Marshall Islanders, "ndị na-ada mbà," na ndị ọzọ metụtara ihe mgbagwoju anya nuklia; na otu ndị dabere n'okwukwe dịka Kọmiti Enyi na Iwu Mba. Nwa amaala America-ndu nzukọ Tewa Women United emela ọbụna kere a website, "Oppenheimer - na akụkụ nke ọzọ nke Akụkọ," nke na-elekwasị anya na "ụmụ amaala na ndị bi n'ala bụ ndị e si n'ala nna anyị chụpụ, nsị na mmetọ nke ala na mmiri dị nsọ nke na-aga n'ihu ruo taa, na mbibi na-aga n'ihu. mmetụta nke ọchịchị nuklia na ndụ anyị na ibi ndụ anyị. "
Na ọkwa zuru ụwa ọnụ, ntinye 2021 ịbanye n'ike nke nkwekọrịta mmachibido iwu nuklia - nke a maara dị ka nke Nkwekọrịta banyere Ngbochi Ngwá Agha Nuclear — bụ ihe ịrịba ama nke olile anya, ọ bụrụgodị na mba ngwá agha nuklia enwebeghị ike isonyere. Ịdị adị nke nkwekọrịta dị otú ahụ na-enyere aka ma ọ́ dịghị ihe ọzọ aka imebi ngwá agha nuklia n'ụzọ ziri ezi. O meela ka ọ kpalie ya ọtụtụ nke nnukwu ụlọ ọrụ ego ịkwụsị itinye ego na ụlọ ọrụ ngwá agha nuklia, n'okpuru nrụgide sitere na mkpọsa dịka Emela Bank na bombu.
N'ezie, ọnọdụ ahụ enweghị ike ịdị mfe karị: anyị kwesịrị kagbuo ngwa agha nuklia tupu ha ebibie anyị. Olileanya, Oppenheimer ga-enyere aka kwado ntọala maka ọganihu n'ime ọrụ ahụ dị oke mkpa, malite na mkparịta ụka n'ezoghị ọnụ banyere ihe dị ugbu a.
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye