Ụbọchị nri ụwa, bụ nke a na-eme na Satọde, bụ oge n'afọ iji tụgharịa uche n'ebe nri anyị si abịa, banyere ụbara nri maka ụfọdụ, na enweghị ohere nke ọtụtụ ndị ọzọ. Ọ bụ oge ịtụgharị uche na akụkọ ihe mere eme nke nri, na ọdịnihu nri.
Mkpa nri maka nlanarị anyị, na ọ bụ isi ọrụ na akụ na ụba anyị pụtara na ọ bụ okwu ndọrọ ndọrọ ọchịchị nke ukwuu. N'akụkọ ihe mere eme nile, mmepeanya ebiliwo ma daa n'ikike ha nwere inye ndị mmadụ nri. Taa, a na-eme atụmatụ na nde mmadụ 840 na-erijughị afọ nke ukwuu, ebe na mba ndị ọzọ oke ibu na-erute oke ọrịa. Ebe ọnụ ọgụgụ ndị bi n'ụwa nọgidere na-amụba, ndọrọ ndọrọ ọchịchị nke nri ga-ekpo ọkụ nke ukwuu n'ime iri afọ ndị na-abịanụ.
Ihe ọkụkụ kachasị mkpa n'ụwa bụ osikapa. Ọ bụ nri bụ isi nke ihe karịrị ijeri mmadụ atọ gburugburu ụwa, yana maka ọtụtụ omenala: Rice bụ Ndụ. Ọ bụghị nanị na osikapa na-ekere òkè na omenala, ma omenala na-ekere òkè bụ isi n'imepụta osikapa. N'ime ọtụtụ puku afọ, ndị ọrụ ugbo na-eri nri ewepụtala iri puku kwuru iri puku ụdị osikapa dị iche iche, na-eji ịnụ ọkụ n'obi na-emegharị ha dịka ọnọdụ gburugburu ebe obibi na omenala obodo si dị. Ọ bụkwa ụdị dị iche iche a bụ ihe ndabere nke nchekwa nri anyị.
Ụbọchị nri nri nke United Nations Food and Agriculture Organisation (FAO) nke afọ a na-egosipụta njikọ a nke ọdịbendị omenala na ọrụ ugbo site na isiokwu ya: Agriculture and intercultural dialogue _ na-eme ememe onyinye omenala dị iche iche na ọrụ ugbo ụwa.
Otú ọ dị, ọtụtụ puku ụdị osikapa dị adị ọbụna afọ 50 gara aga, apụọla n'anya, bụ́ nke usoro ọrụ ugbo nke monoculture nke mgbanwe ndụ ndụ na-anọchi anya ya.
Na nkwado na ụdị dị iche iche nke ugbo osikapa na-eche ihe iyi egwu ọhụrụ ihu n'ụdị mgbanwe mkpụrụ ndụ ihe nketa (GM).
Ụdị osikapa GM abụọ a na-atụ aro maka mwepụta azụmahịa bụ osikapa Bt na osikapa BB. A na-emepụta osikapa Bt site na mkpụrụ ndụ ihe nketa ka ọ pụta ìhè pesticide a maara dị ka Bacillus thuringiensis (Bt), ebe osikapa BB na-eguzogide ọrịa nje. Ha abụọ na-ebu ihe ize ndụ gburugburu ebe obibi dị na teknụzụ GM, ebe ọ bụ ezie na e welitere nchegbu ahụike dị ukwuu na osikapa Bt karịsịa.
A na-ele China anya dị ka obodo mbụ nyere GM osikapa ọkụ. Otú ọ dị, mgbanwe na nso nso a na State Agricultural Genetically Modified Crop Biosafety Committee na-egosi na China na-eji nlezianya karị iji kwado ihe ọkụkụ GM. Usoro nke kọmitii ọhụrụ ahụ na-ebelata mmetụta nke ndị na-eme nchọpụta ihe ubi GM ma mee ka o yikarịrị ka mkpebi gbasara ịzụ ahịa ihe ọkụkụ GM ga-adabere na ihe gbasara gburugburu ebe obibi na nri. Gọọmenti China maara nke ọma na ọ bụrụ na ọ kwadoro osikapa GM, ọ ga-abanye n'ókèala a na-amaghị, ọ ga-abụkwa obodo mbụ na-ekwe ka mmepụta mkpụrụ ndụ ihe nketa nke ihe ọkụkụ nri ya.
A na-akwalite osikapa GM na-adabere na ihe na-eme ka ọ dị ntakịrị ma ọ bụ na-enweghị ihe jikọrọ ya na njirimara n'ezie nke ụdị GM dị iche iche nke a na-agbasi ike maka ntọhapụ azụmahịa. A na-eji mkpa iji dozie agụụ ụwa na imeri agụụ dị ka ụdị ọjọọ nke omume ọjọọ iji kwalite nnabata nke ngwaahịa ndị na-adịghị mkpa na nke achọghị.
Ịkwụsị agụụ abụghị naanị iwepụta nri ga-ezuru, kama ọ bụ ikesa ya ndị nọ ná mkpa. Ndị mmadụ anaghị agụ agụụ n'ihi na ezughị oke nri a na-emepụta, kama n'ihi na ha dara ogbenye, a jụkwara ha inweta ya. Dị ka ihe atụ pụtara ìhè, n’afọ 2001, gọọmenti India gbara akwụkwọ n’ụlọikpe ka ha kwenyechara ka ọka na-ere ere n’ebe a na-akpakọba ihe nke gọọmenti ebe a kọrọ na ọnwụ anwụ n’agụụ na-agụghị ọnụ ná mba ahụ dum. Ọtụtụ mba dị na Europe na-akwụ ndị ọrụ ugbo ha ụgwọ ka ha ghara ịkọ nri, ebe na mba ndị ọzọ, a na-emebikarị ihe ọkụkụ n'ihi ọdịda ahịa. Ka ọ dị ugbu a, agụụ na-agụ ọtụtụ nde mmadụ.
N'akụkụ mmepụta, enwere obere ihe akaebe na-akwado nkwupụta na ihe ọkụkụ GM ga-abawanye mmepụta n'ọnọdụ ọ bụla. Ndị na-emegide bụ eleghị anya nso na eziokwu. Ahụmahụ nke ihe ọkụkụ GM kacha eto n'ụwa, na-egosi na n'agbanyeghị na a na-ekwu na ọ na-abawanye ụba, nchịkọta soy dị njikere na-amịpụta gburugburu 5% na-erughị soy omenala.
A naghị akwado ụdị osikapa GM dị iche iche nke a na-emepụta site na nkwudo a na-ekwenye ekwenye na mmụba mkpụrụ.
Kama ikwu kpọmkwem ihe kpatara erighị ihe na-edozi ahụ na agụụ, a na-eji ọtụtụ ego nyocha anyị na-emepụta ihe dị anya, ihe ngwọta dị elu iji mee ka usoro nri sie ike na ịgbatị usoro nri nke emebere iji nweta uru maka agribusiness kama ịzụ nri. ndị mmadụ.
N'ụbọchị nri ụwa nke afọ 2005, akụkọ ifo na-enweghị isi na osikapa sitere n'usoro mkpụrụ ndụ ihe nketa nwere ihe ọ bụla metụtara inye ụwa nri kwesịrị ka emechaa lie ya n'ime uzuzu nke akụkọ ntolite.
John Hepburn nọ na Greenpeace International
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye