American
ụlọ ọrụ mgbasa ozi kpalitere onwe ha site na ịgọnarị ya na mbido June,
kpaliri site n'ịdọ aka ná ntị akwụsịla site n'aka ndị isi US na ngwá agha nuklia
agha dị n'etiti India na Pakistan ga-egbu ọtụtụ nde mmadụ. Nke
ụda mgbasa ozi tụgharịrị gaa na mkpu. Ka ọ dịgodị, atomiki akụkọ ihe mere eme
nọgidere na-adị ọcha.
“Ọbụna
otu agha nke otu n'ime ndị agbata obi a ji ngwa agha nuklia, "
USA Taa ihu ihu a kọrọ na nnukwu ụdị, “nwere ike
wepụta mmeghachi omume agbụ na-enweghị nkwụsị nke nwere ike ibute oke mbibi ahụ
ụwa na-atụ egwu kemgbe e mepụtara bọmbụ atọm.”
mbipụta June 10 nke Newsweek gụnyere kọlụm George Will
site n'ịtụ aka na-akụda mmụọ maka Nsogbu ogbunigwe Cuba: “The
ụwa nwere ike ịbịaru nso agha nuklia karịa ka ọ dị n'oge ọ bụla
Agha Nzuzo—ọbụna October 1962.”
Ma
mgbe ọ na-abịa na ngwá agha nuklia, ndị American press
nwere obere mmetụta mmetụta uche ma ọ bụ ịnụ ọkụ n'obi ọkachamara iji nyochaa ya
mmepe nke ihe egwu atomic. Site na mmalite nke oge nuklia,
onye ọ bụla nọ na Oval Office ejirila nlezianya gaa n'ihu ọha
mmekọrịta, ya na nnukwu mgbasa ozi adịkarịghị na-ajụ ndị a kpọsara ozi ọma
mgbaru ọsọ.
eme
ọkwa ọkwa na August 6, 1945, Onye isi ala Harry Truman mere nke ya
kacha mma itinye aka na aghụghọ. "Ụwa ga-achọpụta na
A tụbara bọmbụ atọm mbụ na Hiroshima, ebe ndị agha,”
o kwuru. "Nke ahụ bụ n'ihi na anyị chọrọ na mbuso agha mbụ a
gbanarị, ka o kwere mee, igbu ndị nkịtị.”
ma
ndị nkịtị bi n'obodo Hiroshima—nakwa Nagasaki,
ebe A-bọmbụ tụrụ ụbọchị atọ. Ọtụtụ narị puku mmadụ nwụrụ
n’ihi ogbunigwe atọ ahụ. American agha strategists
chọsiri ike “ibu ụzọ were bọmbụ ebe mmetụta ya ga-abụ
ọ bụghị naanị na ndọrọ ndọrọ ọchịchị dị irè kama ọ bụ nke a na-atụtu ya na teknụzụ,"
Ọkà mmụta physicist Manhattan Project David H. Frisch chetara.
n'ihi na
U.S. mgbasa ozi, ogbunigwe ogbunigwe nke obodo Japan abụọ abụrụla
mara mma nke ukwuu sacrosanct. Ya mere, na 1994, ọgba aghara mba dara
mgbe Smithsonian Institution mere atụmatụ maka akara ngosi
afọ 50th ncheta.
Ọtụtụ
nke punditocracy kwesịrị ka e kee ya. "N'ọnọdụ nke
oge ahụ… ogbunigwe ahụ nwere ezi uche,” Cokie Roberts
kwuru na telivishọn netwọk-na, ọ gbakwụnyere, na-ewelite oké egwu
ajụjụ na ọkara narị afọ ka e mesịrị “enweghị isi ma ọlị.”
N'otu televishọn ABC ahụ, George Will wụsara: “Ọ bụ
dị nnọọ egwu mgbe ụlọ ọrụ dịka Smithsonian na-enwe obi abụọ
na nnukwu ndu-uku e ji gọzie anyị n’ụwa nke abụọ
Agha.”
Onye na-ede akwụkwọ
Charles Krauthammer, na-akatọ "ike nke ndọrọ ndọrọ ọchịchị,"
dere na ihe ngosi nke eziokwu na mbadamba ihe ngosi nka
“na-ekwe nkwa na ọ ga-abụ ngwakọta na-emenye ihere nke mpịazi aka na-atụgharị
na obi amamikpe.”
dị otú ahụ
salvos mgbasa ozi siri ike mere ka ndị Smithsonian banye n'ọba karịa
gaa n'ihu na ngosi ngosi akụkọ ihe mere eme. Ọbụna iri afọ ise
mgbe e mesịrị, ile anya nke ọma na bọmbụ atọm bụ ihe anabataghị.
a
n'oge okpomọkụ, dị ka ndị isi nke Pakistan na India na-atụgharị uche na ngwá agha nuklia
nhọrọ, ha nwere ike ikwughachi punditry. A sị ka e kwuwe, “n'okwu a
nke oge ahụ,” ka ha nwere ike ikwubi, bọmbụ atọm na-eme
"oke uche," na-enweghị mkpa ịjụ ha ajụjụ
"ezigbo ndu" ma ọ bụ tinye aka na "ịkụ aka na
ikpe ọmụma.”
In
1983, nkwupụta nke ndị Bishọp Katọlik U.S. jiri nghọta kpọrọ oku maka ya
a " ihu igwe nke echiche, nke ga-eme ka o kwe anyị
mba iji gosipụta oke mwute maka ogbunigwe atomic na 1945.
Enweghị iru uju ahụ, ọ nweghị ike ịchọta ụzọ
jụ iji ngwa agha nuklia mee n'ọdịnihu."
American
Ndị isi na ndị nta akụkọ na-eduga na-aga n'ihu na-ahọrọ oke
na mmejọ ha. Na medialand, nuklia na-acha uhie uhie-ọcha na-acha anụnụ anụnụ
isi agha abụghị n'ezie “ngwa agha nke mbibi.”
atọ
ọnwa ole na ole gara aga, gọọmentị U.S. ọhụrụ Nuklia
Ọdịdị Review kpatara nzaghachi na-enweghị atụ
sitere na Pervez Hoodbhoy, onye na-akwado udo bụ prọfesọ nke physics
na Mahadum Quaid-e-Azam dị na Islamabad: “Gịnị kpatara onye ọ bụla
obodo nke ụwa adịghị emepụta ngwá agha nuklia ugbu a na America
nwere ike nupụ onye ọ bụla n'oge ọ bụla? Ọchịchị Bush ekwuputala
na ọ na-ele ngwá agha nuklia anya dị ka ihe eji alụ agha,
ọ bụghị nanị dị ka ngwá agha nke ikpeazụ. Militarysm America na-eweghachite
na-ebibi ihe njikwa ogwe aka ọ bụla n'ebe niile. Ndị anyị
na Pakistan na India bụ ndị na-alụ ọgụ ogologo oge megide ngwá agha nuklia
nke obere kọntinent ahụ emewo ka o kwuo okwu ruo nwa oge.”
Kedu
na-aga gburugburu na-achọ ịbịa gburugburu. Ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị Washington
nọgide na-ewusi ngwa agha nuklia US ike na agbahapụ mgbe ị na-ebuli elu
ọ megidere ọtụtụ mba ndị ọzọ—na-ekwupụta, dị ka a pụrụ isi kwuo ya, “mee
dị ka anyị na-ekwu, ọ bụghị dị ka anyị na-eme. " Ma mee elu mee ala, nkwupụta ndị dị otú ahụ
adịghị nnọọ ekweta. Z
Norman
Solomon bụ onye na-ede akwụkwọ Igbu nke Anyi: Ọdachi
Ahụmahụ America na Atomic Radiation (Delacorte
Pịa, 1982).