Enwere ụzọ ndị gbara ọsọ ndụ si na mpaghara Sahel ụkọ mmiri n'Africa, banye na Yemen agha tisasịrị, na site na Saudi Arabia gawa Iraq na Turkey. A maara ya dị ka "ụzọ ọwụwa anyanwụ," ma ọ bụ mgbe ụfọdụ "ụzọ Yemeni." Ọchịchị Saudi, nke na-edugala afọ asatọ agụụ na ogbugbu ogbunigwe megide ndị Iran jikọrọ aka na Yemen, ndị nnupụisi na-achị Yemen, na-egbu ndị gbara ọsọ ndụ Etiopia (na ndị Africa ndị ọzọ), ebubo na puku kwuru puku, iziga ozi na ndị Africa nwere ụkọ mmiri ozuzo kwesịrị. họrọ ịnwụ n'ụlọ ma ghara itinye ndụ ha n'ihe ize ndụ ịnwụ na Yemen. Ọ bụ ozi obi tara mmiri.
U.S. Imperial amụma na mpaghara, nke akwadola ọchịchị eze Saudi nke obi tara mmiri, hụ na a na-aga n'ihu na-akwafu ọbara, agụụ, nkewa, na ndakpọ. Amụma ndị a na-emebi emebi na-emebi mmekorita a na-achọsi ike n'agbanyeghị ọdịda gburugburu ebe obibi. Kama inyere ndị ụkọ mmiri ozuzo, ịda ogbenye na agha na-akawanye njọ aka, United States na-eme ihe maka ọdịmma onwe ya ma na-atọ ụtọ ihe ndị Saudi chọrọ maka ọbụna ike agha. Nzube nke wooing Saudi Arabia na agha contracts bụ, o doro anya na, isi pụọ a ọzọ akụ na ụba mwekota nke Saudi Arabia na China na Russia, zuru ụwa ọnụ mpi nke United States.
N'izu mbụ nke Septemba, ndị nnọchi anya Ngalaba Steeti US abụọ ga-abata n'isi obodo Saudi Arabia, Riyadh, ịmaliteghachi mkparita uka ya na ndị otu eze Saudi Arabia. Akụkọ na-adịbeghị anya na-atụ aro na nzukọ ndị ahụ ga-atụle nkwekọrịta dị ka NATO n'etiti Saudi Arabia na United States, nke nwere ike ime ka Saudi Arabia bịaruo nso ime ka mmekọrịta ya na Israel dịkwuo mma. Kedu ihe Riyadh chọrọ nkwụghachi? "Riyadh nọ na-achọ nkwekọrịta nchebe dị ka NATO nke ga-amanye US ịbịa na nchebe Saudi Arabia ma ọ bụrụ na a wakpoo ya, dị na The Times nke Israel. Ndị Saudis na-achọkwa iwusi mmemme nuklia ndị nkịtị na-akwado US na Saudi Arabia, ha na-achọkwa mmesi obi ike banyere inweta ngwa ọgụ dị elu karịa n'aka ndị ọrụ agha US.
N'oge na-adịbeghị anya nzuko nke BRICS mmekorita nke US na-emegide China na-edu, Saudi Arabia bụ mara ọkwa dị ka onye ọhụrụ so na-esonyere na January 2024. N'afọ gara aga, China kwadoro ịmaliteghachi mmekọrịta diplomatic n'etiti Saudi Arabia na ya (na United States') onye isi mpaghara mpaghara, Iran, nke a kpọkwara òkù ịbanye na BRICS n'oge na-esote. afọ. Ndị ọrụ US State Department's Brett McGurk na Barbara Leaf, na njem Riyadh ha, ga-arụ ọrụ iji gbochie njikọ nke Saudi Arabia mmanụ bara ụba na njikọ nke mba ndị US na-atụ egwu dị ka ihe iyi egwu na-enweghị isi na United States. Na-emekarị, United States na-akatọ China na Russia maka mmebi iwu ndị ruuru mmadụ—mmegbu na-adịghị mma n'akụkụ nke kacha njọ nke Saudi Arabia.
Kemgbe 2015, Saudi Arabia nwere atụgbuo bọmbụ, agụụ, kpọchie ya ma kpagbuo ya Ndị nkịtị Yemen. Alaeze Saudi Arabia na-aga n'ihu kpagbuo ma gbuo ụmụ amaala ya maka ikwupụta ajọ omume obi ọjọọ.
Human Rights Watch, na akụkọ ha dị peeji iri asaa na atọ, "'Ha gbara anyị ọkụ dị ka mmiri ozuzo': Mgbugbu Saudi Arabian Mass nke ndị Etiopia kwabatara na Yemen-Saudi Border," na-ekwu na ndị nche ókè ala Saudi Arabia agbapụla egbe igwe ma gbuo ogbunigwe na ndị Etiopia na-agbalị isi na Yemen gafere n'alaeze ahụ, ma eleghị anya na-egbu ọtụtụ narị ndị na-akwaga mba ọzọ na-enweghị ngwa ngwa n'afọ ndị na-adịbeghị anya. Usoro mwakpo a juru ebe niile na nke a na-ahazi gosipụtara ihe mere, ka akụkọ ahụ na-ekwu, mgbe “ndị na-eche ókèala Saudi Arabia mbụ jụrụ ndị lanarịrị akụkụ akụkụ ahụ ha ka ha họọrọ ka a gbagbuo ha, tupu ha agbaa ha nso. Ndị nche ókèala Saudi gbakwara ngwa ọgụ mgbawa na ndị na-akwaga mba ọzọ ka a tọhapụrụ na njide Saudi nwa oge ma na-anwa ịgbaga Yemen.” Otu ndị na-ahụ maka ihe ndị ruuru mmadụ zoro aka na akụkọ ndị hụrụ anya banyere mwakpo ndị agha na ihe onyonyo gosipụtara ozu na ebe olili ozu n'ụzọ ndị na-akwaga mba ọzọ, na-ekwu na ọnụ ọgụgụ ndị nwụrụ nwere ike iru “ma eleghị anya puku kwuru puku.”
Ọzọkwa mmasị ndị nnọchiteanya US abụọ kwesịrị ịbụ akụkọ sitere na The Guardian nke ahụ kwuru na ndị agha US na German nwere zụrụ na kwadebere Ndị nche oke ala Saudi.
Ndị Saudis kpọpụtara anyị n'ụlọ mkpọrọ dị na Daer ma tinye anyị n'ime obere bọs na-aga azụ n'ókè Yemen. Mgbe ha tọhapụrụ anyị, ha kere ụdị ọgbaghara; ha tiri mkpu ka anyị “si n’ụgbọ ala pụọ pụọ.” . . Nke a bụ mgbe ha malitere ịgba ngwa ngwa -iji mee ka anyị banye n’ahịrị ugwu, ha si n’aka ekpe na aka nri gbaa ngwa agha ahụ. Mgbe anyị dị otu kilomita, . . . Anyị na-ezu ike ọnụ ka anyị gbasịrị ọsọ nke ukwuu… ma ọ bụ mgbe ahụ ka ha gbabara ngwa agha na ndị otu anyị. Kpọmkwem na anyị. Enwere mmadụ iri abụọ n'ìgwè anyị ma naanị iri dị ndụ. Ụfọdụ n’ime ogbunigwe ahụ kụdara nkume ndị ahụ, mgbe ahụ [iberibe nke nkume ahụ] dakwasịrị anyị.—Munira dị afọ iri abụọ, bụ́ onye e hotara ihe e hotara n’akụkọ bụ́ “Ha gbara Anyị ọkụ Dị ka Mmiri ozuzo.”
Enwere ihe kpatara nnukwu ụgbọ elu ndị njem si Sahel banye na mpaghara igbu mmadụ nke Saudi Arabia, ya na ndị mmekọ mba ụwa, mere Yemen: Ụwa na-esi esi.
Mkpakọrịta n'ezie n'etiti ndị mmadụ niile iji nagide na dozie nsogbu ndị dị egwu, gụnyere mgbapụ na mmegide oke oke ruru mmadụ, nke ga-aga n'ihu na-esi n'ọtụtụ ọdachi ihu igwe na-akawanye njọ. Ịga n'ihu na nkwekọrịta agha na Saudi Arabia, nkwekọrịta nke nwere ike iduga n'ịbawanye ahịa ngwá agha na mmepe ọkụ ọkụ na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ nke nkà na ụzụ nuklia, ga-eme ka mwakpo gburugburu ebe obibi kpatara agha. Amụma U.S. na-ebuso ọgụ iji merie ndị na-agba mgba akụ na ụba nwere ike ime ka ọgba aghara ndị a ka njọ.
N'ime ọtụtụ afọ mgbe United States jikọrọ aka na ndị ọchịchị aka ike, ndị agha na ndị agha na Central na South America, ọtụtụ ndị ndú a ma ama rịọrọ ka a kwụsị ime ihe ike. Archbishọp El Salvador Oscar Romero, ugbu a canonized dika onye nsọ, kwuru okwu:
“Ọ ga-amasị m ịrịọ ndị agha agha, ọkachasị ndị agha nke National Nche, ndị uwe ojii na ndị agha na-arịọ arịrịọ n'ụzọ pụrụ iche. Umunne, unu bu nke ndi nke ayi. Ị na-egbu nwanne gị ndị nkịtị; ma n’iru iwu ka e gbuo nke mmadụ nyere, iwu Chineke nke sịrị ‘Egbula!’ kwesịrị ịdịgide. Ọ dịghị onye agha a manyere iwu irube isi n'iwu megidere iwu Chineke. Ọ dịghị onye ga-erube isi n'iwu rụrụ arụ. Ọ bụ ugbu a ka ị ga-eweghachi akọnuche gị ma rube isi n'iwu ya kama iwu mmehie. . . . Ya mere, n’aha nke Chineke, na n’aha nke ndị a nwere ogologo ntachi obi, ndị iru uju ha na-ebili n’elu-igwe kwa ụbọchị n’oké mkpọtụ, a na m arịọ gị, a na m enye gị iwu! N’aha Chineke: ‘Kwụsị mmegbu a!’”
N'otu echiche, ọ binye aka n'akwụkwọ ikike ọnwụ nke ya mgbe o kwuru okwu a. Na Machị 24, 1980, Romero bụ egbu n'ihi okwu-obi-ya na omume-ya. Onye isi ala Joe Biden ga-eme nke ọma ịṅa ntị onye senti Katọlik a, megharịa iwu ọ na-enye ndị nnọchi anya na-arụ ọrụ na Saudi Arabia, ma dabere n'okwu Archbishop Romero: Nwetaghachi akọnuche gị! Kwụsị mmegbu, kwụsị igbu mmadụ.
Kama imeziwanye militarism na mmegide ikike mmadụ, United States kwesịrị ịchọ, mgbe niile na ebe niile, iji zọpụta ụwa na ịkwanyere ikike mmadụ ugwu.
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye