Isi mmalite: The Independent
Agha ịrọ òtù na agbụrụ nke bibiri ọtụtụ akụkụ nke Middle East n'ime afọ 40 gara aga na-abịa na njedebe. Dochie ha bụ ụdị ọgba aghara ọhụrụ nke ngagharị iwe na-emegide ọgba aghara ọha na eze na-eme ka ndị ọchịchị kleptocratic na-akwado ikike ha site n'ịzọrọ na ha bụ ndị na-agbachitere obodo nke ime ihe ike ma ọ bụ mkpochapụ na-eyi egwu.
Anọ m n'ọnụ ụlọ nkwari akụ m Baghdad mbụ na October na-eche echiche banyere ide otu isiokwu banyere nloghachi nke udo na Iraqi isi obodo mgbe mmeri nke isis. Ọ dịla afọ atọ kemgbe nnukwu bọmbụ ikpeazụ gbawara n'okporo ụzọ ya gbuo ọnụ ọgụgụ dị ukwuu, bụ́ ihe na-emebu ugboro ugboro.
M na-achọ ịmalite ọrụ mgbe m nụrụ ụda “pop-pop” dị anya nke m chọpụtara dị ka agbapụ, mana echere m na ọ nwere ike ịbụ ndị mmadụ na-agba agbamakwụkwọ ma ọ bụ egwuregwu bọọlụ. Mana mgbọ egbe ahụ yiri ka ọ na-aga n'ihu ogologo oge maka nkọwa a bụ eziokwu, m wee bulie elu gbadaa n'ọnụ ụlọ n'ebumnobi ịchọpụta ihe na-eme n'okporo ámá dị n'èzí ụlọ nkwari akụ ahụ. Tupu m erute ebe ahụ, otu nwoke gwara m na ndị ọrụ nchekwa na-agba ndị na-eme ngagharị iwe na Tahrir Square dị nso: “E nweela mmadụ iri anwụọla.”
Ọnụ ọgụgụ ndị nwụrụ anwụ ga-akawanye njọ karịa nke ahụ: ọnụ ọgụgụ ndị ọrụ gọọmentị nwụrụ bụ 157 nwụrụ na 6,100 merụrụ ahụ, mana ndị dọkịta gwara m n'oge ahụ na ọnụ ọgụgụ ndị nwụrụ n'ezie karịrị nke ukwuu. Ndị na-eme ngagharị iwe, ndị na mbụ pere mpe na ọnụ ọgụgụ, chọrọ ọrụ, njedebe nrụrụ aka na kwalite ọrụ ndị dị mkpa dị ka mmiri na ọkụ eletrik ka mma. Mana onye nọ na nchekwa gọọmentị, nke ndị na-akwado ndị Iran na-akwado, tụlere ihe ndị a maka ikpe ziri ezi nke ọha na eze na akụ na ụba dị ka ihe iyi egwu na ọnọdụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị ka a ga-eji ọkụ na-ebi ndụ kwụsị, mmachibido iwu na nde mmadụ asaa bi na Baghdad, na nkwụsị nke ịntanetị.
Ndagide na-arụ ọrụ obere oge, mana nke a bụ oke iwe megide izu ohi $ 450bn sitere na ego mmanụ Iraq kemgbe 2003 na ngagharị iwe ahụ ga-amalite ọzọ, dị ka ha mere na Fraịde na mmadụ 23 nwụrụ na ọfịs nke onye gọvanọ mpaghara etinyere. ọkụ.
Ọ bụ oge mgbanwe na mmadụ ekwesịghị ilele ikike nke ndị ndu obodo nwere nsogbu ịpị bọtịnụ otu aka nri iji kesaa mmegide megide ọchịchị ọjọọ ha.
M gara n’ógbè ahụ nke mbụ na 1975, bụ́ nke ọhụrụ sitere n’agha ịrọ òtù na Northern Ireland, iji kọọ akụkọ mmalite nke agha obodo Lebanọn n’etiti òtù okpukpe ndị okpukpe na agbụrụ kọwara. N'afọ ndị sochirinụ na Iraq, ahụrụ m nkewa n'etiti Sunni na Shia na-eto ma na-emepụta ọbara ọgbụgba nke otu mgbe ọdịda Saddam Hussein gasịrị na 2003. Mkpesa ndị a ma ama na Syria na 2011 gbanwere ngwa ngwa ghọọ agha ịrọ òtù na agbụrụ agbụrụ nke oke egwu dị egwu nke nwere ike ịbịa ugbu a. ruo ọgwụgwụ.
Nke a abụghị n'ihi na ndị na-alụ ọgụ n'akụkụ nile abịawo hụ njehie nke ụzọ ha ma ọ bụ na ha achọpụtala na nke mbụ ya na mberede na ndị isi ha na-abụkarị ndị na-eme mpụ. Ọ bụ n'ihi na ndị mmeri na ndị na-emeri emeri apụtala n'ọgụ ndị a, ya mere ndị nọ n'ọchịchị enweghịzi ike ịdọpụ uche na nrụrụ aka ha niile na-anabata site n'ikwu na obodo ha nọ n'ihe ize ndụ nke mwakpo sitere n'aka ndị iro na-enweghị obi ebere.
A na-amata ndị mmeri na ndị meriri na Lebanon ogologo oge wee pụta ìhè na Iraq na ndị ijide Mosul na mmeri Isis na 2017. Ndị meriri na ndị meriri na agha obodo Syria apụtala nke ọma n'ime ọnwa gara aga ka Bashar al-Assad, Russia na Iran na-achị ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ mba ahụ dum.
Ndị Iraqi na Ndị Kurd Siria enweela ike ịmepụta na gbasaa obodo nke ha mgbe gọọmentị etiti na Baghdad na Damaskọs adịghị ike na ndị Isis wakporo. Statelets agaghị adị ndụ mgbe mmeri nke Isis caliphate: ndị Iraqi Kurds tụfuru mpaghara mmanụ nke Kirkuk n'aka ndị agha Iraq na 2017 na ndị Kurd Syria ka ahụla ka ndị Turks kpochapụrụ steeti Rojava ha. N'akụkụ na gọọmentị Syria n'akụkụ nke ọzọ mgbe Donald Trump wepụrụ nchebe ndị agha US.
Akara aka nke Ndi Kurdi bụ ọdachi ma ọ bụ ihe a na-apụghị izere ezere. Ozugbo e meriri Isis na nnọchibido nke Raqqa na 2017 ọ nweghị ụzọ na US ga-ejigide steeti Kurdish nke ndị iro nọ n'akụkụ ọ bụla. Maka ebubo ha niile nke aghụghọ America, ndị isi Kurdish maara nke a, mana ha enweghị onye nchebe ọzọ ha ga-atụgharị, ma e wezụga Russia na Assad, ndị na-agaghị edebanye aha obodo Kurdish nwere onwe ha.
Nsogbu dị n'ịkọwa mmepe na Middle East n'ime afọ atọ gara aga bụ na ntọala amụma mba ofesi US nke ọtụtụ mgbasa ozi US na Europe kwadoro na-ata ụta niile na-adịghị mma na President Trump. Nke a bụ nnukwu mfe karịa mgbe ọ na-eduhieghị ya kpamkpam. Nhapụ ya na ndị Kurd n'ike n'ike na Turkey nwere ike ime ka nsogbu ha mụbaa, mana ịwepụ obere ndị agha US si n'ebe ọwụwa anyanwụ Syria nwere ezi uche zuru oke n'ihi na ndị mmegide anọ dị ize ndụ na ndị kpebisiri ike na-emegide ya: Turkey, Iran, Russia na ọchịchị Assad. .
Nsonaazụ ikpeazụ nke ọtụtụ agha Siria dị ugbu a: Turkey ga-edobe obere ogige na-enweghị isi na Syria mana ndị agha gọọmentị Russia na ndị Siria ga-ahụ maka ịwepụ YPG 21 kilomita ndị fọdụrụ na Syria na Turkey. ndịda. Ajụjụ kachasị mkpa bụ kedu ka ndị nkịtị Kurdish, ndị gbapụrụ n'ọgụ ahụ, ga-ahụ na ọ dị mma ịlaghachi. Isi ihe dị mkpa ga-apụta na nzukọ dị n'etiti Vladimir Putin na Recep Tayyip Erdogan na Sochi na Tuesday gara aga bụ na Turkey na-aga n'ihu na-anabata gọọmentị Assad nke Russia na-akwado dị ka onye na-echebe ókèala ndịda ya megide YPG. Nke a na-eme ka ọ bụrụ ihe a na-atụghị anya na Ankara ga-eme ihe dị ukwuu iji kwụsị iwe iwe gọọmentị Russia-Syria, ma eleghị anya otu ibe n'otu oge, ebe ikpeazụ siri ike nke ndị agha Siria na-emegide na Idlib.
Ihe na-eme ka ịkpọasị okpukpere chi na nke otu bụrụ ihe mbibi n'oge gara aga na Lebanọn, Syria na Iraq bụ na ha meghere ụzọ maka ntinye aka mba ọzọ. Ndị otu mpaghara ghọrọ ndị nnọchi anya mba ndị ọzọ na-achụso ọdịmma nke ha bụ nke jikere na-akwado ha. Ka ọ dị ugbu a ma ọ dịkarịa ala, ọ dịghị ike mba ọzọ nwere mmasị n'ịkpalite ite ahụ na mpaghara ugwu nke Middle East, mpaghara agha maka afọ 44, ma enwere ohere na-adịte aka nke udo na-adịgide adịgide.
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye